قازاقستاندا الەۋمەتتىك تولەمدەرگە قاتىستى بىرنەشە ماڭىزدى قۇجاتتار قابىلداندى. بۇل جونىندە Tengrinews.kz جازدى.

ماسەلەن، 2021 جىلى ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىش (اەك) 139 تەڭگەگە ءوسىپ، 2 917 تەڭگەنى قۇرايدى. زەينەتاقى مەن جاردەماقى وسەدى. ال، ەڭ تومەنگى جالاقى 42 500 تەڭگە بولىپ وزگەرىسسىز قالدى.

زەينەتاقى

2020 جىلدىڭ 25-قاراشاسىندا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ Nur Otan پارتياسىنىڭ كەزەكتەن تىس حح قۇرىلتايىندا الداعى بەس جىل ىشىندە الەۋمەتتىك تولەمدەردى جىل سايىن يندەكستەۋ ءۇشىن 3 تريلليون تەڭگەدەن استام قاراجات بولىنەتىنىن ايتتى. ورتاق زەينەتاقى مولشەرى دە جىل سايىن يندەكستەلەتىن بولادى. ول ءۇشىن ينفلياتسيا دەڭگەيىنە 2 پايىز قوسىپ جۇزەگە اسىرۋدى ۇسىندى.

سونىمەن قاتار، 1 قاڭتاردان باستاپ «2021-2023 جىلدارعا ارنالعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت تۋرالى» زاڭعا سايكەس زەينەتاقى مولشەرى 7 پايىزعا وسەدى. مەملەكەتتىك بازالىق زەينەتاقى تولەمىنىڭ ەڭ تومەنگى مولشەرى 1 689 تەڭگەگە ءوسىپ، 18 524 تەڭگەگە جەتەدى. ەڭ تومەنگى زەينەتاقى مولشەرى 4,6 مىڭ تەڭگەگە ءوسىپ، 43 272 تەڭگەنى قۇرايدى.

ايەلدەر ءۇشىن زەينەتكە شىعۋ جاسى 60 جاسقا دەيىن كوتەرىلەدى. ايتا كەتەيىك، 2020 جىلى زەينەتكە شىعۋ جاسى 59 جارىم جاس دەپ بەلگىلەنگەن. ال، ەر ادامدار ءۇشىن زەينەت جاسى 63 جاس.

جاردەماقى

جاردەماقىلاردى جانە وزگە دە الەۋمەتتىك تولەمدەردى ەسەپتەۋ، سونداي-اق قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭناماسىنا سايكەس ايىپپۇل سانكتسيالارىن، سالىقتاردى جانە باسقا دا تولەمدەردى قولدانۋ ءۇشىن ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىش - 2 917 تەڭگەنى قۇرايدى. 2020 جىلى اەك ەكى رەت وزگەرتىلدى، جىل باسىندا ول 2 651 تەڭگەنى قۇرادى، ال 1 ساۋىردەن باستاپ 2 778 تەڭگەگە دەيىن كوتەرىلدى.

ال، بازالىق الەۋمەتتىك تولەمدەردىڭ مولشەرلەرىن ەسەپتەۋ ءۇشىن ەڭ تومەن كۇنكورىس دەڭگەيىنىڭ شاماسى - 34 302 تەڭگە بولىپ بەلگىلەنگەن. 

مىسالى، ءبىرىنشى نەمەسە ءۇشىنشى بالانىڭ تۋىلۋىنا بەرىلەتىن ءبىر رەتتىك جاردەماقى 105,5 مىڭنان 110,8 مىڭ تەڭگەگە دەيىن، ءتورتىنشى جانە ودان كوپ بالاعا - 175-تەن 183,7 مىڭ تەڭگەگە دەيىن وسەدى.

سونداي-اق، كوپ بالالى انالارعا اي سايىنعى جاردەماقى وسەدى:

- ءتورت بالاعا - 44,5-تەن 46,7 مىڭ تەڭگەگە دەيىن;

- بەس بالاعا - 55,6-دان 58,4 مىڭ تەڭگەگە دەيىن;

- التى بالاعا - 66,8-دەن 70,1 مىڭ تەڭگەگە دەيىن;

- جەتى بالاعا - 77,9-دان 81,8 مىڭ تەڭگەگە دەيىن;

- سەگىز بالاعا - 88,8-دەن 93,3 مىڭ تەڭگەگە دەيىن;

- توعىز بالاعا - 100-دەن 105 مىڭ تەڭگەگە دەيىن;

- ون جانە ودان كوپ بالالارعا - 111,1-دەن 116,6 مىڭ تەڭگەگە كوتەرىلەدى.

اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك تولەمى (ااك) وزگەرىسسىز قالدى - تاعايىنداۋ ءۇشىن شەكتى تابىس كۇنكورىس دەڭگەيىنىڭ 70 پايىزىنا دەيىن. بىراق ءبىر شارتپەن: وتباسىنىڭ ەڭبەككە قابىلەتتى مۇشەلەرىنىڭ ءبارى جۇمىس ىستەۋى كەرەك.

جالاقى

2021 جىلى ەڭ تومەنگى جالاقى 42 500 تەڭگە دەڭگەيىندە وزگەرىسسىز قالادى. بۇل كورسەتكىش 2019 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ وزگەرگەن جوق. بىراق، ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى 2021 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ 38 مىڭنان استام الەۋمەتتىك قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسى ءبىر جارىم ەسەگە وسەتىنىن ايتتى.

جالاقىنى كوتەرۋ ءوز قىزمەتىن ستاتسيونارلىق (قارتتار مەن مۇگەدەكتەرگە ارنالعان ۇيلەر) جانە جارتىلاي ستاتسيونارلىق ۇلگىدەگى مەديتسينالىق-الەۋمەتتىك مەكەمەلەردە (كۇندىز بولۋ بولىمشەلەرى، وڭالتۋ ورتالىقتارى), ۋاقىتشا بولۋ مەكەمەلەرىندە (بەلگىلى ءبىر تۇرعىلىقتى جەرى جوق ادامدارعا، تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىق قۇرباندارىنا ارنالعان وڭالتۋ ورتالىقتارى) جۇزەگە اسىراتىن نەگىزگى پەرسونال (الەۋمەتتىك قىزمەتكەرلەر) مەن باسشى قۇرامعا، سونداي-اق ۇيدە قىزمەت كورسەتەتىن الەۋمەتتىك قىزمەتكەرلەرگە قاتىستى بولادى.

ال، پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ ءوزىنىڭ حالىققا جولداۋىندا مۇعالىمدەردىڭ جالاقىسىن 2021 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ 25 پايىزعا كوتەرەتىندىگىن مالىمدەدى. سونداي-اق پرەزيدەنت مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسىن كەزەڭ-كەزەڭىمەن كوتەرۋدى تاپسىردى. 2021 جىلى 247 مىڭ مەديتسينالىق قىزمەتكەردىڭ جالاقىسىن كوتەرۋ ءۇشىن رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن 222,3 ملرد.تەڭگە ءبولىندى.

دەنساۋلىق ساقتاۋ

Uchet.kz-ءتىڭ حابارلاۋىنشا، 2021 جىلدان باستاپ جۇمىس بەرۋشىلەر، ءوزىن-ءوزى جۇمىسپەن قامتىعاندار جانە مەملەكەت ەسەبىنەن مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ بويىنشا جارنالار ستاۆكاسى وسەدى. سونداي-اق، 1 قاڭتاردان باستاپ جۇمىسكەرلەرگە، قورعا تولەۋگە ءتيىس ازاماتتىق-قۇقىقتىق شارتتار بويىنشا تابىس الاتىن جەكە تۇلعالارعا جارنا تولەنەدى.

ەگەر جارنالار 2020 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ جارنالاردى ەسەپتەۋ وبەكتىسىنىڭ 1 پايىزىن قۇراسا، 2021 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ 2 پايىزىن قۇرايدى.

ال، باسقا تۇلعالار ءۇشىن جارنالاردىڭ مولشەرلەمەلەرى وزگەرىسسىز قالادى. ماسەلەن، 2020 جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ جەكە كاسىپكەرلەردىڭ، جەكە پراكتيكتەردىڭ جانە ءوزىن-ءوزى تولەۋشىلەردىڭ جارنالارى كىرىستىڭ 5 پايىزى مولشەرىندە بەلگىلەندى.

مەملەكەتتىك جارنالار 2021 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ مەملەكەت جارنالارىن ەسەپتەۋ وبەكتىسىنىڭ 1,6 پايىزىنا دەيىن وسەدى. 2020 جىلى بۇل 1,4 پايىزدى قۇرادى.

سالىق

10 جەلتوقساندا پرەزيدەنت سالىق كودەكسىنە ەنگىزىلگەن تۇزەتۋلەرگە قول قويدى. جاڭا ەرەجەلەر بويىنشا كولىك سالىعىن تولەۋ مەرزىمى اعىمداعى جىلدىڭ 31 جەلتوقسانىنان كەلەسى جىلدىڭ 1 ساۋىرىنە اۋىستىرىلدى.

2021 جىلى 2020 جىلعى مىندەتتەمەلەر جەكە تۇلعالاردىڭ مۇلىك سالىعى مەن جەر سالىعىن بىرىزدەندىرۋدى كوزدەيدى. سالىقتار قازىرگىدەي بولەك ەسەپتەلەتىن بولادى، بىراق سالىق تولەۋشىدەن ءبىر مولشەردە الىنادى. سونداي-اق، 2021 جىلى كوپ پاتەرلى تۇرعىن ءۇي يەلەرى ءۇشىن جەر سالىعى جويىلادى.

