بەكزات بولمىستى بايعابىل بالاسى

سەمەي وبلىسى اباي اۋدانىنان كەلگەن، ءوزىن ەركىن جۇماتاەۆ دەپ تانىستىرعان اشىق ءجۇزدى، بەكزات بولمىستى بالا ەكەۋمىز بويىمىز جاعىنان العاندا ول – كوك تىرەگەن قۇرىقتاي، مەن – جەرگە شانشىعان سىرىقتاي بولا تۇرا، «بالمۇزداق-88»-ءدىڭ بازارىندا ءبىر-بىرىمىزگە بىردەن-اق باۋىر باسىپ كەتىپ ەدىك.

ءوزى سول جىلى كوكتەمدە عانا قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتىنەن تۇڭعىش رەت الماتىدا وتكەن وقۋشىلاردىڭ رەسپۋبليكالىق وليمپياداسىنىڭ ءسوز سايىسىندا ەرەكشە كوزگە ءتۇسىپ، تاپ وسى كازگۋ-ءدىڭ ارنايى جۇلدەسىن قانجىعالاپ كەتكەن مىقتى ەكەن.

وسىناۋ ءبىر اي بويعى ابيتۋريەنتتىك الاساپىراندا جۋرفاكقا مەكتەپتەن كەيىن قۇجات تاپسىرعان تۇڭعىشىنا تاقىمىن قىسا بىرگە كەلىپ، بالاسىنان بەتەر تاعات تاپپاي جۇرگەن بىرنەشە اتا-انا بولدى. سولاردىڭ ءبىرى بويى ەكى مەتر ەركىن ۇلىن ەرتىپ كەلىپ بايگەگە قوسقان بايعابىل اعامىز بولاتىن. ءجون سۇراسىپ، بىزدەردى جولداس قىلىپ جىبەرگەن دە سول اعامىز. ءبىر وڭىردەن كەلگەندىكتەن بە، الدە، «جانكۇيەرسىز» جالعىز جۇرگەندىكتەن بە، اعامىزدى بىردەن-اق  جاقىن تۇتقانمىن.

جاقىن تۇتامىن دەپ، «جاعالاۋدان جاڭىلىسىپ» كەتسەم كەرەك، بىردە سىناقتان ءساتتى وتكەنىمە ءسۇيىنىپ شىقتىم با ەكەن، الدە، كەزدەسكەن كەدەرگىگە كۇيىنىپ شىقتىم با ەكەن، ايتەۋىر، الدەبىر ەمتيحاننان تەرلەپ-تەپشىپ سىرتقا شىعا سالا، باسقا ەمەس، تاپ بايعابىل اعامنان تەمەكى سۇراعانىم قاي ساسقانىم دەسەڭىزشى. شىنىمدى ايتسام، وزىمشە «پونت» ۇستاي قويماقشى بولعان شىعارمىن، ايتپەسە تاپ سول كەزدە تەمەكى دەگەن ازازىلگە ءتىپتى دە اۋەستىگىم جوق بولاتىن.

باستاپقىدا مۇنداي «باتىل بۇيىمتايىما» ابدىراپ قالعان اعام، ارتىنشا توبەمنەن تىشقانعا تونگەن تۇيەدەي ءتونىپ تۇرىپ، «تەمەكى تارتقان نە تەڭىم» ەكەنىن ەسىمە سالعان. «قايدان بىلەيىن، شىناشاقتاي ءشانتيىپ شىعا كەلىپ: «اكەلشى، اعا، تەمەكىڭنەن!» دەمەسى بار ما»، – دەپ، كۇلدىرەتىن كەيىننەن.

ويدى وياتقان وليمپيادا

ۇلى ابايدىڭ كىندىك قانى تامعان جيدەباي اۋىلىندا دۇنيەگە كەلىپ، ءسوزدىڭ قادىرىن بىلەتىن ولكەدە ءوسىپ-ونگەن ەركىن بالا، بىلدىرلاپ ءتىلى شىققاننان-اق تاڭدايى تاقىلداپ، «بەس نارسەدەن قاشىق بول، بەس نارسەگە اسىق بول»، – دەپ، تاقپاقتاتىپ، جاستايىنان «ءنافراتلى» نارسەلەردەن كوڭىل تيعان، «عيبراتلى» دۇنيەلەردى ويعا جيعان جەتكىنشەك بولعان ەكەن.

ونىڭ ۇستىنە مەكتەپتە قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى پانىنەن «اباي جولى» رومان-ەپوپەياسىنىڭ دۇنيەگە كەلۋىنە ۇلكەن ۇلەس قوسىپ، «دانا اۋەزوۆتىڭ دارا شاكىرتى» اتانعان، كەيىننەن «ابايدان سوڭ» رومانىن جازعان ايگىلى جازۋشى، ۇلاعاتتى ۇستاز كامەن ورازاليننەن ءدارىس الدى. كوكىرەگى قازىنا اقساقال شىڭعىستاۋ وڭىرىندە ءجۇرىپ-اق ابايدىڭ مۇراسىن دارىپتەۋ ارقىلى قازاق رۋحانياتىنىڭ كەمەلدەنۋىنە ۇلەس قوسۋدىڭ كەرەمەت ۇلگىسىن كورسەتكەن.  «اباي جەرىنىڭ جاستارى ابايدىڭ ءجۇز ولەڭىن جاتقا بىلۋگە ءتيىس!» دەگەن ءداستۇردى دە قالىپتاستىرىپ ەدى. مۇنان كەيىن جانى ونەر مەن ادەبيەتكە جاقىن ءبىزدىڭ ەركىن رۋحتانباعاندا، كىم رۋحتانادى.

دەي تۇرعانمەن، ءسوز قۇدىرەتىنە كوكىرەگى تۇنىپ تۇرسا دا، ۆەتۆراچ، زووتەحنيك، زووينجەنەر سىندى اۋىل ومىرىنە اۋاداي قاجەت ماماندىقتىڭ بۇيىرعان بىرەۋىنە جايمەن عانا جارماسا كەتۋدى قيالداڭقىراپ قويىپ، ازىرگە جۋرناليستيكا اتتى ونەر بار دەپ «ەسكەرمەگەن، پايداسىن كورە تۇرا تەكسەرمەگەن» بويشاڭ بالانىڭ ارعى ويى مەكتەپ بىتىرەر جىلعا دەيىن كازگۋ-ءدىڭ جۋرفاگى اتتى اۋىلدان مۇلدەم الىس بولاتىن.

قۇداي وڭداعاندا، تاپ سول جىلعى كوكتەمدە الماتىدا العاش رەت وتكىزىلگەن قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتىنەن وقۋشىلاردىڭ رەسپۋبليكالىق وليمپياداسى بولاشاق مامانداعىن تاپ باسىپ تاڭداي الماي، تاپىراقتاپ جۇرگەن قاسقانىڭ ويىن وياتىپ، كوكىرەگىندە قوپارىلىس، ساناسىنا سىلكىنىس جاساعان ەدى.

