جۇما, 19 ءساۋىر 2024
جاڭالىقتار 2876 0 پىكىر 24 قازان, 2012 ساعات 06:12

ءشارىپحان قايسار. ەرەۋىلشىلەردى ەلىكتىرگەن كىم؟

اقتاۋدا كوزلوۆ، ساپارعالي جانە ءامينوۆ ۇشەۋىنىڭ ۇستىنەن وتكەن سوت ۇدەرىسى بارىسىندا «العا» راديكالدى توبى مەن ولاردىڭ كەشەگى جاقتاستارىنىڭ ارا جىگى ەندى قايتا قابىسپاستاي بولىپ اجىرادى. مۇنايشىلار جاپپاي ءابىلازوۆ پەن كوزلوۆتى جانە ولاردىڭ سەرىكتەرىن جاڭاوزەن تۇرعىندارىنا قارسى قىلمىستار جاسادى جانە مەملەكەتتىك قۇرىلىستى كۇشپەن قۇلاتپاق بولدى دەپ ايىپتادى. جاڭاوزەندە كوزلوۆ پەن ونىڭ سىبايلاستارى قانداي ماقساتتار كوزدەپ ارەكەت جاساعانى، ولاردىڭ 2011-جىلدىڭ جەلتوقسانىندا بولعان قاندى قىرعىنعا قاراپايىم ادامداردى نە ءۇشىن ايداپ سالعانى، اقىرى ودان كىمنىڭ قانداي ۇپاي جيناپ، تابىس تاپقانى تۋرالى سوتتاعى نەگىزگى كۋاگەرلەردىڭ ءبىرى، ەرەۋىلشىلەر قوزعالىسىنىڭ بۇرىنعى بەلسەندىسى روزا تولەتاەۆا ەگجەي-تەگجەيلى اڭگىمەلەپ بەردى.   ونىڭ بەرگەن كۋالىكتەرى باسقا دا جاۋاپتارمەن بىرگە ايىپكەرلەرگە ۇكىم شىعارۋدا باستى ءرول اتقاردى.

باستى كۋاگەر «العا» ۇيىمىنا قاتىستى سوت الدىندا جاۋاپ بەرەردىڭ الدىندا كوزلوۆتىڭ مۇنايشىلار سەنىمىنە كىرۋ ءۇشىن قانداي ارەكەتتەر جاساعانى تۋرالى بەينەماتەريال جۇرتتىڭ نازارىنا ۇسىنىلدى.
2010-جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا جاڭاوزەنگە بارعان كوزلوۆ مۇنايشىلارمەن كەزدەسىپ، بىردەن ولاردىڭ سەنىمىنە كىرۋگە تىرىسقان.

اقتاۋدا كوزلوۆ، ساپارعالي جانە ءامينوۆ ۇشەۋىنىڭ ۇستىنەن وتكەن سوت ۇدەرىسى بارىسىندا «العا» راديكالدى توبى مەن ولاردىڭ كەشەگى جاقتاستارىنىڭ ارا جىگى ەندى قايتا قابىسپاستاي بولىپ اجىرادى. مۇنايشىلار جاپپاي ءابىلازوۆ پەن كوزلوۆتى جانە ولاردىڭ سەرىكتەرىن جاڭاوزەن تۇرعىندارىنا قارسى قىلمىستار جاسادى جانە مەملەكەتتىك قۇرىلىستى كۇشپەن قۇلاتپاق بولدى دەپ ايىپتادى. جاڭاوزەندە كوزلوۆ پەن ونىڭ سىبايلاستارى قانداي ماقساتتار كوزدەپ ارەكەت جاساعانى، ولاردىڭ 2011-جىلدىڭ جەلتوقسانىندا بولعان قاندى قىرعىنعا قاراپايىم ادامداردى نە ءۇشىن ايداپ سالعانى، اقىرى ودان كىمنىڭ قانداي ۇپاي جيناپ، تابىس تاپقانى تۋرالى سوتتاعى نەگىزگى كۋاگەرلەردىڭ ءبىرى، ەرەۋىلشىلەر قوزعالىسىنىڭ بۇرىنعى بەلسەندىسى روزا تولەتاەۆا ەگجەي-تەگجەيلى اڭگىمەلەپ بەردى.   ونىڭ بەرگەن كۋالىكتەرى باسقا دا جاۋاپتارمەن بىرگە ايىپكەرلەرگە ۇكىم شىعارۋدا باستى ءرول اتقاردى.

