جۇما, 29 ناۋرىز 2024
ادەبيەت 5978 2 پىكىر 20 قاڭتار, 2020 ساعات 11:09

دۇيسەنالى الىماقىن: ەكەۋىمىزدىڭ ارامىز شەكاراسىز...

پارادوكس

شاتتىعىڭدى كۇلىپ تۇرعان كۇن دەيمىن،
جوق كۇنىڭدى جۇلدىزى ولگەن ءتۇن دەيمىن.
سەنى ايايتىن مەن بار ەكەم جالعاندا،
مەنى ايايتىن كىم بار ەدى، بىلمەيمىن...

ەندى ەشقاشان جىعىلماس ەم، سۇيەسەڭ.
جانارىما جالعىز رەت تۇنە، سەن.
سەنى ويلايتىن باتىل جۇرەك مەندە بار،
مەنى ويلايتىن جۇرەك كىمدە ءجۇر ەكەن؟

تاعات تاپپاي كوڭىل قۇرعىر جەلىككەن،
سەنى ىزدەيدى كوشەلەردەن، كولىكتەن.
ساعان راۋشان ۇسىناتىن مەن بارمىن،
ماعان ەشكىم گۇل بەرمەيدى نەلىكتەن؟

كوز الدىڭدا بار ما جارقىن ەلەسىم...
مەن تۋرالى نە بىلەسىڭ، سەن، وسى؟
ساعان ارناپ قارعا سونەت جازامىن،
ماعان ەشكىم جىر جازبايدى و، نەسى؟

مەن سىيمايمىن ساعىنباعان قۇشاققا

تاعدىرىن دا، تاريحىن دا ۇعار ەم،
جانارىما سيار ەمەس بۇل الەم.
تەك سىيعانى، سەنىڭ كەربەز سۋرەتىڭ،
اق تەڭىزدە اق حانشاداي كۇلەسىڭ.

ونداي جارقىل كورمەگەندەي ەشقاشان،
ونداي عاپىل كەلمەگەندەي وت باسام.
مەن وزىڭە باياعىداي جاقىنمىن،
مەن وزىڭمەن باياعىداي دوستاسام.

تاعدىرىن دا، جاڭبىرىن دا ۇعار ەم،
جانارىما سىيماي قويدى مىنا الەم.
تەك سىيعانى ساعان بارار جول ەكەن،
قايتىپ كەلشى، قايتا ورالشى سەن، ەرتەڭ.
كوزىڭ بولىپ مولدىرەيدى جۇلدىزدار،
ءوزىڭ بولىپ سويلەسەدى كولەڭكەم.

سەنسىز جەردە ەلەمەدى، ءتۇن مەنى،
سەنسىز جەردە جۇرەك-اينام كىرلەدى.
سەنسىز جەردە ءتۇستىم تاعى قىس-وتقا،
ساعىنىشىم قاردان بەتەر ءتۇسى اپپاق.
مەن تۋلايمىن سەنىڭ داريا كەۋدەڭدە،
مەن سىيمايمىن ساعىنباعان قۇشاققا.

تاعدىرىن دا، بارلىعىن دا ۇعار ەم،
جانارىما سىيماي قويدى مىنا الەم.
تەك سىيعانى سەنىڭ سول ءبىر سۋرەتىڭ،
تەك سىيعانى سەنىڭ اتىڭ – ۇلى ەسىم.
تەك سىيعانى ساعان بارار جول ەكەن،
سەنسىز جەردە ءتۇستى تاعى ءور ەڭسەم.

وي قۋالاپ وتىرعاندا ۇشاقتا،
مەن جىبەرگەن SMS-ءتى قۇشاقتا.
ساعىنىپ كەل، زارىعىپ كەل، بولماسا
مەن سىيمايمىن ساعىنباعان قۇشاققا.

***

مازداتىپ جىرىن كەۋدەمدە،
جەتەلەپ كەتتى مەنى ءومىر.
مەن العاش سەنى كورگەندە،
بۇدان دا نۇرلى ەدى ءومىر.

