جۇما, 29 ناۋرىز 2024
ساڭلاق 7152 9 پىكىر 13 قاراشا, 2019 ساعات 16:11

تشانوۆتىڭ بۇل شەشىمى جاس سپورتشىلاردىڭ بولاشاعىنا بالتا شابۋ ەمەس پە؟

كوللەدج ديرەكتورى امالبەك تشانوۆ

جاقىندا الماتىداعى رەسپۋبليكالىق سپورت كوللەدجىنىڭ جەتى شاكىرتى وقۋدان قۋىلعانى جايلى اقپارات تارادى. كەيبىر دەرەككوزدەردە اتالعان جەتى بالا كوللەدج باسشىسىنا شارت قويىپ، وقۋعا كەلۋدەن باس تارتتى دەلىنگەن. ولاردىڭ باستى شارتى وسىدان ءبىراز ۋاقىت بۇرىن جۇمىستان شىعارىلعان جاتتىقتىرۋشىلارىن قايتارۋ بولسا كەرەك. 

اقپارات قۇرالدارىنا سۇحبات بەرگەن كوللەدج جاۋاپتىلارى جەتى بالانىڭ ءوزىن كىنالاپ، وقۋ ورنىنىڭ ءتارتىبىن بۇزدى دەپ وتىر.

ال، ءبىز سويلەسكەن اتا-انالار مەن جۇمىستان شىعارىلعان باپكەردىڭ سوزىنشە، بۇل ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن اۋەلى كوللەدجدىڭ ىشكى احۋالىن مايشاممەن قاراۋ كەرەك.

ولاردىڭ ايتۋىنشا، بۇل شۋ اياق استىنان تۋىلعان توسىن وقيعا ەمەس. قايتا ۇزاق جىلدار بويى قوردالانعان كوپ ماسەلەنىڭ ۋىتى مەن ۋاقىتى جەتىپ جارىلۋى كورىنەدى. اتالعان كوللەدجدى 2008 جىلدان بەرى باسقارىپ كەلە جاتقان امالبەك تشانوۆقا اتا-انالاردىڭ وكپەسى قارا قازانداي. ولاردىڭ ويىنشا، امالبەك مىرزا ەل ىشىندەگى بەدەلىنە سۇيەنىپ، جاس سپورتشىلاردى وقۋدان شىعارىپ وتىر-مىس.

«جۇمىستان شىعارىلعان جاتتىقتىرۋشى تولەگەن تىلەۋمۇراتوۆتى قايتارىڭىزدار» دەپ تالاپ قويعان تاەكۆوندوشىلار قىركۇيەكتەن بەرى ساباققا قاتىسپاعان. تالاپتارىنا كوللەدج ديرەكتورى كونبەگەن سوڭ پرەزيدەنت پەن ەلباسىنا ۆيدەو ۇندەۋ دە جولداعان. بىراق تالاپتارىنىڭ ورىندالعانى سول، جەتەۋى وقۋدان قۋىلعان. قالعان التاۋى دا وقۋىدان شىعارىلۋى مۇمكىن ەكەن.

بالالاردىڭ كوللەدج ۇسىنعان جاتتىقتىرۋشىلاردان باس تارتۋىنا باپكەرلەردىڭ وزدەرى كىنالى كورىنەدى. ويتكەنى وسىدان ءۇش جىل بۇرىن اتالعان جاتتىقتىرۋشىلار شاكىرتتەرىن ۇرىپ-سوققان. بىراق "باسبۇزار" باپكەرلەر جۇمىستان شىعارىلماعان. تولەگەن تىلەۋمۇراتوۆ قىزمەتىنەن كەتكەننەن كەيىن تاەكۆوندو كومانداسىنىڭ تىزگىنىن قايتا ۇستاعان. ال بۇل شەشىمگە شاكىرتتەر ءۇزىلدى-كەسىلدى قارسى.