اقىن ارۋاعىنىڭ انىق جەلەپ-جەبەگەنى دەگەن وسى بولار، وليمپيادانىڭ شەشۋشى اينالىمىندا ابايدىڭ بەلگىلى ءبىر ولەڭىن وقىپ، مازمۇنىن تالداپ بەرۋ تۋرالى تاپسىرما ءتۇسىپتى. كوكتەن ىزدەگەنى جەردەن تابىلعانداي كۇي كەشكەن سابازىڭ سول ساتتە-اق اتاسىنىڭ ءبىر ەمەس-اۋ، بىرنەشە ولەڭىنىڭ كوپشىلىككە بەيمالىم، تولىق نۇسقاسىن جاتقا سوعىپ جىبەرىپ جانە ولاردىڭ مازمۇن-ماعىناسىن دا «مۇشە-مۇشەلەپ» بەرىپ، ادىلقازىلار القاسىنىڭ اۋزىن اشتىرىپ، كوزدەرىن جۇمدىرىپتى.

وسىلايشا، وسىناۋ ءدۇبىرلى دودادان باسقا ەمەس، تاپ وسى كازگۋ-ءدىڭ ارنايى جۇلدەسىن ولجالاۋى قيالىنا قوس قۇلاش قانات ءبىتىرىپ، جۋرفاكقا توتەسىنەن تۇسىرەتىن جولداما العانداي جەلىكتىرگەن. اۋىلعا ءبىلىم بايگەسىنەن العان الاپات اسەرى مەن كەۋدە كەرنەگەن قۋانىشى ەكى مەترلىك بويىنا سىيماي ورالىپ، ۇستازدارى مەن جەرلەستەرىنىڭ قوشامەتىنەن كوككە كوتەرىلىپ كەتكەن قيالىنىڭ قۇيرىعىن دا ۇستاي الماي قالعان.

ەڭ باستىسى – وسىناۋ وليمپيادا ساپارىندا ءسوز ونەرىنە تۇپكىلىكتى دەن قويىپ، جەر-جاھاندى شارلايتىن، جاڭالىقتى جىرلايتىن جۋرناليست بولامىن دەگەن اسقاق ارمان ونىڭ كوكىرەگىنە نىق قوناقتاعان بولاتىن.

قوس كۋرستىڭ قۇرداسى

الايدا، العاشقى جىلى جۋرفاكتىڭ كۇندىزگى ءبولىمى ەركىنگە جىلى قاباق تانىتا قويمادى. تەك سىناق ءتارتىبىنىڭ بۇزىلماعاندىعىنا كوز جەتكىزگەن ءمارت مىنەزدى اكە مەن بالا ستۋدەنت اتانۋعا جالعىز-اق ۇپايدىڭ جەتپەي قالعانىنا جابىرقاماستان، كومەك دامەتىپ «كوكەلەردى» دە جاعالاماستان، ءتىپتى، «وكپەلەپ قالىپ»، وزگە وقۋدى تاڭداماستان، قۇجاتتارىن وسى فاكۋلتەتتىڭ سىرتتاي بولىمىنە قايتا تاپسىردى.

وسىلايشا، ارمان بيىگىنە العاشقى قادامىن «سىرتتاي» باسىپ، ەلگە ورالعان ەرەكەڭ ايگىلى شىڭعىستاۋدىڭ بوكتەرىندە بىرەر جىل قۇرىلىس سالىپ، قوي باقتى.

دەگەنمەن، قوي سوڭىنان قيالدانا قوقيىپ ات ۇستىندە كەلە جاتقاندا دا، قۇشاعىنا قىسقان قوزى-لاقتى ماڭىراتىپ قوتانعا تاسىپ جاتقاندا دا، لاي ەزىپ، كىرپىش قالاپ جاتقاندا دا تەزىرەك جۋرناليست اتانىپ، الىس-الىس ەلدەر مەن اسۋ-اسۋ بەلدەردى ارالاپ جۇرەتىن كەزىن ارمانداۋىن استە قويماپ ەدى.

ايىندا-جىلىندا ارۋ الماتىعا كەزەكتى سەسسياعا سوعاتىن ەرەكەڭنىڭ ماڭداي تەرىمەن تاپقان تابىسى ابيتۋريەنت كەزدە اعايىنداسقان بىزدەرگە دە جەتىپ جاتاتىن. وندايدا ءمارت مىنەزدى، جومارت جۇرەكتى «زاوچنيك» دوسىمىزدى قۇشاق جايا قارسى الىپ، ءوزىمىزدىڭ ءتيىپ-قاشىپ جازىپ-سىزعان كونسپەكتىمىزبەن جان-جاقتان «جارىلقايمىز».

ەسەسىنە ەرەكەڭنىڭ ارقاسىندا ستۋدەنتتەر قالاشىعىندا ورنالاسقان «كازگۋ-گرادتىڭ تاماقتانۋ كومبيناتى» اتتى وتە ماڭىزدى مەكەمەگە ءجيى-ءجيى قاتىناۋ قۇرمەتىنە يە بولاتىنىمىزدى، وزگە دە «اسىپ-تاساتىن، ءشولدى باساتىن» ءتۇرلى-ءتۇرلى «مادەني وشاقتاردا» تالاي كۇن بويى اس تا توك قاۋجاڭداسىپ، تالاي ءتۇن بويى ارقا-جارقا تالتاڭداسىپ، جالعاندى جالپاعىنان باسىپ قالاتىنىمىزدى نەسىنە جاسىرايىن.

وسىلايشا ەكى كۋرستى سىرتتاي وقىپ بىتىرگەن ەركىن كۇندىزگى بولىمگە اۋىسقانىمەن، تالاپقا سايكەس وقۋدى ەكىنشى كۋرستان قايتا باستاۋىنا تۋرا كەلگەن. اسىعىپ-اپتىعۋدى ءسىرا دا بىلمەيتىن سىرباز ەرەكەڭ وعان دا ساسقان جوق. ەسەسىنە ەكى كۋرسقا دا ورتاق دوس – ەكى بۋىننىڭ دا تەل وسكەن ۇلى بولىپ شىعا كەلدى. دەسەك تە، جاسىراتىنى جوق، كەي-كەيدە وزىمىزدەن كەيىنگى كۋرستان ەركىن دوسىمىزدى ەپتەپ قىزعانىپ تا قالاتىن كەزدەرىمىز بولادى.

