كەشە ساراتوۆتىڭ قازاعى ءوز جەرىندەگى موبيليزاتسيا قالاي ءوتىپ جاتقانى تۋرالى ايتىپ بەردى. تىڭداپ وتىرىپ، جۇرەگىم اۋىردى…

گاي الەكساندروۆ اتتى ەلدىمەكەندە ورىستار مەن قازاقتاردىڭ ۇلەسى تەڭدەي ەكەن. 50:50 دەۋگە نەگىز بار. موبيليزاتسيا باستالعاندا، ەكى جاقتان دا تەڭدەي ادام الىنادى دەگەن لوگيكالارى “سىنىپ” قالىپتى.

گايلىقتاردان 450 ادام سوعىسقا الىنعان. نەشەۋى ورىس دەپ ويلايسىزدار؟
225 ادام؟
25 ادام؟

3 ادام! 450-دەن تەك ۇشەۋىن عانا ورىستان الىنعان. سەنەسىزدەر مە؟ 447-ءسى قازاقتار! اسكەردە بولىپ كەلگەن ۆولوديا ءالى ءىشىپ، شالقىپ ءجۇر ەكەن. وعان پوۆەستكا كەلمەگەن. ال ءومىرى اسكەردە بولماعان، زاڭ بويىنشا ءىشىنارا موبيليزاتسياعا جاتپايتىن مەحانيزاتور، تراكتوريست، ۆەتەرينار باقىت، مۇرات، ارماننىڭ ءبارىن ءبىر كۇندە جيناپ، اتتاندىرىپ جىبەرگەن.

9000 ادامى بار وسى سەلودان ءبىر-ەكى جىگىت قانا قازاقستانداعى تۋىستارىنا كەتىپتى. ال قالعاندارىنىڭ كوبى: “ساتقىن بولمايمىز، وتانىمىزدى قورعايمىز” دەپ، وتار-وتار قوي سەكىلدى كەتە بەرۋگە ءازىر. قانداي ايانىشتى. سارىتاۋىن ەمەس، وزگە ەلدىڭ تەرريتورياسىندا ءبىر الجىعان شالدىڭ ساسىق كوكىرەگىن قورعايمىن دەپ كۇلى كوككە ۇشارىن ويلاۋعا قاۋقارسىز. وزدەرىن وقتى ازايتار “پۋشەچنوە مياسو”، ءارى جەرىن قازاقتاردان (ينگۋشتان، تاتاردان، بۋرياتتان) وڭاي تازارتار قۇرال رەتىندە اياۋسىز قولدانىپ جاتقانىن ۇعىنۋعا دارمەنسىز.

كەزىندە قىتايعا وتكەن اتاجۇرتىندا بىرەر جىل بۇرىن قامالىپ، قىرىلعان قازاقتاردان ەش ايىرماشىلىعى بولماي تۇر. ءادىس ءارتۇرلى. ناتيجە ءبىر. اۆتوريتارلى، قىلىشىنان قان تامعان جەردە قازاقتىڭ بولاشاعى جوق. ول جەرلەر ەندى تاريحي وتانىنا ورالا ما، جوق پا، بەيمالىم. جەتى اتاسىنىڭ مازارى جاتقان، ءوزى تۋىپ-وسكەن جەرىن قيمايدى، ارينە. بىراق ءوزىن ساقتاعىسى كەلگەن، ۇرپاعىن وربىتكىسى كەلگەن قازاقتار قازاقستانعا ورالماسا، ول جاقتا قۇرىپ-جويىلارى نەمەسە اتىن، ءجونىن، ءدىلىن، ءتىلىن، ءدىنىن ساتىپ، تولىق اسسيميلياتسياعا ءتۇسىپ كەتەرى انىق ەكەن…

الما سايلاۋقىزى

Abai.kz