باستى كۋاگەر «العا» ۇيىمىنا قاتىستى سوت الدىندا جاۋاپ بەرەردىڭ الدىندا كوزلوۆتىڭ مۇنايشىلار سەنىمىنە كىرۋ ءۇشىن قانداي ارەكەتتەر جاساعانى تۋرالى بەينەماتەريال جۇرتتىڭ نازارىنا ۇسىنىلدى.
2010-جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا جاڭاوزەنگە بارعان كوزلوۆ مۇنايشىلارمەن كەزدەسىپ، بىردەن ولاردىڭ سەنىمىنە كىرۋگە تىرىسقان.
«مەن بۇل جەردە ءابىلازوۆتىڭ اتىنان سويلەپ تۇرمىن، وسىندا كەلەردىڭ الدىندا عانا مەن ونىمەن سويلەستىم. ول سىزدەرگە وتە مىقتى زاڭگەرلەر مەن ەكونوميستەر، ساياساتكەرلەر قاجەت بولاتىنىن اتاپ ءوتتى»، - دەپ كوزلوۆ ەرەۋىلگە شىققان مۇنايشىلاردىڭ ورتاسىندا، بەينەكامەرانىڭ الدىندا سايراپ تۇردى.
وسى بەينەماتەريالدان ءمالىم بولعانىنداي، مۇنايشىلاردىڭ ءبىرىنىڭ كوزلوۆتىڭ «رەسپۋبليكا» گازەتىنە قانشالىقتى قاتىسى بار ەكەندىگىن سۇراعان ساۋالىنا «رەسپۋبليكا دا بىزدىكى. مەن - ۆلاديمير كوزلوۆ ءبىر كەزدە مىنا ماەك-كە قاتىستى دا ابىلازوۆپەن بىرگە ىستەگەنمىن. مەن - اقتاۋلىقپىن. 40 جىل اقتاۋدا تۇردىم، كەيىن قدت قوزعالىسى ۇيىمداستىرىلعان كەزدە سولارعا كومەكتەسۋ ءۇشىن الماتىعا كەتكەنمىن»، - دەپ جاۋاپ بەرەدى.
سوت وتىرىسى باستالعاننان بەرى كوزلوۆ تا، ونىڭ قورعاۋشىلارى ۇسىنعان كۋاگەرلەردىڭ بارلىعى دا ءابىلازوۆتىڭ «العا» راديكالدى ۇيىمىنىڭ باسقارۋشى ءرولىن جوققا شاعىراپ كەلگەندىكتەن بۇل بەينەماتەريال وتىرعانداردىڭ بارلىعىنىڭ تۇسىنىسپەۋشىلىگىن جانە نارازىلىعىن تۋعىزدى. وسىدان كەيىن بارىپ، جاڭاوزەندەگى جاپپاي تارتىپسىزدىكتى ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ءبىرى - روزا تولەتاەۆاعا ءسوز بەرىلدى.
ونىڭ ايتۋىنشا، «العا» توبى مەن «حالىق مايدانى» قوعامدىق قوزعالىسىنىڭ مۇشەلەرى ۆلاديمير كوزلوۆ، ايجانگۇل ءامىروۆا، سەرىك ساپارعالي، بولات اتاباەۆ جانە جانبولات ماماي باستاعان توپتىڭ جۇمىستان قۋىلعان مۇنايشىلارعا ەشقانداي دا كومەك كورسەتۋ نيەتى بولماعان، تەك قانا ولاردى وزدەرىنىڭ ساياسي ماقساتتارىنا پايدالانۋعا ۇمتىلعان.      
