جۇما, 19 ءساۋىر 2024
46 - ءسوز 9340 1 پىكىر 15 ماۋسىم, 2021 ساعات 13:53

قوجانىڭ اجەسى

"- قوجاتاي-اۋ، تاماعىڭدى ءىشىپ كەتسەڭشى.

- ءبىرىنشى ساباق راحمانوۆ اعايدىكى. كەشىگۋگە بولمايدى.

- راحمانوۆ، راحمانوۆ... نەمەنە سونشا، راحمانوۆىڭ قۇداي ما، الدە مۇحاممەد پايعامبار ما؟"

وسى ديالوگ بارىمىزگە جاقسى تانىس. "تارباڭداعان باقاسى قۇرعىر تارباڭداپ بارىپ سومكەگە ءوزى كىرىپ كەتكەن شىعار؟ سوعان دا ءبىزدىڭ قوجاتاي كىنالى مە ەكەن؟" - دەيتىن جەرى ءتىپتى عاجاپ. قانشا جەردەن "بىلىمگە قۇشتار" بولسا دا، تارباڭداعان پالەنىڭ مەكتەپتى ءوز اياعىمەن تاۋىپ بارۋى، مايقانوۆانىڭ سومكەسىن ادەيى ىزدەپ كىرىپ الۋى مۇمكىن ەمەس قوي. بىراق قالايدا نەمەرەسىن قورعاشتاپ، اقتاپ العىسى كەپ تۇرعان قامقور اجە ءۇشىن ءبارى مۇمكىن. اجەنىڭ باۋىرىندا وسكەن ءبىز ءۇشىن دە ەش قيسىنسىز ەمەس سياقتى ما، قالاي...

اجە بەينەسىن شىنايى سومداعان جان - قازاق كسر-ءىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتيسى زاعي قۇرمانباەۆا. ول 1903 جىلعى 13 ماۋسىمىندا الماتى ماڭىنداعى قوجمامبەت اۋىلىندا دۇنيەگە كەلىپتى. اكتريسا شيرەك عاسىر بويى اۋەزوۆ تەاترىندا ەڭبەك ەتكەن. ونىڭ ساحنالىق وبرازدار گالەرەياسىندا سان قيلى كەيىپكەرلەر كەزدەسەدى، الايدا زاعي اپانىڭ ەڭ ەل ەسىندە قالعان رولدەرى - انا، اجە بەينەلەرى. ول جاس كۇنىنەن اكتريسا بولۋدى ارمانداعان، ءوزى كورگەن سپەكتاكلدەردەگى مونولوگتاردى، ديالوگتاردى جاتتاپ الىپ، ايتىپ جۇرگەن. اقىرى الماتىداعى دراما ۇيىرمەسىنە جازىلىپ، ءتۇرلى ءرول ويناۋدى، ءان ايتۋدى، كۇي شەرتۋدى ۇيرەنگەن. ءوزىنىڭ شىنايى، ناقتى، تابيعي ويىنىمەن بىردەن كوزگە تۇسكەن.

1928 جىلى استانانىڭ اۋىسۋىنا وراي قازاق دراما تەاترى قىزىلوردادان الماتىعا كوشىپ كەلەدى. زاعي ەندى ناعىز مايتالمانداردىڭ ويىنىن ساحنادان ءجيى تاماشالاپ، ءوز شەبەرلىگىن دە شىڭداۋعا مۇمكىندىك الادى. جاس تا دارىندى اكتريسانىڭ قابىلەتىن ايگىلى رەجيسسەر جۇمات شانين دە جوعارى باعالاپ، ۇجىمعا شاقىرادى. ونىڭ "اكەمتەاترداعى" العاشقى ءرولى - ءى.جانسۇگىروۆتىڭ "كەك" پەساسىنداعى ۇندەمەس بەينەسى ەدى. ءبۇدان كەيىن م.اۋەزوۆتىڭ "تۇنگى سارىنىندا" - ءدىلدا، "قاراقىپشاق قوبىلاندىسىندا" - انالىق، "ابايىندا" - زەرە، ع.مۇسىرەپوۆتىڭ "اقان سەرى-اقتوقتىسىندا" - دامەلى، "قوزى كورپەش پەن بايان سۇلۋىندا" - كۇنىكەي وبرازدارىن سومدادى. ونىڭ كەيىپكەرلەرىنە ءتان ورتاق ەرەكشەلىك - قاراپايىمدىق، شىنايىلىق، اشىقتىق ەدى.

1952 جىلى ول ويناعان "اباي" سپەكتاكلى كسرو مەمسىيلىعىنا يە بولدى. 1959 جىلى زەينەتتىك دەمالىسقا شىقتى. بىراق ءوزى قايتىس بولعان 1975 جىلعا دەيىن ساحنامەن قوش ايتىسقان جوق...

ساكەن سىبانبايدىڭ جازباسى

Abai.kz

1 پىكىر