بەيسەنبى, 25 ءساۋىر 2024
بيلىك 3367 2 پىكىر 11 مامىر, 2020 ساعات 13:38

پرەزيدەنت مالىمدەمەسى

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ توتەنشە جاعداي رەجيمىن قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسيانىڭ قورىتىندى وتىرىسىندا سويلەگەن ءسوزى:

قۇرمەتتى كەڭەسكە قاتىسۋشىلار!

سوڭعى ەكى اي ەلىمىز ءۇشىن وڭاي بولعان جوق. داعدارىس ءالى تولىق ەڭسەرىلمەي تۇر.

دەگەنمەن، ىندەتتىڭ شارىقتاۋ شەگىنەن وتتىك.

توتەنشە جاعداي رەجيمىن قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسيا اۋقىمدى جۇمىس اتقاردى.

حالىقتىڭ دەنساۋلىعىن قورعاۋ، ولاردىڭ تابىسىن ارتتىرۋ جانە بيزنەسىن قولداۋ ءۇشىن 500-گە جۋىق شەشىم قابىلدانىپ، جۇزەگە اسىرىلدى.

ەندى توتەنشە جاعداي رەجيمىن قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى كوميسسيا ەكونوميكالىق ءوسىمدى قالپىنا كەلتىرۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسيا بولىپ قايتا قۇرىلادى.

بۇگىن بۇكىل ەلىمىزدەگى توتەنشە جاعداي رەجيمى اياقتالدى.

الايدا، كەيبىر ايماقتاردا دەرتتىڭ تارالۋى باسەڭدەمەي وتىر.

ىندەت تولىعىمەن جويىلىپ كەتكەن جوق. پاندەميا حالىقتىڭ دەنساۋلىعىنا ءالى دە قاۋىپتى.

سوندىقتان كارانتيندىك شەكتەۋلەر ءار وڭىردەگى جاعدايدىڭ جاقسارۋىنا قاراي بىرتىندەپ الىنادى.

سوعان قاراماستان كوپتەگەن سالانىڭ قىزمەتى قالپىنا كەلە باستادى.

قازىردىڭ وزىندە 1 ميلليون 100 مىڭنان استام ازامات جۇمىسقا شىقتى.

بۇگىننەن باستاپ ەلىمىز بويىنشا دۇكەندەردىڭ ءبىرازى اشىلادى، ءسان سالوندارىنىڭ، ءبىلىم ورتالىقتارىنىڭ، تاعى باسقا نىسانداردىڭ قىزمەتى قايتا جاندانادى.

ساياباقتار اشىلادى.

جولاۋشىلارعا ارنالعان اۋە تاسىمالىنىڭ جۇمىسى قالپىنا كەلەدى.

بۇعان دەيىن 6 قالانىڭ اۋەجايى اشىلعان بولاتىن. ەندى وعان تاعى 7 قالا قوسىلادى.

كوپتەگەن شەكتەۋلەر الىنىپ تاستالدى.

الايدا، كۇندەلىكتى ومىردە ساقتىق شارالارىن قاتاڭ ۇستانعان ءجون.

ۇكىمەت جاڭا سانيتارلىق ەرەجەلەردى دايىنداپ، ەنگىزۋى قاجەت. شاعىن، ورتا، ءىرى كومپانيالار جاڭا ەرەجەلەرگە سايكەس جۇمىس ىستەۋى كەرەك.

الەۋمەتتىك اراقاشىقتىقتى ساقتاۋ، كوپشىلىك جينالعان جەردە بەتپەردە تاعىپ ءجۇرۋ قالىپتى جاعدايعا اينالۋعا ءتيىس.

وبلىستار اراسىنداعى كولىك قاتىناسىنا قاتىستى شەكتەۋلەر قالا بەرەدى.

قوعامدىق كولىكتەر جارتىلاي جۇكتەمەمەن جۇمىس ىستەيدى.

جولاۋشىلاردان بەتپەردە تاعۋ تالاپ ەتىلەدى.

كوشەدە توپتاسىپ جۇرەتىندەر 3 ادامنان اسپاۋى كەرەك.

مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ 50 پايىزى قاشىقتان جۇمىس ىستەي بەرەدى.

جەكە كاسىپورىن باسشىلارى قانشا قىزمەتكەردى جۇمىسقا شىعاراتىنىن وزدەرى انىقتاۋعا ءتيىس.

جۇرتتىڭ كوبى ءالى دە ۇيدە وتىرا تۇرعانى دۇرىس بولار ەدى. بۇل – ەڭ الدىمەن، ادامداردىڭ قاۋىپسىزدىگىنە بايلانىستى ماسەلە.

جۇمىس ورنىندا الەۋمەتتىك اراقاشىقتىق جانە قاتاڭ سانيتارلىق رەجيم ساقتالۋى قاجەت.

ىندەتتىڭ ەكىنشى كەزەڭى باستالىپ كەتۋى مۇمكىن.

سوندىقتان، ءوزىمىزدىڭ امان-ساۋلىعىمىزعا، ەڭ الدىمەن، ءوزىمىز جاۋاپتى بولۋىمىز كەرەك.

ىندەت قايتا ورشىگەن جاعدايدا ۇكىمەت ناقتى شۇعىل ءىس-قيمىل جوسپارىن دايىندايدى.

وزدەرىڭىزگە ءمالىم، مەنىڭ تاپسىرمام بويىنشا ەلىمىزدە داعدارىسقا قارسى شارالاردىڭ ەكى توپتاماسى جۇزەگە اسىرىلۋدا.

4,5 ميلليوننان استام ادامعا 42500 تەڭگە كولەمىندە قارجىلاي كومەك كورسەتىلۋدە.

1 ميلليوننان استام ازاماتقا ازىق-تۇلىك پەن تۇرمىستىق زاتتار ۇلەستىرىلۋدە.

كوممۋنالدىق تولەمدەردىڭ ءتاريفى تومەندەتىلدى.

ونى تولەۋ ءۇشىن اسا مۇقتاج جاندار قوسىمشا كومەك الادى.

2 ميلليونعا جۋىق ازاماتتىڭ نەسيە تولەۋ مەرزىمى كەيىنگە شەگەرىلدى.