سىمبات ءابدىراحمانوۆا، اتا-انا:

ۆيدەودان سكرينشوت

- ءبىزدىڭ بالالاردى جازىقسىز وقۋدان شىعارىپ جاتىر. بالالاردىڭ بار كىناسى وزدەرىنىڭ باپكەرىن جۇمىسقا قايتا الۋدى تالاپ ەتۋى بولىپ وتىر. ەكى وقۋشى قىزدىڭ اراسىنداعى داۋ-دامايدى قىلمىستىق ءىس رەتىندە، ال ءبىزدىڭ جاتتىقتىرۋشىنى سول قىلمىستىق ىسكە كۋاگەر رەتىندە قاراستىرىپ جۇمىستان شىعارىپ جىبەردى.

بۇل جاتتىقتىرۋشىنىڭ اتى-ءجونى - تولەگەن تىلەۋمۇراتوۆ. وسى كىسىنىڭ باپتاۋىمەن ءبىزدىڭ بالالار ۇلكەن جەتىستىكتەرگە جەتتى. بارىندە قازاقستان چەمپيونى، ازيا چەمپيونى سەكىلدى اتاقتارى بار. جيىنى 13 بالا. قازىر جەتەۋى وقۋدان شىقتى. بالالاردىڭ اتا-اناسىنا حابارلاسىپ، بالالارىڭىزدى الىپ كەتىڭىزدەر دەگەن، الدىن-الا ەسكەرتۋ جاساماعان.

ءبىزدىڭ بىلۋىمىزشە، بۇلار تىلەۋمۇراتوۆتىڭ جەتەكشىلىگىمەن جەتىستىككە جەتەن جاس سپورتشىلاردى تارتىپ العىسى كەلەتىن سەكىلدى. سول ارقىلى دايىن سپورتشى بالالاردى سونداعى "بارىس" سپورت كلۋبىنىڭ باپكەرلەرىنە بەرمەكشى. ال ول باپكەرلەر 2017 جىلى ءبىزدىڭ بالالاردى ۇرعان. سۇلتانوۆ ەسبول جانە تەڭىزباەۆ ازامات دەگەن سول باپكەرلەر ءالى كوللەدجدە جۇمىس ىستەپ ءجۇر. ايتا كەتەرلىگى، بۇل كلۋبتىڭ باسشىسى - كوللەدج ديرەكتورى امالبەك تشانوۆ.

2017 جىلى وسى باپكەرلەردەن تاياق جەگەن ءبىزدىڭ بالالار قىستىڭ ايازىندا جالاڭ اياق، جالاڭ باس دالاعا قاشىپ شىعىپ، كوشەدە كەزىككەن ادامداردىڭ تەلەفونىمەن بىزگە حابارلاستى. اتا-انالار جينالىپ، ارىز جازدىق، جۋرناليستەردى شاقىردىق. ول كەزدە باپكەرلەر كەشىرىم سۇراپ، ءوزارا كەلىسىمگە كەلگەنبىز. ديرەكتور امالبەك تشانوۆ ءوزى ءىستى باقىلاۋعا الاتىنىن ايتىپ، ۋادە بەرگەن. سول كەزدە كوڭىلشەكتىك جاساپ، كەشىرىم بەرگەن ەدىك. ال بۇگىن سول باپكەرلەر قايتادان بالالاردى ءوز قولدارىنا الماقشى. ول ءۇشىن ءوز باپكەرىمىزدى جۇمىستان قۋىپ وتىر.

9-10-11 سىنىپ وقيتىن بالالار باپكەرلەرى تولەگەن جۇمىستان كەتكەن سوڭ جاتتىعۋدان باس تارتۋىندا سەبەپ بار دەپ بىلەمىن. دەمەك، ولار وزگە جاتتىقتۋرشىلاردان قورقىپ وتىر. وقۋشىلاردىڭ دۇرىس جەتەكشىلىك ىستەي المايتىن باپكەردەن باس تارتۋعا قۇقى بار.

