سەنبى, 20 ءساۋىر 2024
ادەبيەت 2555 0 پىكىر 11 قاراشا, 2022 ساعات 11:33

الماتى شيراز ەمەس، يران ەمەس

الماتى. پرەزيدەنت ساياباعى.
ەرتە-كەش تىنشىمايدى ەل اياعى.
توڭكەرىلە قارايدى توبەمىزدەن،
تاس ءمۇسىن – تۇڭعيىق ءبىر وي الاڭى.

ءمۇسىن تۇر، جۇرت اياعى كىدىرمەيدى،
كۇلمەيدى جۇرگىنشىلەر كۇبىرلەيدى.
تىعىلىپ تاسادا وسكەن ءبىر جاس شىبىق،
جىنىگىپ جەل سوقسا دا بۇگىلمەيدى.

قايىڭدار، قاراعايلار، جاس ەمەندەر،
مۋزىكا، مەلوديا، ماس اۋەندەر...
تاباندار تاڭبالاعان تروتۋار،
تاعدىرلار ءسىڭىپ قالعان تاس ەدەندەر...

الاتاۋ سالەمىڭدى سالقىن ەلەپ،
قارايدى قاشانعى پاڭ قالپىمەنەن.
ماڭگىلىك ەسكەرتكىشى ول بۇل شاھاردىڭ،
مىڭ ءمۇسىن، مۇراجايدان نارقى بولەك.

ءبارى دە قالار قاراپ كەتەرىڭدە،
تاس ءمۇسىن ەرمەيدى عوي جەتەگىڭە،
ايتادى ول قالاي ءولۋ كەرەكتىگىن،
ءتىرى ءجۇرۋ دەگەننىڭ نە ەكەنىن دە...

xxx

ءولىم ساعان باس يەم،
تەك شىندىعىڭ ءۇشىن.
جالعىزدىق سەنى سۇيەمىن،
ەركىندىگىم ءۇشىن.

سۇرىنگەن ساتتە قۋانام،
تۇرا العانىما.
ءۇمىتتىڭ ءتۇبى قۇلاۋدان
قۇرالعانىنا.

ماحاببات ءسىرا زات ەمەس،
تونالار ءوڭى.
كەرەڭدەر ەستىپ، سوقىرلار
كورە الادى ونى.

بولۋى كەرەك ءبىر سەبەپ
سۇيەم دەۋىمە،
بوداۋسىز باقتى حاقىم جوق
يەمدەنۋگە!

قولىمنان كەلمەس قۇلشىنىپ
كورىكتى قىلۋ،
ماحاببات دەگەن انىعى-
ءولىپ-ءتىرىلۋ.

كۇتپەيمىن تەگى باقىتتى
ءتوزىپ قاراعىم،
ىلعي دا ءوتىپ كەتكەنىن
سەزىپ قالامىن.

قۋانام دوسقا جىلت ەتىپ
قول الىپ كەلسە،
بىلدىرەم العىس ءدال سولاي
جوعالىپ كەتسە.

سىنايمىن ونى ەرتەرەك
الىستاۋ ءۇشىن،
قيامەن جۇرەم ەشكىممەن
جارىسپاۋ ءۇشىن.

بىلۋگە سىرىن بىرەۋدىڭ
باس ۇرا المايمىن،
ەستىگەنىمدى سەبەبى
جاسىرا المايمىن.

باستاۋىم كەرەك ەكەنىن
ءىسىمدى نەدەن،
ءبارىن دە ءبىتتىم دەگەندە
تۇسىنە بەرەم...

xxx

الماتى. تۇمان تاعى تۇمشالادى،
تاعى دا شۇباتىلعان مۇڭ سورابى.
شيماي داپتەر سەكىلدى شاڭىت شاھار،
استىندا تابانىمنىڭ ءبىر پاراعى.

كۇزەتىپ كوپ تەرەزە ءبىر كوشەنى،
كۇبىرلەپ ءوزدى-وزىمەن تىلدەسەدى.
"كوكتەم تاعى كەلەدى"-دەدى ماعان،
جۇلىنعان ساباعىنان گۇل كەشەگى.