قولجەتىمدى نەسيە بەرۋ، كوكتەمگى ەگىس ناۋقانىن جۇرگىزۋ، جۇمىس ورىندارىن اشۋ جانە ساقتاۋ ءۇشىن ايتارلىقتاي قاراجات ءبولىندى.

700 مىڭنان استام كومپانيا مەن كاسىپكەرلەر ءۇشىن سالىق جۇكتەمەسى ازايتىلدى.

سول ارقىلى ولار 1 تريلليون تەڭگەگە جۋىق قارجى ۇنەمدەۋگە مۇمكىندىك الدى.

جۇمىس بارىسىندا ولقىلىقتاردىڭ بولعانىن دا مويىنداۋىمىز كەرەك.

ىندەت كوپ تارالىپ، ەكونوميكالىق ماسەلەلەر قاتتى ۋشىعىپ كەتكەنى راس.

سوعان وراي، ءبىز دەر كەزىندە شۇعىل شارالار قابىلدادىق.

كوپتەگەن ماسەلە قوعام وكىلدەرىنىڭ بەلسەنە قاتىسۋى ارقىلى شەشىلدى.

بۇل «حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» تۇجىرىمداماسىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ ماڭىزدى كەزەڭىنە اينالدى.

كوروناۆيرۋس پاندەمياسى الەمدىك رەتسەسسيانىڭ باستالۋىنا سەبەپ بولدى.

ءتىپتى ۇزاققا سوزىلاتىن ەكونوميكالىق داعدارىسقا دا الىپ كەلۋى ابدەن مۇمكىن.

جەر-جەردە پروتەكتسيونيزمنىڭ كۇشەيۋى بەلەڭ الۋدا.

ەكونوميكانىڭ تۇتاس سالالارى توقىراۋعا ۇشىراپ جاتىر.

400 ميلليوننان استام كاسىپورىن بانكروت بولۋدىڭ الدىندا تۇر.

الەمدەگى ەڭبەككە جارامدى حالىقتىڭ جارتىسىنا جۋىعىنىڭ تابىسى ازايدى.

ساراپشىلار جاھان ەكونوميكاسى سوڭعى ءجۇز جىل ىشىندە بولماعان دەڭگەيگە تۇسەتىنىن بولجاپ وتىر.

وسىنداي جاعدايعا قاراماستان، ەلىمىز بىرقاتار باسىمدىققا يە بولىپ وتىرعانىن  ايتقىم كەلەدى.

بىزدە قارجى رەزەرۆى جەتكىلىكتى جانە مەملەكەت قارىزىنىڭ كولەمى مۇمكىندىگىمىزگە ورايلاس.

ەڭ باستىسى، ءبىز جاڭا احۋال جاعدايىندا جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتۋ جانە ەكونوميكالىق تيىمدىلىكتى ارتتىرۋ ءۇشىن رەسۋرستاردى قايدا جۇمساۋ كەرەكتىگىن بىلەمىز.

ەندى داعدارىس كەزىندەگى جانە ودان كەيىنگى دامۋدىڭ باسىمدىقتارىنا توقتالىپ وتەيىن.

ەڭ باستىسى، بارشا ازاماتتاردىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىن ساقتاۋ.

ازاماتتاردىڭ تابىسىن ارتتىرۋ.

بيزنەستى قولداۋ جانە ونى دامىتۋ. ءبىلىم جانە عىلىم جۇيەسىن جەتىلدىرۋ.

جۋىق ارادا ەڭ وزەكتى دەگەن مىناداي ماسەلەلەردى شەشۋىمىز كەرەك.

پەرۆوە. پوۆىشەنيە سامودوستاتوچنوستي كازاحستانسكوي ەكونوميكي.

دليا ەتوگو سلەدۋەت رازۆيۆات نوۆىە پەرەدەلى ۆ پرومىشلەننوستي نا وسنوۆە يمەيۋششەيسيا موششنوي سىرەۆوي بازى.

نام پريدەتسيا پو-نوۆومۋ ۆزگليانۋت نا بۋدۋششۋيۋ سترۋكتۋرۋ كازاحستانسكوي ەكونوميكي. وپرەدەليت رول كاجدوگو يز ەە گلاۆنىح سەكتوروۆ: پرومىشلەننوگو، ەنەرگەتيچەسكوگو، سەلسكوحوزيايستۆەننوگو، سەرۆيسنوگو. درۋگيمي سلوۆامي، نۋجنو ۆ سروچنوم پوريادكە ۆىسترويت نوۆۋيۋ سترۋكتۋرۋ ەكونوميكي.

وچەۆيدنو، چتو زناچيتەلنىح رەفورم پوترەبۋەت ەنەرگەتيچەسكي سەكتور. پوسلە كريزيسا ون نە بۋدەت پرەجنيم. ۆ سرەدنەسروچنوم پەريودە دۆيجەنيە ۆ ستورونۋ «زەلەنوي ەنەرگەتيكي» – ناسۋششنايا نەوبحوديموست.

پوترەبۋەت پەرەسموترا ناش پودحود ي ك يندۋسترياليزاتسي – سلەدۋەت وپرەدەليت رەالنىە ۆوزموجنوستي نا ەكسپورتنوم ي ۆنۋترەننەم رىنكاح، نامەتيت دوستيجيمىە تسەلي، ينسترۋمەنتى ي يدتي ۆپەرەد.

گراموتنوە يسپولزوۆانيە گوسزاكۋپوك ي زاكۋپوك كۆازيگوسسەكتورا نەوبحوديمو راسسماتريۆات كاك سرەدستۆو ۆوسستانوۆلەنيا ەكونوميچەسكوي اكتيۆنوستي.

وسوبىي پوريادوك گوسۋدارستۆەننىح زاكۋپوك، ناپراۆلەننىي نا پوددەرجكۋ وتەچەستۆەننىح توۆاروپرويزۆوديتەلەي، پرودولجيت سۆوە دەيستۆيە دو اۆگۋستا تەكۋششەگو گودا.

