Жұма, 29 Наурыз 2024
Білгенге маржан 7315 2 пікір 24 Тамыз, 2017 сағат 13:57

Шала қазақтар қалай сөйлейді?

Шала қазақтардың тілдерінде адам аттарын қысқартып айтуы:

Бәке (Берік) – Беко, Секе (Серік) – Секо, Ереке (Ермек) – Еко, Мәке (Мақан) – Макс, Кәке (Кәукен) – Коля, Сәке (Сандуғаш) – Санду, Бәке (Бақытгүл) – Баха, Бәке (Бахтияр) – Бохти, Есеке (Есен) – Есита, Асеке (Асқар) – Асёка, Тәке (Талғат) – Тука, Бәке (Болат) – Бока, Күлеке (Күлпан) – Клёна т.б. Секе (Секен) – Сикош, Беке (Бекен) – Бикош.

Шала қазақтардың сөйлемдегі сөздердің арасына керексіз сөздерді қосып жазуы (айтуы):

 

Балабақша

Кітапхана залы жұмыс істейді

Қазақ тілі

Әнші

Құрылысшы

Үйрету

Газға арналған

Мамандар даярлау

Оқу орыны

Білімін жетілдіру

Мамандар

Көлікті жуу

Ұн

Газет

Сыра

Балмұздақ

Қант

Ұсақ қант

Сәбилер

Төменгі сынып

Дүкендер

Дүкендер

Тоғандарды тазарту

Газ құбыры

Байланыс бөлімшесі

Жеңілдіктер жасалады

Тақырып

Кепілсіз

Айып төлеу

Көңіл көтеру

Биылғы көктемде

Биылғы жазда

Сөйлемейтін ұл

Ақша төлеу (аудару)

Газ құбырын жөндеу

Даму

Күн тәртібі

Сусындар

Ұлттық тағамдар

Тәрбие

Ем жасау

Дәріхана

Қауіпсіздік

Иманды адам

Қазақы (-шыл) адам

Өлеңдер

Әңгіме

Сыншыл адам

Адамшылығы

Қазіргі замандағы

1.     Ісмер адам

Кешке дейін

Таң атқанша

Таң алдында

Кешке таяу

Ауызша айту

Жазбаша

Қойма

Елу жылдық той

1.     Арзан баға

Дүкендер

Ұйқысыздық

2.     Арзан үйлер

Сапалы

Сапасыз

Талдау

Ой-өрісін дамыту

Тұрғын үйлер

Спорт сарайы

Табиғи қорық

Емтихан тапсыру

Табиғи қалпында

«Айнұр» асханасы

Әкімшілік, әкімдік

Тұрғылықты жері

Көрпе

Орама нан

Тергеу тобы

Жаяулар

Солай беріңіз

Ұсақтап беріңіз

Бір қарбыз

Бір жүк мәшинесі

Бұл ұл

Он шеге

1.     Он күн ішінде

2.     Тұғыр

Бір билет

Бір қорап сүт

Бір үй тұрғызды

Көмек бола ма

Он жұмыртқа

3.     Өтуге болмайды

4.     Жол ережесі

5.     Ішек ауруы

Асхана

Емхана

Оқыту (білім беру)

Ет (сүт)