ىزدەدىم ءوزىمدى ءوزىم تۇمان ءىشى،
تۇمان ءىشى تاعدىرلار ءجۇر الىسىپ،
سىنعان گۇل ساۋساعىما جاسىن ءسۇرتتى،
ولەدى ول ادامدارعا ۇناۋ ءۇشىن.

... سەيىلدى سەكپىل تۇمان، سام جامىراپ،
جىلايدى تەرەزەرەر تاڭعا بىراق.
شاشىلعان سوڭعى گۇلدىڭ كۇلتەسىندەي،
جۇتىلىپ كەتتىم مەن دە جان-جاعىما...

xxx

فورتەپيانو. سەباستيان باح.
ەركەلە، نازدان، يىقتىم.
بالقىسىن باياۋ سوناتالاردا،
جۇپارلى ءتانىڭ سۇيىكتىم.

"ماحاببات" بولسىن بۇل كەشتىڭ اتى،
قالماسىن استە بي ۇمىت.
بيلەيىك ۆالس، مەنۋەتتى دە،
بەلىمىز تالداي ءيىلىپ.

بيلەيىك تاعى "ۆەنسكيي بالدا",
الماتى تۇرسىن ءسۇيىنىپ.
الدىڭنان شىعام شۆەيتسارلارداي،
القىزىل كوستيۋم كيىنىپ.

الاۋلاپ ءجۇزىڭ، اق قۇلپى كويلەك،
كورىنسىن ايداي جالقى بوپ.
شاراپتىڭ بۋى شىم ەتكەن شاقتا،
دەمىڭمەن وتتاي شارپىپ ءوت.

ۋاقىت سول ءسات ءۇزىلىپ كەتسە،
ساعاتتىڭ ءتىلى قايشى بوپ،
ماڭگىگە مەنىڭ قالار ەدى عوي،
ارقاما كەلىپ اي تۇنەپ.

"ماحاببات" بولسىن بۇل كەشتىڭ اتى،
سۇيىكتىم، ءبيدى جالعاستىر.
فورتەپيانو. سەباستيان باح.
"سوناتا ءىى". الماتى.

xxx

الماتى. سول قونالقى، سۇرى بولمە،
كورپەسىن قىمتاعان شاق ءتۇن ىڭىرگە.
قىلقىنىپ قابىرعادا قىلقوبىز تۇر،
قاۋساعان قارا ناردىڭ جىلىگىندەي.

تاۋسىلعان تاعى كىم بۇل تابانىنان،
كۇڭىرەنىپ كەلدى ءبىر ءۇن شاناعىنا.
شاناعى شىم ەتتى دە تامىپ كەتتى،
كۇپ-كۇرەڭ كوزەدەگى شارابىما.

كۇپ-كۇرەڭ قانىم شىعار كەرمەك شاراپ،
(و، نەگە ۇشپادىم ءبىر سەرمەپ قانات)
شاناقتا شەرتىلمەيتىن مەڭىرەۋ كۇي،
كوشەنى كومەسكى اۋەن كەرنەپ باراد...

"الاتاۋ باسىڭ بيىك جايلاعانعا،
جاس قۇلىن كىسىنەيدى بايلاعاندا"-
جاڭعىرىپ بۇل شاھارعا كەلەدى ىلعي،
قاڭعىرىپ كەتكەن داۋىس قاي زاماندا.

قىلقوبىز، كورسەت كانە كيەڭ بولسا،
جالعىزسىڭ، جالعىزدىقتى سۇيەم قانشا،
قاق ءتىلىپ قارا ءتۇندى قاقساشى ءبىر،
(دۇنيە كۇيىپ كەتسىن كۇيەر بولسا...)

كوشەنىڭ قۇبىلعانداي كۇيى بۇلا،
جول تاپسىن تىرەلگەندەر تۇيىعىنا.
شىققانداي مەن دە ءتۇپسىز "شىڭىراۋدان",
قالعيىن باسىم سۇيەپ يىعىڭا...

قيال

الماتى. بۇقار جىراۋ بۋلۆارىندا،
جۇرت ءنوپىر، ارلى-بەرلى ىرعالۋدا.
وتىرمىن وڭاشالاۋ ءبىر بۇرىشتا،
قورەگىم - ءبىر سەندۆيچ، ءبىر "Gorilla".

