كورونوۆيرۋستىڭ مۋتاتسيالانعان جاڭا ءتۇرى «وميكرون» ۆيرۋسى الەمدى الەككە سالا باستادى. جاڭا ۆيرۋس افريكا قۇرلىعىنىڭ بوستۆانا مەملەكەتى مەن وڭتۇستىك افريكا رەسپۋبليكاسىندا 9 قاراشا كۇنى انىقتالعان.

دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ وكىلى ماريا ۆان كەركحوۆە: «شتامنىڭ قالاي پايدا بولعانى بەلگىسىز، بىراق بولجامداردىڭ ءبىرى: ۆيرۋس جۇقتىرىپ يممۋندىق جۇيەسى السىرەگەن، اۋرۋدان تولىق ايىقپاعان ادامنىڭ اعزاسىندا بەلگىلى ءبىر ۋاقىت ارالىعىندا ۆيرۋس كوبەيگەن، سودان پايدا بولعان»، - دەگەن پىكىر بىلدىرگەن.

«وميكرون» باسقا ۆيرۋسقا قاراعاندا تەز تارالادى ءارى قاۋپى جوعارى ەكەنى ايتىلىپ جاتىر. قاۋىپتى ۆيرۋس افريكا اۋماعىنان شىعىپ الەمگە جايىلىپ ۇلگەردى. قازىرگە دەيىن بەلگيا، يزرايل، گونكونگ، چەحيا، گەرمانيا، ۇلىبريتانيادا كەزدەسىپ وتىر. اتالعان ۆيرۋس قازىر رەسەيگە دە جەتىپ ۇلگەرگەن.

«افريكالىق «وميكرون» شتاممى قازىردىڭ وزىندە رەسەيدە بار، ونىڭ تارالۋ كوزى ەگيپەتكە بارعان رەسەيلىك تۋريستەر بولۋى مۇمكىن»، - دەدى سەناتور ۆلاديمير كرۋگلي.

رەسەيدە كەشەدەن باستاپ وار، بوستۆانا، لەسوتو، ناميبيا، زيمبابۆە، موزامبيك، ەسۆاتيني، تانزانيا، ماداگاسكار جانە گونكونگ ەلدەرىنە شىعۋعا تىيىم سالىندى. ەۋروپا ەلدەرىندە دە تىيىم سالۋ شارالارى قولعا الىنعان.

مالاۆي ەلىنەن ورالعان ءبىر تۇرعىننان اۋرۋ تابىلىپ، «وميكرون» بەلگىسى بار تاعى جەتى تۇرعىن انىقتالعان سوڭ، يزرايل ۇكىمەتى شەتەلدىكتەرگە شەكاراسىن جابۋدى ۇيعارعان. ەل ىشىندە وڭتۇستىك افريكادان كەلگەندەرگە شۇعىل ىزدەستىرۋ جۇمىسى جۇرگىزىلىپ جاتىر.

ەۋروكەڭەستىڭ باسشىسى ۋرسۋلا فون دەر ليايەن ەۋروپا وداعى ەلدەرىنە «وميكروننىڭ» پايدا بولۋى جانە تارالۋى تۋرالى ناقتى مالىمەتتەر بەرۋىن سۇرادى.

اقش دۇيسەنبىدەن باستاپ حالىقتىڭ افريكانىڭ بىرنەشە ەلدەرىنە بارۋىنا توقتاۋ سالدى. ۆيرۋستىڭ جاڭا نۇسقاسى تۋرالى مالىمدەمەسىندە پرەزيدەنت دجو بايدەن دۇنيەجۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىن كوۆيدكە قارسى ۆاكتسيناعا پاتەنتتەن باس تارتۋعا شاقىردى. بۇعان دەيىن ۆاشينگتون بۇل ۇندەۋدى الەم ەلدەرىنە جولداعان بولاتىن، بىراق ول ەۋروپادا قولداۋ تاپپادى.

«بۇل جاڭا ۆيرۋستىڭ ءتۇرى الەم تولىق ۆاكتسينالانبايىنشا پاندەميانىڭ اياقتالمايتىنىن انىق كورسەتەدى»، - دەدى بايدەن.

بىرنەشە كۇن بۇرىن امستەردامعا ورالعان الپىس شاقتى جولاۋشىدان كورونوۆيرۋس بەلگىسى بار ەكەنى انىقتالعان. بىراق، كوۆيدتىڭ قاي ءتۇرى ەكەنى تۋرالى اقپارات بەرىلمەگەن. نيدەرلاندى ەلىندە ءدال قازىر كوۆيدپەن اۋىرعاندار سانى كۇرت كوبەيگەن. ەل باسشىلىعى كارانتين تالاپتارىن كۇشەيتكەن.

