ۇكىمەت جەتەكشىسى سەرىك احمەتوۆ، پار­لامەنت دەپۋتاتتارى، پرەزيدەنت اكىمشىلىگى  مەن پرەمەر-مينيستر كەڭ­سەسى وكىلدەرى، وبلىس اكىمدەرىنىڭ ورىنبا­سارلارى، جوو رەكتورلارى، ءبىلىم جانە عىلىم سالاسىندا جۇمىس ىستەيتىن وڭىرلىك دەپارتامەنت باسشىلارى، عىلىمي-زەرت­تەۋ ينستيتۋتتارى مەن مەكتەپ ديرەكتور­لارى قاتىسقان القا ءماجىلىسى ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ 29 قاڭتار كۇنى الماتى ءتۇبىن­دەگى ۇشاق اپاتىنان قازا بولعان ازا­مات­تاردى 1 مينۋت ۇنسىزدىكپەن ەسكە الۋمەن باستالدى.

ۇكىمەت جەتەكشىسى سەرىك احمەتوۆ، پار­لامەنت دەپۋتاتتارى، پرەزيدەنت اكىمشىلىگى  مەن پرەمەر-مينيستر كەڭ­سەسى وكىلدەرى، وبلىس اكىمدەرىنىڭ ورىنبا­سارلارى، جوو رەكتورلارى، ءبىلىم جانە عىلىم سالاسىندا جۇمىس ىستەيتىن وڭىرلىك دەپارتامەنت باسشىلارى، عىلىمي-زەرت­تەۋ ينستيتۋتتارى مەن مەكتەپ ديرەكتور­لارى قاتىسقان القا ءماجىلىسى ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ 29 قاڭتار كۇنى الماتى ءتۇبىن­دەگى ۇشاق اپاتىنان قازا بولعان ازا­مات­تاردى 1 مينۋت ۇنسىزدىكپەن ەسكە الۋمەن باستالدى.

ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى باقىت­جان جۇماعۇلوۆتىڭ بۇل جيىندا جاسا­عان بايانداماسى ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋ­دىڭ مەم­لەكەتتىك باعدارلاماسىنىڭ 2012 جىلى ىسكە اسىرىلۋ قورىتىندىسى مەن ەلباسىنىڭ «قازاقستان-2050» ستراتە­گياسىنا وراي الداعى ۋاقىت­تا قولعا الى­ناتىن شارالارعا ارنالدى. باياندا­مانى مينيسترلىكتىڭ رەسمي سايتىنان وقىپ الۋعا بولاتىندىقتان، وعان ەگجەي-تەگ­جەي­لى توقتالمايمىز. ويتكەنى، مينيستر ايتقانداي، وتكەن جىلى ءبىلىم مەن عىلىم سالاسىندا كوپ­تەگەن جاڭارۋلار بولدى، بارلىق مىندەت­تەر تولىعىمەن ورىندال­دى. ارينە، مي­نيستر­دىڭ بۇل بايلامىمەن كەلىسپەيتىن­دەر بار. ول تۋرالى ءسال كەيىنىرەك. ەڭ باس­تىسى، الداعى قىركۇيەك ايىنان باس­تاپ 1-سىنىپ وقۋشىلارىنا اعىلشىن ءتىلىن وقىتۋ ەنگىزىلەدى. مۇنى اتا-انالار­دىڭ قۇلاعىنا التىن سىرعا دەپ ايتىپ وتىرمىز. سونىمەن قاتار مامان دايارلاۋ ساپاسى تومەن جوو-نان قۇتىلامىز، ال ماماندار ەكونوميكا، ونىڭ ىشىندە ايماق قاجەتتىلىگىنە سايكەس دايارلانادى. جوو-نىڭ ەكىنشى كۋرسىنان باستاپ كاسىپ­ورىن­داردا مىندەتتى ءوندى­رىستىك تاجىريبەدەن ءوتۋ زاڭمەن بەكىتىلەدى. ال جوو ءبىتىرۋشى­لەردىڭ جۇمىسقا ءتيىمدى ورنالاستىرۋعا رەكتورلاردىڭ وزدەرى جاۋاپتى بولادى. وسىلايشا، جوو-نىڭ جۇمىسى ولاردىڭ تۇلەكتەرىنە دەگەن سۇرانىسپەن باعالان­باق.

