جۇما, 29 ناۋرىز 2024
سۇحبات 3763 16 پىكىر 7 مامىر, 2022 ساعات 15:10

مۇحتار تايجان: بيلىككە قارسىلىق، «جەر قورعانى» پارتياسى، دۋباي ساپارى ءھام كونستيتۋتسيالىق وزگەرىس تۋرالى

سوڭعى ەلىشىلىك ساياسي وزگەرىستەر مەن مەملەكەتتىك جۇيە ترانسفورماتسياسى قىز-قىز قايناعان تۇستا Abai.kz ۇجىمى بەلگىلى قوعام جانە مەملەكەت قايراتكەرى مۇحتار تايجان مىرزامەن جولىعىپ، از-كەم اڭگىمە قۇرعان ەدى.

سۇحبات بارىسىندا مۇحتار تايجان مىرزا «جاڭا قازاقستانعا»، كونستيتۋتسيالىق وزگەرىستەرگە كوزقاراسىن ايتىپ، نازارباەۆ وتباسىنا قاتىسى بار-جوعى، قاجىگەلدينمەن «بايلانىسى» جانە دۋبايعا نە ءۇشىن بارعانى تۋرالى ەگجەي-تەگجەيلى بايانداپ بەردى. سپيكەرىمىزدىڭ وسى جانە وزگە دە ماڭىزدى ماسەلەلەرگە قاتىستى پىكىرىن تومەندەگى ماتەريالدان وقي الاسىزدار...


سۇراق: مۇحتار اعا، اڭگىمەمىزدى كونستيتۋتسياعا وزگەرىس ەنگىزۋ بويىنشا رەفەرەندۋمنان باستايىقشى. قوعام بۇل باستامانى قولداپ وتىر. راس، پىكىر قايشىلىقتارى دا جوق ەمەس. وسىعان قاتىستى ءسىزدىڭ كوزقاراسىڭىزدى بىلسەك...

- بىرىنشىدەن، كونستيتۋتسياعا وزگەرىستەر كەرەك، ول ءسوزسىز. كەشە عانا مىناداي مالىمەت شىقتى. نازارباەۆ تۋرالى كونستيتۋتسياعا ەشقانداي نورما ەنگىزىلمەيدى. بۇل وتە دۇرىس باستاما. ويتكەنى جەكە باسقا تابىنۋ – قازاققا جات نارسە. ءتىپتى بۇكىل حالىقتى كەمسىتۋ دەگەن ءسوز. سوندىقتان، مەن مۇنى قولدايمىن. كونستيتۋتسيالىق سوت، باسقا دا دۇرىس وزگەرىستەر تۋرالى باق-تار تۇسىندىرە جاتار. مەن ونى قايتالاپ ايتپاي-اق، قويايىن. بىراق، ءبىر نارسە جەتىسپەيدى. پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا قاتىسۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ ازاماتى 5 جىل مەملەكەتتىك قىزمەتتە جۇمىس ىستەۋ كەرەك، نە دەپۋتات بولۋى كەرەك. بىزدە كىم بەس جىل بويى شەنەۋنىك، بولماسا، دەپۋتات بولىپ ءجۇردى؟ بۇل دەگەنىمىز 000,1 پايىز عانا ادامدا مۇمكىندىك بار دەگەن ءسوز عوي. باسقا ماماندىق يەلەرى پرەزيدەنتتىككە تۇسە المايدى.

مىسالى، امەريكادا كاسىپكەر ترامپ پرەزيدەنت بولدى، ارمەنيادا جۋرناليست پاشينيان پرەمەر-مينيستر بولدى. نەگە قازاقستاندا تەك شەنەۋنىكتەرگە جول اشىق؟ نەگە باسقا ازاماتتاردى ديسكريميناتسيالايدى؟ سوندىقتان ءبىز بارشا قازاقستان ازاماتتارىنا جول اشۋىمىز كەرەك. ول ءۇشىن زاڭ الدىندا بارلىق ازاماتتاردىڭ مۇمكىندىكتەرى تەڭ بولۋى كەرەك.
ەكىنشىدەن، كونستيتۋتسياعا ەنگىزىلەتىن وزگەرىستەردى رەفەرەندۋمعا شىعارۋ - ليبەرالدى يدەياعا جات نارسە. سەبەبى، كونستيتۋتسياعا ەنگىزىلەتىن وزگەرىستەر كوپ قوي. ونى ءتۇسىنۋ ءۇشىن، قاداعالاۋ ءۇشىن ادامنىڭ ءبىلىمى جوعارى بولۋى كەرەك جانە زاڭگەر بولۋى كەرەك. كونستيتۋتسياعا ەنگىزىلەتىن وزگەرىستەر وتە كۇردەلى. ول بارىنە تۇسىنىكتى ەمەس. سول ءۇشىن دە بۇكىل وزگەرىستى ءبىر سۇراقپەن شەشۋ - دەموكراتياعا قاراما-قايشى نارسە. بۇل مەنىڭ ەمەس، ليبەرالدى يدەيانىڭ ءسوزى.