اۆستراليا سەنبى كۇنى وڭتۇستىك افريكا، ناميبيا، زيمبابۆە، بوتسۆانا، لەسوتو، ەسۆاتيني، سەيشەل ارالدارى، مالاۆي جانە موزامبيككە قاراي ەكى اپتاعا رەيستەردىڭ توقتاتىلاتىنىن حابارلادى. بۇل مەملەكەتتەردە بولعان ادامدار اۆسترالياعا كىرە المايدى ء(وز ازاماتتارىن قوسپاعاندا).

جاپونيا بيلىگى: «افريكا قۇرلىعىنىڭ وڭتۇستىك ايماعىنان كەلگەندەر 10 كۇنگە كارانتينگە جابىلىپ، 4 رەت سىناق تاپسىرادى»، - دەدى.

ال، ءۇندىستان بيلىگى وار، بوستۆانا، گونكونگتان كەلگەن جولاۋشىلاردى قاتاڭ تەكسەرىستەن وتكىزىپ، سىناق تاپسىرۋدى جۇكتەگەن.

يراندا افريكانىڭ بىرنەشە ەلىنە بارۋعا تىيىم سالىپ، بۇل ەلدەردەن قايتقان يران ازاماتتارىن ەكى رەت سىناقتان وتكىزەتىنىن حابارلادى.

برازيليا افريكانىڭ التى ەلىنە، تايلاند سەگىز ەلىنە كىرۋگە تىيىم سالدى.

كانادا سوڭعى 14 كۇندە افريكانىڭ وڭتۇستىك افريكا، ناميبيا، زيمبابۆە، بوتسۆانا، لەسوتو، ەسۆاتيني جانە موزامبيكتە بولعان جولاۋشىلاردى ەلگە كىرگىزبەيدى.

بىراق وار بيلىگى ەلدەردىڭ تىيىم سالۋ ارەكەتتەرىن دۇرىس ەمەس دەپ سانايدى. وڭتۇستىك افريكا ەلدەرىنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى دجو فااحلا:

«جول جۇرۋگە تىيىم سالۋ جانە باسقا دا وسى سەكىلدى شەكتەۋلەردى اسىعىس ەنگىزىپ جاتقان ەلدەردىڭ ءىس-ارەكەتى دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ نورمالارى مەن ستاندارتتارىنا قايشى كەلەدى»، - دەدى.

ۇلىبريتانيا ۇكىمەتى كەڭەسشىلەرى عىلىمي توبىنىڭ دوكتورى مايكل تينسلي: «وار حالقىنىڭ 24 پايىزى عانا ۆاكتسينا سالدىرعان، بۇل ەندىگى ۆيرۋستىڭ وتە جىلدام تارالۋىنا جول اشىپ بەرەدى»، - دەيدى.

ۆاكتسينا شىعارۋشى بىرنەشە فارماتسەپتيكالىق كورپوراتسيالار «وميكروندى» زەرتتەۋدى باستاپ كەتكەن، ولار پرەپاراتتار قۇرامىن قاجەتتىلىكە قاراي وزگەرتۋگە دايىن ەكەنىن جەتكىزگەن. «Pfizer جانە Biotech» كومپانيالارى «شامامەن 100 كۇن ىشىندە «وميكرونعا» قارسى ارنايى بەيىمدەلگەن ۆاكتسينانى جاساۋعا جانە شىعارۋعا» نيەتتى ەكەنىن ايتتى.

«سپۋتنيك V» ۆاكتسيناسىن شىعارۋشى ماسكەۋلىك ورتالىق تا رەسەيلىك عالىمداردىڭ ۆاكتسيناسىن جاڭا ۆيرۋسقا قارسى بەيىمدەۋگە دايىن وتىرعانىن ايتادى.

ال قازاقستاننىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى الەكسەي تسوي كوروناۆيرۋستىڭ «وميكرون» شتاممى تۋرالى پىكىر ءبىلدىردى.

Facebook-تەگى پاراقشاسىندا: «وميكروننىڭ» باسقا نۇسقالارمەن سالىستىرعاندا قانشالىقتى تەز تارايتىنى ءالى بەلگىسىز. ءيا، قازىر ول وڭتۇستىك افريكادا ءورشىپ تۇر. دەگەنمەن ەپيدەميولوگيالىق زەرتتەۋلەر اياقتالمايىنشا ول تۋرالى ناقتى قورىتىندى جاساۋعا بولمايدى»، - دەپ جازعان.

ول سونداي-اق، «وميكروننىڭ» قانشالىقتى اۋىر اۋرۋلارعا اكەلەتىنى تۋرالى دا توقتالدى.

«ازىرگە «وميكرون» بەلگىلەرى COVID-19-دىڭ باسقا نۇسقالارىنان وزگەشە بولادى دەگەن دەرەك جوق. تەك دەرتتىڭ وسى تۇرىمەن اۋىرعاندارعا كورتيكوستەرويدتار مەن ينتەرلەيكين-6 ينگيبيتورلارى ءتيىمدى. باسقا دارىلەردىڭ ەمدىك قاسيەتىنىڭ قانشالىقتى ەكەنى زەرتتەلەدى»، - دەدى تسوي.

ايجان تەمىرحان

Abai.kz