ال ەندى الگىندە عانا ايتقانىمىزداي، ءبىلىم جانە عىلىم سالاسىنداعى اتتەگەن-ايلارعا توقتالساق. ءوز كەزەگىندە ءسوز العان ءماجىلىس دەپۋتاتى داريعا نازارباەۆا قازاقستاندىق ءبىلىم جۇيەسىندەگى رەفور­ما­تورلىق اۋەستەنۋشىلىكتى توقتاتۋعا شاقىردى. «ءبىز كوپتەگەن، اياعىنا دەيىن جە­تىل­دىرىلمەگەن رەفورمالاردىڭ كۋاسى ءارى قاتىسۋشىسى بولىپ كەلەمىز. سونداي رە­فورمالاردى باستار كەزدە حالىقارالىق ستاندارتتارعا سىلتەۋ سانگە اينالىپ كەت­تى»، - دەگەن دەپۋتات ءبىلىم جۇيەسىندەگى رە­فورمالاردى توقتاتۋ كەرەك دەپ ساناي­دى.

بۇگىنگى تاڭدا مۇعالىمدەردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن كوپ نارسە جاسالىپ جاتقانىن تىلگە تيەك ەتكەن دەپۋتات ءالى دە بولسا جوو-دا جاس مۇعالىمدەردى دايارلاۋعا ايرىقشا ماڭىز بەرۋ كەرەك دەگەن پىكىردە. ياعني بالا­مەن جۇمىس ىستەي الاتىن، ءتىل تابىسا بىلە­تىن، ەڭ باستىسى، بالانى جاقسى كورە الا­تىن مۇعالىم دايارلاۋ ءۇشىن ستاندارتتار مەن تا­لاپتاردى وزگەرتۋ كەرەك، سەبەبى قولدا­نىستاعى ۇلتتىق بىرىڭعاي تەستىلەۋ مەن كەشەندى تەستىلەۋ بولاشاق مۇعالىمدەردىڭ شەشەندىك، بالامەن جۇمىس ىستەي ءبىلۋ قابى­لەتىن، ءوز ويىن تۇسىنىكتى جەتكىزە الاتىن قا­سيەت­تەرىن انىقتاي المايدى. سوندىقتان بولاشاق پەداگوگتاردى ساپالى ىرىكتەۋ ءۇشىن ولارمەن اڭگىمەلەسۋ، كەشەندى تۇردە مەديكو-فيزيولوگيالىق، پسيحونەيرو­لينگۆيس­تي­كا­لىق دياگنوستيكا جۇرگىزىلۋى كەرەك. د.نازار­باەۆا سونىمەن بىرگە پەداگوگتاردىڭ ەڭ­بەكاقىسىن تولەۋگە قاتىستى دا ءسوز قوز­عادى. «مەكتەپ ديرەكتورلارىنىڭ جالا­قىسى مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ سانىنا باي­لانىستى بەلگىلەنبەيدى. 500 بالا وقي­تىن مەكتەپ پەن 2000 بالا وقيتىن مەكتەپتىڭ ديرەكتورلارى بىردەي جالاقى الادى. ولاي بولسا مەكتەپ ديرەكتورلىعىنا جاقسى دايىندالعان ۇستازدار بارادى دەپ ايتا الامىز با؟ سەبەبى بۇل جاۋاپكەرشىلىگى وتە جوعارى لاۋازىم»، - دەگەن ول سىنىپ جە­تەك­شىلەرىنە تولەنەتىن قوسىمشا 4-5 مىڭ تەڭگەنىڭ دە مۇعالىمدەردىڭ ىنتاسىن وياتا قويمايتىنىن ايتتى. حالىق قالاۋلىسىنىڭ مىنا ءبىر ۇسىنىسى مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ ويىنان شىعارى داۋسىز.