ءبىز بۇل ماسەلەنى كوتەرىپ مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى اقتوتى رايمقۇلوۆانىڭ قابىلداۋىندا بولدىق. ول كىسىگە بارلىق قۇجاتتاردى كورسەتىپ، ديرەكتوردىڭ بالالارعا تىنىشتىق بەرۋىن سۇرادىق.

وسىدان كەيىن مينيسترلىكتەن كوميسسيا كەلدى. كوميسسيا قۇرامىندا ءمينيستردىڭ كەڭەسشىسى جانىبەك دەگەن ازامات، مينيسترلىك وكىلى ابىلتاەۆ ەرسۇلتان جانە مينيسترلىكتىڭ گۇلميرا ەسىمدى زاڭگەرى بولدى. ءبىزدىڭ وسى كوميسسيادان ءۇمىتىمىز زور ەدى. الايدا ءۇمىتىمىز اقتالعان جوق. ءبىر قىزىعى بۇل كىسىلەر اتا-انالاردى قىلمىسكەردى تەرگەگەندەي ءبىر-بىردەن كىرگىزىپ، سۇراقتار قويدى. بارىمىزبەن بىرگە كەزدەسۋ وتكىزۋ كەرەك ەدى نەگىزى. بولەك-بولەك قابىلداپ، ءار اتا-اناعا ءارتۇرلى سوزدەر ايتقان. قىسقاسى، ءۇش كۇن بويى تەكسەرۋ جاساعان كوميسسيانىڭ ءوزى كوللەدج ديرەكتورىنىڭ ءسوزىن سويلەپ شىقتى.

ال ديرەكتور امالبەك تشانوۆ «قايدا بارساڭدار، وندا بارىڭدار! مەن قۇرمەتتى اداممىن. پرەزيدەنتكە بارساڭدار دا وزدەرىڭ بىلىڭدەر» دەپ وتىر. شىنىن ايتقاندا، بارماعان جەرىمىز قالمادى. پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنە دە، مينيسترلىككە دە باردىق. ۆيتسە-مينيستر ەلدوس مۇراتۇلىمەن دە كەزدەستىك. سوندا دا ماسەلەمىز شەشىلەتىن ەمەس.

وقۋشىلار ۆيتسە-مينيستر ەلدوس رامازانوۆپەن كەزدەستى

اتا-انالاردىڭ جىبەرگەن ماتەريالدارىنداعى اقپاراتقا سەنسەك، كوللەدج باسشىلىعى ءوز دەگەندەرىن ورىنداتۋ ءۇشىن بارىن جاساپ جاتقان كورىنەدى. مينيسترلىكتەن كوميسسيا كەلەر الدىندا ديرەكتوردىڭ وقۋ ءىسى جونىندەگى ورىنباسارى جانار ىسقاقوۆا وقىتۋشىلارعا وقۋ جۋرنالىن تەز ارادا رەتتەۋگە تاپسىرما بەرگەن. وتكەن جىلعى جانە بيىلعى وقۋ جىلىنىڭ جۋرنالىن تەحنولوگيا ءپانىنىن مۇعالىمىنىن شاقىرتساڭدار دا ەرتەڭگە دەيىن 100 پايىز دايىن ەتىڭدەر دەگەن بۇيىرىق بەرگەن.

ال مينيسترلىك وكىلدەرى اتا-انالارعا جەكە حابارلاسىپ، رايىنان قايتۋعا شاقىرعان. ءتىپتى بالالار سۇراپ وتىرعان جاتتىقتىرۋشى تولەگەندى كەمسىتىپ، «ول مىقتى بولسا سپورت شەبەرى اتاعىن الار ەدى عوي» دەپ ءۋاج ايتقان. سونىمەن قاتار، كوللەدج زاڭگەرى كامەلەت جاسىنا تولماعان وقۋشىلاردى اتا-اناسىنان سۇراماي «جاتتىعۋعا قاتىسپاسام وقۋدان شىعامىن» دەگەن كەلىسىمگە قول قويعىزىپ العان. وعان قوسا، بىرنەشە وليمپيادا جۇلدەگەرى كەلىپ، وقۋشىلاردى ديرەكتوردىڭ ايتقانىن تىڭداۋعا ۇگىتتەگەن.