ماكسيمالنوە يسپولزوۆانيە وتەچەستۆەننىح ماتەريالوۆ ي وبورۋدوۆانيا بۋدەت زافيكسيروۆانو كاك پريوريتەتنوە ۋسلوۆيە رازۆيتيا بيزنەسا.

پو ينفراسترۋكتۋرنىم پروگراممام پرەدستويت پوۆىسيت تەكۋششي ۋروۆەن لوكاليزاتسي س 40 دو 60-70%.

وتسەنكا رابوتى پراۆيتەلستۆا، اكيموۆ ي رۋكوۆوديتەلەي كومپاني كۆازيگوسسەكتورا بۋدەت وسنوۆىۆاتسيا، ۆ وسنوۆنوم، نا ەتوم پوكازاتەلە.

تەكۋششايا سيتۋاتسيا ناگليادنو، پودتۆەرديلا يزۆەستنۋيۋ يستينۋ: پرودوۆولستۆەننايا بەزوپاسنوست – كليۋچەۆوي ەلەمەنت بەزوپاسنوستي گوسۋدارستۆا ۆ تسەلوم.

پوەتومۋ مى پرودولجيم وكازىۆات ماكسيمالنۋيۋ پوددەرجكۋ اگراريام.

دوپولنيتەلنو ك ۋجە رەاليزۋەمىم فورۆاردنىم زاكۋپكام بۋدۋت راسشيرەنى مەحانيزمى فينانسيروۆانيا پۋتەم ۆۆەدەنيا وففتەيك-كونتراكتوۆ ي رەسترۋكتۋريزاتسي زادولجەننوستي پو كرەديتام «كازاگرو».

ۆ كازاحستانە پوريادكا 1 ميلليونا 700 تىسياچ ليچنىح پودسوبنىح حوزيايستۆ.

ودناكو يح پرودۋكتسيا نە پروداەتسيا وفيتسيالنو چەرەز تورگوۆىە وبەكتى ي نە پوستۋپاەت نا پەرەراباتىۆايۋششيە پرەدپرياتيا.

گوسۋدارستۆو نە پولۋچاەت وت نيح نالوگوۆ، زانياتىە ۆ تاكيح حوزيايستۆاح پراكتيچەسكي نە زاششيششەنى سوتسيالنو.

پورۋچايۋ پراۆيتەلستۆۋ سوۆمەستنو س نپپ «اتامەكەن» زاپۋستيت ۆ نەسكولكيح رەگيوناح پيلوتنىي پروەكت پو رازۆيتيۋ كووپەراتسيوننوي تسەپوچكي نا سەلە «وت پوليا دو پريلاۆكا».

زاتەم موجنو پريستۋپيت ك ماسشتابيروۆانيۋ پروەكتا ي ك سەرەدينە 2021 گودا رازرابوتات پولنوتسەننۋيۋ پروگراممۋ.

ۆ حودە رەاليزاتسي داننوي پروگراممى بۋدەت پريمەنەنو لگوتنوە ميكروكرەديتوۆانيە پو ستاۆكە 6% گودوۆىح پو ليني «كازاگرو» س يسپولزوۆانيەم ينسترۋمەنتوۆ گارانتيروۆانيا فوندا «دامۋ».

سلەدۋەت تاكجە نالاديت سيستەمۋ پوستوياننوگو زاكۋپا ي سبىتا، زاپۋستيت وبۋچەنيە ي پوۆىشەنيە اگروكومپەتەنتسي ۋچاستنيكوۆ.

ۆسە ەتو پوۆىسيت دوحودى وكولو 2 ميلليونوۆ سەلچان، ۋۆەليچيت زاگرۋزكۋ وتەچەستۆەننىح سەلحوزپرەدپرياتي س 53 دو 70% ي سنيزيت يمپورت سوتسيالنو زناچيمىح پرودۋكتوۆ.

ەكىنشى. بىز «جۇمىسپەن قامتۋ جول كارتاسى» باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋعا 1 تريلليون تەڭگەگە جۋىق  قارجى ءبولىپ وتىرمىز.

بۇل – قوماقتى قاراجات. ونى شاعىن بيزنەستى نەسيەلەۋگە دە پايدالانۋعا بولادى.

سونىڭ ءبارى قۇزىرلى ورىنداردىڭ باقىلاۋىندا بولىپ، تولىعىمەن ماقساتقا ساي جۇمسالۋعا ءتيىس.

وسى كۇردەلى كەزەڭدە قارجىلاندىرىلىپ جاتقان جوبالار ارقىلى ەڭ الدىمەن جاڭا جۇمىس ورىندارىن اشۋ قاجەت.

بۇعان جۇمىسشىلاردى بارىنشا كوپتەپ تارتۋ كەرەك.

ۇنەمى ەكونوميكالىق تابىس اكەلەتىن نەمەسە ادامي كاپيتالدى دامىتاتىن باستامالار قولعا الىنۋى قاجەت.

وسىعان وراي، مەكتەپ، اۋرۋحانا جانە باسقا دا نىساندار سالىنىپ، جاڭعىرتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋگە ءتيىس.

بىركەلكى نىسانداردىڭ ءار ايماقتاعى قۇنى وتە الشاق بولۋىنا جول بەرمەۋ اسا ماڭىزدى.

وكىنىشكە قاراي، مۇنداي جاعداي بىزدە كوپ كەزدەسەدى.

جۇزەگە اسقان جوبالاردىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق تيىمدىلىگىنە تالداۋ جاسالادى.

ترەتە. موششنىم ستيمۋلوم رازۆيتيا ەكونوميكي، روستا زانياتوستي ي فاكتوروم سوتسيالنوي پوددەرجكي دولجنو ستات سترويتەلستۆو دوستۋپنوگو جيليا.

ينيتسيروۆاننايا ەلباسى پروگرامما «7-20-25» پريدالا بولشوي يمپۋلس يپوتەچنومۋ كرەديتوۆانيۋ ي جيليششنومۋ سترويتەلستۆۋ.

دليا رەشەنيا ۆوپروسوۆ وچەرەدنيكوۆ پورۋچايۋ زاپۋستيت نوۆىي پروەكت پو وبەسپەچەنيۋ كرەديتنىم جيلەم «5-10-20». نا ەتي تسەلي ۆ رامكاح انتيكريزيسنىح سرەدستۆ مى ناپراۆيم 390 ملرد. تەنگە.

