بەيسەنبى, 28 ناۋرىز 2024
ءالىپبي 3159 7 پىكىر 19 اقپان, 2021 ساعات 11:07

جاڭعىرۋ جاڭا الىپبيدەن باستالادى

لاتىن الىپبيىنە كوشۋ –  ءبىز ءۇشىن ءتيىمدى.  ول ءبىزدىڭ ۇلتتىلىعىمىزدى ساقتاپ، ۇلت رەتىندە دامۋىمىزعا جول اشادى.

جەتىلدىرىلگەن ءالىپبي حالقىمىزدىڭ جازۋ داستۇرىندە ورنىققان «ءبىر دىبىس – ءبىر ءارىپ» پرينتسيپىنە تولىق سايكەس كەلەدى، ديگرافتار، ياعني ءبىر دىبىستى ەكى نەمەسە ودان كوپ تاڭبامەن بەلگىلەۋ ءپرينتسيپى قولدانىلمايدى.

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ قازاق ءالىپبيىن لاتىن گرافيكاسىنا كوشىرۋ تۋرالى 9 قاراشاداعى وتكىزگەن  كەڭەسىندە  لاتىن ءالىپبيىن ەنگىزۋ جۇمىسى  بىرتىندەپ جۇزەگە اسۋى كەرەك. ماسەلە – كيريلليتسادان لاتىن الىپبيىنە اۋدارۋدا ەمەس، بۇل قازاق ءتىلىنىڭ اۋقىمدى رەفورماسى. نەگىزىندە، بۇل گرافيكا جاس ۇرپاققا ارنالعان دەپ ايتۋعا بولادى. ونىڭ يگىلىگىن، ەڭ الدىمەن، سولار كورۋى كەرەك. سوندىقتان، بۇل ءۇردىس جوسپارلى تۇردە، بىرتىندەپ ىسكە اسىرىلۋى قاجەت، – دەپ توقتالدى.

وسىعان وراي، ۇلتتىق كوميسسياسى جانىنداعى ورفوگرافيالىق جۇمىس توبى وتىرىسىنىڭ شەشىمىنە سايكەس قازاق ءتىلىنىڭ گرافيكاسىنا نەگىزدەلگەن ءالىپبيى بويىنشا كەيبىر دياكريتيكالىق تاڭبالاردى قولدانۋدىڭ تيىمدى/تيىمسىزدىگىن انىقتاۋ ءۇشىن ءتىل وقىتۋ ورتالىقتارى دا سىناما ساباقتار جۇرگىزۋدى قولعا الدى.

جەتىلدىرىلگەن قازاق ءالىپبيىنىڭ قۇرامىنداعى ارىپتەر اتاۋى مەن قازاق ءالىپبيىن لاتىن گرافيكاسىنا كوشىرۋ جونىنىدەگى ءتىلدىڭ دىبىستىق ەرەكشەلىگىنە وراي، جىڭىشكە داۋىستى دىبىستارعا ۋملاۋت، ىزىڭ، قاتاڭ داۋىسسىز دىبىسقا سەديل دياكريتيكالىق تاڭبالار بەرىلىپ وتىر. 

مىسالى: داۋىستى دىبىس تاڭبالارىنداعى ء(ا، ءو، ءۇ، ۇ) ءارىپۇستى دياكريتيكالار ۋملاۋت  ماكرونمەن Ūū) تاڭبالانعان.

مىسالى، ش دىبىسى ءبىر تاڭبامەن بەرىلگەن. داۋىسسىز دىبىس ءارىپاستى (ش) دياكريتيكاسى سەديل Şş تاڭباسىمەن بەرىلدى. داۋىسسىز دىبىس تاڭبالارىنداعى (ع) ءارىپۇستى دياكريتيكالار (برەۆيس Ğğ) جانە (ڭ) ءارىپى (ŋ eng) تاڭباسىمەن بەرىلگەنىن بايقايمىز. 

تىلىمىزدەگى ءتول دىبىستىرامىزدىڭ قۇندىلىعىن جوعالتىپ الماساق دەيمىز.

جەتىلدىرىلگەن الىپبيدەگى وزگەرىستەرگە ۇشىراعان ارىپتەردى جەكەلەي كورسەتە وتىرىپ، وڭ وزگەرىستەر ەكەنىن ايتقىمىز كەلەدى. قازاق ءتىلىنىڭ بولاشاعى زور بولسىن دەسەك، قولىمىزداعى بار مۇمكىندىكتى پايدالانا وتىرىپ، ءتول دىبىستارىمىزدى تاڭبالايتىن دىبىستاردان قۇرالعان ۇلتتىق ءالىپبي بولعانىن قالايمىز.

ءلايلا ابيلماجينوۆا،

«شق لينگۆيستيكالىق ورتالىعىنىڭ وقىتۋشىسى، فيلولوگيا ماگيسترى 

Abai.kz

7 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1559
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2249
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3499