سەنبى, 20 ءساۋىر 2024
6221 12 پىكىر 5 ماۋسىم, 2020 ساعات 11:52

پرايمەريز - بىلىكتى دەپۋتات تاڭداۋدىڭ تاپتىرماس ءتاسىلى

بۇگىن «Nur Otan» پارتياسى «پرايمەريز تۋرالى» ەرەجەسىن جاريالادى.

اتالعان «ەرەجەدە» پرايمەريزگە «قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتىنىڭ ماجىلىسىنە جانە بارلىق دەڭگەيدەگى ماسليحاتتارعا دەپۋتاتتىققا، پارتيانىڭ، فيليالدارىنىڭ ورگاندارىنا كانديداتتاردى ۇسىنۋعا جانە مەملەكەتتىك ورگاندارداعى لاۋازىمدارعا ۇسىنىم جاساۋعا ارنالعان پارتيالىق تىزىمدەرگە ودان ءارى ەنگىزۋ ءۇشىن الدىن الا پارتياىشىلىك ىرىكتەۋ;» دەگەن انىقتاما بەرىلىپتى.

دەمەك، پارتيا الدا كەلە جاتقان ءماجىلىس جانە بارلىق دەڭگەيدەگى سايلاۋعا تۇسكىسى كەلەتىن ازاماتتاردى وسى پرايمەريز ارقىلى ىرىكتەيتىن بولادى.
پرايمەريز تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ تاريحىندا تۇڭعىش رەت وتكەلى وتىر. ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ ەكىنشى وتىرىسىندا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ ۇسىنعان «پارلامەنتتىك وپپوزيتسيا تۋرالى» زاڭ جوباسىنىڭ پارلامەنتتە ءبىراۋىزدان ماقۇلدانعانىن ەسكەرسەك، بولاشاق دەپۋتاتتاردى پرايمەريز ارقىلى ىركىتەۋدىڭ ءتىپتى دە ماڭىزى ەكەنىنە كوز جەتكىزە تۇسەمىز.
بۇل – ەلىمىزدە جۇرگىزىلىپ جاتقان ساياسي رەفورمانىڭ تاعى ءبىر جارقىن قادامى. ءماجىلىس پەن بارلىق دەڭگەيدەگى ماسليحاتتارعا بىلىكتى دەپۋتات تاڭداۋدىڭ تاپتىرماس ءتاسلى. زاڭ شىعارۋشى ورگانعا كىلەڭ تۇلعالار مەن تاجىربيەلى مامانداردىڭ كەلۋىنە كەڭ جول اشادى.

ءبىر كەرەمەتى، اتالعان «ەرەجەدە» پارتيالىق جانە الەۋمەتتىك توپتار بويىنشا كۆوتا دا قاراستىرىلىپتى.

پارتيالىق كۆوتاعا پارتيانىڭ بەلسەندى، تانىمال، پارتيادا كوپجىلدىق ەڭبەك ءوتىلى بار، پارتيالىقتار اراسىندا بەدەلدى جانە حالىقتىڭ سەنىمى بىلدىرىلەتىن، كاسىبي قىزمەتىندە جانە قوعامدىق ومىرىندە جەتىستىكتەرى بار پارتيا مۇشەلەرىنىڭ قاتارىنان كانديداتتار قوسىلادى ەكەن.

ال، الەۋمەتتىك توپتارعا ارنالعان كۆوتانىڭ ىشىندە كوپبالالى انالاردىڭ، قانداستاردىڭ، ەرەكشە قاجەتتىلىكتەرى بار ادامداردىڭ جانە باسقا دا الەۋمەتتىك توپتاردىڭ وكىلدەرى سايلاۋشىلاردىڭ وڭىرلىك قۇرىلىمىنا سايكەس ەنگىزىلۋى مۇمكىن ەكەنى ايتىلىپتى.

وتكەن جىلى 25 قاراشادا ەلباسى «Nur Otan» پارتياسىنىڭ وڭىرلىك فيليالدارىنىڭ وكىلدەرىمەن كەزدەسكەندە «ءاربىر ءماسليحاتتىڭ سايلاۋالدى پارتيالىق تىزىمىنە حالىقتىڭ ءتۇرلى ساناتىنىڭ وكىلدەرى، وتانىنا ورالعان قانداستارىمىز، مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ادامدار، كاسىپكەرلەر مەن باق وكىلدەرى ەنگەنى ءجون»، دەگەن بولاتىن.

ەلباسىنىڭ سول تاپسىرماسى، مىنە، بۇگىن ناقتى «ەرەجەگە» ەنىپ، اتقارىلعالى وتىر.

بۇل ءۇشىن «Nur Otan» پارتياسىنىڭ توراعاسى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى مەن ونىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى باۋىرجان قىدىرعاليۇلىنا قانداستارىمىزدىڭ اتىنان زور العىس ايتام!

قازىرگى تاڭدا وسى اتالىپ وتىرعان الەۋمەتتىك توپتاردىڭ قاي-قايسىسىنىڭ دا پروبلەماسى جەتەرلىك. اسىرەسە، قانداستارىمىزدىڭ تۇيتكىلدى ماسەلەلەرىن ايتساق، ءتۇن ۇيقىڭىز ءتورت ءبولىنىپ، توبە شاشىڭىز تىك تۇرادى.

رەسمي مالىمەتتەرگە سۇيەنسەك، 1991 جىلدان باستاپ 2018 جىلعا دەيىن قازاقستاندا حالىق سانى ارەڭ 11% عانا وسكەن.

بۇل كورسەتكىش كورشى وزبەكستاندا 60%، تاجىكستاندا 68%، قىرعىستاندا 43%. ءسويتىپ، ورتا ازياداعى كوشباسشى مەملەكەت بۇل جاعىنان كوشستىڭ سوڭىندا قالعان.