ءبىلىم سالاسى

ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسحات ايماعامبەتوۆتىڭ ايتۋىنشا، 2021 جىلدان باستاپ ءبىلىم بەرۋدى باسقارۋ جۇيەسى وزگەرەدى - اۋداندىق جانە قالالىق ءبىلىم بولىمدەرى مامانداندىرىلعان ايماقتىق باسقارمالارعا باعىنىشتى جانە ەسەپ بەرەتىن بولادى. قالالار مەن اۋدانداردىڭ ءبىلىم بولىمدەرىن باسقارۋ مەن قارجىلاندىرۋ دا وبلىستىق دەڭگەيگە جانە وبلىستىق بيۋدجەتكە بەرىلەدى.

زەينەتاقى جيناقتارىن مەرزىمىنەن بۇرىن الۋ

2021 جىلى كۇتىلگەن جاڭاشىلدىقتاردىڭ ءبىرى - تۇرعىن ءۇي جاعدايىن جاقسارتۋ، ەمدەلۋ جانە ولاردى قارجى ۇيىمدارىنا سەنىپ تاپسىرۋ ءۇشىن زەينەتاقى جيناقتارىن مەرزىمىنەن بۇرىن الۋ. پرەزيدەنت توقاەۆ ءوزىنىڭ حالىققا جولداۋىندا 2021 جىلى 700 مىڭ قازاقستاندىق زەينەتاقىسىنىڭ ءبىر بولىگىن ەرتە پايدالانا الادى دەپ سەندىردى.

الايدا، زەينەتاقى جيناقتارىن مەرزىمىنەن بۇرىن پايدالانۋ تۋرالى زاڭنامالىق وزگەرىستەردىڭ ءبارى بىردەي ماقۇلدانعان جوق. 10 جەلتوقساندا تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋ ءۇشىن جيناقتالعان زەينەتاقى قاراجاتىن مەرزىمىنەن بۇرىن الۋ ەرەجەلەرىنىڭ جوباسى 22 جەلتوقسانعا دەيىن سوزىلاتىن قوعامدىق تالقىلاۋعا شىعارىلدى.

زاڭ جىل سوڭىنا دەيىن قابىلدانادى جانە 2021 جىلدىڭ باسىنان باستاپ كۇشىنە ەنەدى دەپ كۇتىلۋدە. سومانى «جەتكىلىكتىلىك شەگى» ەسكەرىلە وتىرىپ الۋعا رۇقسات ەتىلەدى. بۇل ءار جاستا ءار ءتۇرلى.

ساۋساق ىزدەرى

2021 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ «ساۋساق ىزدەرى جانە گەنومدىق تىركەۋ تۋرالى» زاڭ كۇشىنە ەنەدى. بۇل ساۋساق ىزدەرى مەن گەنومدىق اقپاراتتى جيناۋدى، وڭدەۋدى جانە قورعاۋدى قامتيدى. جانە بۇل ازاماتتار ءۇشىن جاڭا، قازىردىڭ وزىندە بيومەتريالىق قۇجاتتاردى - چيپ ورناتىلاتىن جەكە كۋالىكتى جانە تولقۇجاتتىڭ جاڭا ءتۇرىن، سونداي-اق كىرىكتىرىلگەن ءچيپتى الۋ كەزىندە قولدانىلادى.

2021 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان كەيىن 12 جاستان 16 جاسقا دەيىنگى بالالار ساۋساق ءىزىن ولاردىڭ كەلىسىمىمەن جانە ولاردىڭ اتا-انالارىنىڭ نەمەسە قامقورشىلارىنىڭ قاتىسۋىمەن عانا الادى، ال 16 جاستان باستاپ ساۋساق ىزدەرى قازاقستاندىقتار ءۇشىن مىندەتتى بولادى. ايتپاقشى، 2021 جىلدان باستاپ قۇجاتتارىڭىزدى بىردەن وزگەرتۋ قاجەت ەمەس، تەك، ولاردا كورسەتىلگەن مەرزىم اياقتالعانعا دەيىن جارامدى بولادى.

ازاماتتاردىڭ ساۋساق ءىزىن مىندەتتى تىركەۋدەن وتكىزۋدەن باس تارتۋى 2021 جىلدان باستاپ 2 اەك - 5834 تەڭگە مولشەرىندە ايىپپۇل سالۋعا اكەپ سوعادى.

دنق دەرەكتەرىن جيناۋ تەك سوتتالعانداردان، بەلگىسىز ادامداردان جانە حابار-وشارسىز كەتكەندەردىڭ تۋىستارىنان ولاردىڭ كەلىسىمىمەن جۇزەگە اسىرىلادى.

Abai.kz