رەفەرەندۋمعا وتە قاراپايىم سۇراقتاردى قويۋعا بولادى. ءيا نەمەسە جوق دەپ جاۋاپ بەرەتىن، مىسالى: «اەس-ءتى سالۋعا حالىق قارسى ما الدە قولداپ جاتىر ما؟» دەگەن سياقتى.

ال، بۇل جەردە كونستيتۋتسياعا قانشاما نورمالار ەنگىزىلىپ جاتىر. ادامدار ءبىر وزگەرىستى قولداسا، ءبىرىن قولداماۋى مۇمكىن. ليبەرالدى يدەيا بويىنشا كونستيتۋتسيانى پارلامەنت قابىلداۋى كەرەك، بىراق بىزدە پارلامەنت ءالسىز دەپ ويلايمىن. وعان دايىن ەمەس. ساياسي ديسكۋسسيا جوق. تەك الەۋمەتتىك جەلىدە عانا بار. تەلەارنالارعا ساياسي كۇشتەر شىقپايدى.

دەگەنمەن، قالاي بولعاندا دا بۇل العا باسقان ءبىر قادام دەپ بىلەمىن. ءبىر جىل بۇرىن بۇلاي بولادى دەپ ويلاعان دا جوقپىز. ەلباسى تۋرالى زاڭدى ءوشىرىپ تاستايدى، نازارباەۆتىڭ تۋىستارى، قىزدارى بيلىكتەن شەكتەلەدى دەپ ەشكىم ويلاعان جوق. مۇنىڭ ءبارى حالىقتىڭ ارقاسىندا جاسالىپ جاتقان وزگەرىستەر. حالىق قاڭتاردا كوشەگە شىقپاعان بولسا، بۇل وزگەرىستەر بولمايتىن ەدى. ءبىز سول كەزدە قۇربان بولعان 200-دەن اسا قىز-جىگىتتەرگە شەكسىز ريزا بولۋىمىز كەرەك، ولاردىڭ اتىن ۇمىتپاي، ەسكىرتكىش قويىلۋى كەرەك.

سۇراق: پرەزيدەنت توقاەۆ وتكەندە «نۇر وتان- امانات» پارتياسىنان شىعاتىنىن مالىمدەدى. «جاڭا ساياسي پارتيالار قۇرىلادى»، - دەدى. وسىدان كەيىن الەۋمەتتىك جەلىلەردە ءارتۇرلى دەرەكتەر شىعا باستادى. پارتيا قۇراتىندار 17-18 توپ ەكەن. سونىڭ ىشىندە ءوزىڭىز دە بارسىز. «جەر قورعانى» پارتياسىن قۇرامىن»، - دەپ مالىمدەدىڭىز. ءسىز 2016 جىلعى جەر داۋىنان كەيىن وسى تاقىرىپپەن بەلسەندى اينالىسىپ ءجۇرسىز. سوندىقتان، پارتيانىڭ اتى لوگيكاعا سالساق تۇسىنىكتى. قازىر ءىستىڭ اياعى قالاي ءجۇرىپ جاتىر؟

- ءبىز جاڭا زاڭدى كۇتىپ وتىرمىز. پرەزيدەنت ايتقان وزگەرىستەردى بيلىك زاڭعا ەنگىزىپ، زاڭدى بەكىتىپ الۋى كەرەك. ول زاڭدى بيىل قابىلداسا، كەلەسى جىلى سايلاۋ بولادى دەپ ويلايمىن. ەسكى زاڭمەن پارتيانى قۇرۋ مۇمكىن ەمەس. جاڭا زاڭ قابىلداعاننان كەيىن قۇجاتتاردى جيناپ، ادىلەت مينيسترلىگىنە تاپسىرامىز.

سۇراق: ازىرگە سىزدەردە پارتيانى تانىستىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتىر عوي...