اشقان گۇل كورىنبەيدى اسەم ەلگە،
سايالاپ بارمايدى ەشكىم جاس ەمەنگە.
قالامى ادامداردىڭ - قوس اياعى،
تاعدىرىن جازىپ جاتقان تاس ەدەنگە.

قالعىعان عيماراتتار، كولوننالار،
جالاۋلار، جارنامالار، باعانالار.
ناۋقاستىڭ كوزىندەگى ۇمىتتەيىن،
ء(بىر قۇلاپ تۇرعان سىندى ماعان ولار)

رەڭى بۇل كوكتەمنىڭ ىزعار ەدى،
گۇلىمەن ەلىتپەيدى گۇلزار ءوڭى.
الماتى شيراز ەمەس، يران ەمەس،
ساعدي دە، حافيز دە بوپ جىرلار ەدىم.

گۇلزار نە، كۇمبەز جاساپ مۇنارالى،
ەرام باق ەتەر ەم-اۋ بۇل ارانى.
يسفاحان ستيلىمەن ساراي سوعىپ،
تاسىنا بۇقار جىرىن سىنالار ەم.

سارايدى قىزىل تاستان سالدىرار ەم،
افوننىڭ اق ءمارمارىن الدىرار ەم.
قاقتىرىپ قالايىدان قىرىق باعان،
اسپاندى تىرەگەندەي تاڭ قىلار ەم.

ەسىگىن اق كۇمىستەن شاپتىرار ەم،
تورىنە تۇرىكمەن كىلەم جاپتىرار ەم.
بۇقاردىڭ تەڭبىل تاسقا جىرىن ويىپ،
ءمۇسىنىن سوم التىننان سوقتىرار ەم...

و، سوسىن باستاپ كىرىپ كىل سۇلۋدى،
ساپىرسام سار قىمىزداي جىر شىرىندى.
كىل سۇلۋ اراسىنان بال ءتىلىنىڭ،
تاڭدايدا ءدامى قالسا ءبىر سۇلۋدىڭ...

... سەلت ەتتىم، قولدا قالبىر سىرت ەتتى دە،
"مايشەلپەك" ول دا كەتتى جىلپ ەتتى دە،
ۇرىككەندەي ورنىمنان ۇشىپ تۇردىم،
بىلمەدىم بىرەۋ كەلىپ ءبىر تەپتى مە؟!

ەشكىم جوق ەرەگەسەر كەك قۋعانداي،
جىلىستاپ ءوز جونىمە كەتتىم قالماي.
جاڭعىرىپ جاتتى ارتىمدا جاسىل گۇلزار،
"كەرەي قايدا باراسىڭ" دەپ تۇرعانداي...

xxx

الماتى. جاڭا ۇيلەر.
قىتاي دومينوسى سەكىلدى.
جوسپارلاپ جاتادى ەسكى نانىمدار،
سول جاڭا ۇيلەرگە كوشۋدى...

ستريت-ارتتار مەن گراففيتيدتەر
جىل سايىن جاڭالانسا دا،
شاڭ باسقان ءبىر ءتىرى پورترەت،
ءىلىنىپ تۇرادى قانشاما؟!

ءىلىنىپ تۇرادى پارتيتۋرالار،
مىنبەردە، الاڭدا، كوشەدە.
وتىز جىل جازىلعان ءبىر عانا "سيمفونيا",
اسقاقتاپ اسپاپتا نەشەمە...

اسقاقتاپ اككوردەون تىلىمەن،
باندجو، بارابان ۇنىمەن.
جاڭعىرىپ جاتادى جەر بەتى،
دومبىرا پودۆالدا كۇبىرلەپ...

تاعى سول كوشەمەن شەتكەرى،
كولەڭكەم و،قايدا بەتتەدى.
ۇزىلەدى اۋەندەر كوكتەگى،
كۇي. تاتتىمبەت. "بەس تورە".
جەر استى وتكەلى.