وتىڭا ءتۇسىپ كۇيگەندە،
جانارىم جوق بوپ كەتكەنى.
مەن العاش سەنى سۇيگەندە،
بۇدان دا ەرنىم وتتى ەدى.

قاسىڭا جاقىن كەلگەندە،
ايتىلىپ تۇردى كوزىڭدە وي.
مەن سەنى العاش كورگەندە،
بۇدان دا تارپاڭ ەدىم عوي.

جانىما جارقىن گۇل بەرگەن،
شاقىرىپ شەكسىز الەمىڭ.
مەن العاش سەنى سۇيگەندە،
بۇدان دا ءمولدىر، پاك ەدىم.

تسۋنامي

نەگە ىلەستىم سول ءبىر ەسسىز قۇيىنعا،
نەگە ەردىم بىلمەيمىن؟
ءبىر تسۋنامي باستاپ كەتتىڭ ميىمدا،
سودان بەرى نىلدەي مۇڭ.

جايدان-جايعا كەتكەن جوقسىڭ سەن ءوزى،
ەرىپ كەتتى تىنىشىم.
اياق استى سەنى كورگىم كەلەدى،
ادىرا قاپ جۇمىسىم.

سەن كەلۋگە ءالى قانشا ساعات بار،
تاۋسىلدى انە تاعاتىم.
جىر جازادى ەش كىنىسىز پاراقتار،
جامىلىپ اپ قارا ءتۇن.

شىققان كۇنىم ەرىنە ۇقسايدى،
باتقان كۇنىم شاشىڭا.
مەن وتىرار كولىك نەگە شىقپايدى،
جەتكىم كەلدى قاسىڭا.

نەگە ەردىم بىلمەيمىن،
نەگە ىلەستىم سول ءبىر ەسسىز قۇيىنعا؟
سودان بەرى كۇلمەيمىن،
ءبىر تسۋنامي باستاپ كەتتىڭ ميىمدا.       

***

سەن بولعاندا بۇل ءومىر بوياماسىز،
قۇشاعىمنان كۇن بولىپ وياناسىڭ.
ەكەۋىمىزدىڭ قالامىز – عاشىق ەلى،
ەكەۋىمىزدىڭ ارامىز شەكاراسىز.

جۇرەگىم بە، بايلانىپ قالعان ەدى،
ساعان قايتا قاۋىشۋ ارمان ەدى.
باسقا دۇنيە بوس قالىپ، ءوزىڭ جايلى
وياتادى ءبىر ءۇمىت تاڭدا مەنى.

جارىپ شىعىپ كۇلتەسىن ار گۇلىمىز،
ەستەلىككە اينالار بال كۇنىمىز.
وسى ءومىر وتكەل بەرسىن دەپ تىلەيىك،
سول ءۇمىت ەكەۋىمىزدىڭ تاعدىرىمىز.

بىلەسىڭ بە، عاشىق جان كۇندە ولەدى،
سەنى ويلاسام جانىمدى گۇل كومەدى.
ءار كۇنى ءوزىڭ تۇرعان جاققا قاراي،
جەتەلەيدى ءبىر جۇلدىز تۇندە مەنى.

دەگەندەيىن ەكەۋ بولىپ ورالىڭىز،
شاقىرادى ءبىزدى ارمان ارالىمىز.
كوگىندە اسپانىمنىڭ جانىپ تۇرعان،
سول جۇلدىز ەكەۋىمىزدىڭ جانارىمىز.

سەن كۇلسەڭ سىڭعىر-سىڭعىر بۇلاق كۇلگەن،
سەرىم-اۋ، مەن دە سەنى ۇناتتىم دە...
ءوزىڭ جايلى مەندەگى ىنتىق ارمان،
ەسەيىپ شىعا كەلدى ءبىر-اق كۇندە.

سەن بولعاندا بۇل ءومىر بوياماسىز،
قۇشاعىمنان كۇن بولىپ وياناسىڭ.
ەكەۋىمىزدىڭ قالامىز – عاشىق ەلى،
ەكەۋىمىزدىڭ ارامىز شەكاراسىز.

