سەنبى, 20 ءساۋىر 2024
جاڭالىقتار 2625 0 پىكىر 14 قاڭتار, 2013 ساعات 12:48

وتىز ەكi جىلدان كەيiن قىزىلورداسىنا قايتا ورالعان ەدi...

اقىن تەمiرشە سارىباەۆ ءوتتi دۇنيەدەن. 72 جاسقا قاراعان شاعىندا. كوڭiلi داريا، پەيiلi دارحان ازامات تۋعان جەرi قىزىلوردادا كوز جۇمدى.

2011 جىلدىڭ كۇزiندە قىزىلوردادا تەمكەڭنiڭ 70 جىلدىعى تويلاندى. وسى تويدا اقىن "ەلگە كەلەم", - دەدi. "قاشان دەپ وتىرسىز، تەمكە؟"... "كەلەسi جىلعى جۇمىسىم سول بولسىن...".

قىرىق جاسىندا قىزىلوردادان الماتىعا كوشكەن تەمiرشە سارىبايۇلى 71 جاسىندا قىزىلورداسىنا قايتا ورالدى. ء"ابدiلدا ءتاجi­باەۆ قارتايعان شاعىندا "سىردىڭ سۋىنا اياعىمدى سالىپ وتىرسام، ارمانىم جوق" دەۋشi ەدi. بiز دە ابە­كەڭنiڭ كۇيiن كەشiپ كەلiپ قالدىق. تۋعان جەر، قاۋمالاعان اعايىن، وسكەن ورتا - جان مەن ءتاننiڭ داۋاسى", - دەپ بiر شالقىپ-تاسىپ ەدi جارىقتىق.

تەمكەڭ اۋەلگiدە قالا ورتالىعىندا پاتەر جالداپ تۇردى. ونىسى ويدان شىعا قويمادى، ءسويتتi دە كوپ ۇزاماي قالا شەتiندەگi "ياگودكا" اتالاتىن ساياجايعا ورنىقتى. "قۇدايدىڭ راحاتى! -   دەيدi, - ەسiك الدى - داريا، قىزىل ميا مەن شەڭگەلi شەپ قۇرعان مەكەن ەكەن. بۇيىرتسا، بالىق پەن قىرعاۋىلعا قارىق بولايىن دەپ وتىرمىن"... بۇل راحاتىن تەمكەڭ مەنiمەن بiرگە ءبولiستi. اپتاسىنا، كەيدە ون كۇن ارالاتىپ، بارىپ تۇرام. اراگiدiك قوناعا قالىپ، تۇنiمەن اڭگiمەسiن تىڭدايمىن.

اقىن تەمiرشە سارىباەۆ ءوتتi دۇنيەدەن. 72 جاسقا قاراعان شاعىندا. كوڭiلi داريا، پەيiلi دارحان ازامات تۋعان جەرi قىزىلوردادا كوز جۇمدى.

2011 جىلدىڭ كۇزiندە قىزىلوردادا تەمكەڭنiڭ 70 جىلدىعى تويلاندى. وسى تويدا اقىن "ەلگە كەلەم", - دەدi. "قاشان دەپ وتىرسىز، تەمكە؟"... "كەلەسi جىلعى جۇمىسىم سول بولسىن...".

قىرىق جاسىندا قىزىلوردادان الماتىعا كوشكەن تەمiرشە سارىبايۇلى 71 جاسىندا قىزىلورداسىنا قايتا ورالدى. ء"ابدiلدا ءتاجi­باەۆ قارتايعان شاعىندا "سىردىڭ سۋىنا اياعىمدى سالىپ وتىرسام، ارمانىم جوق" دەۋشi ەدi. بiز دە ابە­كەڭنiڭ كۇيiن كەشiپ كەلiپ قالدىق. تۋعان جەر، قاۋمالاعان اعايىن، وسكەن ورتا - جان مەن ءتاننiڭ داۋاسى", - دەپ بiر شالقىپ-تاسىپ ەدi جارىقتىق.

تەمكەڭ اۋەلگiدە قالا ورتالىعىندا پاتەر جالداپ تۇردى. ونىسى ويدان شىعا قويمادى، ءسويتتi دە كوپ ۇزاماي قالا شەتiندەگi "ياگودكا" اتالاتىن ساياجايعا ورنىقتى. "قۇدايدىڭ راحاتى! -   دەيدi, - ەسiك الدى - داريا، قىزىل ميا مەن شەڭگەلi شەپ قۇرعان مەكەن ەكەن. بۇيىرتسا، بالىق پەن قىرعاۋىلعا قارىق بولايىن دەپ وتىرمىن"... بۇل راحاتىن تەمكەڭ مەنiمەن بiرگە ءبولiستi. اپتاسىنا، كەيدە ون كۇن ارالاتىپ، بارىپ تۇرام. اراگiدiك قوناعا قالىپ، تۇنiمەن اڭگiمەسiن تىڭدايمىن.