- ءيا، ۋاقىتتى بوسقا جىبەرمەي، حالىقپەن جۇمىس ىستەپ جاتىرمىز. بىراق، مەن رەفورمالاردان بۇرىن دا ايماقتى ارالاپ ءجۇردىم. ەگەر قازىر مۇمكىندىك بەرىلەتىن بولسا، ارينە، ونى پايدالانىپ پارلامەنتكە كىرۋگە تىرىسامىز. جەر دەگەن قازاقتىڭ تۇسىنىگىندە تەك توپىراق ەمەس، وتان دەگەن ماعىنانى بەرەدى. 18-19 عاسىردا قازاقتا وتان دەگەن ءسوزدىڭ ورنىنا جەردى قولدانعان. بابالارىمىز جەر ءۇشىن، ۇرپاق ءۇشىن شايقاسقان. سوندىقتان، «جەر قورعانى» دەگەن وتاندى قورعاۋ دەگەندى بىلدىرەدى. ءبىز جەر عانا ەمەس، جالپى ەكونوميكالىق، ساياسي رەفورمالارمەن اينالىساتىن بولامىز. جالپى، حالىق مەنىڭ كوزقاراسىمدى بىلەدى. 2009 جىلدىڭ قاراشا ايىنان بەرى ساياساتتا ءجۇرمىن.

سۇراق: پارتيا قۇرۋ تۋرالى سىزگە دەيىن دە ءبىرشاما ازاماتتار قولعا الدى. جانبولات ماماي، توعجان قوجاليەۆا، سانجار بوقاەۆتار بار... ءتيىستى قۇجاتتارىن وتكىزدى. بىراق، بارلىعىنىڭ اياعى سيىرقۇيىمشاقتانىپ كەتتى. ءسىزدىڭ دە پارتياڭىز وسىلاردىڭ كەبىن كيمەي مە؟

- مۇنداي تاۋەكەل، البەتتە، بار. بىراق قاڭتار وقيعاسىنان كەيىن پرەزيدەنت توقاەۆ: «جاڭا قازاقستاندى بىرگە قۇرامىز»، - دەپ ءوزى ايتىپ جاتىر عوي. قىركۇيەكتى كۇتپەي ناۋرىز ايىندا ساياسي رەفورمانى جاريالادى. سوندىقتان، مەنىڭ ويىمشا، ءبىز جاڭا جۇيەدە ءومىر سۇرەتىن بولامىز. بۇل تەك توقاەۆتىڭ ارقاسىندا جۇزەگە اسىپ جاتقان جوق. بيلىك كورىپ وتىر، حالىقتىڭ ساناسى ءوستى، كوزى اشىلدى. بۇرىنعى جۇيەمەن جالعاستىرا بەرۋ مۇمكىن ەمەس. كەرەك بولسا حالىق تاعى دا كوتەرىلەدى. اكەم: «قازاق حالقى - وتە سابىرلى حالىق. پاراساتتى، سوزگە توقتايتىن حالىق. بىراق، ءبىر كوتەرىلسە، ونى توقتاتۋعا ەشكىمنىڭ ءالى كەلمەيدى»، - دەيتىن. مىنە، كوزىمىز جەتىپ جاتىر. حالىق قازىر «بيلىكتىڭ وزگەرۋگە شىنايى نيەتى بار ما؟»، دەپ، ءبارىن مۇقيات باقىلاپ وتىر. الەۋمەتتىك زەرتتەۋ ورتالىقتارى بار، ولار دا كورىپ وتىر.

سۇراق: سوڭعى كەزدەرى الەۋمەتتىك جەلىلەردە ءسىزدى دۋبايعا بارىپتى، ۇلكەن وتباسىنىڭ مۇشەلەرىمەن كەزدەسىپتى دەگەن حابارلار شىقتى. ءسىز دۋبايعا باردىڭىز با؟ بارساڭىز، نە ءۇشىن باردىڭىز؟

- ءيا، مەن وتباسىممەن بىرگە ءبىر اپتاعا دۋبايعا بارىپ، دەمالىپ كەلگەنبىز. كادىمگى وتباسىلىق دەمالىس قوي، بۇل. سۋرەتتەرىمىز بار. ول جەردە ەشقانداي ساياسي نەمەسە باسقا دا كەزدەسۋلەر بولعان جوق.