الاڭ

بالالىقتان كەتكەلى كوككە قاراپ كورمەپپىن،
قۇر دومالاي بەرىپپىن اراسىندا جەر، كوكتىڭ.
ءومىر دەيتىن قاۋساعان قاريانى وبەكتەپ،
كوڭىل دەيتىن بالاعا كوڭىلىمدى بولمەپپىن.

و، بالالىق اسپانى الەم ەدىڭ جارىق، كەڭ،
كوكپەڭبەك قىپ بوياۋشى ەم سەنى ىلعي ادىپتەپ.
اكەم بەرگەن كوشىرىپ الماتىنىڭ سۋرەتىن،
"ارمانىم..." دەپ جازۋشى ەم استىنا التىن ارىپپەن.

كوككە نەگە بوياعام سۇرى اسپاندى سونداعى،
الپىس رەت سالعانىم الماتى ەدى ولداعى.
بالا شاعىم بىتكەندە بولاشاعىم باستالىپ،
"ارمانىم" كەپ باسىما الاڭىم بوپ ورنادى.

الاڭىمنىڭ سىقپىتى اۋىسادى نە ءتۇرلى،
كورىنبەيتىن بالەدەن كولەگەيلەپ بەتىمدى.
اجالىنان ادامدار ەرتە ولەتىن سياقتى،
ورمانى بار اۋىلدار ورتەنەتىن سەكىلدى.

تابانىنا تيىننىڭ تاپتالارداي ار ىزگى،
قىلبۇراۋلاپ حالىقتى قىساتىنداي قارىزى.
ۇيدە قالسا سابيلەر جىلايتىعۇن سىڭايلى،
قۇلديلاسا ۇشاقتار قۇلايتىعۇن ءتارىزدى.

الاڭىمدى باسۋعا بىرەۋ كەرەك سياقتى،
قورقىنىشتى كەۋدەمنەن كۇرەۋ كەرەك سياقتى.
كوتەرۋگە كوپىردى ءجۇز جىل كەرەك سەكىلدى،
بيىكتەسە عيمارات تىرەۋ كەرەك سياقتى.

قولعا ۇيرەتپەك قاعىنىپ ادام نەگە قۇدايدى؟
اق جاۋلىعىن جالاۋ عىپ انام نەگە جىلايدى؟
باقشاسىنان قايتاردا بالام نەگە مۇڭايدى؟
توڭكەرىلىپ دۇنيە ماعان نەگە قۇلايدى؟!

xxx

باركول! و، تۋعان جەر!
اتامنىڭ ماكەندوسى،
مەنىڭ اراكاتاكام!
(مەنىڭ دە جالعىزدىعىما ءجۇز جىلدان استى)
سەن ۇلى تۇراننىڭ جەتىمىسىڭ،
مەن جالعىزدىعىمىن.
سەن وكىنىشىسىڭ،
مەن ساعىنىشىمىن.

سەنى ەسكە الۋ
ۇمىتۋىمنان دا اۋىر.
جازبايدى ماعان
"قىلمىسكەر" باۋىر.
سەنى ەسكە الۋ
قيالداۋ ءلايلىپ،
بەدەۋدىڭ ويى ول
بەسىك توي جايلى.

اققۇبا تالدان
جونادى ول بەسىك،
قۇلىپتاسىن دا
ىڭعايلاپ، كەسىپ.
سەندە ءبىر تۋدىم،
نەسىنە ونى ايتام.
ءجۇز رەت كەلدىم،
ومىرگە قايتا.

قىزىقسىز سەندە
كورگەنىم مەنىڭ،
قالعانى قىزىق
ەسىمدە نەنىڭ.
جىلاپ تۇر نەگە
قورعانعا بارىپ،
قاراشوقىدا
قالعان بالالىق.

جىلايدى ول سەندە
ولگەنگە ەمەس،
ومىرگە ەندى
كەلگەنگە نالىپ.
تۋعان جەر ءسىرا
تۋماعان ءبىر كۇي،
تىڭدايسىڭ بىراق
تىڭدايسىڭ مۇلگي.
تۋعان جەر دەگەن
ءزىل قارا تاس قوي،
كوتەرىپ جۇرەم
نەگە ونى ىلعي...

تولەگەن مەللات

Abai.kz

0 پىكىر