***

و، بوتام-اۋ،
بۇل نە دەگەن تاۋسىلمايتىن وت الاۋ.
ءدال وسى ءسات الەم تىنشى ۇيىقتاسىن،
وسى ۋاقىت توقتاپ قالسا ەكەن-اۋ.

مىناۋ شۋلى قالادا،
تاعدىرىمىز ءتۇيىلىسىپ بارادى ءا؟
قۇشاعىمىز كۇيدىرەدى جەر ءتوسىن،
شىقپايىقشى دالاعا.

ءحالىمىزدى قازىرگى،
ەشكىم جەتە تۇسىنبەيتىن ءتارىزدى.
وزىمىزگە ايتىلماعان گۇل سوزدەر،
كوزىمىزگە جازىلدى.

ەكەۋ ارا اڭساۋ شىن،
باقىت اتاي جىلى سوزبەن قارسى السىن.
وسى ءساتتى، ءدال وسى ءبىر مينۋتتى
تاريحشىلار ەسەبىنەن جاڭىلىپ،
«ەكەۋمىدىڭ عاسىر» دەي سالسىن.

جانارىمىزدا جوق قايعى،
قۇلشىنباساق تاعدىر ءبىزدى سوتتايدى.
ءدال وسى ءسات سوقپاي قالسىن جۇرەگىم،
سەنىكى دە توقتايدى.
سوسىن.

***

مەنى وياتتى جۇماعىڭنىڭ جەلى كەپ،
ول جۇماققا تانىس ءارى بوتەنبىز.
سەن ەكەۋمىز نە ىستەي الار ەكەنبىز؟
گۇلگە ورانىپ تۇرۋى ءۇشىن توڭىرەك.

مەيىرىمگە سۋساپ تۇرعان جاناردى،
جۇلدىز كۇتكەن تىم ىنتالى ءتۇن دەيمىن.
ءبىز قۇتقارا الامىز با، بىلمەيمىن،
ماحابباتقا تىم ىنتىزار عالامدى.

تاپساق دەدىك سول ءبىر مۇڭنىڭ دەرەگىن،
وعان ەندى ۋاقىت تاپشى، جول قىسقا.
سەزىندىرە الامىز با ەل-جۇرتقا؟
شىن سەزىمدى قالاي سىيلاۋ كەرەگىن.

سايتان ويدىڭ ساق-ساق ەتىپ كۇلگەنىن،
ەستيمىز دە، بىلمەگەنسىپ وتەمىز.
قاي ولەڭگە سىيعىزامىز ەكەۋمىز،
ەركىندىكتىڭ جالعان شەكپەن كيگەنىن.

ىنتىزارلىق

شىركىن، ءتۇننىڭ ءتىلىن بىلسەم،
شىركىن، كۇننىڭ ءتىلىن بىلسەم،
جاستىققا ايتار سىرلارىڭدى،
ايتقىزباي-اق ءبىلىپ جۇرسەم.

شىركىن، تاڭنان وزار بولسام،
شىركىن، قاردان تازا بولسام،
سەن تۋرالى ساعات سايىن،
تاماشا جىر جازار بولسام.

سۇلۋلىققا قۇمار بولسام،
جىلۋلىققا قۇمار بولسام،
مەن تۋرالى ويلارىڭدى،
قاراشىعىڭنان ۇعار بولسام.

سەزىمىڭنەن بومبىلانسام،
ۇسىنا السام سان مىڭ راۋشان.
كوزىڭدەگى مەيىرىمدى,
جانارىما قوندىرا السام.

جۇرەگىڭنىڭ وتى بولسام،
تىلەگىڭە قوسىلا السام،
ەرنىڭدەگى مولدىرلىكتى،
ەرىنىمە كوشىرە السام.
شىركىن.