بوزالا تاڭداعى بوزبالا شاقتا

جوعارعى كۋرستاردا ەركىن ەكەۋمىز جۋرفاكتىڭ ايگىلى 5-جاتاقحاناسىنىڭ 407-بولمەسىندە بىرگە تۇردىق. وسىناۋ قۇتتى مەكەندە بوزالا تاڭدى كوز ىلمەستەن اتىراتىن بوزبالا شاقتا بىردە اش، بىردە توق ءجۇرىپ، باستان كەشكەن ەستەن كەتپەس وقيعالاردىڭ ەسەبى جوق شىعار، ءسىرا...

ءبىراز جىل سىرتتاي وقۋدىڭ سالقىنىن كورىپ كەلگەن ول ىشتەي وقۋدىڭ جىلى قۇشاعىن يگەرۋگە قۇشارلانا كىرىسكەنى دە ەسىمدە. كوشتەن قالىپ كەتكەندەي-اق، كونسپەكت شيمايلاۋدان باس كوتەرمەستەن كىتاپحاناعا تۇنەي جازداپ، قاتارلاستارىن كۋىپ جەتۋگە بار ىنتا-شىنتاسىن سالعان ەدى سابازىڭ.

ءوزى ۇنەمى ىزدەنىس ۇستىندە جۇرەتىندىكتەن، ءار نارسەنى ۇيرەنۋگە دە قۇشتار. ءتىپتى، ەش ەرىنبەستەن، سول كەزدە رەداكتسيادا جۇمىس ىستەپ جۇرگەن ماعان ىلەسىپ، گازەت باسۋ تسەحىنداعى قارا بوياۋدىڭ ءيىسى مەن بالقىعان قورعاسىننىڭ ىسى قولقاڭدى قاباتىن باسپاحاناداعى كەزەكشىلىككە بارادى. ءتۇس اۋا باستالىپ، كوررەكتورلار مەن قارىپ تەرۋشىلەردىڭ اراسىندا زىرقىراۋمەن تاڭ اتا ءبىر-اق اياقتالاتىن ءبىز ءۇشىن كۇندەلىكتى كۇيبەڭ بولىپ كەتكەن كەزەكشىلىك ول ءۇشىن ناعىز تىڭ تاجىريبەمەن تانىسۋ الاڭىنا اينالاتىن.

ءسويتىپ، بىردە كەزەكشىلىكتەن جاياۋلاتا قايتىپ كەلە جاتىپ، قولتىعىمىزعا قىسا شىققان «ءسىپ-سۆەجي» گازەتتەرىمىزدى كەزدەيسوق كوزى تۇسكەن كيوسكيور اپايعا قوتارىپ بەرىپ، اياق استىنان «كول-كوسىر» كولدەنەڭ تابىسقا كەنەلگەن كەزىمىز دە بولعان. ءتىپتى، تاپ سول ساتتە بۇدان بىلاي گازەت ساتۋدى كاسىپ قىلىپ، پايداعا بەلشەدەن باتساق دەگەن ءتاپ-ءتاتتى ارمان توبەمىزدە اقشا بۇلتتاي قالىقتاي قالعان.

ەرەكەڭنىڭ دومبىرانىڭ قوس ىشەگىن قاعىپ-قاعىپ جىبەرىپ، ابايدىڭ «كوزىمنىڭ قاراسىمەن» باستاپ، اقان سەرىنىڭ «بالقاديشاسىمەن» بالقىتىپ، كۇللى كازگۋ-گرادتى تاڭداندىرىپ، قىز-قىرقىندى تامساندىرىپ، ادەمى قوڭىر داۋسىمەن قۇيقىلجىتىپ تۇرىپ ءان سالاتىن تاماشا ونەرى بار.

بىردە سول ونەرىن پايدالانىپ، تامادالىقپەن تابىس تابا قويماق نيەتپەن، ۇزىندى-قىسقالى بولىپ، بەيتانىس بىرەۋدىڭ تويىنا بارا قالعانبىز. بىراق، ءتۇن ىشىندە تۇتقيىلدان ءتاپ-ءتاۋىر تويدىڭ «توپالاڭى» شىعىپ... ەركىن بولماعاندا تاياقتى تويا جەپ تىناعانداي ەكەنمىن. ايتىپ-ايتپاي نە كەرەك، اقساق-توقساق بولىپ قايتساق تا، قاراڭعى ءتۇندى قاق جارعان تاپ سول قاقتىعىستا ەر مىنەزدى دوسىمنىڭ قاندى كويلەك جولداسىن ەشقاشان جاۋعا تاستامايتىندىعىنا كوزىم انىق جەتكەن.

اۋىلداعى وزىنەن كەيىنگى باۋىرلارىن قاناتتاندىرۋ قامىنداعى اتا-اناسىنا سالماق سالماۋدى ويلاپ، قيىندىقتان ساسپايتىن، اۋىر جۇمىستان قاشپايتىن ەركىن كەيىن دە ساباقتان شىققان سوڭ سەيفۋللين كوشەسىنىڭ بويىنداعى ەڭبەك بيرجاسىنىڭ ماڭىنا جينالاتىن جۇمىسشى جەرلەستەرىنە قوسىلىپ، جالدامالى جۇمىستاردان ستۋدەنتتىڭ قالتاسىن كادىمگىدەي-اق قومپايتاتىن قوماقتى قاراجات تاۋىپ ءجۇردى.

تەگىن جاتقان اقشاداي، «تاۋىپ ءجۇردى» دەيمىن-اۋ. ايتپەسە ەرەكەڭە ەرىپ ەكى رەت بارىپ، ەسىمنەن تانا جازداعانىم ەسىمدە. سويتسەم، پىشاق ۇستىنەن بولىسكە تۇسەتىن «جۇمىسقا» تالاسقان جۇرتتىڭ اراسىندا جانشىلىپ قالماي، جۇلىپ اكەتۋگە نە بالۋانداي بابىڭ، نە كوكپارشىداي قارا كۇشىڭ، نە ءبىزدىڭ ەڭگەزەردەي ەرەكەڭدەي ەبىڭ بولماسا – ول جەردەن «اۋلاق ويناعانىڭ» ابزال ەكەن.

وسىلايشا الاسۇرعان ابيتۋريەنت شاعىمىزدا باستالىپ، قىزىعى مەن شىجىعى قاباتتاسقان ستۋدەنتتiك جىلداردا شىڭدالعان دوستىعىمىز ومiرلiك باۋىرلاستىققا ۇلاسىپ كەتە بارعان.

جىگىتەككە جيەن قىزىل قۇلاق قاڭلى

اباي اۋىلىنان شىعىپ، ابايدى جاتا-جاستانا وقىپ، ءسوز ساپتاسا – ءسوزى، ءان باستاسا – اۋەنى ابايدان باستاۋ الاتىن ەركىننىڭ توبىقتى رۋىنان شىققان اباي اتامىزدىڭ تىكەلەي ۇرپاعى ەكەنىنە تيتىمدەي دە كۇمانىمىز بولمايتىن. ءتىپتى، اتاسىنا «ءتىل تيگىزگەن» ادامنىڭ توبەسىن ويۋعا دايار تۇراتىن وعان: «اباي دەگەن سەنىڭ اتاڭ، ونىڭ قاتىسى قانشا ماعان؟» – دەپ، جورتا قالجىڭداي قويماقشى بولىپ، جۋان جۇدىرىعىن جەپ قالا جازداعانىم دا بار بىردە.

