30 قازاندا «Abai.kz» پورتالىندا 2019 جىلعا ارنالعان ەلىمىزدىڭ بيۋدجەت قاراجاتى جايلى اقپارات جاريالاندى. قارجى ەڭ كوپ بولىنگەن سالا اۆتوجول ەكەن. جالپى 187 ملرد تەڭگەدەن اسادى. مەملەكەتارالىق كۇرە جولدارمەن قاتار، وبلىس ورتالىقتارىن ەل استاناسىمەن، ءىرى ەلدى مەكەندەردى ءبىر بىرىمەن بايلانىستىراتىن مىڭداعان شاقىرىم جولداردىڭ توزىعى جەتكەنىن ەسكەرسەك كوپ قاراجات ءبولىنۋى تۇسىنىكتى.

سالالىق مينيسترلىكتەردىڭ ىشىندە ءبىلىم مەن عىلىم مەكەمەسى ءبىرىنشى ورىندا. وعان 100 ملرد-تان استام قارجى ءبولىنىپتى. مىڭداعان مەكتەپتەردىڭ شىعىنى  بار، جاڭالارىن سالۋ، ون مىڭداعان ۇستازدارعا جالاقى تولەۋ كەرەك، ءبىراز قاراجات جۇمسالادى. نازارباەۆ اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جىلدىق قاراجاتى 37 ملرد 283 ملن بولسا، ينتەلەكتۋالدى مەكتەپتەردىكى 29 ملرد 695 ملن تەڭگە ەكەن.

مادەنيەت پەن سپورت مينيسترلىگىنە دە قوماقتى قارجى - 28 ملرد-تان اسا بولىنگەن، ونىڭ ىشىندە ۇلتتىق وليمپيادا كوميتەتىنە 12 ملرد 604 ملن، فيزكۋلتۋرا جونىندەگى عىلىمي ورتالىققا 564,5 ملن، اق «قازاق اۋەندەرىنە» - 3 ملرد 695 ملن، «استانا بالەت» تەاترىنا 2 ملرد. 891 ملن «رۋحاني جاڭعىرۋ جانە قوعامدىق دامۋ» باعدارلاماسىنا 981 ملن تەڭگە قارجى قاراستىرىلىپتى.

ال ەگەمەن ەلىمىزدىڭ تۇرعىندارىن ازىق-تۇلىكپەن قامتاماسىز ەتەتىن اۋىلشارۋاشىلىق مينيسترلىگىنە بار جوعى 8 ملرد 689 ملن تەڭگە قاراستىرىلىپتى. اتالعان قاراجاتتىڭ كوپشىلىگى داقىلداردى اسا قاتەرلى اۋرۋلار مەن زينكەستەردەن قورعاۋعا، كارانتيندى نىسانداردى جويۋعا كەتەتىنى بەلگىلى. وسىنداي تۇيتكىلدەر مال شارۋاشىلىعىندا دا بار. وعان قوسا   ەگىلەتىن داقىلداردىڭ ساپالى سۇرىپتارىن، مالدىڭ اسىل تۇقىمدارىن، قولدانىلاتىن تىڭايتقىشتار مەن وسىمدىك قورعاۋ قۇرالدارىن سۋبسيديلاۋعا دا ءبىراز قارجى جۇمسالادى.

100 ملرد-تان اسا قاراجات بولىنگەن ءبىلىم جانە عىلىم مينسترلىگىنە كەلسەك، ونىڭ ءبىرتالاي مەكەمەلەرىنە بيۋدجەتتەن قارجى بولىنگەن. ماسەلەن سۇلەيمەنوۆ اتىنداعى شىعىستانۋ عزي-نا 236 ملن، ۋاليحانوۆ اتىنداعى تاريح پەن ەتيولوگيا عزي-نا 90 ملن، اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت پەن ونەر عزي-نا 411 ملن، يادرولىق فيزيكا عزي-نا 539 ملن تەڭگە قاراستىرىلىپتى. وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن ەلباسىنىڭ بەرگەن تاپسىرىسىنا قاراماستان، قولدانىسقا قولايلى لاتىن ءالىپبيىن جاساي الماعان ا. بايتۇرسىنوۆ اتىنداعى ءتىل ءبىلىمى ينستيتۋتى دا وسى تىزىمدە بولۋ كەرەك. عىلىم ورداسىنا اتى بار زاتى جوق ۇلتتىق قوعامدىق اكادەمياعا 294 ملن، عىلىم قورى دەپ اتالاتىن اكتسيونەرلىك قوعامعا 5 ملرد 813 ملن تەڭگە ءبولىنىپتى. ونىڭ عىلىمنىڭ قولدانبالى، اسىرەسە اۋىلشارۋاشىلىعىنا قاتىستى سالالارىن قارجىلاندىرىپ، عالىمداردى قولداپ، ەڭبەكتەرىن جاريالاپ جاتقانىن ەستىگەن ەمەسپىن. بۇل مەكەمەنى دە جەمقورلىق جايلاعان بولۋ كەرەك، جاقىندا باسشىسى قاراعاندى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورىنان پارا الدى دەپ ءىس قوزعالىپتى. 