«بارلىق تۇلەكتەردىڭ وقۋ جىلىنىڭ سوڭىندا ۇبت نەمەسە كەشەندى تەستىلەۋ تاپسىرۋدى ءوزى تاڭداۋ قۇقىعىن زاڭمەن بەكىتۋدى قاراستىرۋىمىز كەرەك سەكىلدى. بۇل قادام دەموكراتياعا نەعۇرلىم جاقىن جانە ۇبت توڭىرەگىندەگى دۇربەلەڭدى ازايتار ەدى»، - دەدى د.نازارباەۆا. ول سونىمەن بىرگە «مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ تۋرالى» زاڭىنا وزگەرىستەر ەنگىزۋدى دە ۇسىندى. «ءما­سەلەن، وقۋ ورىندارى جىل سايىن كۇزەت قىزمەتىن جالداۋ ءۇشىن كەلىسىمشارت جاساي­دى. وقۋشىلاردى تاماقتاندىرۋ ءۇشىن دە تەندەرلەر وتكىزۋى كەرەك. ەگەر جالدانعان كۇزەت فيرماسى جاقسى قىزمەت اتقارىپ، مەكتەپ اكىمشىلىگى تاراپىنان لايىقتى با­عالانىپ جاتسا، وقۋ ورىندارىندا تاماق­تاندىرۋمەن قامتاماسىز ەتەتىن كومپانيا ءوز ءىسىن جاقسى اتقارىپ جۇرسە، وندا قايتا-قايتا تەندەر وتكىزۋدىڭ قاجەتى بار ما؟ الاي­دا بارلىق جەردە مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ زاڭناماسىنا سىلتەيدى دە، جىل سايىن تەندەر وتكىزەدى. مۇمكىن بۇل زاڭنىڭ كەيبىر جەرلەرىن يكەمدەپ، ءتيىستى وزگەرىستەر ەنگىزۋ كەرەك بولار»، - دەيدى دەپۋتات. ول جەرگىلىكتى جەرلەردەن مەكتەپ وقۋشىلارىن تاماقتان­دى­رۋدى مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ سالاسىنان شىعارۋدى نەمەسە ساتىپ الۋ كونكۋرسىن 3-5 جىلدا ءبىر رەت وتكىزۋدى ۇسىندى.

القا ءماجىلىسىن قورىتقان ۇكىمەت جە­تەك­شىسى سەرىك احمەتوۆ ءبىرىنشى كەزەكتە مەك­تەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋدە بالالاردى دايار­لاۋ ادىستەمەسىنە ماڭىز بەرۋدى تاپ­سىردى. «ءبىز 2009 جىلدان بەرى «بالاپان» باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرىپ كەلەمىز. بۇل باعىتتا وتە كوپ جۇمىس اتقارىلدى جانە ونىڭ ناتيجەلەرىن كورۋدەمىز. مەك­تەپ­كە دەيىنگى تالىممەن بالالاردى قامتۋ ەكى ەسەگە ارتتى. بۇل از با، كوپ پە؟ ارينە، بۇل ناتيجەلەر وڭىرلەردە ءارتۇرلى: قوستاناي وبلىسىندا 100 پايىزعا جۋىق، قاراعاندى وبلىسىندا 98 پايىز، پاۆلودار وبلىسىندا 95 پايىزعا جۋىق، ال كەيبىر وبلىستاردا 50-60 پايىز كولەمىندە. جالپى العاندا ەل بويىنشا مەكتەپكە دەيىنگى تاربيەمەن جانە ءبىلىم بەرۋمەن ورتاشا العاندا 71 پايىز قامتىلعان. مەنىڭشە، بۇل كورسەتكىش ازدىق ەتەدى»، - دەدى س.احمەتوۆ.

ونىڭ ايتۋىنشا، بالاباقشالارعا ين­ۆەستيتسيا تارتۋدا مينيسترلىك پەن اكىمدىك­تەردىڭ جۇمىسى بەلسەندى بولۋى ءتيىس. ۇكىمەت باسشىسى مەكتەپتەردە ءۇش اۋىسىمدا ءبىلىم بەرۋ مەن اپاتتى مەكتەپتەر پروبلەماسىنا نۇكتە قويۋدى تاپسىردى. سونىمەن قاتار ءبىر ايدىڭ ىشىندە جوو وڭتايلاندىرۋ بو­يىنشا ۇسىنىس ەنگىزۋدى جۇكتەدى. «جەكە­مەنشىك جوعارى وقۋ ورىندارى بىزگە كەرەك. الايدا ولار ساپالى ءبىلىم بەرۋى شارت»، - دەدى ول.

حاليما بۇقارقىزى

"ايقىن" گازەتى