ۆ ەتوم گودۋ زاپلانيروۆانى رەكوردنىە وبەمى سترويتەلستۆا ۆ سترانە – 15 ملن. كۆ. مەتروۆ، يلي 150 تىسياچ كۆارتير ي دوموۆ.

ۆاجنو پرودولجيت رابوتۋ پو ۋلۋچشەنيۋ جيليششنىح ۋسلوۆي ناشيح گراجدان. پو سۋتي، ەتو ودنو يز ستراتەگيچەسكيح ناپراۆلەني رابوتى پراۆيتەلستۆا. دليا ەتوگو پرەدستويت مودەرنيزيروۆات ينستيتۋتسيونالنۋيۋ سترۋكتۋرۋ.

پراۆيتەلستۆۋ سلەدۋەت دو كونتسا گودا سوزدات نا وسنوۆە او «جسسبك» («جيلسترويسبەربانك كازاحستانا») پولنوتسەننىي ينستيتۋت رازۆيتيا ي پوددەرجكي – «وتباسى بانك»، كوتورىي بۋدەت تسەنتراليزوۆانو وسۋششەستۆليات ۋچەت، پوستانوۆكۋ ي راسپرەدەلەنيە جيليا.

پرودولجەنيەم سيستەمنىح پرەوبرازوۆاني ۆ ەتوي سفەرە ستانەت يسپولزوۆانيە ناشيمي گراجدانامي چاستي سۆويح پەنسيوننىح ناكوپلەني نا تسەلي ۋلۋچشەنيا جيليششنىح ۋسلوۆي.

يا رانەە داۆال تاكوە پورۋچەنيە، نو ۆ سۆيازي س رەجيموم چپ وبسۋجدەنيە زاتيانۋلوس. پورا پرينيات رەشەنيە. پراۆيتەلستۆو دولجنو وپرەدەليتسيا سو سۆويمي پودحودامي دو 1 يۋليا.

چەتۆەرتوە. سچيتايۋ، چتو ۆو يميا سوتسيالنوي سپراۆەدليۆوستي پريشلو ۆرەميا پرورابوتات ۆوپروس ۆۆەدەنيا پروگرەسسيۆنوي شكالى ينديۆيدۋالنوگو پودوحودنوگو نالوگا ۆ وتنوشەني زارابوتنىح پلات ي درۋگيح ۆيدوۆ دوحودا.

سمىسل پروگرەسسيۆنوي شكالى ۆ توم، چتو گراجدانە س نەۆىسوكيمي زارپلاتامي بۋدۋت پلاتيت مەنشە، چەم سەگودنيا، ا دليا ۆىسوكووپلاچيۆاەمىح رابوتنيكوۆ سۋمما ۋپلاچيۆاەموگو نالوگا ۆوزراستەت.

ناشا وسنوۆنايا تسەل – ۆىۆەستي يز «تەني» نايبولەە ماسسوۆىي، نەپروزراچنىي نيجني سەگمەنت زارابوتنىح پلات. ەسلي ستاۆكا پو نيم سوكراتيتسيا، بۋدەت مەنشە ستيمۋلوۆ پلاتيت ۆ كونۆەرتە.

ۆ ۋسلوۆياح سنيجەنيا دوحودوۆ ناسەلەنيا ۆاجنو پرودولجيت مونيتورينگ سوستويانيا رىنكا پوترەبيتەلسكوگو كرەديتوۆانيا، چتوبى نە دوپۋستيت روست دولگوۆوي ناگرۋزكي گراجدان.

اگەنتستۆو پو رەگۋليروۆانيۋ فينانسوۆوگو رىنكا دولجنو راسسموترەت ۆوزموجنوست رەابيليتاتسي زاەمششيكوۆ، يمەيۋششيح پروبلەمنىە زايمى.

سلەدۋەت تاكجە پەرەسموترەت پودحودى ك راسچەتۋ ستاۆكي ۆوزناگراجدەنيا پو زايمام ۆ زاۆيسيموستي وت تيپا زاەمششيكا ي تيپا پرودۋكتا.

دليا زاششيتى ينتەرەسوۆ گراجدان بۋدەت ۋسيلەن كونترول زا نەبانكوۆسكيمي كرەديتنىمي ورگانيزاتسيامي، ا سو سلەدۋيۋششەگو گودا ۆۆوديتسيا ليتسەنزيروۆانيە ميكروفينانسوۆوي دەياتەلنوستي.

حوچۋ وستانوۆيتسيا ەششە نا ودنوم اسپەكتە ناشەي سوتسيالنوي پوليتيكي.

ۋسلوۆيەم پولۋچەنيا نوۆوي سوتسيالنوي ۆىپلاتى بىلا ۋپلاتا ەسپ. بولەە 40% ەە پولۋچاتەلەي – ليۋدي، ۆپەرۆىە ۆىپلاتيۆشيە ەسپ.

ەتو يمەننو تە گراجدانە، كوتورىم نۋجنا رەالنايا گوسۋدارستۆەننايا پوموشش. يح نەوبحوديمو ماكسيمالنو ۆوۆلەكات ۆ ەكونوميكۋ.

نەلزيا دوپۋستيت، چتوبى ەتي ليۋدي وپيات ۋشلي «ۆ تەن»، وستاليس ودين نا ودين سو سۆويمي پروبلەمامي.

ۆەد نا گوسۋدارستۆەننۋيۋ پوددەرجكۋ، سوتسيالنۋيۋ زاششيتۋ پري ناستۋپلەني نەبلاگوپرياتنىح ۋسلوۆي، دوستوينۋيۋ پەنسيۋ ۆ بۋدۋششەم موجەت راسسچيتىۆات پرەجدە ۆسەگو توت، كتو رابوتاەت وفيتسيالنو، پلاتيت نالوگي.

پوەتومۋ يمەننو تاكيە گراجدانە ناريادۋ س ۆرەمەننو بەزرابوتنىمي دولجنى ستات پرەدمەتوم پريستالنوگو ۆنيمانيا پراۆيتەلستۆا ي اكيموۆ.