سۇراق: ەگەر سونداي مۇمكىندىك بولسا، مەيلى ۇلكەن وتباسىنىڭ مۇشەلەرىمەن بولسىن، مەيلى شەتەلدەگى ساياسي تۇلعالارمەن بولسىن كۇش بىرىكتىرۋ پوتەنتسيالى قانداي؟

- قاجىگەلدين مىرزامەن 2019 جىلى پاريجدە كەزدەسكەن ەدىم. ساياسات تا، بيزنەس تە كەزدەسۋ، سويلەسۋدەن تۇرادى. سوندىقتان مەن قارسى ەمەسپىن. بىراق، ءبىر ايتارىم، ءار تۇلعاعا ۇلت تۇرعىسىنان قاراۋىمىز كەرەك. «بۇل ادامنىڭ ىستەپ جاتقان ىستەرى قازاققا ءتيىمدى مە جوق پا؟» دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرۋ كەرەك. قاجىگەلدينگە كەلسەك، مەن ول كىسىنى قۇرمەتتەيمىن. ول قاي جەمقوردىڭ قاي جەردە شوتى بار ەكەنىن تاۋىپ الدى. نەگە توقاەۆ قاجىگەلدين مەن ونىڭ سەرىگى مەدەلبەكوۆتى قازاقستانعا شاقىرىپ، اقپارات الىپ، بىرگە شەتەلدە جاتقان اقشانى قايتارماسقا؟ مەن ونى «حابار» ارناسىنان دا ايتتىم. ەگەر حالىققا ءتيىمدى بولسا مەن كەزدەسۋگە اشىقپىن. بىراق، وسى دۋباي دەمالىسىندا ەشقانداي كەزدەسۋلەر بولعان ەمەس.

سۇراق: شەتەلدەگى تۇلعالارمەن كۇش بىرىكتىرۋ جايلى... قاڭتار وقيعاسىنان كەيىن بيلىك شەتتەتىلگەن توپتار بار. مىسالى، داريعا نۇرسۇلتانقىزى، باۋىرجان بايبەك، نىعماتۋليندەردىڭ كوماندالارى بار. سول توپتاردان سىزگە ۇسىنىس بولدى ما؟ بولسا ولارمەن كۇش بىرىكتىرۋ مۇمكىندىگى قانداي؟

- ولار بيلىكتە وتىرعان كەزدە بىرىكپەدىم، ەندى ولارمەن نەگە كۇش بىرىكتىرۋىم كەرەك؟ مەن حالىقپەن جۇمىس ىستەۋىم كەرەك. كەز-كەلگەن «ۇلتىم» دەيتىن ازامات جەرمەن اينالىسۋى كەرەك. ويتكەنى، قازاقتىڭ كۇنكورىسى جەرگە بايلانىستى. ءبىز امەريكا، شۆەيتساريا ەمەسپىز. ولاردىڭ اۋىلدارىندا حالىقتىڭ 2-3 پايىزى عانا ءومىر سۇرەدى. بىزدە حالىقتىڭ تەڭ جارتىسى اۋىلدا. جەر بولماعاندىقتان جاستار قالاعا كوشەدى. پاتەر جالداپ، ءبىر بولمەدە بەس-التى ادامنان تۇرىپ جاتىر. جۇمىس ىزدەپ كەلەدى. ەگەر جەر ماسەلەسىن شەشىپ بەرسەك، ولار قالاعا كەلمەس تە ەدى. اۋىلدا جەرى بولسا، جەرمەن اينالىسىپ، شارۋاسىن دوڭگەلەتىپ وتىرار ەدى. مال باعار ەدى. جەر ماسەلەسى – قازاقتىڭ ماسەلەسى.

سۇراق: پارتيا قۇرۋ ءۇشىن از قاراجات كەتپەيدى. بىزدە 17 ءوڭىر بار ما؟! وڭىردەگى ءبىر فيليالدىڭ وزىنە 30-50 ميلليوننىڭ شاماسىندا اقشا جۇمسالادى. سىزدە ونداي قاراجات بار ما؟ قارجىلاندىرۋ كوزى قايدان؟

- بۇل ەسكى شابلوندى اقپارات دەپ ويلايمىن. بۇرىن قازىرگىدەي تەحنولوگيالار بولعان جوق. قازىر بارلىعىن تەلەفوننىڭ كامەراسىنا تۇسىرەمىز دە، شىعارامىز. وعان ەشقانداي اقشا كەتپەيدى. الەۋمەتتىك جەلىلەر بار. بۇرىن پارتيا قۇرۋ ءۇشىن «سۆابودا سلوۆا» مەن «داتتى» ۇستاۋ كەرەك بولدى. پوليگرافيا، ۇجىمعا اقشا كەتەتىن. قازىر فيليالداردى ۇستاۋ، ادامدارعا ايلىق تولەۋدىڭ، مەنىڭ ويىمشا، قاجەتى جوق. جينالىستى دا زۋم ارقىلى وتكىزۋگە بولادى. مىندەتتى تۇردە ەلدى ارالاۋدىڭ قاجەتى جوق. سوندىقتان كوپ قاراجات كەتپەيدى.