Сату

Заң қызметі

Жеткізу

Сусын

Отбасы

Жұмыс сапарымен

Қабілет

Билет

Билетпен кіру

Мектеп

Ыстық жүгері

Әскери киімдер

Бөбекжай балабақша

Кітапхана тану залы жұмыс жасайд

Кәсіби қазақ тілі

Кәсіби әнші

Кәсіби үй салушы

Кәсіби үйрету

Кәсіби газға арналған

Кәсіби шеберлер даярлау

Кәсіби оқу орны

Кәсіби құзіреттілігін арттыру

Кәсіби шеберлер

Көлікті кәсіби жуу

Төгілмелі бидай ұны

Күшті газет

Құйылмалы сыра

Құйылмалы балмұздақ

Өлшенбелі қант

Майда өлшенбелі қант

Майда балдар

Төменгі майда сынып

Дүкендер желісі

Ыңғайлы дүкендер желісі

Тоғандар желісін тазарту

Газ құбыры желісі

Байланыс бөлімшесі желісі

Жеңілдіктер жүйесі жасалад

Тансық тақырып

Кепілзатсыз

Айып пұл төлемі

Мәдени көніл көтеру

Биылғы жыл көктемде

Биылғы жыл жазда

Сөйлеп білмейтін бала

Ғаламдық ақша төлем желісі

Газ құбыры желісін жөндеу

Кенже даму

Жүйелі күн тәртібі

Дәстүрлі сусындар

Дәстүрлі ұлттық мәзірлер

Уыз тәрбие

Ем-шара жасау

Әлеуметтік дәріхана

Әлеуметтік қауіпсіздік

Иманауи адам

Қазақи адам

Иманауи өлендер

Заманауи әңгіме

Сыни көзқарасты адам

Адами қасиеттері

Қазіргі заманауи

Кәсіби киім жасаушы адам

Кешке жақынға шейін

Тан жақынға шейін

Танға жақынға таяу

Кешке жақынға таяу

Ауыз екі тілде айту

Жазба тілде

Жүктер қоймасы

Елу жылдық мерейтой

Қолжетімді баға

Өте дәмді дүкендер желісі

Қымыз ұйқысыздық

Қолжетімді үйлер

Жоғары деңгейдегі сапа

Нашар деңгейдегі сапа

Кешенді талдау

Ой-өрісін кешенді дамыту

Тұрғын үйлер кешені

Спорт сарайы кешені

Табиғи қорық кешені

Кешенді емтихан тапсыру

Табиғи кешенді қалпында

Айнура асханасы кешені

Әкімшілік жайлар

Мекен-жайы

Махабат көрпесі

Шығыс халал самсасы

Жедел тергеу тобы

Жаяу жүргіншілер

Солай ұра берініз

Майдалап ұра берініз

Бір тал қарбыз

Бір тал жүк мәшіні

Бір тал бала

Он тал шеге

Он күнтізбелік күн ішінде

Келелі тұғыр (22 тамыз 2015ж)

Бір тал билет

Бір тал сүт

Бір тал үй тұрғызды

Көмек бола ала ма?

Он тал тұқым

Өтуге тиым салынады

Жол қозғалысы ережесі

Жедел ішек ауруы

Тамақ ішу орталығы

Денсаулық орталығы

Білім беру орталығы

Ет (сүт) орталығы

Сату орталығы

Құқықтық қызмет көрсету орталығы

Жеткізу көш басшысы

Денсаулық сусыны

Мерейлі отбасы

Жұмыс сапары аясында

Көшбасшылық қабілет

Кірме билет

Кіру кірме билетпен

Бақыт мектебі

Ыстық пісірілген жүгері

Әскери пішін арнайы киімдер

 

 

Шала қазақтардың сөздердің соңғы буынын бүктеп, ішіне қарай қайырып сөйлеуі (жазуы):

Басылу, басылуы

Ашылу, ашылымы

Теру, терілуі

Жазылу, жазылуы

Тарату, таратылуы

Қою, қойылымы

Шақыру, шақырылуы

Оқу, оқылуы

Айналма жол

Көбейту, көбейтілуі

Ұстауы, ұстау (өзін-өзі)

Түсіру, түсірілуі

Өсіру, өсіруі

Аудару, аударылуы

Төлеу, төленуі

Баспасөз, баспасөзде

Өтінім

Айта алмаймын

Бара алмаймын

Өте алмаймын

Тұра алмаймын

Көре алмаймын

Айтып отырмын

Барамын

Келемін

Өткелі тұрмын

Тұрамын

Көрінбейді

 

Айтқан жоқпын

Барған жоқпын

Келген жоқпын

Тұрған жоқпын

Көрген жоқпын

 

Айттым

Бардым

Келдім

Өттім

Көрдім

Жүрдім

 

Сұраймын

Сұрамаймын

Бермеймін

Көрмеймін

Естімеймін

Жазбаймын

Сатпаймын

Ұстамаймын

 

Ойнаған емеспін

Көрген емеспін

Білген емеспін

Сұраған емеспін

Алған емеспін

Ашамын, жабамын

Біліремін, бүлдіремін

Басылым, басылымы

Ашылым, ашылымы

Терілім, терілімі

Жазылым, жазылымы

Таратылым, таратылымы

Қойылым, қойылымы

Шақырылым, шақырылымы

Оқылым, оқылымы

Айналым

Көбейтілім, көбейтілімі

Ұстанымы, ұстаным

Түсірілім, түсірілімі

Өсірілім, өсірілімі

Аударым, аударымы

Төлем, төлемі

Басылым, басылым беттерінде

Өтінім

Айта амайым

Бар амайым

Өте амайым

Тұр амайым

Көр амайым

Айтып отырым

Барам деп отырым

Келем деп отырым

Өтем деп отырым

Тұрам деп отырым

Көмей отырым

 

Айтқан жоғым

Барған жоғым

Кеген жоғым

Тұған жоғым

Көген жоғым

 

Айтқам

Барғам

Кегем

Өткем

Көгем

Жүгем

 

Сұрайым

Сұрамайым

Бермейім

Көмейім

Есітпейім

Жазбайым

Сатпайым

Ұстамайым

 

Ойнамағам

Көмегем

Бімегем

Сұрамағам

Амағам

Ашам, жабам

Білдірем, бүдірем

 

 

Нұрхалық Әбдірақын

Abai.kz

 

2 пікір

Үздік материалдар

Алғыс айту күні

Алғыс айту күні және оның шығу тарихы

Жомартбек Нұрман 1580
Алашорда

Қожанов межелеу науқанында (Жалғасы)

Бейбіт Қойшыбаев 2280
Ғибырат

Қайсар рухты ғазиз жан

Мұхтар Құл-Мұхаммед 3606