Nur Otan ۇسىنعان پرايمەريز (SWOT-تالداۋ)
شىن مانىندە الىپ قارايتىن بولساق NurOtan ساياسي جۇيەدەگى جاقسى ءداستۇردىڭ نەگىزىن قالاپ وتىر. پرايمەريز - «NurOtan» پارتياسى ۇسىنعان جاڭا ساياسي ترەند. بۇل سايلاۋداعى ۇمىتكەرلەردىڭ قۇرامى مەن ساپاسىن جاقسارتۋعا الىپ كەلەدى دەپ ءۇمىتتىمىز. ءبىزدىڭ كەيدە دەپۋتاتتارعا كوڭىلىمىز تولماي جاتادى. كوپ نارسە وكىلدى ورگاندارعا سايلاناتىن دەپۋتتاردىڭ الدىن الا ىرىكتەلۋ جولىمەن بايلانىستى ەكەنى بەلگىلى. پرايمەريز وسى دەپۋتاتتار قاتارىندا بولاتىن ۇمىتكەرلەردى ىرىكتەۋدىڭ الەمدە كەڭ تارالعان دەموكراتيالىق ادىستەرىنىڭ ءبىرى.
سونىمەن بىرگە، قوعامدا پرايمەريزگە بايلانىستى كەرەعار پىكىرلەر دە بارشىلىق. ونىڭ پارتيانىڭ باسقا پارتيالاردىڭ الدىن وراپ سايلاۋعا الدىن الا دايىندىق دەگەن پىكىر ايتۋدا. بىراق بىرنارسەنى ەسكەرگەنىمىز ءجون - پرايمەريز پارتيانىڭ ىشكى ءىسى. ول تەك پارتيالىق ىشكى قۇجاتتارمەن رەتتەلەدى. بۇل تۋرالى پارتيا حاتشىسى الىبەك الدەنەي facebook-تاعى ءوز پاراقشاسىندا جاريالادى. باسقا پارتيا مۇشەلەرى نەمەسە پارتيادا جوق ازاماتتار پرايمەريز وتكىزبە دەپ ايتا المايمىز عوي. باسقا پارتيالار دا وتكىزسىن. ءبىز بۇل جاعدايعا قۋانامىز.
پرايمەريزگە بايلانىستى قوعامداعى پىكىرلەر كوبىنەسە ەموتسيونالدى كوڭىل كۇيگە جانە ستەرەوتيپتەرگە بايلانىستى بەرىلەدى. ونىڭ بارىسىن وبەكتيۆتى تالدايتىن زەرتتەۋلەر تاپشىلىق. وسىعان بايلانىستى زەرتتەۋلەردە كەڭىنەن قولدانىلاتىن قاراپايىم SWOT-تالداۋ ءادىسىن قولدانا وتىرىپ Nur Otan پارتياسى ۇيىمداستىرىپ وتىرعان پرايمەريز بارىسىن تالداپ كورسەك. بۇل پىكىرلەر ارينە سۋبەكتيۆتى جانە اۆتوردىڭ جەكە پىكىرىنە نەگىزدەلگەن، دەگەنمەن دە وبەكتيۆتى جاعدايلاردى ەسكەرە وتىرىپ جاسالعان.
«NurOtan پارتياسىنىڭ ۇيىمداستىرىپ وتىرعان پرايمەريز بارىسىن SWOT-تالداۋ»
| S (كۇش) |
- پارتيالىق ەلەكتوراتتىڭ كەڭ قۇرامى
- پارتيانىڭ مول ساياسي تاجىريبەسى
- پارتيالىق قۇرىلىمدىق مۇمكىندىكتەرى
- ەلباسىنىڭ پاراساتتىلىق قولداۋى
- كەڭ تارالعان فيليالدار مەن باستاۋىش ۇيىمدار جەلىسى
- قوعامدىق ۇيىمداردىڭ پرايمەريزدى وبەكتيۆتى ءوتۋىن باقىلاۋى
W (تاۋەكەلدەر)
- كەڭ فورماتتاعى پرايمەريز وتكىزۋدىڭ تاجىربەسىنىڭ ازدىعى
- ايماقتارداعى كادرلىق كاسىبي دايىندىق دارەجەسىنىڭ جەتكىلىكسىزدىگى
- پرايمەريزدەگى ونلاين داۋىس بەرۋدەگى تەحنولوگيالاردىڭ جۇمىس ىستەۋىندە مۇمكىن بولاتىن كەدەرگىلەر
- پرايمەريزگە قاتىساتىن ۇمىتكەرلەردىڭ ىرىكتەۋگە قاتىسۋ تاجىريبەسىنىڭ بولماۋى
O (مۇمكىندىكتەر)
- پارتيالىق نەگىزگى سايلاۋالدى ستراتەگياسىن جاڭارتۋ مۇمكىندىكتەرى
- ءماجىلىس جانە جەرگىلىكتى ماسليحاتتارعا ۇسىنىلاتىن پارتيالىق تىزىمدەرىن وبەكتيۆتىلىك جانە شىنايى باسەكەلەستىك جاعدايىندا ۇسىنۋ مۇمكىندىگى