وسىلايشا، رۋ سۇراسپاس ستۋدەنت شاعىمىزدان باستاپ شيرەك عاسىردان استام ۋاقىت بويى توبىقتى دەپ تانىپ جۇرگەن، جەتى اتاسىن سۇراي قالساڭ: «بايعابىل، جۇماتاي، مۇساتاي، مۇسابەك، ورىنباسار، جانۇزاق، باۋبەك، قازىمبەت!» – دەپ، جەتى ەمەس-اۋ، سەگىزىنىڭ اتىن بىردەن ساق ەتكىزەتىن ەركىنىمىز ءبىر-اق كۇندە قاڭلى بولىپ كەتىپ، توبەمىزدەن جاي تۇسكەندەي قىلعان. دەسە دە، اۋلەتىنىڭ كونە تاريحىن ءوزى دە كەيىن ءبىلىپ، بىزدەن ارتىق قايران قالعان ەكەن.

سويتسەك، وسىدان ءۇش عاسىر بۇرىن قالماقتار قىرعىن سالعان قانتوگىسى كوپ زاماندا «اقتابان شۇبىرىندىعا» ۇشىراپ، وڭتۇستىكتەگى قاراتاۋ وڭىرىنە، ودان ءارى سىر بويىنا قونىس اۋدارۋعا ءماجبۇر بولعان توبىقتى جۇرتىن وسى رۋدىڭ يەسى ءارى كيەسى اتانعان كەڭگىرباي جاندوسۇلى كەيىننەن شىعىستاعى شىڭعىستاۋداي اتاقونىسىنا قايتارا كوشىرىپ، ورنىقتىرعان عوي. ءيا، ءيا، بارىمىزگە اۋەزوۆتىڭ «ەڭلىك-كەبەگىنەن» تانىس، توبىقتى ىشىندەگى جىگىتەك رۋىنان شىققان اتاقتى كەڭگىرباي ءبيدىڭ ءدال ءوزى.

سوندا، بيمەن ۇزەڭگىلەس جۇرگەن قاراتاۋدىڭ قاڭلىسى – ەركىننىڭ باۋبەك باتىر دەيتىن جەتىنشى اتاسى توبىقتى ەلىن اتاجۇرتىنا كوشىرىسە كەلىپ، شىڭعىستاۋ وڭىرىنە تۇراقتاپ قالعان كورىنەدى.

ءسويتىپ ءوز ەلىندە ۇرپاعى بولماعان باۋبەك باتىر كەيىننەن كەڭگىرباي ءبيدىڭ قويانبيكەدەي سۇلۋ قىزىنا ۇيلەنىپ، وسى وڭىردە ۇرپاق ءوربىتىپتى. وزدەرى ءسال اشۋلانسا قۇلاقتارى قىزارىپ شىعا كەلەتىندىكتەن، «قىزىل قۇلاق قاڭلى» اتانىپتى. كۇيەۋ بالاسىن قاتتى قۇرمەتتەگەن كەڭگىرباي بي بولسا، ودان تاراعان جيەندەرىن جانىنا جاقىن تارتىپ، ءوز ۇرپاعىنان الدەكىم ولاردى بولەكتەيتىن بولسا، ءوز ارۋاعىنىڭ وعان ريزا بولمايتىندىعىن دا ەسكەرتىپ كەتكەن ەكەن.

وسىلايشا، ءبىزدىڭ ەرەكەڭنىڭ اتا-باباسى توبىقتىعا كەلىپ ءسىڭىپ، ەل ىشىندە «جىگىتەككە جيەن قىزىل قۇلاق قاڭلى» اتانعان مىقتىلار ەكەن. بۇگىندە ءجۇز وتباسىن قۇرايتىن بۇل وڭىردەگى ولاردىڭ ۇرپاعىنىڭ سانى دا ءتورت جۇزدەن اسقان كورىنەدى.

ال ەندى جۇماتاي اتاسىمەن وتاسقان جۇمابالا اجەسى دە سول كەڭگىرباي ءبيدىڭ تىكەلەي ۇرپاعى ەكەنىن ەسكەرسەك، ەركىن – بي اتاسىنا «دۆاجدى» جيەن بولىپ شىعادى. قاسيەتتى بي اتاسىنىڭ بۇگىندە مۇراجايدا تۇرعان، تالاي ەلدى جىن-پەرىدەن قاعىپ، اۋىرۋ-سىرقاۋىنان ايىقتىرعان ءداۋ قالپاعىن «قىزىل كامونەستەردىڭ» كوزىنە كورسەتپەي، ابدىرەگە تىعىپ، سەكسەننەن اسقان شاعىنا دەيىن كوزىنىڭ قاراشىعىنداي ساقتاپ ءجۇرىپ، كەيىنگى ۇرپاققا امان-ەسەن اماناتتاعان دا وسى جۇمابالا اپاسى ەكەن.

اسىلدىڭ سىنىعىن ارداقتاعان

كەزىندە كەڭەس وكىمەتى بايدىڭ ۇرپاعى رەتىندە اياۋسىز قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراتىپ، بىتىراي شاشىلىپ كەتكەن قۇنانباي اۋلەتىنەن تارايتىن ۇرپاقتاردىڭ كەيىنگى تاعدىر-تالايى ەركىندى ەس بىلگەننەن قىزىقتىراتىن. كەيىننەن جۋرناليستىك ەڭبەك جولىن باستاعان قازاق راديوسىندا ءوزى اشقان اۆتورلىق حابارى ارقىلى دا اباي قۇنانبايۇلىنىڭ ۇرپاقتارى قازىر قايدا ەكەن دەگەن ساۋالعا تىنباي جاۋاپ ىزدەپ جۇرەتىن.

وسىلايشا ول الماتىدا العاش رەت ابايدىڭ تۋعان شوبەرەسى – اقىننىڭ ۇلى ماعاۋيانىڭ جاعىپار دەگەن بالاسىنىڭ قىزى، جەتپىستى القىمداعان عازەل ماعاۋينا اپانى جولىقتىرعاندا سوزبەن ايتىپ جەتكىزگىسىز ەرەكشە اسەرگە بولەنگەن ەدى. ءتىپتى، ۇزاق جىلدار بويىنا كوز جازىپ قالعان اسىلىن تاپقانداي، تۋعانىنان دا ارتىق كورىپ، بالاسىنداي بولىپ، اپامىزبەن قويان-قولتىق ارالاسىپ كەتتى.