ۆ رامكاح رىنوچنوي ەكونوميكي ۆرەمەننو پوتەريات رابوتۋ موجەت كاجدىي، ۆ سۆيازي س چەم پراۆيتەلستۆۋ سلەدۋەت ماكسيمالنو ۋپروستيت رەگيستراتسيۋ نا بيرجە ترۋدا، سوكراتيت پروتسەدۋرى، ۆرەميا پولۋچەنيا ستاتۋسا بەزرابوتنوگو ي سووتۆەتستۆۋيۋششەگو پوسوبيا.

پياتوە. پوددەرجكا ناتسيونالنوگو بيزنەسا.

ۆ ۋسلوۆياح پادەنيا سپروسا، سنيجەنيا رىنوچنوي ستويموستي اكتيۆوۆ ي زالوگوۆ كراينە ۆاجنو يسپولزوۆات ينسترۋمەنت گارانتيروۆانيا كرەديتوۆ فوندوم «دامۋ».

گارانتي فوندا بۋدۋت راسپروسترانەنى نا زايمى، ۆىداۆاەمىە ۆ رامكاح پروگراممى ناتسبانكا پو كرەديتوۆانيۋ وبوروتنىح سرەدستۆ.

ەە وبەم، ناپومنيۋ، سوستاۆلياەت 600 ملرد. تەنگە ي پري نەوبحوديموستي بۋدەت ۋۆەليچەن.

دليا راسشيرەنيا كرەديتوۆانيا ەكونوميكي اگەنتستۆوم پو رەگۋليروۆانيۋ ي رازۆيتيۋ فينرىنكا پرينياتى مەرى پو وسلابلەنيۋ پرۋدەنتسيالنىح نورماتيۆوۆ ي سنيجەنيۋ داۆلەنيا نا ليكۆيدنوست.

ەتو پوزۆوليلو ۆىسۆوبوديت ۆ بانكوۆسكوم سەكتورە وكولو 600 ملرد. تەنگە، كوتورىە دولجنى بىت ناپراۆلەنى ۆ ەكونوميكۋ سترانى.

سلەدۋەت ۆىرابوتات دوپولنيتەلنىي كومپلەكس ۆرەمەننىح پرۋدەنتسيالنىح مەر، راسشيريايۋششيح ۆوزموجنوستي بانكوۆ كرەديتوۆات ەكونوميكۋ.

وتدەلنوگو ۆنيمانيا ترەبۋەت ميكرو- ي مالوە پرەدپرينيماتەلستۆو. يح ۆوزموجنوستي پولنوتسەننو پولزوۆاتسيا ستاندارتنىمي بانكوۆسكيمي پرودۋكتامي سيلنو وگرانيچەنى.

ۆ سۆيازي س چەم پورۋچايۋ پرەدۋسموترەت سپەتسيالنىە مەرى دليا مالوگو بيزنەسا ۆ رامكاح پروگراممى «دوروجنايا كارتا بيزنەسا».

پراۆيتەلستۆو ي «اتامەكەن» دولجنى وپرەدەليتسيا پو وبەمۋ فينانسيروۆانيا داننوگو ناپراۆلەنيا.

ەششە ودنوي مەروي پوددەرجكي بيزنەسا ستانەت راسشيرەنيە پەرەچنيا وتراسلەي، كوتورىم بانكي ي درۋگيە فينانسوۆىە ورگانيزاتسي پرەدوستاۆليايۋت وتسروچكۋ پلاتەجەي پو كرەديتام.

تۋدا دولجنى بىت ۆكليۋچەنى تورگوۆليا، وبراباتىۆايۋششايا پرومىشلەننوست، ترانسپورت ي سكلاديروۆانيە، پروجيۆانيە ي پيتانيە، ينفورماتسيا ي سۆياز، وبرازوۆانيە ي زدراۆووحرانەنيە.

سوزدانيە ديۆەرسيفيتسيروۆاننوي ەكونوميكي س ۋپوروم نا وبراباتىۆايۋششۋيۋ پرومىشلەننوست وستاەتسيا ناشيم پريوريتەتوم.

دليا رەاليزاتسي دولگوسروچنىح پروەكتوۆ ۆ ەتوم سەكتورە نۋجنو وبەسپەچيت دوپولنيتەلنۋيۋ كاپيتاليزاتسيۋ بانكا رازۆيتيا كازاحستانا.

كرومە توگو، زا سچەت سرەدستۆ، سوبيراەمىح ۆ رامكاح راسشيرەننىح وبيازاتەلستۆ پرويزۆوديتەلەي، موجنو سوزدات فوند رازۆيتيا پرومىشلەننوستي. ەگو رابوتا بۋدەت ناپراۆلەنا نا وبەسپەچەنيە دوستۋپنوگو كرەديتوۆانيا پرورىۆنىح وبراباتىۆايۋششيح پرەدپرياتي پو ستاۆكە نە بولەە 3%.

شەستوە. ۆ ۋسلوۆياح ۋسيلەننوي كونكۋرەنتسي زا ينوستراننىي كاپيتال سلەدۋەت پەرەيتي نا پريامۋيۋ رابوتۋ س كاجدىم دەرجاتەلەم كاپيتالا.

پرەدستويت رازرابوتات ينديۆيدۋالنىە مەرى پوددەرجكي دليا كاجدوگو ينۆەستورا نا وسنوۆە پريوريتەتنوستي ي پوتەنتسيالنوگو ەففەكتا نا ەكونوميكۋ ۆ تسەلوم.

ۆ رامكاح ەتوي ۆاجنوي رابوتى پراۆيتەلستۆو دولجنو وبەسپەچيت رەجيم ستابيلنوستي ۆسەگو ينۆەستيتسيوننوگو زاكونوداتەلستۆا دليا ستراتەگيچەسكيح ينۆەستوروۆ ۆ پريوريتەتنىح وتراسلياح.

پرەدستويت  اكتيۆيزيروۆات يسپولزوۆانيە پوتەنتسيالا مەجدۋنارودنوگو فينانسوۆوگو تسەنترا «استانا» دليا پريۆلەچەنيا ينۆەستيتسي ي رازۆيتيا فوندوۆوگو رىنكا.