- كادرلاردى روتاتسيالاۋ جانە جەرگىلىكتى كادرلىق مۇمكىندىكتەردى كۇشەيتۋ
- رەسپۋبليكالىق جانە ايماقتىق دەڭگەيدە جاڭا ليدەرلەردىڭ پايدا بولۋى
- ايماقتىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ
- پارتيا ۇسىناتىن تىزىمدەر قاتارىنا تالانتتى جاستاردى جانە ايەلدەردى كوبىرەك تارتۋ
- ەلەكتوراتپەن جۇمىس ىستەۋ تاجىريبەسىن ۇلعايتۋ
T (قاتەرلەر)
- ەپيدەمەلوگيالىق احۋالدىڭ ناشارلاۋ قاۋىپى
- سەلەكتورات پەن ەلەكتوراتتىڭ ساياسي مادەنيەتىنىڭ دامۋ دەڭگەيىندەگى ايىرماشىلىقتار
- نارازىلىق كوڭىل كۇيدىڭ ارتۋى
- جەرگىلىكتى جەردەگى اكىمشىلىك كەدەرگىلەر.
تاعى دا نازار اۋدارۋ قاجەت بۇل سۋبەكتيۆتى پايىمداۋلار. ەندى وسى تالداۋداعى پرايمەريز وتكىزۋدىڭ پوتەنتسيالى مەن مۇكىندىكتەرىن پايدالانۋعا جانە تاۋەكەلدەرى مەن قاتەرلەرىن ازايتۋعا پارتيا تاراپىن قانداي جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتقانىنا توقتالساق.
پارتيالىق پوتەنتسيال جانە مۇمكىندىكتەر
كەز كەلگەن پارتيانىڭ كۇشى ارينە ونىڭ مۇشەلەرى، قولداۋشىلارى جانە جاقتاستارى. بۇگىنگى كۇندە پارتيا بەرگەن مالىمەتتەرگە سايكەس ونىڭ قاتارىندا 835 مىڭ مۇشەسى بار. مۇنداي اۋقىمدى ەلەكتورات ەشقانداي قوعامدىق ۇيىمدا جوق. ايتا كەتۋ كەرەك پارتيا ەلباسىنىڭ پارتيانى جۇيەلى قايتا جاڭعىرتۋ تاپسىرماسىنا سايكەس «تازالاۋ» جۇمىستارىن جۇرگىزىپ 256 مىڭ «ءپاسسيۆتى» ءوز قاتارىنان شىعارعان.
پارتيانىڭ سوناۋ 1999 جىلى قۇرىلعانىن ەسكەرسەك 30 جىلدان استام تاريحىندا ءبىرشاما سايلاۋ ناۋقاندارىن باسىنان وتكەرىپ مول تاجىريبە جيناقتادى. تاجىريبە - زور قۋات.
Nur Otan پارتياسىنىڭ قۇرىلىمىندا ستراتەگيالار باستامالار ينستيتۋتى، ساياسي مەنەدجمەنت مەكتەبى، قوعامدىق ساياسات ينستيتۋتى، پارتيالىق باقىلاۋ كوميتەتى، جاس وتان جانە ت.ب. مىقتى بولىمشەلەر بار. بۇل قۇرىلىمدار پارتيانىڭ ستراتەگياسىن جان-جاقتى ويلاستىرۋعا، پارتيالىق كادرلاردىڭ كاسىبي بىلىكتىلىگىن جوعارىلاتۋعا، پارتيالىق باقىلاۋدى جۇزەگە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
جەتەكشى پارتيا ەلباسىنىڭ تىكەلەي باستاماسىمەن قۇرىلىپ ساياسي-الەۋمەتتىك جانە ەكونوميكالىق رەفورمالاردى جۇرگىزۋدە قولداۋ كورسەتىپ كەلەدى. وبەكتيۆتى قارايتىن بولساق پارتيانىڭ بۇگنىگى قول جەتكىزگەن جەتىستىكتەرى ەلباسىنىڭ ەسىمىمەن تىعىز بايلانىستى. دەموكراتيالىق ۇردىستەردىڭ ودان ءارى دامۋىنا بايلانىستى پارتيا توراعاسى ۇسىنعان پارتيالىق جۇيەلى جاڭعىرۋعا باعىتتالعان «سەنىم. ديالوگ. بولاشاققا نىق قادام – Nur Otan پارتياسىنىڭ 7 سەرپىنى» باعداراماسى پارتيانىڭ حالىق اراسىنداعى بەدەلىن ارتتىرا تۇسەدى دەپ ويلايمىن.
