سەيسەنبى, 16 ءساۋىر 2024
3085 19 پىكىر 2 قاراشا, 2022 ساعات 12:36

گەرمانيا ورتا ازياعا قورعان بولا ما؟!

جاڭا اپتانىڭ باستى جاڭالىعى گەرمانيانىڭ «جاسىلدار پارتياسىنان» سايلانعان سىرتقى ىستەر ءمينيسترى اننالەنا بەربوكتىڭ ەلىمىز بەن وزبەكستانعا ساپارلاي كەلۋى بولدى. ونىڭ اتىشۋلى «الجير» لاگەرىنە، تاشكەنتتە نەمىس ءتىلى ورتالىعىنا بارعانى، گەرمانيامەن بىرلەسكەن كاسىپورىندارعا دا ات باسىن بۇرعانىن بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى جارىسا جازىپ جاتىر. ول بارعان نىسانداردىڭ ەكونوميكالىق، ساياسي، مادەني سيمۆولدىق ءمانى بار ەكەنى راس. بىراق ول ءوزىنىڭ ارەكەتىنىڭ ءمانىن كۇلبىلتەلەپ جاسىرۋعا تىرىسقان جوق. ورتا ازياداعى ىقپالدى ەكى ەلمەن گەرمانيانىڭ ساياسي، ەكونوميكالىق، مادەني ارىپتەستىگى جايىندا وتە باتىل سويلەدى. پوزيتسياسىن دا اشىق مالىمدەدى. ونىڭ سوزىنشە الەمدىك گەوساياسي جاعدايدىڭ ۋشىعۋىنا بايلانىستى گەرمانيا دا سىرتقى ساياساتىن «ادام قۇقىعى، جاسىل ەنەرگيا، حالىقارالىق زاڭ تالاپتارىن قاتاڭ ساقتاۋ» باعىتىندا وربىتەدى.

گەرمانيا سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ساپارىنىڭ الدىندا: «ورتالىق ازيا ەلدەرى رەسەي، قىتاي مەن ەۋروپا اراسىندا كوپىر بولۋدى ويلاپ كەلدى. قازىر ولار بۇل سەنىمدەرىنىڭ اقتالمايتىنىنا كوز جەتكىزدى. قولجاۋلىق بولۋدان ءبارى قورقىپ وتىر. مەن ءۇشىن ەڭ ماڭىزدىسى، ولاردىڭ بولاشاعى ورىسقا ىلەسىپ وقشاۋلانۋ مەن قىتايعا ارقا سۇيەۋدەن عانا تۇرمايتىندىعى» دەگەن ەدى.

ەكى ەلدىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترىمەن كەزدەسكەننەن كەيىن، ول گەرمانيامەن ەكى ەل ىنتىماقتاستىعىنىڭ الەۋەتى وتە زور ەكەنىنە توقتالدى. «وزبەكستاندى الىپ قارايتىن بولساق، حالىق سانى 35 ميلليوننان استى. 2021 جىلى ەكونوميكاسى 7,4 پايىزدىق دامۋ كورسەتكىشىن كورسەتتى. ال قازاقستاننىڭ حالىق سانى 19 ميلليون، ەنەرگيا كوزدەرىنە باي، گەرمانيا مەن ورتالىق ازيا ساۋدا ساتتىعىنىڭ 85 پايىزى وسى ەلمەن جاسالعان»،-دەدى. قازاقستاننىڭ شيكى مۇنايى وتكەن جىلعى گەرمانيانىڭ شەتەلدەن ساتىپ العان مۇنايىنىڭ 10 پايىزىن قۇراعان.

قاراشانىڭ ءتورتى كۇنى گەرمانيا باسشىسىنىڭ قىتايعا ساپارمەن باراتىنى بەلگىلى. ول جايىندا ايەل مينيستر قىتايدان ات كەكىلىن كەسىسپەيتىندەرىن دە، ىشتەسىپ كەتپەيتىندەرىن دە جەتكىزدى.

قىتاي توراعاسى قايتا سايلانۋدىڭ الدىندا استانا مەن سامارقانعا كەلىپ كەتتى. شي توراعا دا قازاقستاننىڭ مەملەكەت تۇتاستىعىن قورعايتىنى جايىندا ايتقان. گەرمانيا سىرتقى ۆەدومستۆا باسشىسى دا بۇل ماسەلەگە ايرىقشا توقتالدى.

«رەسەي ۋكرايناعا سوعىس اشقاننان كەيىن بۇرىنعى كەڭەس قۇرامىندا بولعان ەلدەر ۋاقىتى كەلگەندە ءبىزدىڭ دە مەملەكەتتىلىگىمىزدى مويىنداماي قالا ما، دەگەن كۇمان كوبەيدى. كرەملدىڭ «رۋسكي ءميرىنىڭ» دوستىق ەمەس، قورقىتۋ ەكەنى ۋكراينا مىسالىنان ايقىن كورىندى. ەۋروپا مەملەكەتتەردىڭ ەگەمەندىگىن، بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى جارعىسىمەن، ەۋروپانىڭ قاۋىپسىزدىك پەن ىنتىماقتاستىق شارتى نەگىزىندە قورعاپ، تەڭ ارىپتەستىكتى دارىپتەيدى»،-دەدى.

قاھارلى قىس تاياعاندا ەۋروپا ءپۋتيننىڭ گاز بوپساسىنا ۇشىراپ وتىر. رەسەيدىڭ اسكەري الەۋەتى بەلگىلى بولعاننان كەيىن، ورتا ازيادا قىتايدىڭ ىقپالى ارتادى دەگەن بولجامدار جاسالعان. گەرمانيا سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ بۇل جولعى ساپارى ەۋرووداقتىڭ ورتا ازيامەن ەنەرگيا، ەكونوميكا، ساياسي بايلانىستى كۇشەيتۋدى كوزدەپ وتىرعانىن انىق اڭعارتتى.

 

Abai.kz

19 پىكىر