ەتو وسوبەننو ۆاجنو ۆ سۆەتە پرەدستوياششەي پريۆاتيزاتسي گوساكتيۆوۆ.

سلەدۋەت تاكجە وبەسپەچيت دوستۋپ كازاحستانسكيح پرەدپرينيماتەلەي ك يسپولزوۆانيۋ پرەيمۋششەستۆ انگليسكوگو پراۆا ي اربيتراجا مفتسا پري رەشەني بيزنەس-سپوروۆ.

نۋجنو ناچات رابوتۋ پو پوەتاپنومۋ پەرەۆودۋ وتدەلنىح سترۋكتۋر، پرينادلەجاششيح ناتسيونالنىم كومپانيام، يز ينوستراننىح يۋريسديكتسي ۆ مفتسا.

مى نە سموجەم دوبيتسيا دوۆەريا ينوستراننىح ينۆەستوروۆ، ەسلي ناشي سوبستۆەننىە كومپاني ۆىبيرايۋت ينوستراننىە يۋريسديكتسي.

پراۆيتەلستۆو، ميد ي زاگرانپرەدستاۆيتەلستۆا دولجنى ۋسيليت پرودۆيجەنيە پروگراممى ينۆەستيتسيوننوگو نالوگوۆوگو رەزيدەنتستۆا مفتسا.

ادمينيستراتسيا تسەنترا رابوتاەت ناد نوۆوي ستراتەگيەي دو 2025 گودا.

ۆ تەكۋششيح نەپروستىح ۋسلوۆياح كليۋچەۆۋيۋ رول پريوبرەتاەت دوۆەريە ينۆەستوروۆ، بيزنەسا ك ناتسيونالنوي ۆاليۋتە، دەنەجنو-كرەديتنوي پوليتيكە.

ۆ ەتوي سۆيازي چرەزۆىچاينو ۆاجنو دوبيتسيا ۋمەنشەنيا سپەكۋلياتيۆنىح اتاك نا ناتسيونالنۋيۋ ۆاليۋتۋ. ەتو زاداچا ناتسيونالنوگو بانكا ي اگەنتستۆا پو رەگۋليروۆانيۋ فينانسوۆوگو رىنكا.

سەدموە. ك سوجالەنيۋ، كاك ي ۆو ۆسەم ميرە، نام نە ۋداستسيا سوحرانيت ۆسە پرەدپرياتيا ي ۆسە رابوچيە مەستا، وبەسپەچيت ستابيلنوست كاجدوگو بيزنەسا.

پوەتومۋ ۆاجنو نا نورماتيۆنوم ۋروۆنە پريزنات ۆۆەدەنيە رەجيما چرەزۆىچاينوگو پولوجەنيا فورس-ماجورنىم وبستوياتەلستۆوم دليا سەكتوروۆ ەكونوميكي، نايبولەە پوستراداۆشيح وت ۆۆەدەنيا رەجيما چپ.

پري ەتوم پري وبراششەني ۆ سۋد پرەدستاۆيتەلەي ينديۆيدۋالنىح پرەدپرينيماتەلەي ي مالوگو بيزنەسا چرەزۆىچاينوە پولوجەنيە دولجنو پريزناۆاتسيا فورس-ماجورنىم وبستوياتەلستۆوم.

تاكجە ۆاجنو ۆ ەتوت نەپروستوي پەريود پوددەرجيۆات ەكونوميچەسكۋيۋ اكتيۆنوست دەيستۆۋيۋششيح پرەدپرينيماتەلەي، زاششيششات چاستنۋيۋ سوبستۆەننوست ي كونكۋرەنتسيۋ.

س تسەليۋ نەدوپۋششەنيا داۆلەنيا سو ستورونى نەدوبروسوۆەستنىح كرەديتوروۆ پورۋچايۋ پريوستانوۆيت ۆوزبۋجدەنيە پروتسەدۋرى بانكروتستۆا ۆ وتنوشەني يۋريديچەسكيح ليتس ي ينديۆيدۋالنىح پرەدپرينيماتەلەي دو 1 وكتيابريا تەكۋششەگو گودا.

دالەە. ۆ رەزۋلتاتە پرەدىدۋششيح كريزيسوۆ نا بالانساح بانكوۆ سكوپيلوس زناچيتەلنوە كوليچەستۆو نەرابوتايۋششيح اكتيۆوۆ، كوتورىە يسكليۋچەنى يز ەكونوميچەسكوگو وبوروتا.

بانكوۆسكيم سترۋكتۋرام نەوبحوديمو رازرابوتات پرەدمەتنىە پلانى پو رەاليزاتسي نەرابوتايۋششيح اكتيۆوۆ، ودنوۆرەمەننو ۋسيليۆ كونترول ي وتسەنكۋ وتۆەتستۆەننوگو پەرسونالا بانكوۆ.

اگەنتستۆۋ پو رەگۋليروۆانيۋ ي رازۆيتيۋ فينانسوۆوگو رىنكا ۆ رامكاح ريسك-وريەنتيروۆاننوگو نادزورا ترەبۋەتسيا ۋسيليت مونيتورينگ ي كونترول رابوتى بانكوۆ سو سترەسسوۆىمي اكتيۆامي.

سيستەمنىم رەشەنيەم ياۆلياەتسيا سوزدانيە تسيۆيليزوۆاننوگو رىنكا نەرابوتايۋششيح اكتيۆوۆ. سلەدۋەت سوزدات پروستوي ي رابوچي مەحانيزم سەكيۋريتيزاتسي ي ستراحوۆانيا.

*  *  *

ازاماتتاردى قولداۋ مەن بيزنەستى دامىتۋعا ارنالعان وسى جانە باسقا دا شارالاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ەكونوميكالىق ءوسىمدى قايتا قالپىنا كەلتىرۋ جونىندەگى كەشەندى جوسپار ازىرلەنىپ جاتىر.

بۇل جوسپار جۋىق ارادا بەكىتىلەدى.

مەملەكەتتىك ورگاندار ونى جۇزەگە اسىرۋدىڭ بارلىق جولدارىن مۇقيات پىسىقتاۋى قاجەت.