اكە-شەشەدەن تىم ەرتە جەتىم قالىپ، ابايدىڭ وزگە ۇرپاقتارى سياقتى تاعدىردىڭ تالاي-تالاي تالقىسىن كەشكەن عازەل اپامىزدىڭ بالا-شاعاسى بولماعان، جولداسى دا ەرتەرەك قايتىس بولىپتى. ءوزىن كەزىندە مۇحتار اۋەزوۆ اعامىز الماتىعا الدىرىپ، كينو مەكتەبىندە وقۋىنا، ودان كەيىن كازگۋ-ءدىڭ فيلفاگىندا جوعارى ءبىلىم الۋىنا دا ۇلكەن قامقورلىق جاساعان كورىنەدى. ۋنيۆەرسيتەتتى بىتىرگەننەن ءومىرىنىڭ سوڭعى جىلدارىنا دەيىن «قازاقفيلم» كينوستۋدياسىندا ەڭبەك ەتىپتى. ءبىر قىزىعى، اتاقتى «قىز جىبەك» فيلمىندەگى جىبەك رولىنە لايىقتى ادام تاپپاي جاتقاندا ونىنشى كلاسس وقۋشىسى مەرۋەرت وتەكەشوۆانى ستۋدياعا جەتەكتەپ اكەلگەن – سول كەزدە رەجيسسەردىڭ كومەكشىسى بولىپ جۇرگەن وسى عازەل اپامىز ەكەن.

ەركىن بولسا ءوزىنىڭ وتاۋ قۇرۋىنا اق باتاسىن بەرىپ، دۇنيەگە كەلگەن تۇڭعىشىنىڭ دا اتىن قويىپ، تۇساۋىن كەسىپ، ونى بالاباقشا مەن مەكتەپكە دە جەتەلەپ اپارعان عازەل اپاسىن ءاردايىم بارىنشا ايالاي ارداقتاپ، اق كىلەمگە سالعانداي ەتىپ سان مارتە اتاقونىسقا اپارىپ، اۋناتىپ-قۋناتىپ، اعايىنمەن قاۋىشتىرىپ، تاسىر تاعدىرى كوپ قۋانتا قويماعان اسىلدىڭ سىنىعىنىڭ كوبى كەتىپ ازى قالعان عۇمىرىنا شىن مانىندە شۋاق شاشىپ ەدى. كەيىننەن بارشا اعايىن-تۋىسى مەن دوس-جاراندارىنىڭ، اقىن-جازۋشىلار مەن ابايتانۋشى زيالى قاۋىمنىڭ قاتىسۋىمەن سەكسەن جىلدىق مەرەيتويىنىڭ دا جوعارى دارەجەدە تويلانۋىنا ەركىن مۇرىندىق بولدى.

ءوزىمىز تالاي رەت داستارحانىنان ءدام تاتقان كوكىرەگى شەجىرەدەي عازەل اپامىز بولسا: «ەركىن – ايمانگۇلدىڭ قۇرساعىنان تاپقان بالاسى بولسا، مەنىڭ قۇشاعىمنان تاپقان بالام»، – دەپ ەلجىرەپ، ەركىن ۇلى مەن جانار كەلىنىنە بار انالىق ىقىلاسىن بەرىپ ءوتتى. «باتالى ەر ارىماس» دەمەي مە.

ءتىپتى، ءومىرىنىڭ سوڭعى جىلىندا اپامىز استاناعا ارنايى كەلىپ، قىزمەتىنە وراي وتباسىمەن كوشىپ كەلسە دە، ءۇش بالاسىمەن ءالى باسپانالى بولىپ ۇلگەرمەگەن ەركىنگە ءوزىنىڭ الماتىداعى كەڭ سارايداي ءۇيىن مۇراعا قالدىرعىسى كەلەتىندىگىن ايتقان. سول ساتتە اپاسىنىڭ ۇسىنىسىنا اقەدىل العىسىن ايتىپ، ءۇيدى سانكت-پەتەربۋرگتەن وكەانولوگ ماماندىعىن الىپ كەلىپ، الماتىنىڭ ىرگەسىندە وتباسىمەن پاتەر جالداپ تۇرىپ جاتقان ابايدىڭ اقىلبايداي ۇلىنان تارايتىن، ەركەك كىندىكتەن قالعان جالعىز تۋعان شوپشەگى دانيارعا بەرگىزۋى – بويىنا اتا كۇشى مەن انا سۇتىنەن ادالدىق پەن ادامگەرشىلىك دارىعان، پاراسات-پايىمى بيىك ەركىن دوسىمىزدىڭ ناعىز ازاماتتىعى دەر ەدىم.

ال سول ۇيگە كوشىپ كەلگەن سوڭ ءۇش بىردەي ارۋ قىزى بار دانياردىڭ شاڭىراعىنا شەكەسى تورسىقتاي ۇل كەلىپ، اباي اتامىزدىڭ ۇرپاعى جالعاستىعىن  تاپقان.

قالاممەن قامقور بولعان قانداسقا

ءۇي دەمەكشى، ءوزى ءۇيسىز جۇرگەن كەزىندە-اق وزگەنىڭ ءۇيلى بولۋىنا سەبەپكەر بولعانى بۇل عانا ەمەس ەركىننىڭ.

90-جىلداردىڭ اياعىندا موڭعوليادان اتاجۇرتتى اڭساپ جەتكەن ايگىلى اكادەميك، تۇركى تەكتەس حالىقتار ءتىلىنىڭ ءبىرتۋار بىلگىرى، ورحون-ەنيسەي جازبالارىنىڭ جۇمباعىن شەشەتىن بىردەن-ءبىر عالىم، تالاي تومدىق تۇسىندىرمە سوزدىكتىڭ اۆتورى بازىلحان بۇقاتۇلى اقساقال ءۇي ساتىپ الامىن دەپ، الاياقتاردىڭ ارباۋىنا الدانىپ، بار جيعان-تەرگەن قاراجاتىنان ايرىلىپ قالادى.

مۇنى ەستىگەن ەرەكەڭ قولدى بولعان قارجىعا كۇيىنبەي-اق، ادالدىقتى اللادان عانا كۇتىپ، الماتىنىڭ شەتىندە التى قانات اق ءۇيىن تىگىپ الىپ، عىلىممەن الاڭسىز اينالىسىپ جاتقان اقساقالدى تاۋىپ الىپ، ەلگە ورالعان عاجايىپ عالىمنىڭ ەلىمىزدىڭ عىلىمىنا قوسار عالامات پايداسىمەن قوسا، باسىنان وتكىزگەن جايسىز جاعدايىن دا جايىپ سالعان تەلەسيۋجەتتى جاساپ كەپ جىبەرەدى. مۇنداي دابىلعا ۇكىمەت باسشىسى بىردەن نازار اۋدارىپ، ىلە-شالا «ىزدەگەنگە – سۇراعانداي» ءساتىن سالىپ، بازىلحان اقساقال الماتىنىڭ تورىندەگى عالىمدار تۇراتىن ءزاۋلىم ۇيدەن ەكى بولمەلى پاتەرگە يە بولادى.

