جۇما, 29 ناۋرىز 2024
اراشا 4402 11 پىكىر 2 شىلدە, 2020 ساعات 13:46

ماكس بوقاەۆقا بيلىك راقىمشىلىق جاساي ما؟

سۋرەت: كازتاگ-تىكى

2016 جىلدىڭ قوعامدىق رەزونانس تۋدىرعان باستى ماسەلەسى - جەر ميتينگىلەرى بولعانىن بىلەسىزدەر. قازاقستاننىڭ ءوڭىر-وڭىرىندە وتكەن سول ميتينگىلەردىڭ، سول ميتينگىلەرگە قاتىسقان حالىقتىڭ باستى تالابى - جەردىڭ شەتەلدىكتەرگە ساتىلامۋى مەن جالعا بەرىلمەۋى بولدى. 

2016 جىلعى جالپىحالىقتىق نارازىلىقتىڭ ەكى باتىرىن اتاۋ كەرەك بولسا، سونىڭ ءبىرى ماكس بوقاەۆ ەدى. بيلىككە باتىل تالاپ قويىپ، اتىراۋداعى جۇرتتىڭ الدىندا تۇردى. سول ءۇشىن قۋدالاندى. سول ءۇشىن ءىستى بولدى. سول ءۇشىن  «الەۋمەتتىك ارازدىق تۋدىردى», «جالعان اقپارات تاراتتى» جانە «ميتينگ وتكىزۋ زاڭدارىن بۇزدى» دەگەن ايىپپەن 2016 جىلدىڭ قاراشاسىندا بەس جىلعا سوتتالدى.

بوقاەۆ وزىنە كەسىلگەن جازانىڭ كوپ بولىگىن (3,5 جىلىن) وتەدى. بۇعان دەيىن حالىقارالىق ۇيىمدار بوقاەۆتىڭ سوتى ءادىل وتپەدى، دەپ ەل بيلىگىن ايىپتاي سويلەگەن. ازاتتىق سايتىنىڭ مالىمەتىنشە، «Amnesty International» ۇيىمى بوقاەۆتى ار-وجدان تۇتقىنى، دەپ اتاعان.

سونىمەن قاتار، ەۋرووداق بەلسەندىلەرى مەن «Human Rights Watch» ۇيىمى جانە بۇۇ-نىڭ ادام قۇقىعى جونىندەگى ساراپشىلارى دا بوقاەۆتىڭ سوتتالعانى قاتەلىك ەكەنىن ايتىپ، ولاردى قۋدالاۋدى توقتاتۋدى تالاپ ەتكەنىن جازادى.

ال، جۋىردا اقش كونگرەسىنىڭ 12 سەناتورى قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆقا حات جازىپ، «ءسوز ەركىندىگى مەن جينالۋ ەركىندىگىنە قۇقىعىن پايدالانعانى ءۇشىن» سوتتالعان بەلسەندىلەر مەن ادام قۇقىعىن قورعاۋشىلاردى دەرەۋ تۇرمەدەن بوساتۋدى سۇرادى.

اقش سەناتورلارى وزدەرىنىڭ ءۇشبۋ حاتىندا ەكى ادامنىڭ اتىن اتاپ كورسەتىپتى. سونىڭ ءبىرى ماكس بوقاەۆ. ولار COVID-19 پاندەمياسىنا بايلانىستى تۇتقىنداردى دەرەۋ شىعارۋ كەرەك دەپ سانايتىنىن جازعان. سەناتورلاردىڭ سوزىنشە، تۇرمەدە ۆيرۋس جۇقتىرۋ قاۋپى جوعارى، ال جازاسىن وتەۋشىلەردى ەرتەرەك شىعارۋ كوروناۆيرۋستىڭ تاراۋىن توقتاتۋعا كومەكتەسەدى.

ال، بوقاەۆتىڭ ءوزى قازىر دەنساۋلىعى سىر بەرگەنىن جانە COVID-تىڭ بارلىق بەلگىلەرى انىقتالعانىن ايتىپتى. بۇل تۋرالى رەسمي تىركەلمەگەن دەمپارتيا جەتەكشىسى جانبولات ماماي الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشاسىندا جازدى.

«جاڭا عانا تۇرمەدەن ماكس بوكاەۆ حابارلاستى. بەسىنشى كۇن بولدى اۋىرىپ ءجۇر ەكەن. تەمپەراتۋراسى 38.5 گرادۋسقا دەيىن كوتەرىلەدى، ءدارى بەرىپ 37-گە ءتۇسىرىپ، كۇنى بويى اياقتا جۇرەدى. ءيىس، ءدام سەزۋ دەگەن جوق. جاتىپ، ەمدەلىپ جۇرگەن ەشكىم جوق. اباقتىدا وتىرعانداردىڭ بارلىعى جاپپاي اۋىرۋدا. ەكى كۇن بۇرىن ماكس كوروناۆيرۋسقا تەست تاپسىرعان ەكەن، ناتيجەسىن ءالى دە كورسەتپەگەن. جەدەل جاردەم شاقىرسا دا، تۇرمەگە كەلمەيدى. ۇيىندە جاتقان ادامدارعا كەلمەيتىن جەدەل جاردەم، تۇرمەگە قايدان كەلسىن، ەندى؟ تۇرمەنىڭ قىزمەتكەرلەرى دە بىرىنەن سوڭ ءبىرى جۇمىسقا شىقپاي قالۋدا: اۋىرىپ جاتىر دەگەن كۇدىك بار.

ماكستىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، ونىڭ بويىندا كوۆيد-تىڭ بارلىق بەلگىلەرى بار. ال جەردى قورعاعان باتىردىڭ دەنساۋلىعى مىقتى ەمەس ەكەنى بارشامىزعا بەلگىلى.

وسى سەبەپتى، ماكس بوكاەۆتى دەرەۋ اباقتىداعى ەمەس، بوستاندىقتاعى ەمحاناعا جاتقىزىپ، ءتيىستى ەم-دوم جاساۋىن تالاپ ەتەمىز!

سونىمەن بىرگە، ماكستىڭ ازاتتىعىن سۇراپ، سوناۋ مۇحيتتىڭ ار جاعىنداعى اقش-تىڭ سەناتورلارى ارا ءتۇسىپ جاتىر! ءبىزدىڭ ءبىر دەپۋتات ۇندەمەگەندە، امەريكاندىق زاڭ شىعارۋشىلار، اراسىندا پرەزيدەنتتىككە ۇمىتكەر بولعان اتاقتى ميتت رومني دە بار، ماكس بوكاەۆتىڭ بوستاندىعىن تالاپ ەتىپ، توقاەۆقا تىكەلەي حات جازدى. ءبىز دە ءوز تاراپىمىزدان، ماكستى ءبىر كۇن تۇرمەدە ۇستاماي، دەرەۋ بوستاندىققا جىبەرۋىن قاجەت دەپ سانايمىز! ماكس بوكاەۆقا بوستاندىق بەرىلسىن!»، - دەپ جازدى ماماي.

سونىمەن قاتار، بوقاەۆتىڭ دەنساۋلىعىنىڭ ناشار ەكەنىن ونىمەن بىرگە جەر ميتينگىسىنە قاتىسقانى ءۇشىن سوتتالىپ، كەيىن بوساپ شىققان تالعات ايان دا جازدى. ول قر پرەزيدەنتىنەن بوقاەۆتىڭ بوستاندىققا شىعۋىن تالاپ ەتكەن.

«قاسىم-جومارت توقاەۆ! ماكس بوكاەۆتى جەدەل تۇردە بوساتۋدى تالاپ ەتەمىن!

قازىر ماكس تاكسوفونمەن كولونيادان حابارلاستى، ءوزىنىڭ 5 كۇننەن بەرى «تۇماۋلاپ» قالعانىن، تەمپەراتۋرا (38,2), جوتەل، ءيىس، ءدام سەزبەيتىنىن ايتتى. ەم الىپ جاتىر، جاعدايى بىرقالىپتى. ماكستىڭ دەنساۋلىعىنا الاڭداۋلىمىن. كولونيا اكىمشىلىگى مەن باسقا دا سوتتالعاندار اۋىرىپ جاتىر. ءىىم-ءنىڭ قىلمىستىق-اتقارۋ جۇيەسىنەن ماكستىڭ دەنساۋلىعىن ءجىتى باقىلاۋعا الۋدى تالاپ ەتەمىن!

ماكس بوكاەۆتى بوساتۋدى اقش-تىڭ سەناتورلارى تالاپ ەتىپ جاتقاندا، بىزدەر قاراپ قالمايىق. تالاپتى قولداساڭىزدار، اتى ءجونىڭىزدى، قالاڭىزدى كوممەنتاريگە جازۋدى سۇرايمىن»، - دەپ جازدى تالعان ايان. 

ايتا كەتەيىك، وسىعان دەيىن بەلگىلى زاڭگەر ابزال قۇسپان الەمدى الاڭداتىپ وتىرعان COVID-19 پاندەمياسىنىڭ تارالۋىنا بايلانىستى تۇرمەلەر مەن تەرگەۋ يزولياتورلارىنداعى جازاسى اسا اۋىر ەمەس، كىسى ولتىرمەگەن، قوعامعا قاۋىپ توندىرمەيتىن نەمەسە جازا مەرزىمى اياقتالۋعا جاقىن، ەكونوميكالىق قىلمىستار بويىنشا سوتتالعان ازاماتتاردى، ايەلدەر مەن زەينەتكەرلەردى بوساتۋ تۋرالى پرەزيدەنتكە اشىق حات جازعان بولاتىن.

ادۆوكاتتىڭ ايتۋىنشا، قازاقستان تۇرمەلەرىندەگى جاعداي حالىقارالىق تالاپتارعا مۇلدە ساي كەلمەيدى. بۇل سايكەسىنشە، كوروناۆيرۋستىڭ ءارى قاراي ءورشىپ كەتۋىنە سەبەپ بولاتىن كورىنەدى.

سونىمەن، حالىقارالىق ۇيىمدار اراشا سۇراپ، قوعام بەلسەندىلەرى بوساتۋدى تالاپ ەتىپ وتىرعان ماكس بوقاەۆقا بيلىك راقىمشىلىق جاساي ما؟ ءسىز نە دەيسىز؟

نۇربيكە بەكسۇلتانقىزى

Abai.kz

11 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1570
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2265
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3564