ولار باستاپقىدا ۋادە بەرگەنىندەي زاڭگەرلەر مەن ەكونوميستەردى شاقىرىپ، ەرەۋىلشىلەرگە زاڭ-قۇقىق ماسەلەسى بويىنشا ەشقانداي كومەكپەن قامتاماسىز ەتە الماعان. ەسەسىنە، رەسپۋبليكالىق جانە حالىقارالىق دەڭگەيدە وتكىزىلگەن قۇقىق قورعاۋ تاقىرىبىنداعى ءتۇرلى شارالارعا ەرەۋىلشىلەردىڭ قاتىسۋىنا بارىنشا قولداۋ جاساعان.
«مەن ولاردىڭ قايسىبىرەۋىنىڭ ءبىزدىڭ ەڭبەك داۋىمىز تۋرالى ءبىر اۋىز ءسوز ايتقانىن ەستىگەن ەمەسپىن. ولار «سەندەردىڭ ماسەلەلەرىڭدى ەشكىم شەشپەيدى، سەندەر ەشكىمگە كەرەك ەمەسسىڭدەر» دەپ بيلىكتى بىزگە شاعىستىرىپ باقتى.وسىلاي ءبىزدى مەملەكەتكە قارسى قويۋعا تىرىستى، ءبىزدىڭ مەملەكەتكە دەگەن جەككورۋشىلىگىمىز بەن اشۋ-ىزامىزعا ماي قۇيا ءتۇستى»، - دەدى روزا تولەتاەۆا ءوزىنىڭ سوت الدىندا بەرگەن جاۋابىندا.
كۋاگەردىڭ جاۋاپتارىنا جۇگىنسەك، «العانىڭ» ماڭعىستاۋ وبلىسىنداعى وكىلى ايجانگۇل ءامىروۆا ودان الاڭعا ەرەۋىلگە شىعىپ تۇرعان، جۇمىستان قۋىلعان ەرەۋىلشىلەردىڭ اراسىنا «رەسپۋبليكا» جانە «حالىق مايدانى» گازەتتەرىن تاراتۋىن وتىنگەن. سونىمەن قاتار، كۋاگەر الاڭدا ءتۇرلى ۇنپاراقتاردىڭ دا تاراتىلىپ جاتقانىن ءوز كوزىمەن كورگەنىن مالىمدەدى.
روزا تولەتاەۆا ۇيىمنىڭ تاعى ءبىر مۇشەسى مۇرات تۇڭعىشباەۆ الاڭدا تۇرعان مۇنايشىلارعا «تۆيتتەر» ميكروبلوگگينگىمەن قالاي جۇمىس ىستەۋ كەرەكتىگىن دە ۇيرەتكەن.
«مەنىڭ  بۇل باعدارلامادان تۇسىنگەنىم، ەگەر نارازىلىق اكتسياسىنا قاتىسۋشى مۇنايشىلار ۇيلەرىنە تاراپ كەتكەن، يا بولماسا جەكە شارۋالارىمەن الاڭنان كەتىپ قالعان جاعدايدا قاجەت بولسا ولاردى «الاڭعا جينالىڭدار» دەگەن جالعىز حابارلاما ارقىلى جيناپ الۋعا بولادى ەكەن. مەن وسىنىڭ بارلىعى ءامىروۆا، كوزلوۆ، اتاباەۆ، ماماي، ساپارعالي سەكىلدى ادامداردىڭ جۇمىستان قۋىلعان مۇنايشىلاردى ەشقايدا تاراپ كەتپەي، نەعۇرلىم ۇزاق ۋاقىت بويى الاڭدا تۇرعىزۋ ءۇشىن ىستەپ جاتقان امالدارىنىڭ ءبىر ءتاسىلى ەكەنىن  كەش ءتۇسىندىم» ، - دەدى روزا تولەتاەۆا،
ول ءوزىنىڭ بەرگەن جاۋاپتارىندا  جاڭاوزەنگە كەلگەن ەۋروپارلامەنتتىڭ دەپۋتاتى پول مەرفي باسقا ەمەس، ءدال وسى «العانىڭ» بەلسەندىلەرىنىڭ شاقىرۋىمەن كەلگەنىن اتاپ ءوتتى.
«مەن ءامىروۆادان ەۋروپارلامەنتتىڭ دەپۋتاتىن كىم شاقىرعانىن سۇراعانىمدا ول «ارينە، العا» دەپ جاۋاپ بەردى» دەيدى كۋاگەر.