اللاعا شۇكىر، ەرەكەڭە باتاسىن بەرىپ كەتكەن بازىلحان اقساقالدىڭ بار ءبىلىمىن بويىنا سىڭىرگەن بالاسى، تۇركىتانۋشى عالىم ءناپىل بازىلحان بۇگىندە سول ۇيدە تۇرىپ، تۇركولوگيا عىلىمىنىڭ دامۋىنا ۇلكەن ۇلەسىن قوسۋدا.

نەگىزى، اتاجۇرتقا ورالعان، سونداي-اق شەتەلدەردە تۇرىپ جاتقان قانداستار تاقىرىبىنا تەرەڭ بويلاۋدى ەركىن ءوزىنىڭ بويتۇمارىنا اينالدىرعان دەسەك، ارتىق ايتقاندىق ەمەس. مۇنىسىن ول سوناۋ 90-جىلداردىڭ سوڭىندا وتاندىق پارلامەنت تاريحىندا تۇڭعىش رەت ءماجىلىس دەپۋتاتى اكىم ىسقاقتىڭ اۆتورلىعىمەن قازاق تىلىندە ازىرلەنىپ، اتاجۇرتقا جول سالعان قۇجاتتى – «حالىقتىڭ كوشى-قونى تۋرالى» زاڭ جوباسىن «حابار» ارناسىنان بارىنشا قولداپ، قورعاۋدان باستاعان.

كەيىننەن ءوزى ىسساپارمەن ارالاعان وتىزدان استام شەت مەملەكەتتەردە تۇراتىن قانداستاردى ارنايى ىزدەپ تاۋىپ الىپ، تاريحى مەن تۇرمىستارىنا قىزىعۋشىلىق تانىتىپ، ولار تۋرالى رەپورتاجدار جاساۋدى دا داستۇرگە اينالدىردى. مۇنىڭ ءوزى بەرتىن كەلە قازاق راديوسىنان «قانداستار» اتتى ارنايى اۆتورلىق باعدارلاما اشۋىنا دا نەگىز بولدى.

ەرەكەڭ ءوزىنىڭ جانىنا جاقىن سول باعىتتاعى جۇمىستارىن سوڭعى ۋاقىتتا «وتانداستار قورىنىڭ» رەسمي وكىلى بولا ءجۇرىپ تە جەمىستى جالعاستىرا ءبىلدى. اتاپ ايتقاندا، ەركىننىڭ باستاماسىمەن قازاقستان تاريحىندا تۇڭعىش رەت ءارتۇرلى شەت مەملەكەتتە جۇمىس ىستەپ جاتقان سەكسەنگە جۋىق قازاق ءتىلدى اقپارات قۇرالىمەن بايلانىس ورناتىلىپ جانە ولار تۋرالى تولىق دەرەكتەر قورى جاسالىپ، اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ مينيسترلىگىنە تاپسىرىلدى. سونداي-اق ينتەرنەت-جۋرناليستيكا سالاسىنداعى «ۇركەر» ۇلتتىق سىيلىعىنىڭ ارنايى ءبىر نوميناتسياسىنىڭ شەتەلدىك قازاق ءتىلدى سايتقا تاعايىندالۋى دا – ەركىن دوسىمىزدىڭ تىكەلەي سىڭىرگەن ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسى ەكەنىن ايتقان ءلازىم.

ءجۋرناليستىڭ جولى مەن جورىقتارى

جۋرناليستيكانىڭ تەورياسى مەن تاجىريبەسىن ۇشتاستىرۋدى ەرەكەڭ ءۇشىنشى كۋرستان باستاپ-اق مىقتاپ قولعا العان. قازاق راديوسىنا ءجيى كەلگىشتەپ جۇرەتىن بويى دا بيىك، ويى دا بيىك جاس جىگىتتىڭ جاڭالىقتار قىزمەتىنە لايىقتى قابىلەت-قارىمىن بايقاعان باس رەداكتور قايرات مۇساقۇلوۆ اعامىز ونى كوپ ۇزاتپاي، بىردەن تىلشىلىك قىزمەتكە قابىلداعان بولاتىن.

وسىلايشا، «بەس سومدىق» راديو ارقىلى «الماتىدان سويلەپ تۇرمىز»، – دەپ، ساڭق ەتە قالاتىن داۋىستارىمەن قوسا، «حاباردىڭ رەجيسسەرى...، دىبىس وپەراتورى...، مۋزىكامەن كوركەمدەگەن...، وقىعان...» دەپ، تىزبەكتەلە جونەلەتىن اتى-جوندەرىن بالا كەزدەن تاقپاقشا جاتتاپ وسكەن كىلەڭ مىقتىلارمەن قاتار ءجۇرىپ ەڭبەك ەتىپ، راديوجۋرناليستيكانىڭ قىر-سىرىن ۇيرەنگەن وعان تىكەلەي ەفيرگە تارايتىن «حان ءتاڭىرى» اقپاراتتىق باعدارلاماسىنىڭ تىزگىنى دە سەنىپ تاپسىرىلىپ ەدى.

1995 جىلى اباي قۇنانبايۇلىنىڭ 150 جىلدىعى يۋنەسكو كولەمىندە الەمنىڭ 25 ەلىندە اتالىپ ءوتتى. اقىن اتامىزدىڭ عانا ەمەس، كۇللى قازاق ەلىنىڭ ابىرويىن اسقاقتاتقان وسىناۋ ءدۇبىرلى وقيعا ەرەكشە اسەر ەتكەن ەركىن دە وسى كەزدە ءوزىنىڭ «ۇلى اباي ماقتانىشى حالقىمنىڭ» اتتى اۆتورلىق راديوحابارلار تسيكلىن اشىپ، ورتاق ىسكە وزىندىك ءۇنىن قوسىپ ەدى. جانىن سالىپ اتقارعان جارقىن ەڭبەگى ەلەنىپ، سول جىلى ول جۋرناليستيكاداعى ەڭ العاشقى دا سالماقتى ماراپاتى – يۋنەسكو-نىڭ ارنايى سىيلىعىنا يە بولدى.

توقسانىنشى جىلداردىڭ سوڭىندا جاڭادان اشىلعان «حابار» ارناسى جاسىنداي جارقىلداعان جاستاردىڭ جۇلدىزىن جارقىراتا باستاعان شاقتا ەركىن دە كوپ ويلانىپ جاتپاستان، راديودا شىڭدالىپ ۇلگەرگەن ءتاپ-ءتاۋىر تاجىريبەسىمەن تەلەۆيزيا دەيتىن جاڭا سالانىڭ دومنا پەشىندەي قايناپ جاتاتىن جاڭالىقتار قىزمەتىنىڭ وت-جالىنىنا قويىپ كەتتى.