ال جۇمىستان قۋىلعان جاتتىقتىرۋشى تولەگەن تىلەۋمۇراتوۆتىڭ ءوزىنىڭ ايتۋىنشا، ديرەكتورعا ۇناماعانى ءۇشىن وسى جاعداي ورىن الىپ وتىر.

تولەگەن تىلەۋمۇراتوۆ، تاەكۆوندو جاتتىقتىرۋشىسى:

تولەگەن تىلەۋمۇراتوۆ شاكىرتتەرىمەن بىرگە

- رەسپۋبليكالىق سپورت كوللەدجىندە تالاي ۋاقىتتان بەرى جۇمىس ىستەپ ءجۇرمىن. جەتكەن جەتىستىكتەرىمىز دە از ەمەس. شاكىرتتەرىم ەل چەمپيوناتىندا، ازيا بىرىنشىلىكتەرىندە، ءتىپتى، الەم چەمپيوناتتارىندا جۇلدە الىپ، توپ جارىپ ءجۇر. قازاقستان ۇلتتىق قۇراماسىندا قانشاما شاكىرتتەرىم ءجۇر. مەنىڭ كاسىبي بىلىكتىلىگىمە، جۇمىسىما ەشكىم سىن ايتا المايدى. قانداي باپكەر ەكەنىمدى تاەكۆوندو سالاسىندا جۇرگەن جانداردىڭ ءبارى بىلەدى. ءتىپتى بالالاردى جارىسقا اپارۋ ءۇشىن ءوز كولىگىمدى كەپىلگە قويىپ، اقشا العان كەزدەرىم دە بولدى. 

بىراق كوللەدج ديرەكتورى امالبەك تشانوۆتىڭ ماعان دەگەن كوزقاراسى وزگەشە. وعان سەبەپ، مەنىڭ ءوز جۇمىسىما بەرىلگەندىگىمدە بولسا كەرەك. مەن جۇمىسىمدى دۇرىس اتقارعىم كەلەدى. سپورت سالاسىنداعى بىلىق-شىلىققا، جەمقورلىققا قارسىمىن. مەملەكەتتەن بولىنگەن قارجىنىڭ سپورتقا جۇمسالعانىن قالايمىن. سول ءۇشىن دە كوللەدج باسشىلىعىنىڭ بۇرا تارتۋىنا كونبەي، ادىلدىگىن ايتامىن. ديرەكتورعا وسىنىم ۇنامايدى. ونىڭ ۇستىنە، مەن جاتتىقتىرعان مىقتى سپورتشىلاردى ءوز كلۋبىنا الىپ، دايار اسقا تىك قاسىق بولعىسى كەلەدى.

ال وسى جولعى ماسەلەگە كەلسەك، ينتەرناتتا تۇراتىن ەكى سپورتشى قىز قاقتىعىسىپ قالادى. ونىڭ ءبىرى مەنىڭ ۇزاق ۋاقىتتان بەرگى شاكىرتىم - تۇراروۆا نۇريزا. ول بىرنەشە دۇركىن ەل چەمپيونى اتانعان. ازيا چەمپيوناتىندا دا جۇلدە سالعان. ءتىپتى كەلەسى الداعى وليمپيادا ويىندارىنا دايىنداپ جۇرگەن ەدىم. وسى نۇريزا مەن كوللەدجگە جاقىندا اۋىسىپ كەلگەن احمەتجان نارگيز ەسىمدى قىز تۇنگى 10-11 شامالارىندا سوزگە كەلىپ قالعان. داۋدىڭ سەبەبى، نارگيز ءوزى ءىشىپ وتىرعان سۋعا نۇريزا پوروشوك سالىپ جىبەردى دەپ اتا-اناسىن شاقىرعان. 