مەن "تەمكە، بارا جاتىرمىن" دەگەننەن قارماعىن قامداپ، مىلتىعىن مايلاپ، ەسiگiنiڭ الدىندا كۇتiپ تۇرادى. "اقسۇلۋ-ءاي، قازانىڭدى كوتەر! ناعىمجاننىڭ ارقاسىندا ەت جەپ قالايىق!" - دەيدi ماعان كوزiن قىسىپ. ءتۇس اۋا كەتسەك، كۇن باتا ورالامىز. بiر اياعى اۋىرادى، بiراق ەلەمەيدi, قىرعا دا شىعادى، ويعا دا تۇسەدi. "ەسiل-دەرتiم دالا، جاستايىمنان سوندايمىن. اكەم ءومiر­دەن ەرتە وزدى، تۇرمىس تاۋقى­مەتi بالا كەزدەن بالىق اۋلاۋعا، اڭ-قۇسقا قۇمار بولۋعا يتەرمەلەدi. مىرزاباي احۋن اۋىلىنىڭ ول كەزدەگi تابيعاتى كەرەمەت بولاتىن، اينالا كول، قالىڭ توعاي. ناعىمجان، ءاي، قاراشى! سىردىڭ جيەگiندە تۇرىپ سۇلۋلىعىنا كوز سالۋدان ارتىق قانداي باقىت بار", - دەيدi ءسوز اراسىندا.

تەمكەڭ جايىندا زامانداسى، سىر ەلiنiڭ بەلگiلi اقىنى اسكەربەك راحىمبەكۇلى ءبۇي دەيدi: "تەمiرشە ماحابباتتى جىرلاۋدىڭ شىڭىن باعىندىرعان اقىن. "مازالايدى ماحاببات" كiتابى - وسىعان دالەل. از جازسا دا، ساز جازدى تەمiرشە. ول اقىندار ءمۇشايراسىنىڭ ارعىماعى بولدى. قازاق تەلەۆيزياسىنداعى ايتىس ونەرiنiڭ iرگەتاسىن قالاعان ەكەۋدiڭ بiرi - تەمiرشە سارىباەۆ!".

دالا كەزiپ، ۇيگە كەلگەندە بەس جاس­تاعى شادىمان مەن ەكi جاستاعى شاتتىقپەن ارپالىسىپ جۇرگەن اق­سۇلۋ جەڭگەم قارسى الادى. ء"اۋ، بالىق قايدا، قىرعاۋىل قايدا؟"... ەكi جاقتان "ەرتەڭگە قالدىردىق" دەپ ازەر قۇتىلامىز. تەمكەڭ قىزدارىن قۇشاعىنا الىپ، مامىراجاي كۇيدە دومبىراسىنا قول سوزادى...

20 جەلتوقساندا، اياز بەن جەل كۇشiنە مiنiپ تۇرعاندا تەمكەڭ "ياگودكادان" قىزىلوردا قالاسىنان 30 شاقىرىم جەردەگi قاراكول اۋىلىنا كوشتi. قاقاعان سۋىقتا كوشۋ وڭاي ما، ونى-مۇنىسىنا قولعابىس ەتۋ ءۇشiن تەمكەڭە بiر توپ ستۋدەنتتi اتتاندىردىم. تەمكەڭ ءدان ريزا: "ناعىمجان، ازiرگە ەكi بولمەگە وت جاعامىز. بiر بولمە سەنiكi, كەل دە جاتا بەر".

ەكi كۇننەن سوڭ قارالى حابار كەلدi...

تەمكەڭ قانداي قيىندىقتى دا سابىرعا جەڭدiرەتiن. 4-5 ايدا ءۇش پاتەرگە كوشۋ دەگەن ەگدە ادام ەمەس، جاس جiگiتتiڭ دە جۇيكەسiن جۇقارتاتىن جايت. قىزىلوردا وبلىسىنىڭ اكiمi بولاتبەك قۋاندىقوۆ "جىلاماعان بالاعا ەمشەك جوق" دەدi مە، تەمكەڭ ءۇي سۇراپ بارماعان سوڭ تىرپ ەتپەدi, شاماسى. بiلەمiز، ونىڭ ورىنباسارلارىنىڭ بiرiنە اقىن كوشiپ كەلمەي تۇرىپ كiرiپ-شىققانى بار-دى. اقىننىڭ باسپانا جاعىنا كومەكتەسۋ ەردi قۇرمەتتەيتiن، ونەردi سىيلايتىن ەرلەردiڭ iسi, ارينە. ونداي ەرلiك جاسامادى ولار. "تەمكە، باسپانا ماسەلەسiن گازەت بەتiنە كوتەرiپ كورسەك قايتەدi?" دەگەنمiن بiردە. "اينالايىن، كەرەگi جوق، وسىعان دا شۇكiر" دەپ ەدi اقىن. بۇگiندە جالاعاش اۋدانىنىڭ اكiمi سەرiك سەرماعامبەتوۆ اقىننىڭ جارى مەن ەكi سابيiنە قولدان كەلەر بار كومەكتi جاسايتىنىن ايتىپ وتىر. سوعان تاۋبە دەدiك.

ناعىمجان ساۋياەۆ،

قىزىلوردا وبلىسى

«جاس الاش» گازەتى

0 پىكىر