ەسەسىنە، 1991-2018 جىلدار ارالىعىندا قازاقستاننان باسقا ەلدەرگە كوشىپ كەتكەن ادامدار وتە كوپ. ولاردىڭ سانى 3,7 ملن. ادامعا جەتكەن. تەك، سوڭعى ون جىلدىڭ ىشىندە (2009-2019 ج.) ىشىندە قازاقستاننان رەسەيگە 300 مىڭ ادام كوشىپ كەتكەن.

ال، 1991 جىلدان 2020 جىلعى 1 قاڭتارعا دەيىن 1 057 280 ەتنيكالىق قازاق (313 256 وتباسى) اتاجۇرقا ورالعان.

كوشىپ كەتكەندەردىڭ سانى ورالعانداردان ءۇش ەسە ارتىق.  بۇل مەملەكەتتىڭ قاۋىپسىزدىگىنە قاتەر توندىرەتىن اسا قاۋىپتى ماسەلە!

سونداي-اق، ساراپشىلاردىڭ پىكىرى بويىنشا، شەتەلدەردە 7 ميليونداي ەتنيكالىق قازاق تۇرادى ەكەن. بۇل – قازاقستاندا تۇرىپ جاتقان 18,5 ملن. حالىقتىڭ 38%-ءىن قۇرايدى.

دەموگرافيالىق اسپەكتىدە زور ەكپىن بەرەتىن وسى دايىن رەسۋرستاردى ءبىز ءتيىمدى پايدالانا الماي-اق قويدىق.
سەبەبى بىرەۋ عانا.

ول – پارلامەنتتە كوشى-قون پروتسەسسىن باسىنان كەشىرگەن ءارى سول سالانىڭ زاڭنامالارى مەن پروبلەمالارىن جەتتىك مەڭگەرگەن، زاڭنامالارداعى كەمشىلىكتەردى تۇزەۋگە ىقپالدى تۇلعانىڭ جوقتىعى.

ارينە، مەن قازاق پارلامەنتىن تۇگەل جوققا شىعارۋشى ەمەسپىن. بىراق، 2015 جىلدان بەرى ماجىلىستەگى كوشى-قونعا قاتىستى زاڭنامالاردى تالقىلاۋعا قاتىسىپ كەلە جاتقان ازامات رەتىندە وسىلاي ايتۋعا تاعى ءماجبۇرمىن.
قايتا، ءوزىمىز باتىل قادامدار جاساپ، ەسىكتەردى قوعىپ ءجۇرىپ، «حالىقتىڭ كوشى-قونى تۋرالى» زاڭىنا ءبىراز وڭ وزگەرىستەردىڭ ەنۋىنە ىقپال ەتتىك. ءسويتىپ، قانداستارىمىزدىڭ كەدەرگىسىز قۇجاتتانۋىنا جول اشتىق. قازاق كوشىنە دەگەن كوزقاراس تا وزگەرە باستادى...

بۇل – بار ماسەلە مۇنىمەن شەشىلىپ ءبىتتى دەگەن ءسوز ەمەس. الدا كوشىپ كەتكەندەردىڭ ورنىن تولىقتاۋ، بوس قالعان وڭىرلەردى قازاققا تولتىرۋ جۇمىسى تۇر. بۇعان دەيىنگى وتىز جىلدا الىس-جاقىن شەتەلدەردەن ءبىر ميلليون قانداسىمىز كوشىپ كەلسە، ءبىز ەندى ءار بەس جىلدا ءبىر ميلليون قازاقتى كوشىرىپ اكەلۋىمىز كەرەك!

سونىمەن بىرگە، ەلباسىنىڭ الىستاعى اعايىندى وتانىنا ورالتۋداعى ۇلى ەڭبەگى ءوز دەڭگەيىندە باعالانباي كەلە جاتقانىن دا ايتا كەتكىم كەلىپ تۇر.
ءبىز «نۇرسۇلتان نازارباەۆ!» دەگەندە، ءبىرىنشى ءسوزدى ونىڭ كوشى-قون ساياساتىنان باستاۋىمىز كەرەك!

ءسوز سوڭىندا «Nur Otan» پارتياسىنىڭ جاڭا باستاماسىن قوس قولداپ قولداي وتىرىپ، ەلباسى پارتياسىنىڭ مۇشەسى، كوشى-قون ساياساتىمەن، قانداستار ماسەلەسىمەن ۇزاق جىلدان بەرى تۇراقتى تۇردە اينالىسىپ كەلە جاتقان تاجىريبەلى مامان جانە تانىمال ازامات رەتىندە اتالعان پرايمەريزگە قاتىسۋعا شەشىم قابىلدادىم.

«ولەڭگە اركىمنىڭ دە بار تالاسى»-دەپتى عوي كەمەڭگەر اباي. سول سەكىلدى، شارتىم تولىپ، پارتيام قۇپ كورىپ جاتسا، الدا كەلە جاتقان جاڭا فورماتتى دودادا مەنىڭ دە باق سىناپ كورگىم كەلدى. جەڭسەم، ماجىلىسكە دەپۋتات بولارمىن. جەڭىلسەم، باياعىداي قازاقتىڭ قاراپايىم ۇلى بولىپ، قانداستارىمنىڭ مۇددەسى جولىنداعى ازاماتتىق جۇمىسىمدى ارى قاراي جالعاستىرا بەرەم.

اۋىت مۇقيبەك

«ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن» مەدالىنىڭ يەگەرى،

قر پرەزيدەنتى جانىنداعى
ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ مۇشەسى.

Abai.kz

12 پىكىر