قۇرمەتتى وتانداستار! قازاقستان ءۇشىن قاڭتار ايى قاھارىمەن كەلدى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ ءوزى ايتقانداي، ءبىز تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ تاريحىنداعى ەڭ ۇلكەن ءارى ەڭ اۋىر داعدارىسپەن بەتپە –بەت كەلدىك جانە بۇگىندە ءبىز ونى بىرىگىپ جەڭدىك دەپ سەنىممەن ايتا الامىن!

بولعان وقيعانىڭ اق-قاراسى الداعى ۋاقىتتا ايتىلا جاتار. بىراق، بۇل بۇلعاق نەدەن باستالىپ ەدى؟ ءوزىمىز ءوندىرۋشى بولعانمەن، ەلىمىزدە جانار ماي باعاسى قىمبات. جانار ماي قىمباتتاسا، ازىق تۇلىكتەن باستاپ، باسقا دا حالىق تۇتىناتىن تاۋارلار، حالىققا قىزمەت كورسەتۋ سالالارى دا قىمباتتايتىنى بەلگىلى. قازاق - اۋەلدەن شىدامدى حالىق. جانار ماي باعاسىنىڭ قىمباتتاعانىنا دا توزىممەن قاراي ءبىلدى. ءسويتىپ جولىن دا تاپقانداي بولدى: كولىكتەرىن گازبەن جۇرۋگە يكەمدەدى. وسىلايشا، جانار ماي باعاسىن جوعارىلاتپاي، ۇستاپ تۇردىق. ال، جىلدىڭ باسىندا ارزان دەپ، جانار ماي ورنىنا تۇتىنىپ جۇرگەن گاز قىمباتتادى. ودان ارىگە حالىقتىڭ شىدامى جەتپەدى، ءتوزىمى تاۋسىلدى. ءسويتىپ ءوز نارازىلىقتارىن ءبىلدىرىپ، كوشەگە شىقتى. حالىقتىڭ جان ايقايىن مەملەكەت باسشىسى ەستىدى، ۋاقىتىندا گاز باعاسىن تومەندەتۋگە ءتيىستى ورىندارعا نۇسقاۋ دا بەردى.

گازدىڭ باعاسىن جەكە كومپانيالار قولدان وسىرگەن، بۇگىندە ولاردىڭ ءبىرازى جاۋاپقا تارتىلىپ تا جاتىر.

قيىن كۇندەر ارتتا قالدى. ەڭدى قازاقستاندا دامۋدىڭ جاڭا كەزەڭى باستالادى، دەپ مالىمدەدى ەلىمىزدىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ. بۇل ىسكە ءبارىمىز دە ۇلەس قوسۋىمىز قاجەت. سوندىقتان، بىرقاتار ۇسىنىسىمدى ايتىپ كەتۋدى ءجون كوردىم.

بىرىنشىدەن، ءبىز بۇعان دەيىن «قۋاتتى ءوڭىر – قۋاتتى قازاقستان» دەگەن ۇراندى ەستىپ، ايتىپ كەلدىك. سوندىقتان، وبلىستاردا وتاندىق ونىمدەردى شىعاراتىن ءوندىرىس وشاقتارىن اشۋ قاجەت. ول كۇندەلىكتى سۇرانىستاعى ۇن، ماي، نان، ءسۇت ونىمدەرى، كوكونىس وسىرەتىن جىلىجاي بولسىن، نە كيىم تىگەتىن شاعىن فابريكا بولسىن. سونداي-اق كاسىپكەرلەرگە ساۋدا نۇكتەلەرىن اشىپ، قالادا ءوز تاۋارلارىن ەركىن ساتۋعا مۇمكىندىك بەرۋ قاجەت. بۇل ءوندىرۋشى مەن تۇتىنۋشى اراسىنداعى الىپساتارلاردى جويۋدىڭ بىردەن ءبىر جولى بولار ەدى.

كاسىپكەرلەرگە، نە كاسىپ اشامىن دەگەن جاندارعا 20 ءتىپتى 30 جىلدىق مەرزىمگە جىلدىق مولشەرى تومەن كرەديت بەرۋ ماسەلەسىن دە قاراستىرعان ءجون. سوندا عانا، ازاماتتار جۇرەكسىنبەي بيزنەستى باستاي الادى، ال بۇل جاڭا جۇمىس ورىندارى، بيۋدجەتكە تۇسەتىن قوسىمشا سالىق دەگەن ءسوز. تاعى ءبىر وزەكتى ماسەلە، قازاقستاننىڭ تابيعي رەسۋرستارىن دۇرىس، ءارى ءتيىمدى پايدالانۋ. ونى پايدالانىپ قانا قويماي، سونى يگەرەتىن وتاندىق ونىمدەر شىعارۋ. مىسالى، بىزدە مۇناي بار، بىراق سول مۇنايدى وندىرەتىن، وڭدەيتىن قۇرال-جابدىقتاردى ءالى كۇنگە شەتتەن تاسىپ ءجۇرمىز.