روزا تولەتاەۆا «العانىڭ» تاعى ءبىر بەلسەندىسى بولات اتاباەۆ ەرەۋىلشىلەرگە ەگەر ولار «حالىق مايدانىنا» كىرمەسە ەشقانداي كومەك الا المايتىندارىن ايتقانىن ءمالىم ەتتى.
«بولات اتاباەۆ «حالىق مايدانى» قوزعالىسى قۇرىلعانىن، وزدەرى سونىڭ مۇشەسى ەكەنىن ايتتى. وسىدان كەيىن ول ءبىزدىڭ تالاپتارىمىزعا قولداۋ بىلدىرەتىنىن، مۇندا زاڭگەرلەر مەن ەكونوميستەردى، ادۆوكاتتاردى اكەلىپ، وزدەرىنىڭ كەڭسەلەرىن اشاتىنىن، بىراق ول ءۇشىن ءبىزدىڭ «حالىق مايدانىنا» كىرۋىمىز قاجەتتىگىن ءمالىم ەتتى. «ول: «بارلىعىڭ حالىق مايدانىنا كىرىڭدەر. تەك سوندا عانا ءبىز قۇزىرلى ورگانداردان سەندەردىڭ تالاپتارىڭنىڭ ورىندالۋىن سۇراي الامىز. قازىرگى تاڭدا ءبىز سەندەردىڭ ەڭبەك داۋلارىڭا ارالاسا المايمىز» دەدى»، - دەيدى كۋاگەر ءوز سوزىندە.
وعان قوسا، روزا تولەتاەۆانىڭ ايتۋىنشا، ەرەۋىلشىلەردىڭ جۇمىس بەرۋشىلەرمەن وتكىزگەن كەلىسسوزدەرىنىڭ بارلىعى وسى «العانىڭ» باستاماسىمەن قۇرىلعان ەرەۋىلشىلەر شتابىنىڭ كەسىرىنەن توقتاتىلىپ وتىرعان. ەرەۋىلشىلەردىڭ شتابىنا سول كەزدە «العا» ۇيىمىنىڭ وكىلدەرىمەن قويان-قولتىق جۇمىس ىستەپ، سولاردىڭ اقىل-كەڭەستەرىن الىپ وتىرعان اجىعاليەۆا، وتارباەۆا، تۇلكىباەۆ، وتەكەەۆا، ساقتاعانوۆ، قاليەۆ، دوسماعامبەتوۆ سەكىلدى ازاماتتار كىرگەن بولاتىن.
تولەتاەۆا بۇل شتابتىڭ وتە قۇپيا، وڭاشالانعان تۇردە جۇمىس ىستەگەنىن ايتتى. «بۇل شتابتا تەك قانا بەلسەندىلەر بولدى. سىرتتان بىرەۋ-مىرەۋ كەلە قالسا ولار ايتىپ وتىرعان اڭگىمەلەرىن، تالقىلاپ وتىرعان تاقىرىپتارىن دوعارىپ، ۇندەمەي وتىرا قالاتىن»، - دەدى ول.
«وسى شتاب وكىلدەرىنىڭ كەسىرىنەن بيلىك پەن جۇمىس بەرۋشىلەر تاراپىنان وتكىزىلگەن بارلىق جينالىستار اياقسىز قالىپ، كەيىنگە ىسىرىلىپ وتىردى. اتاپ ايتقاندا، 2011-جىلدىڭ قىركۇيەك ايىندا وتكەن كەزدەسۋدە ەرەۋىلشىلەردىڭ تالاپتارىنا بايلانىستى ساۋالدار قويىلىپ، ماسەلە تالقىلانا باستاعاندا اجىعاليەۆا جانە باسقالار ونى تىڭداماستان، ورىندارىنان تۇرىپ-تۇرىپ كەتىپ قالدى»، -  دەدى تولەتاەۆا.
كۋاگەر تولەتاەۆانىڭ وسى جانە باسقا دا كوپتەگەن جاۋاپتارى سوتتىڭ ايىپكەرلەرگە قاتىستى ءادىل ۇكىم شىعارۋىنا ىقپالىن تيگىزگەنى انىق.
«Abai.kz»

0 پىكىر