سول كىرگەننەن جيىرما جىلعا جۋىق ۋاقىت ىشىندە «حابار» ارناسىنىڭ تىلشىسىنەن باستاپ، جاڭالىقتار ديرەكتسياسىنىڭ قازاق تىلىندەگى بولىمىنە جاۋاپتى باس پروديۋسەرىنە دەيىنگى لاۋازىم بيىگىنە ابىرويمەن كوتەرىلدى. ەڭبەگىمەن قول جەتكىزگەن كوپتەگەن سىي-ماراپاتىنان بولەك، 2003 جىلى قابىلدانعان جەر كودەكسىنە قاتىستى ۋاقتىلى دا ۇتىمدى پارلامەنتتىك رەپورتاجدار سەرياسىن ازىرلەگەن «حابار» اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى رەتىندە قازاقستان جۋرناليستەر وداعى سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى دا اتاندى.

وسىلايشا وتاندىق تەلەۆيزيانىڭ تاريحىنا «حابار» ارناسىنىڭ العاشقى «التىن عاسىرى» دەگەن اتاۋمەن ەنگەن كەزەڭدە جەمىستى ەڭبەك ەتىپ، بۇگىندە بەينەلەرى برەندكە اينالعان مارعاسقالاردىڭ قاتارىندا ماڭدايى جارقىراپ ءبىزدىڭ ەركىن بايعابىلۇلى دا تۇر.

كەيىننەن «قازاقستان» تەلەارناسىنىڭ دەرەكتى فيلمدەر باسقارماسىن باسقارا ءجۇرىپ، قازاقستان پرەزيدەنتى تەلەراديوكەشەنىنىڭ كومەگىمەن وتاندىق تەلەۆيزيانىڭ التىن قورىن جيىرماعا جۋىق پۋبليتسيستيكالىق دەرەكتى فيلممەن تولىقتىردى. وسىلايشا ءبىلىمدى مامان، بىلىكتى باسشى رەتىندەگى كەلبەتى كەلىسكەن، تاجىريبەسى تولىسقان ول بۇگىندە ءوز ماماندىعىنىڭ ناعىز مايتالمانىنا، وتاندىق تەلەۆيزيانىڭ ناعىز تارلانىنا اينالعانى انىق.

ەڭ باستىسى، ەركىن وسى جىلدار ىشىندە ءوزىنىڭ تالانتتى تەلە-راديوجۋرناليست ەكەنىن عانا دالەلدەپ قويماي، سونىمەن قاتار ول ەل ومىرىندەگى ساياسي-ەكونوميكالىق، مادەني جانە الەۋمەتتىك قۇبىلىستاردى الەم ەلدەرىنىڭ تاجىريبەسىمەن سالىستىرا وتىرىپ، ساراپتامالىق تالداۋ جاساۋعا قابىلەتى زور، پايىمى جوعارى پۋبليتسيست رەتىندە قالىپتاستى. وعان قوعامداعى ءتۇرلى تۇيتكىلدى ماسەلەلەر تۋرالى وي تولعايتىن تاتىمدى دۇنيەلەرىنىڭ ءباسپاسوز بەن الەۋمەتتىك جەلىدەن ءجيى كورىنىپ، جىلى قابىلدانىپ جاتاتىنى دالەل.

قالا بەردى، قازاقتىڭ جۇماقتاي جەرىن بورداي توزدىرىپ، ادامزاتقا قارالى قاسىرەت شەكتىرگەن يادرولىق قارۋدان باس تارتقان مەملەكەتىمىزدىڭ عالامدىق باستامالارى مەن بۇكىل الەمدى الاڭداتقان يادرولىق قاۋىپسىزدىك تاقىرىبىنا جۇرگىزگەن ۇزاق جىلعى پۋبليتسيستيكالىق زەرتتەۋ جازبالارىن ەركىن 2012 جىلى جارىق كورگەن «يادرولىق زۇلمات» اتتى جيناعىنا توپتاستىرعان بولاتىن.

تەگىندە، ەركىننىڭ كازگۋ-دە قورعاعان ديپلومىنىڭ «قازاقستان جۋرناليستەرىنىڭ جولساپار وچەركتەرى» دەپ اتالۋى دا تەگىن ەمەس. ول باياعى ات ۇستىندە قوي باعىپ جۇرگەن كەزدە الىس-الىس ەلدەردى ارالاسام دەگەن ارمانىنان تۋىنداعان تاقىرىپ بولاتىن. كەيىننەن ول ەلباسىمەن بىرگە، ۇكىمەتتىك دەلەگاتسيانىڭ قۇرامىندا ازيا مەن افريكا، امەريكا مەن ەۆروپا ەلدەرىنە جاساعان سانسىز جۋرناليستىك ءىسساپارلارى سول ارمانىن جۇزەگە اسىرۋعا زور مۇمكىندىك بەرىپ ەدى.

وسىلايشا، وتىزدان اسا مەملەكەت تۋرالى جازىلعان جولساپار وچەركتەرىن پۋبليتسيستيكالىق جيناعىنىڭ «اتىڭ باردا جەلىپ ءجۇرىپ، ەل تانى» بولىمىنە توپتاستىرسا، ودان كەيىنگى وسى سارىنداعى ساراپتامالىق دۇنيەلەرى دە تالاي تومعا جۇك بولارى انىق.

ارينە، قىزىعى مەن قيىندىعى قاتار جۇرەتىن جۋرناليستىك جورىقتاردا باسىنان وتكىزگەن قيلى-قيلى «كادردان تىس كادرلار» دا جەتەرلىك. اسىرەسە ەرەكەڭنىڭ ۇكىمەتتىك دەلەگاتسيامەن ءبىر ءىسساپار بارىسىندا تەلەسيۋجەت جاساۋدىڭ قامىمەن كولىككە كەشىگىپ قالىپ، اۋەجايدان ۇشۋعا بەت تۇزەگەن پرەمەر-ءمينيستردىڭ ۇشاعىن قول كوتەرىپ توقتاتقانى ەلدى ەلەڭ ەتكىزگەن ەرەكشە وقيعا رەتىندە كەزىندە باسپاسوزدە دە جاريالانىپ، جۋرناليستىك ورتادا كەڭىنەن تاراپ كەتىپ ەدى.

ال ەندى پوليتسيا جاساعىمەن بىرگە ارنايى وپەراتسيادان سيۋجەت دايىنداۋ كەزىندە قارۋ كەزەنگەن اسا قاۋىپتى قىلمىسكەرگە قاراما-قارسى كەزىگىپ قالىپ، قارا تەرگە مالشىنعانى، ەندى بىردە كەلەڭسىز كورىنىستى ءتۇسىرىپ ۇلگەرگەن تەلەكامەرانى تارتىپ الماقشى بولعان بۇزاقىنىڭ كولىككە مىنە سالىپ تۇرا قۋعانى، سونداي-اق جۇمىسىنداعى كەمشىلىگىن جاسىرۋعا تىرىسقان الدەبىر «باسشىنىڭ» بۇعان بۋما-بۋما اقشا ۇسىنعانى سياقتى وقيعالارى – ناعىز شىتىرمان وقيعالى فيلمگە سۇرانىپ تۇرعان «ءتىرى سيۋجەتتەر».