سونىمەن قاتار، جۇمىس ۋاقىتىم بولماسا دا مەنى دە شاقىرىپ الدى. جاتاقحانادا تاربيەشىلەر مەن ارنايى جاۋاپتى ادامداردىڭ بولعانىنا قاراماي، مەنى ادەيى شاقىرىپ وتىر. مەننەن بۇرىن نارگيزدىڭ اكەسى نۇريزامەن سويلەسىپ، «مويىنداساڭ ەشتەڭە ىستەمەيمىن، مويىنداماساڭ ءىس قوزعاتام، جارىستارعا قاتىسا المايسىڭ» دەپ الداپ، پوروشوك سالدى دەگەن ۋاجدەرىن "مويىنداتىپ" الادى. ءسويتىپ، ارىز جازىپ، قىلمىستىق ءىس قوزعاتتى. ال مەنى وزدەرى شاقىرىپ الىپ، قىلمىستىق ىسكە كۋاگەر رەتىندە قاتىستىڭ دەپ جۇمىستان شىعارىپ جىبەردى. 

ۇزاق ۋاقىتتان بەرى تاربيەمدى الىپ جۇرگەن شاكىرتتەرىم ديرەكتوردان مەنى قايتارۋدى سۇراپ ءجۇر. ال ولار بالالاردى مەن ۇيىمداستىرىپ وتىر دەپ ادامداردى شاتاستىرۋدا. مينيسترلىكتى بولسىن، وزگەنى بولسىن «وقۋشىلار مەن اتا-انالاردى ازعىرىپ، وقۋعا جىبەرمەي وتىرعان تولەگەن» دەگەن وتىرىكپەن الداپ وتىر. 

ءسوز سوڭىندا ايتارىمىز، ەلىمىزدىڭ سپورت سالاسى مەن ءبىلىم سالاسىندا بۇنداي داۋ-دامايلار از ەمەس. اسىرەسە، قيت ەتسە باس سالىپ وقۋشىنى وقۋدان قۋاتىن "ديكتاتور" ديرەكتورلار ازايماي تۇر. ال سپورت سالاسىنداعى بۇرا تارتۋلار مەن كەلەڭسىزدىكتەر جايلى ايتار وكىنىشىمىز ءوز الدىنا.

ال ءبىز ءسوز ەتىپ وتىرعان مىنا ىسكە قاتىستى اتا-انالار مەن باپكەردىڭ سوزىنەن ۇققانىمىز، ەكى وقۋشىنىڭ كيكىلجىڭىنەن قىلمىستىق ءىس قوزعالعان. سودان بارىپ، ءتاپ-ءتاۋىر ناتيجە كورسەتىپ جۇرگەن جاتتىقتىرۋشى جۇمىستان قۋىلىپ، بولاشاعىنان ۇلكەن ءۇمىت كۇتتىرەتىن جاس سپورتشىلار وقۋدان شىعارىلعان.

ءبىزدىڭ بىلۋىمىزشە، تاۋەلسىز ەلدىڭ تازا اۋاسىمەن تىنىستاۋى ءتيىس جاس جەتكىنشەكتەر قاشاندا قورعاۋدا بولۋى كەرەك. ولاردى ەشبىر ديرەكتور دا، مينيستر دە ءوز ويىنشا جازالاي المايدى. ەل سپورتىنىڭ تىزگىنىن ۇستاعان ازاماتتار وتكەن عاسىرداعى اكىمشىل-ءامىرشىل جۇيەنىڭ ادىستەرىنەن باس تارتۋى كەرەك-اق!

قوسىمشا: Abai.kz اقپاراتتىق پورتالى ەركىن اقپارات الاڭى. مۇندا وي جارىستىرىپ، پىكىر الماستىرۋعا اركىم قۇقىلى. الداعى ۋاقىتتا ماقالادا ەسىم-سويلارى اتالعان جەكەلەگەن ازاماتتار رەداكتسيامىزعا جاۋاپ بەرۋگە نيەتتى بولسا، ولاردىڭ دا پىكىرىن بەرۋگە ءازىرمىز. 

قۋانىش قاپپاس

Abai.kz

9 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1582
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2281
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3616