ەكىنشىدەن، بيزنەستى تەكسەرۋدى ازايتۋدى ۇسىنامىن. بىرەسە سانيتارلىق—ەپيدەميولوگيالىق قىزمەت، بىرەسە ءورت ءسوندىرۋ قىزمەتى، باسقادا باقىلاۋ جانە قاداعالاۋ ورگاندارى كەلىپ كاسىپكەرلەردىڭ قىزمەتىنە كەدەرگى كەلتىرەدى. بۇدان كاسىپكەرلەر از زارداپ شەگىپ جاتقان جوق.

تاعى ءبىر ماسەلە، ءبىز تابيعي بايلىقتاردى اۋەلى ءوز حالقىمىزدىڭ يگىلىگى ءۇشىن پايدالانىپ، سوسىن عانا ونى ەكسپورتقا شىعارۋ كەرەكپىز. جانارمايمەن، گازبەن ىشكى نارىقتى قولايلى باعامەن قامتىپ بارىپ، سىرتقا ساتساق قانا ىشكى تۇراقتىلىقتى ساقتاپ تۇرا الامىز.

جاستاردىڭ جاعدايىنا، ولاردىڭ تاربيەسىنە نازار اۋداراتىن ۋاقىت كەلدى دەپ سانايمىن. ولاردىڭ بۇقارالىق سپورتپەن شۇعىلدانۋىنا، وسىلايشا دەنى ساۋ، ءدىلى مىقتى ۇرپاق ءوسىرۋىمىز قاجەت. مەكتەپتەردەن بولەك، ۇلكەن سپورت نىساندارىن اشىپ، ۇلتتىق ترەنەرلەر دايىنداپ، شىمىر ءارى شىنىققان جاستاردىڭ بۋىنىن دايىنداۋعا تەز ارادا كىرىسۋىمىز كەرەك. سونداي-اق، ءبىز جاستاردى دۇرىس ماماندىق تاڭداۋعا ۇيرەتكەنىمىز دە ابزال. ەكونوميستەر مەن زاڭگەرلەر، قارجىگەرلەر مەن ەسەپشىلەر كوپ. جۇمىس تاپپاي، ورنىن بىلمەي سەندەلىپ بوس ءجۇر. بىزگە تەحنيكالىق ماماندىقتار قاجەت. ولارعا بيزنەستىڭ قىر-سىرىن ۇيرەتۋىمىز قاجەت.

ءبىز ەل پارلامەنتىنىڭ قۇرامىنان ادەمى سويلەي الاتىن ەمەس، ءتيىمدى جۇمىس ىستەي الاتىن دەپۋتاتتاردى كورگىمىز كەلەدى. سوندىقتان، وڭىرلەردەن ناعىز ءوندىرىس ورىندارىندا جۇمىس ىستەپ شىققان جاستاردى پارلامەنت قۇرامىنا ۇسىنۋىمىز كەرەك. دەپۋتاتتىق كورپۋستىڭ شەكتىك جاسىن 55 قىلساق، وسىلايشا ويى ءتۇزۋ، زاماننىڭ اعىمىن بىلەتىن ناعىز حالىقتىڭ قالاۋلىلارى جۇرتتىڭ تالابىن ءتۇسىنىپ، سوعان سايكەس زاڭداردى قابىلدايدى دەپ سەنەمىز.

مەملەكەت باسشىسى، 11-ءنشى قاڭتاردا ماجىلىستە، بيۋدجەتارالىق قاتىناستاردىڭ تاسىلدەرىن وزگەرتۋدى تاپسىردى. پرەزيدەنتتىڭ بۇل باستاماسىن مەن تولىق قولدايمىن. رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ ءىرى دونورى بولا تۇرا، كەيبىر وڭىرلەر الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ جاعىنان كەنجە قالىپ وتىر. سوندىقتان، رەسپۋبليكالىك بيۋدجەتتى تولتىرىپ وتىرعان ءار ءوڭىر ءوزىنىڭ قاجەتىنە وراي، تابىستىڭ ءبىر بولىگىن وزدەرىندە قالدىرۋى ءتيىس. بۇل ءوڭىردىڭ دامۋىنا ۇلكەن سەرپىن بولادى.

كوڭىل بولەتىن تاعى ءبىر ماسەلە، ءتۋريزمدى قولداۋ. قازاقستاننىڭ قاي ءوڭىرى بولسادا تۋريزم ءۇشىن قولايلى ەكەنىن بىلەمىز. بۇل سالادا دا ناقتى شەشىمدەر قابىلداۋىمىز قاجەت.

قۇرمەتتى قازاقستاندىقتار! الدا جاڭا مىندەتتەر تۇر. پرەزيدەنتىمىز قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ اينالاسىنا توپتاسىپ، دامۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنە بىرگە قادام باسايىق! ەلىمىز امان، جۇرتىمىز تىنىش بولعاي! مەملەكەتىمىز نىعايىپ، بىرلىگىمىز ارتا تۇسكەي!

يبراگيم اكدراشەۆ
جەكە كاسىپكەر، قۇرمەت وردەنى يەگەرى

Abai.kz