ارمان. تىلەك. امانات.

ەرەكەڭنىڭ بۇل كۇندە ماڭگىلىك مەكەنگە اتتانىپ كەتكەن ارداقتى اتا-اناسى بايعابىل اكەمىز بەن ايمانگۇل شەشەمىز وتاۋ قۇرعان العاشقى جىلدارى ومىرگە كەلگەن انار اتتى ءسابي ەكى-ءۇش جاسىندا شەتىنەپ كەتەدى دە، ايماش انامىز ءبىراز جىل بويى بالا كوتەرە الماي ءجۇرىپ قالادى. ول كەزدە ولار اباي اتامىزدىڭ تۋعان اۋىلى جيدەبايدا بولاتىن.

كەزىندە كەڭەستىك وكىمەت اقىننىڭ ۇرپاقتارىن قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراتىپ، مال-مۇلكىن تالان-تاراجعا سالىپ، ءۇي-جايى مەن قورا-قوپسىسىن سوۆحوز جۇمىسىنىڭ قاجەتىنە پايدالانعان ەكەن. سول كەزدە جيدەبايداعى جىلقى فەرماسىن باسقارعان جۇماتاي اقساقال مەن جۇمابالا اپامىز بۇكىل بالا-شاعاسىمەن بىرگە اباي اتامىزدىڭ ءۇيىنىڭ تورگى ەكى بولمەسىندە تۇرىپتى. تەك 40-جىلداردىڭ بەل ورتاسىندا مۇحتار اۋەزوۆتىڭ ارالاسۋىمەن اقىننىڭ ءۇيى مۇراجايعا اينالىپ، جانىنان جۇمىسشىلارعا بولەك باسپانا سالىنعان كورىنەدى.

مىنە، وسى باسپانادا تۇرىپ جاتىپ، اللادان كۇن سايىن جالبارىنىپ بالا سۇراعان ايماش انامىز اباي اتامىزدىڭ اۋلادا تۇرعان قۇدىعىنان تارتىلعان سۋدى دا ىرىمداپ ىشكەن ەكەن. ءسويتىپ جۇرگەندە دۇنيەگە ەگىز بالا كەلەدى. ەگىزدىڭ ءبىرى ەركىن بولاتىن.

ءبىر وكىنىشتىسى – سول كەزدەگى مەديتسينانىڭ دارمەنسىزدىگىنەن بە، الدە، دارىگەرلەردىڭ قاتەلىگىنەن بە، ايتەۋىر ەركىنمەن ەگىز بولىپ دۇنيەگە كەلگەن ايناگۇلدەي سىڭارىن اجالدىڭ تىرناعىنان امان الىپ قالۋدىڭ امالى بولماپتى. بۇل – ءبىز بىلەتىن ەركىننىڭ ءبىز بىلمەيتىن ءبىر سىرى بولاتىن. سودان دا بولار، «كەيدە ءوزىمنىڭ ەكى ادام ءۇشىن ءومىر ءسۇرىپ جۇرگەنىمدى سەزىنگەندەي بولامىن» دەيتىنى بار ەرەكەڭنىڭ ارا-تۇرا اعىنان جارىلعاندا.

اناسى بولسا ۇنەمى: «اللادان تىلەپ، اباي اتامنان سۇراپ العان قۇلىنىم»، – دەپ، ەمىرەنىپ وتىراتىن. اناسى ايتسا ايتقانداي، بايقاپ وتىرساق، ەركىننىڭ ومىرگە كەلۋى مەن ونىڭ بۇكىل ءومىر جولىندا اباي اتامەن ءبىر تىلسىم بايلانىس بارىن اڭعارامىز.

وسى سايكەستىكتى كەيىن اڭعارعان ءوزى دە ەگدە تارتقان اناسىنىڭ جيدەبايداعى مۇراجايعا ءار جولى بارعان سايىن العاش كەلىپ تۇرعانداي دۇعا-تىلەگىن ىشتەي كۇبىرلەپ، كيەلى قاراشاڭىراققا باسىن ءيىپ، سالەم سالىپ كىرىپ، تىزەسىن ءسال بۇگىپ، يبا جاساپ شىعاتىنىنىڭ سىرىن دا بەرتىن ۇققان. ەندەشە ەركىننىڭ بەكزات بولمىسىندا اباي اتانىڭ دا اماناتى جاتقانى انىق.

اللا اتا-اناسىنىڭ اق تىلەگىن قابىل ەتىپ، ەركىننەن كەيىن دۇنيەگە كەلگەن گۇلنار، سەرىك، نۇربول سىندى باۋىرلارى دا بۇگىندە ءبىر-ءبىر قۇتتى شاڭىراقتىڭ يەسى مەن بەرەكەسى بولىپ، ۇرپاق ءوربىتىپ وتىرعان جايى بار.

ال اعايىنعا ۇيىتقى، دوسقا سىيلى، ارىپتەس ۇلكەن-كىشىگە قادىرلى ەرەكەڭنىڭ ءوزى بولسا قۇداي قوسقان قوساعى – اقىلدى دا بايسالدى جانارداي جارىمەن بىرگە ناركەس، توميريس، اتتيلا اتتى اقىلدى ۇل-قىزداردىڭ اتا-اناسى اتانىپ، تۇڭعىشتارىن قياعا قوندىردى. نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتىن ۇزدىك بىتىرگەن ناركەسى بۇگىندە جان جارى ەرىكجان ەكەۋى ۇلىبريتانيادا قول ۇستاسىپ، ماگيستراتۋرادا بىلىمدەرىن جەتىلدىرۋدە. ورتا مەكتەپتەگى وقۋ وزاتتارى توميريس پەن اتتيلا بولسا ءبىر-ءبىر سىنىپتىڭ بەتكە ۇستار مىقتىلارى.

مىنە، اباي جەرىنەن اسقاق ارمانى مەن اتا-بابانىڭ اماناتىن ارقالاي كوتەرىلگەن وسىناۋ اقسۇڭقارداي دوسىمىز جۇلقىنعان جەلمەن جارىسا، جاسىن - جاڭبىرمەن الىسا ۇشىپ، جارتى عاسىردىڭ بيىگىن باعىندىردى بۇگىن. اسقار شىڭدارعا سامعار اق قاناتىڭ تالماسىن دەيمىز ەندەشە.

سەرىكقالي مۇقاشەۆ

Abai.kz