سۇراق: ءسىز ەل-ەلدى ارالاپ ءجۇرسىز. ونىڭ بارلىعىنىڭ شىعىنى بار... اقشانى قايدان الاسىز؟

- مىسالى، قازىر ۋنيۆەرسيتەتتەرگە نەمەسە وڭىرلەرگە كەزدەسۋلەرگە بارعاندا، شاقىرعان تاراپ شىعىندى موينىنا الادى. ويتكەنى جەرگىلىكتى جۇرتقا ءبىز جەتكىزەتىن اقپارات قاجەت. ساياساتتا مىناداي قاعيدا بار: «پارتيا ۇستاۋ ءۇشىن ەشقانداي وليگارحتاردان اقشا الۋعا بولمايدى». ودان اقشا العان ساياسي پارتيا تاۋەلسىز بولمايدى. ءبىز ەشقانداي وليگارحقا بارىپ سۇرامايمىز.

سۇراق: الداعى ۋاقىتتا كونستيتۋتسيالىق وزگەرىستەر زاڭعا ەنگىزلگەننەن كەيىن قۇجات تاپسىرامىز دەدىڭىز. ءسىزدىڭ پارتيانىڭ حالىقتىڭ قولداۋىمەن پارلامەنتكە ءوتۋ مۇمكىندىگى قانشا دەپ باعالايسىز؟

- ءبىزدىڭ ماقساتىمىز - امانات پارتياسىنىڭ ورنىن الۋ. امانات اكىمشىلىك رەسۋرستى پايدالانا الماسا، ءبىز سونىڭ ورنىنا بارامىز. امانات 10 پايىزدان ارتىق الا المايدى دەپ ويلايمىن. ءبىز پارلامەنتتىڭ تەڭ جارتىسىن الۋىمىز كەرەك.

سۇراق: اسسامبلەيا ماجىلىسكە كەرەك پە؟

- كەرەك ەمەس. بىزدە پارلامەنت بار. ءبىز فەدەراتسيا ەمەس، ۋنيتارلى ەلمىز. اسسامبلەيا بولعاننىڭ وزىندە قوعامدىق جۇمىسپەن اينالىسسىن. وزگە ۇلتتاردىڭ سالت-ءداستۇرىن، ءتىلىن، مادەنيەتىن دامىتۋعا ۇلەس قوسسىن.

سۇراق: ءسىز پارتيا قۇرامىن دەگەنىڭىزگە ءبىراز بولدى. ساياسي قىسىم نەمەسە ىمداۋلار بولدى ما؟

- بىرىنشىدەن، مەن ونىڭ بارىنەن وتكەنمىن. وسى ساياساتتا ءجۇرىپ قۇنى 15 ميلليون دوللارلىق بيزنەسىمنەن ايىرىلىپ قالدىم. ءوزىمنىڭ ۇستانىمىمنىڭ قۇنىن تولەدىم. ەكىنشىدەن، مەن ءوز شەشىمىمدى ەشكىممەن اقىلداسپاعانمىن. ءوزىم شەشتىم. ۇشىنشىدەن، ەشقانداي قىسىم كورىپ جاتقان جوقپىن. زاڭعا قايشى ەشتەڭە ىستەپ جاتقان جوقپىن. بۇرىن دا جەر ماسەلەسىمەن اينالىستىم. قازىر دە سونىمەن اينالىسامىن. زاڭ وزگەرىپ، مۇمكىندىك بەرىلەتىن بولسا، سونى پايدالانىپ، زاڭدى تۇردە پارلامەنتكە كىرەمىن دەپ ماقسات قويىپ وتىرمىن. مەن تەك اشىلعان ەسىكتەن كىرەمىن. باسقا ويىم جوق.

ءتۇيىن. مۇحتار تايجان مىرزانىڭ سۇحبات بارىسىندا ايتقان پىكىرلەرىن قورىتا كەلە تۇيگەنىمىزدى جازا كەتەيىك...