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ بيىلعى جىلعى حالىققا جولداۋىندا: «Nur Otan پارتياسى ءوزىنىڭ ءىس-قيمىلى ارقىلى قوعامىمىزداعى جەتەكشى ساياسي كۇش ەكەنىن دالەلدەپ وتىر. پارتيا الداعى رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرۋعا بەلسەنە اتسالىسىپ، ءوزىنىڭ الەۋەتىن تولىقتاي پايدالاناتىن بولادى» دەپ اتاپ ءوتتى.
قوعامدىق باقىلاۋدى جۇزەگە اسىراتىن بەيتاراپ كۇش رەتىندە ماۋسىم ايىندا قۇرىلعان «NurOtan» پارتياسى جاقتاستارى ليگاسىن ايتۋىمىزعا بولادى. بۇل ليگانىڭ قۇرۋدىڭ باستاماشىسى ەۋرازيالىق ينتەگراتسيا ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جانىنداعى ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ مۇشەسى ەرلان سايىروۆ. ليگانىڭ قۇرامىندا وزدەرىنىڭ بەلگىلى ءبىر تاۋەلسىز كوزقاراستارىمەن تانىمال بولىپ جۇرگەن مارات شيبۋتوۆ، مۇرات ابەنوۆ، ەدۋارد پولەتاەۆ جانە باسقا دا ساياساتتانۋشىلار مەن قوعام بەلسەندىلەرىنىڭ بولۋى نازار اۋدارارلىق. بۇگىنگى كۇندە ليگا پرايمەريزدىڭ اشىق جانە ادال وتكىزىلۋىنە قوعامدىق باقىلاۋ جاساۋ ءۇشىن ايماقتاردا بەلسەندى جۇمىس جاساۋدا.
پرايمەريز وتكىزۋ بارىسىنداعى تاۋەكەلدەر مەن قاتەرلەر جانە ولارعا دايىندىق
كەز كەلگەن جاڭا ءىس، جاڭا باستاما باستاعاندا بەلگىلى ءبىر تاۋەكەلدەر مەن قاتەرلەر بولۋى زاڭدىلىق. پارتيالىق مەنەجدەرلەر پرايمەريز وتكىزۋ بارىسىندا بولۋى مۇمكىن كەدەرگىلەردى قاراستىرىپ وعان قارسى ءىس-شارالار قاراستىرىپ وتىر دەپ ويلايمىز.
پرايمەريز الەمدە ساياي تاجىريبەدە كەڭ تارالعان پارتياىشىلىك ىرىكتەۋ پروتسەسسى بولعانىمەن، ەلىمىزدەگە پارتيالىق جۇيەدە العاش رەت وسىنداي اۋقىمدى تۇردە قولدانىلماقشى. ارينە ونى ۇيىمداستىرۋ مەن وتكىزۋ بويىنشا باسقا ەلدەردىڭ تاجىريبەسى جان-جاقتى زەرتتەلىپ جاتقانى بەلگىلى. مىسالعا رەسەيدە بيىلعى جىلى مامىر ايىندا وتكەن «ەدينايا روسسيا» پارتياسى وتكىزگەن پرايمەريزدەگى تەحنيكالىق ولقىلىقتار جانە ونىڭ سەبەپتەرى تەرەڭ زەرتتەلدى دەپ ويلايمىن. قازاقستاننىڭ ساياسي جۇيەسىندە العاش رەت وتكىزىلەتىن پرايمەريزدە سونىمەن بىرگە جاڭا فورماتتا ونلاين داۋىس ۇيىمداستىرىلادى. بۇل ءۇشىن پارتيا «ەلەكتروندىق پارتيا» جۇيەسىن ازىرلەگەنىن جاريالاعان بولاتىن. وسى جۇيەنىڭ نەگىزىندە primaries.kz سايتى بەلسەندى جۇمىس جاساپ تۇر. بۇل سايتتا ۇمىتكەرلەر ونلاين فورماتتا تىركەلۋگە مۇمكىندىك الدى. جالپى پرايمەريزگە قاتىسۋ بويىنشا 11 249 ءوتىنىش ءتۇسىپ، 10 936 ادام ۇمىتكەر رەتىندە تىركەلگەن. بارلىق ۇمىتكەرلەر تۋرالۋ مالىمەتتەرمەن وسى سايتتا تانىسۋعا بولادى. «پاندەمياعا بايلانىستى پرايمەريزدە ەلەكتروندى داۋىس بەرۋ ءتارتىبى ەنگىزىلدى. بارلىق تاۋەكەلدەردى سارالاي كەلە پارتيا قۇقىقتىق جانە تەحنيكالىق ماسەلەلەردى وڭتايلاندىرعان. بانكتەگىدەي جسن مەن تەلەفون نومىرىنە بايلانىستىرا وتىرىپ سمس حابارلاما الۋ ارقىلى تەكسەرۋ جۇيەسى ەنگىزىلگەن. اقپاراتتىق-كوممۋنيكاتسيا تەحنولوگيالارىنا باسىمدىق بەرىلىپ وتىر. پارتيالاستارمەن كەزدەسۋ، دەباتتار كوبىنە ونلاين فورماتتا وتەدى» - دەپ جازدى پارتيا حاتشىسى الىبەك الدەنەي.