اۋىلشارۋاشىلىق سالاسى بويىنشا جيىرماعا جۋىق عىلىمي زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى مەن تاجىريبە ستانسالارىن قارجىلاندىراتىن اگرارلىق  عىلىمي ءبىلىم ورتالىعىنا بار جوعى 9.7 ملن تەڭگە ءبولىنىپتى. تىزىمدە اۋىلشارۋاشىلىق سالاسىندا عىلىمي ىزدەنىستەرمەن اينالىسىپ جاتقان بىردە ءبىر عىلىمي زەرتتەۋ ينستيتۋتى جوق. جان جاقتى ويلاستىرىلماي  قابىلدانعان مەملەكەت قاۋلىسىمەن وسىدان ون ونبەس جىلداي بۇرىن ولار رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك مەكەمەدەن جاۋابى شەكتەۋلى سەرىكتەستىكتەرگە اينالدىرىلعان.

وسى ورايدا مينيسترلەر كابينەتى مەن فينانس مينيسترلىگىندەگى جاۋاپتى قىزمەتكەرلەر جانە مەملەكەتتىك بيۋدجەتتى بەكىتەتىن پارلامەنت پەن سەنات دەپۋتاتتارى «ارپا بيداي اس ەكەن. التىن كۇمىس تاس ەكەن». «ناننان ۇلكەن اس جوق»، «ءوز اسكەرىڭە جاعداي جاساماعاڭ ەل جاۋ اسكەرىن باعادى» دەگەن جانە ت.س.س. ماقال ماتەلدەردى بىلمەيتىن نەمەسە ۇمىتقان سياقتى. وتاندىق اگرارلىق عىلىمدى قولداپ، عالىمدار ءۇشىن جاعداي جاساماعاندىقتان، ىرىقارامالدىڭ اسىل تۇقىمدارىن، ءبىراز ءداندى داقىلداردىڭ زىعىر، كۇنباعىس، راپس جانە ت.ب. سۇرىپتارىن شەتەلدەردەن تاسىمالداۋدامىز. «اباي كZ» پورتالىندا اقتىنبەك قۇمىرزاق «قازاقستان اگرارلىق ەل بولا تۇرا پاراگۆاي مەن ۋرۋگۆايدان 44 ملن دوللارعا ەت اكەلىنگەنىن، بۇگىنگى تاڭدا باعاسى شارىقتاپ، ءبىر كيلو سيىر ەتى 1800, قويدىكى 1500 -1600, جىلقىنىكى  2000 تەڭگەدەن اسقانىن جازىپتى.

قورىتا كەلگەندە ايتارىم پرەزيدەنت قاسىم-جومات توقاەۆ قولعا الىپ جاتقان قاراپايىم حالىقتىڭ ءال اۋحاتى مەن تۇرمىس دەڭگەيىن كوتەرۋگە، كوپبالالى انالارعا قارجىلاي جاردەم جاساۋعا، جەڭىلدەتىلگەن باسپانالارمەن ۇامتاماسىز ەتۋگە ارنالعان شارالاردى ىسكە اسىرۋعا تولىق مۇمىكدىك بار ەكەنىنە كوزىم جەتتى. ول ءۇشىن مادەنيەت پەن سپورت سالالارىنداعى داڭعازا شارالاردى شەكتەپ، ءجونسىز جۇمسالىپ جاتقان بيۋدجەت قاراجاتتارىن ۇنەمدەۋ جانە كولەڭكەلى ەكونوميكامەن ىمىراسىز كۇرەسۋ قاجەت.

مۇرات قويشىباەۆ

Abai.kz