سەنبى, 20 ءساۋىر 2024
قازاقتىڭ ءتىلى 4496 42 پىكىر 23 ناۋرىز, 2020 ساعات 12:23

ءتىل پوليتسياسى قۇرىلا ما؟

ەسكى بيلىك مەملەكەتتىك ءتىلدى قورعاۋ مەن قولداۋعا قاتىستى ءۇش بىردەي كەمشىلىك جىبەردى. ءبىرىنشىسى – كيريل جازۋىن قىزىل لينگۆيستەر بۇلدىرگەن كۇيىنەن ارىلتىپ، 28 ارىپكە كوشىرۋگە تىرىسقان جوق; ەكىنشىسى – بۇرىنعى وتارشىلدار تىلىندە ءبىلىم بەرەتىن ءبىلىم وشاقتارىن قازاق-ورىس ءتىلدى ارلاس مەكتەپكە اينالدىرىپ، ۇلتتىق ءتىلىمىز باسىم 70/30 نەمەسە تەپە-تەڭدىكتەگى 50/50 پايىزدىق وقىتۋ جۇيەسىن ەنگىزۋدى ءجون دەپ تاپپادى; ءۇشىنشىسى – مەملەكەتتىك سالاداعى ءىس قاعازدارىن اۋدارما ءتىلى ارقىلى قازاقشا جۇرگىزىپ، ونىڭ ەسەسىنە بيزنەس پەن ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ ءتىل قولدانۋ قىزمەتى مەن تۇتىنۋ اياسىن تەكسەرەتىن ءتىل پوليتسياسىن قۇرۋدى قاجەت ەتپەدى.

ناتيجەسىندە وسىنىڭ بارلىعى ورىس ءتىلدى ازشىلىقتىڭ رف مەملەكەتتىك ءتىلىن عانا قاجەتىنە جاراتۋعا ۇستەمدىك بەرگىزىپ، قازاق ءتىلدى ورتانى قوس تىلدىلىككە ماجبۇرلەدى. 

لاتىن جازۋىنا كوشەمىز دەۋ كوز الداۋ. سەبەبى قازىرگى جۇرتقا ۇسىنىلىپ وتىرعان گرافيكا مەن ورفوەپيا بابالار ءتىلىنىڭ سويلەۋ اۋەزەسىن قالپىنا كەلتىرە الماي وتىر. ءارى ورىس ءتىلدى قازاقستاندىقتار دا لاتىن جازۋىنا كوشۋى شارت. كيريل جازۋىنا ۇلتتىق سويلەۋ تىلىمىزگە جاقىنداتىلعان لينگۆيستيكالىق رەفورمالىق وزگەرىس جاسالماي جاڭا جازۋدى ەش ەنگىزۋگە بولمايدى. 

ءۇش تىلدىلىك دەگەن ۇعىم ورىس ءتىلىنسىز تاجىك، ۇيعىر جانە وزبەك تىلىندە ءبىلىم بەرەتىن دياسپورالىق مەكتەپتەرگە قاتىستى قولدانىلۋى كەرەك. قازاق بالاسىنىڭ ورىس مەكتەبىنە بارۋىنا زاڭمەن توسقاۋىل قويۋتىن كەز جەتتى. ەگەر بەرەم دەۋشىلەر بولسا، بالاسىن ورىسشا وقىتقانى ءۇشىن مەملەكەتكە اقشا تولەسىن. 

ەگەر جاڭا پرەزيدەنت باسشىلىعى وتكەندەگى بيلىك نازاردان تىس قالدىرعان ءتىل پوليتسياسىن قۇرۋدى قولعا الاتىن بولسا، مەملەكەتتىك ءتىلىمىز بۇرىنعىداي مازاق ءتىلى بولماي، ناعىز قازاق تىلىنە اينالار ەدى.  

ءابىل-سەرىك الىاكبار

Abai.kz

42 پىكىر