سونداي-اق، ولار وزدەرىنىڭ ورىنسىز ارەكەتتەرى ارقىلى بۇل شارالاردىڭ ماڭىزدىلىعىن جوققا شىعارۋعا جول بەرمەۋى كەرەك.

داعدارىستىڭ كۇردەلى كەزەڭىن قالاي ەڭسەرەتىنىمىز، ەلىمىزدى جانە ەكونوميكانى ودان ءارى دامۋعا قالاي بەيىمدەيتىنىمىز وسىعان بايلانىستى.

ءبىز داعدارىس سالدارىنان الەمدەگى احۋالدىڭ جانە ۇلتتىق ەكونوميكانىڭ تۇبەگەيلى وزگەرگەنىن انىق كورىپ وتىرمىز.

قازىرگى احۋال مەن فاكتورلار، الداعى وزگەرىستەر 2025 جىلعا دەيىنگى ستراتەگيالىق دامۋ جوسپارىنىڭ جاڭا نۇسقاسىندا ەسكەرىلۋگە ءتيىس.

جوسپاردا ەكونوميكانى جانە مەملەكەتتى باسقارۋ ءىسىن بارىنشا جانداندىراتىن  ينستيتۋتسيونالدىق جانە قۇرىلىمدىق رەفورمالار قامتىلۋى قاجەت.

ۋۆاجاەمىە كوللەگي!

تەكۋششي كريزيس پوكازال ۆسەمۋ ميرۋ، ناسكولكو ۆاجنى ۆوپروسى سوتسيالنوي سفەرى: مەديتسينى، وبرازوۆانيا، سوتسيالنوي زاششيتى.

نام نەوبحوديمى كورەننىە پرەوبرازوۆانيا، ناپراۆلەننىە نا پوۆىشەنيە كاچەستۆا سيستەمى وحرانى زدوروۆيا، پولنوتسەننوە تەحنولوگيچەسكوە پەرەوبورۋدوۆانيە مەدۋچرەجدەني، پوۆىشەنيە كومپەتەنتسي مەديتسينسكوگو پەرسونالا.

ترەبۋەتسيا اداپتاتسيا سيستەمى ك بىسترومۋ رەاگيروۆانيۋ نا چرەزۆىچاينىە سيتۋاتسي ليۋبوگو حاراكتەرا.

دولجنى بىت ۆىرابوتانى پودحودى دليا ينفەكتسيوننوگو كونتروليا ناسەلەنيا، ۆنەدرەنيا تەلەمەديتسينى ي ۋدالەننوي دياگنوستيكي.

پرەدستويت كاردينالنو ۋسيليت ناتسيونالنۋيۋ سانيتارنو-ەپيدەميولوگيچەسكۋيۋ سلۋجبۋ.

پو ۆسەي ۆيديموستي، COVID-19 ي پودوبنىە ەمۋ ۆيرۋسى نە ياۆليايۋتسيا ودنورازوۆىم ياۆلەنيەم. پوەتومۋ نام سلەدۋەت بىت پوستوياننو گوتوۆىمي نە تولكو س پراكتيچەسكوي، نو ي س ناۋچنوي توچكي زرەنيا.

پراۆيتەلستۆۋ سلەدۋەت سفورميروۆات سوۆەت پو بيولوگيچەسكوي بەزوپاسنوستي س پريۆلەچەنيەم اۆتوريتەتنىح ۋچەنىح ي ەكسپەرتوۆ.

وبرازوۆانيە سلەدۋەت سدەلات گورازدو بولەە گيبكيم، سلەدۋەت رازرابوتات پروتوكولى ي مەتوديكي وبۋچەنيا دەتەي ي ستۋدەنتوۆ ۆ ۋدالەننوم رەجيمە، زاۆەرشيت رەالنۋيۋ تسيفروۆيزاتسيۋ ۆسەح ۋچەبنىح زاۆەدەني سترانى.

نەوبحوديمو فورسيروۆاننو ۆنەدريات سوۆرەمەننىە ديستانتسيوننىە تەحنولوگي. پرەدستويت پەرەسموترەت سودەرجانيە وبرازوۆاتەلنىح پروگرامم، سدەلات يح دوستۋپنىمي ي ينتەراكتيۆنىمي.

پودگوتوۆكا ساميح پەداگوگوۆ دولجنا وسۋششەستۆلياتسيا س ۋچەتوم نوۆىح ترەبوۆاني.

ۆاجنەيشيم ناپراۆلەنيەم ستراتەگيچەسكوگو پلانا سترانى ستانۋت پرەوبرازوۆانيا سيستەمى گوسۋدارستۆەننوگو ۋپراۆلەنيا.

نوۆىە پودحودى بۋدۋت ۆنەدرياتسيا، ۆ توم چيسلە ي ۆ سووتۆەتستۆي س پوستپاندەميچەسكيم پەرەوسمىسلەنيەم وبستانوۆكي.

ۋسپەشنو رەاليزوۆاننىي ۋدالەننىي فورمات رابوتى پوكازال ۆوسترەبوۆاننوست ي ادەكۆاتنوست پريمەنەنيا سوۆرەمەننىح تەحنولوگي پري پرينياتي ۆاجنىح گوسۋدارستۆەننىح رەشەني.

پرەدلاگايۋ ۆ كاچەستۆە ۋستوياۆشەگوسيا نوۆشەستۆا ماكسيمالنو پروۆوديت سوۆەششانيا ي زاسەدانيا پراۆيتەلستۆا، مينيستەرستۆ، اكيماتوۆ ۆ ديستانتسيوننوم فورماتە.

سلەدۋەت يسكليۋچيت نەنۋجنىە پروتسەدۋرى، سوگلاسوۆانيا، سوۆەششانيا، پۋستۋيۋ تراتۋ ۆرەمەني ي سرەدستۆ. ەتا پراكتيكا يزجيلا سەبيا. رەشەنيا نۋجنو پرينيمات بىسترو، ي، ساموە گلاۆنوە، ۆىپولنيات يح.