***

ءى

بىزگە ەندى بولا كورمە جول تۇيىق,
بەرشى ومىر,قۋانىشىڭدى تولتىرىپ.
اينالامدى قورشاپ العان قالىڭ ءان,
قاي بىرىڭە باعىنام?
سەن ۇقشى,كۇن,سول سۇلۋدىڭ اڭسارىن,
مەن سول ءۇشىن قانشا مۇڭدى قاۋسادىم.

سەن ءوپشى,تۇن,سول سۇلۋدىڭ بەتىنەن,
بىراق,بىراق ءىز قالماسىن وتىنەم.
جاۋھار جۇلدىز,سەن مازاقتاپ كۇلمەشى,
سول ارۋدىڭ بالالىعىن ىزدەشى.
مەنىمەن بىرگە.

II

مىقتى بولساڭ كىر دەيسىڭ-اۋ تۇسىمە,
سەنى ۇقساتام ەش كىناسىز مۇسىنگە.
بال اشامىن ەرتەڭىمىز تۋرالى,
اداسامىن قاراشىعىڭنىڭ ىشىندە.

جەتە الماي ءجۇر سەنى قۋىپ كولەڭكەم,
قايىرىلىپ قايتا سوقشى سەن ەرتەڭ.
ماعان, ماعان,ماعان جەتپەي تۇرعانى,
ساعان,ساعان,ساعان بارار جول ەكەن.

بارام ساعان قۇشاق تولى گۇلىممەن,
اقىنعا ءتان ەڭ ءبىر اسقاق ۇنىممەن,
ارمان جىرىن تىڭداتۋعا اسىعىپ,
اڭعالدىعىم شىعار ساعان جۇگىرگەن.

جاسىن ءۇمىت جارىسىپ ءبىر جەلمەنەن,
ەرتەلى-كەش سەن دەگەن.
ساعان قاراپ,ەشكىمدە جوق اۋەزبەن,
ءتىلىم ەمەس,كوزىم شىعار سويلەگەن.

قۇتقار مەنى,"اڭساۋ" دەيتىن تۇرمەدەن,
سارتاپ مۇڭعا سالايىن با دۇربەلەڭ?
سەن ەكەنسىڭ كەۋدەمدەگى شوعىمدى,
ەپپەن عانا ۇرلەگەن.

ۇشتاعاندار

جۇپار

ماحاببات. شىرقادىم مەن تىلسىم ءاندى.
مەن بىرەۋگە روزا گۇلىن بەردىم,
ساۋساعىمدا سول گۇلدىڭ ءيىسى قالدى.

نالا

ءار تاڭ تۋسا,ىڭگالار ارمانىم كوپ.
وسى مەن اقىن ەمەس شىعارمىن-اۋ,
ويتكەنى,ميف تۋدىرا العامىن جوق.

دوسسىز يمپەراتور

بۇل ءوزى سان عاسىرلىق دەرەك ەدى.
ناپولەون " مەندە ناعىز دوس جوق",- دەپتى,
سوعىسقانشا دوس ىزدەۋ كەرەك ەدى.

وعان...

اركىم ونى جاقىننان تىڭداۋعا اۋەس.
سەنىڭ داۋىسىڭ ەمەس پە,سەنىڭ داۋىسىڭ
جۇرەگىمنەن ەستىلگەن جۇمباق داۋىس.

اڭسار

دۇنيە-اي,ەرىنىڭنەن سۇيگىزبەيسىڭ.
سەندە بارى قازىرشە تەك اساۋلىق,
مەندە بارى قازىرشە كۇندىز بەن ءتۇن.

قۇس ۇقساتۋ

ۇقسايدى قيقۋى دا,ۇشقانى دا.
الماتىعا توپ ەتىپ قونا قالعان,
مىنالار ءبىزدىڭ اۋىل قۇستارى ما?!

ساعىنىش. HOMESICK

مىڭ ساعىنىش جانە دە مىڭ اڭساۋ بار.
ء"بىزدىڭ بالا اۋىلدى ۇمىتتى",-دەپ,
شاقشاسىنا تۇكىرىپ تۇر-اۋ شالدار.

Abai.kz

2 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1567
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2261
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3542