اۋەلى جەر ماسەلەسى. مۇحتار بولاتحانۇلى ۇزاق جىلداردان بەرى جەر ماسەلەسىمەن اينالىسىپ جۇرگەن ازامات. سوندىقتان، ونىڭ جەر ماسەلەسىنە قاتىستى پوزيتسياسى ايقىن. سپيكەر اۋىل حالقىنىڭ، جاستاردىڭ جەرگە مۇقتاجدىعى تۋرالى ايتادى. پىكىر يەسى ادىلەتتىلىكتى جاقتايتىنىن ءبىلدىردى.
ال پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ «جاڭا قازاقستان» كونتسەپتسياسىنا قاتىستى پىكىر قايشىلىقتارى بارىن بايقادىق. دەسە دە، مۇحتار بولاتحانۇلى پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ باستامالارىن اشىق سىنامادى. ونىڭ پىكىرىنشە، پرەزيدەنتتىڭ باستامالارىن سۇيىرقۇيمىشاقتاتىپ، سابوتاج جاساپ وتىرعان – ۇكىمەت.
ونان كەيىنگى ماڭىزدى ماسەلە – دۋباي ساپارى. وسىعان دەيىن الەۋمەتتىك جەلىلەردە: «مۇحتار تايجان دۋبايعا بارىپ، نازارباەۆ وتباسىنىڭ مۇشەلەرىمەن كەزدەسىپتى»، - دەگەن الىپ-قاشپا اڭگىمەلەر ايتىلعان ەدى. ءتىپتى، مۇحتار تايجاننىڭ باسقا-باسقا ەمەس، ءدال نازارباەۆتارعا تيەسىلى قوناق ۇيگە تۇراقتاعانى دا ايتىلعان.

كەيبىر دەرەككوزدەردىڭ جازۋىنشا، بيلىكتەن شەتتەتىلگەن نازارباەۆ وتباسىنىڭ مۇشەلەرى مەن سول توپقا جاقىن تۇلعالار سول جاقتا جەدەل شتاب قۇرىپ، «قارىمتا قايتارۋعا» دايىندالىپ جاتقانى تۋرالى ايتىلعان ەدى. قاڭتار وقيعاسىنان كەيىن بيلىكتەن ايىرىلعان توپتىڭ ماقساتى دا تۇسىنىكتى. كونستيتۋتسياعا ەنگىزىلەتىن وزگەرىستەر – ەكس-پرەزيدەنتتىڭ وتباسى مۇشەلەرىن كونستيتۋتسيالىق ارتىقشىلىق قۇقىقتارىنان ايىراتىنى بەلگىلى. وعان قوسا، پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ شەتەلدەگى كاپيتالداردى ەلگە قايتارۋ تۋرالى بىرنەشە مارتە ءسوز ەتۋىن قوسىڭىز. قازاق قوعامىندا، الەۋمەتتىك جەلىلەردە وسى اۋانداعى الىپ-قاشپا اڭگىمەر ءورشىپ تۇرعان تۇستا، مۇحتار تايجاننىڭ دۋبايعا ساپارلاپ بارۋىنان جۇرت ىلىك ىزدەدى. سول سەبەپتى دە، ءبىز سپيكەردىڭ وزىنەن وسى جايلى سۇراپ-بىلدىك.

تاعى ءبىر نازار اۋداراتىن ماسەلە – پارتيانى قارجىلاندىرۋ ماسەلەسى. جالعىز تەلەفونمەن پارتيا قۇرىلمايتىنى بەلگىلى. سوندىقتان، ءبىز بۇل سۇراقتى دا سپيكەردىڭ وزىنەن سۇرادىق. ال جاۋابىن جوعارىدا جازدىق.

بىزدىكى ايتىلعان ءسوزدى وزىمىزشە باجايلاۋ عانا. Abai.kz ەركىن اقپارات الاڭى. مۇنداي وي جارىستىرىپ، پىكىر تالاستىرۋعا قازاقستاننىڭ كەز كەلگەن ازاماتى قۇقىلى. ءبىز ەسىم-سويى ەلگە بەلگىلى ساياساتكەر، «جەر قورعانى» اتتى پارتيا قۇرماققا بەكىنىپ، باستاما كوتەرگەن مۇحتار تايجان مىرزانىڭ اشىق، بۇكپەسىز اڭگىمەسىن وقىرمان تالقىسىنا ۇسىندىق...

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz

16 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1571
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2265
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3565