قازىرگى ەپيدەمەلوگيالىق جاعدايدى ەسكەرىپ پارتيا پرايمەريزدىا وتكىزۋ كەزىندە كوروناۆيرۋستىق ينفەكتسيانىڭ تارالۋىنىڭ الدىن الۋ جونىندەگى تالاپتاردى بەكىتكەن. بۇل تالاپتاردا بارلىق پرايمەريز وتكىزۋ بارىسىندا بارلى سانيتارلىق-گەگينالىق تالاپتار قاتاڭ ساقتالاتىن بولادى دەپ سەندىردى پارتيا باسشىلىعى.
پارتيا توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى باۋىرجان بايبەك پرايمەريز وتكىزۋ جونىندەگى ورتالىق ۇيىمداستىرۋ كوميتەتىنىڭ وتىرىسىندا «Nur Otan» پارتياسىنا جاڭا مۇشەلەر قابىلداۋدى بيىلعى 11 قىركۇيەكتەن 4 قازانعا دەيىنگى ارالىقتا، ياعني داۋىس بەرۋ اياقتالعانعا دەيىن توقتاتا تۇرۋ تۋرالى شەشىم قابىلدانعانى تۋرالى جاريالادى. بۇل شەشىم سوڭعى كەزدە بىزگە جەكەلەگەن ازاماتتاردان «ءوز» كانديداتتارىنا داۋىس بەرگىزۋ ماقساتىندا پارتياعا ماجبۇرلەپ كىرگىزۋ تۋرالى «ارىزدار» تۇسۋىمەن بايلانىستى وبەكتيۆتىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن اكىمشىلىك كەدەرگىلەرگە قارسى جاسالعان شارا ەكەنىن ءتۇسىندىردى.
پارتيا حاتشىسى ارمان قىرىقباەۆ كورسەتكەندەي ازاماتتاردا ەكى جول بار: وتىرىپ الىپ، تاڭەرتەڭنەن كەشكە دەيىن «Nur Otan»-دى سىناپ، ەشتەڭە ىستەمەۋ نەمەسە پارتيا قاتارىنا قوسىلىپ، پرايمەريزگە قاتىسىپ، جەڭىسكە جەتىپ، دەپۋتات بولىپ، وزگەرىستەرگە سەپ بولۋ.
جالپى پارتيا جەتەكشىلەرىنىڭ پرايمەريزدى وتكىزۋ بويىنشا بارىنشا اشىق ديالوگ فورماتىن ۇستانىپ، ايتىلىپ جاتقان سىن-پىكىردى ەسكەرىپ جاتقانىن ايتىپ وتۋگە بولادى. باۋىرجان بايبەك پارتيا ازىرلەگەن 216 وڭىرلىك سايلاۋالدى باعدارلامالارعا پرەزيدەنتتىڭ بيىلعى حالىققا جولداۋىنداعى باسىمدىقتارعا، ۇمىتكەرلەردىڭ ناقتى جوبالارىنا جانە قوعامداعى ۇسىنىستارعا قاتىستى وزگەرىستەر ەنگىزىلەتىنىن جاريالادى. وڭىرلىك سايلاۋالدى باعدارلامالار جالپى بۇل قازاقستاندىق ساياسي تاجىريبەدەگى العاشقى كەڭ اۋقىمدى مەگاجوبا.
وكىلدى بيلىك پەن جەرگىلىكتى ءوزىن-ءوزى باسقارۋ ورگاندارىنىڭ قۇرامىنا شىنىمەن لايىقتى وكىلدەردىڭ سايلانۋى ءۇشىن الدىمىزداعى پرايمەريزدىڭ الدىن الا ىرىكتەۋدىڭ ماڭىزدىلىعى ەرەكشە. ساياسي ساحناعا جاڭا يدەيالار مەن باعدارلامالار كەلەدى دەپ سەنەمىز. ءبىز پرايمەريزدىڭ وتكىزىلۋ بارىسىن قىزىعۋشىلىقپەن باقىلايتىن بولامىز.
ەلدوس جۇماعۇلوۆ،
ساياساتتانۋشى.
Abai.kz