ۆاجنو سوحرانيت وپرەدەلەننىي زارياد ينيتسياتيۆنوستي، پرينياتيا وتۆەتستۆەننوستي نا سەبيا ي ۆ پوستۆيرۋسنىي پەريود.

نام نۋجەن وبنوۆلەننىي ەففەكتيۆنىي ي كومپاكتنىي گوساپپارات، بىسترو ي وپەراتيۆنو پرينيمايۋششي رەشەنيا ۆ وتۆەت نا يزمەنەنيە وبستانوۆكي.

پرودولجيتسيا رەفورما گوسۋدارستۆەننىح ينستيتۋتوۆ رازۆيتيا.

ۆ رامكاح رەاليزاتسي موەگو پوسلانيا نارودۋ رەفورميروۆانيە يح سترۋكتۋرى، ۋتوچنەنيە تسەلەي ي زاداچ، ناكونەتس، ناچالوس.

پرەدستويت دو كونتسا رەشيت ۆوپروسى دۋبليروۆانيا ريادا فۋنكتسي، ۆوپروسى دالنەيشەي پريۆاتيزاتسي، دوستۋپا وتەچەستۆەننىح پرەدپرينيماتەلەي ك زاكۋپكام كۆازيگوسسەكتورا.

سلەدۋەت پەرەوسمىسليت سۋت كونتسەپتسي ەلەكتروننوگو پراۆيتەلستۆا، پولنوستيۋ ۆىۆەستي ۆ رەجيم ونلاين وپەراتسي پو پولۋچەنيۋ كونسۋلتاتسي، سپراۆوك، پوداچي زاياۆلەني، ا يازىك «egov» سدەلات پروستىم ي پونياتنىم دليا ناسەلەنيا.

وبششەنيە مەجدۋ بيزنەسوم ي گوسۋدارستۆوم پولنوستيۋ پەرەيدەت ۆ تسيفروۆوي فورمات ي ستانەت بەسكونتاكتنىم.

دليا ەتوگو بۋدەت زاۆەرشەنا وتسيفروۆكا ۆسەگو پروتسەسسا پولۋچەنيا گوسۋدارستۆەننىح ۋسلۋگ ي مەر پوددەرجكي.

ۆاجنو پريدات نوۆىي يمپۋلس ۆسەم پروتسەسسام تسيفروۆيزاتسي ەكونوميكي ي وبششەستۆا.

قۇرمەتتى ارىپتەستەر!

1 مامىر كۇنى وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنداعى ساردوبا سۋ قويماسى بوگەتىنىڭ بۇزىلۋى سالدارىنان تۇركىستان وبلىسىندا سۋ تاسقىنى بولدى.

بۇل – تەحنوگەندى سيپاتتاعى توتەنشە جاعداي.

ماقتاارال اۋدانىنا قاراستى 5 اۋىلدىڭ 1 مىڭنان استام تۇرعىن ءۇيىن سۋ باسىپ قالدى.

سونداي-اق 9 ەلدى مەكەندى سۋ باسۋ قاۋپى تۋىندادى.

شۇعىل قابىلدانعان شارالاردىڭ ارقاسىندا سۋ تاسقىنىنىڭ ءارى قاراي تارالۋىنا جول بەرمەدىك.

قازىر سۋ تاسقىنىنىڭ زارداپتارىن جويۋ، تازالاۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە.

قوعامدىق ءتارتىپ پەن تۇرعىنداردىڭ دۇنيە-مۇلكىنىڭ ساقتالۋىن قامتاماسىز ەتۋ باستى نازاردا.

ءبىز اۋداننىڭ كۇندەلىكتى تىرشىلىگىن قايتا قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن قاجەتتى شارالار قابىلدايمىز.

جالپى كۇزگە دەيىن قيراعان ۇيلەردىڭ ورنىنا جاڭا تۇرعىن ۇيلەر سالىنادى.

زارداپ شەككەن ءاربىر ادامعا  100 مىڭ تەڭگە كولەمىندە وتەماقى تولەنەدى.

مال شىعىنى، تاسقىننىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى القاپتارىنا تيگىزگەن زيانى وتەلەدى.

جالپى، زارداپ شەككەن اۋىلداردىڭ ءاربىر ازاماتى قامقورلىقسىز قالمايدى. ولارعا جاردەم بەرەمىز.

زارداپ شەككەن اۋدانعا كومەكتەسىپ جاتقان ازاماتتاردىڭ بارىنە ريزاشىلىعىمدى بىلدىرەمىن.

تاسقىن بولعان جەردە اكىمدىك، سونداي-اق، قورعانىس مينيسترلىگى،  ۇلتتىق ۇلان مەن توتەنشە جاعداي جونىندەگى كوميتەت بولىمشەلەرى جانە پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى جۇمىس ىستەۋدە.

وتاندىق جانە شەتەلدىك ءىرى بيزنەس وكىلدەرى دە زارداپ شەككەن تۇرعىندارعا ايتارلىقتاي كومەك بەرگەنىن ەرەكشە اتاپ وتكەن ءجون.

مۇنداي ازاماتتاردى حالقىمىزدىڭ شىنايى پاتريوتتارى، تىلەۋلەستەرى دەۋگە بولادى.

بارشاڭىزعا العىس ايتامىن!

قازاقستاندىقتار بۇل جولى دا ءبىر جەڭنەن قول، ءبىر جاعادان باس شىعارا ءبىلدى.

ءبىز بىرگە بولساق، بارلىق قيىندىققا توزەمىز.

كەز كەلگەن مىندەتتى ورىنداۋعا مۇمكىندىگىمىز جەتەدى.

*  *  *

ءبىز كۇردەلى كەزەڭدى باستان وتكەرۋدەمىز.

حالقىمىزدىڭ بەكەم بىرلىگى بارىمىزگە كۇش-قۋات بەرەدى.

جۇمىلا كوتەرگەن جۇك جەڭىل.

ءبىز بۇعان دەيىن تالاي سىناقتان سۇرىنبەي وتتىك. بۇل قيىندىقتى دا ەڭسەرەمىز دەپ سەنەمىن.

قاسىم-جومارت توقاەۆ، 

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى

Abai.kz

2 پىكىر