Бейсенбі, 25 Сәуір 2024
46 - сөз 7198 0 пікір 7 Қазан, 2014 сағат 09:57

Жұмаш Кенебай. Шидерти хайқириқлари Анғиз билан Хақиқат

Ғалымжан Жақиянов пен оның жары Қарлығаш Жақиянова туралы дастанымды саяси қуғында жүрген өзбек ақыны аударған еді. Сол дастанды өзбек тілінде назарларыңызға ұсынамын.

Автор

 

  
Жұмаш Кенебай. Шидерти хайқириқлари

  Анғиз билан Хақиқат

…"Эрта,эрта ,эрта экан,
Эчки жуни буртар экан…"
Козок халки эрлари
Ботир экан,серка экан…

Максад этган еругни,
Ботир халк булибди.
Шундай ахли Олтойнинг,
Турт туликка тулибди.

Элатдошлар элини,
Ой ва кундай курибди.
Эркин козок ерида
Икки ошик булибди.

Узин топиб хар ердан,
Тог шамоли тебратган.
Улар кекса Олтойда
Катор юриб,эр етган.

Кизи-куркам  киликли,
Угли-ботир,билакли,
Улар козок ерида
Икки ошик булибди.

Олтой ери -армонли,
Козок ери -кургонли.
Кузинингда каромати
Дуст,йулдошли булгани.

Унинг армони уйида,
Утказмокни туйида.
Ога,янга булибди
Аягузнинг буйида.

Сен томондан огалар,
Излаганда топилар.
Эл умидин оклайдиган ,
Огалари тагин бор.

Умид тирик утмоклик,
Куприк булиб утмоклик. 
Икки ешни куллаган
Замондошлар етарлик…

Унда алдов булмаган,
Яхши лафз йуллаган.
Тугишганлар ога-сингил
Икки ешни куллаган.

Ботирлари-Бек булган,
Чегараси-чуп булган.
Икки ешнинг тилакдош
Шериклари куп булган.

…Эшитганлар лол колган,
Унда шундай хол булган.
Буларнингда Кодирдай
Кош душмани бор булган.

Тош отади ташидан,
Феъли тору,нас одам.
Шул шум Кодир буларга
Недир касдни ясаган.

Билиб аскар,ярокни,
Киргин барот ясабди.
Олтин,кумуш,тангани
Кодир туймай ошабди.

Ул килигин оширган,
Калин элни бостирган.
Уша Кодир бойлигин,
Ет элларга оширган.

Уни Худо отибди,
Ул балчикка ботибди.
Уша -Кодир-Козокнинг-
Ерин етга сотибди.
Обдон биксиб,йирибди,
Юрмас ерда юрибди.
Елгиз узин куриклаб,
Куп партия курибди.

У танламай ошабди,
Узи шундай нас-аб-ли.
Ет бугинли етлардан,
Кулдан бойлар ясабди.

Ул телбатдай сарфлаб,
Булда хакикат -аникдир…
Хур фикрли сузларга
Каттол киргин солибди.

Узи хечда кулмабди,
Кимлигини билмабди.
Ул янада туймасдан 
Ярим аср булибди.

Яхшилардан сурилиб,
Емонларга эрибди.
Уч кизига козокнинг
Бор бойлигин берибди.

Туймаганлар олсада,
Конмаганлар-консада,
Уч кизида-уч куев,
Кудалари-конарми?

Хонннинг улар таниши,
Эрларининг эриси,
Элда Кодир евузнинг
Булган икки иниси.

Кодир-тупи унмайди,
Бор якинин куллайди.
Кариндоши-туймасу,
Келини хам шундайди.

Ез яйловга кучади,
Киш-кировда кочади.
Хузурларин чекини,
Емок етар десайди.

Бирров сузлаб тинчимас,
Канча чопсаки сулмас .
Бош хузури Кодирнинг,
Жон булибди  хеч улмас.

Элдан каноат кетибди,
Йуклик тубига етибди.
Хар ердаги вакили
Бир-бирини отибди.

Огиз туби-анкибди,
Йуклик тубига-етибди
Хар ердаги вакили
Бир -бирини отибди.

Огиз туби-анкибди,
Огир солик солибди.
Кодир шундай булибди,
Кон какшатиб халкни.

Карши келмас жун одам,
Юртни аямай талаган.
Элнинг борки яхшисин
Авахтага камаган.

Элнинг армон,такдири,
Умид кимдан ундирар.
Ул Кузида танг булган-
Окилу билан эрлар.

Бундай огриклар борми?
Кулок борми тингларга?
Шул кузини Кодир Хон
Ташлаганда зиндонга.

Олтой тоги чириди,
Юрт танлаган шер эди.
Шул зиндонда эр Кузи,
Огир азоб ер эди…
   
…Алла нури егилиб,
Тулпор боккан оралаб,
Бир замонда ики еш,
Бахтлийди-ку каромат!

…Улуг бобо куллаган
Чогда Бахт урнаган.
Кузи билан Баенда
Бир он армон билмаган.

…Тилаклари ок эди,
Хар тонглари - Бок эди.
Икки ошик шу куйда,
Чин бахтли пок эди…

…Ангиз сел буп эсарди,
Кунгиллари хуш эди.
Икки ошик ахийри,
Кушилибди десада…
                                                                                                  
Вакт елдайин утибди,
Еш чинкирок битибди.
Кузи-Баен кушилиб,
Куша фарзанд курибди.

Бул давронни билдирган,
Интикликла ултирган.
Кузи излаб Баенни
Чодирини колдирган.

Йигит булган атокли,
Бобо берган Дуо окли!
Шундан бери шул ерни
Юрт  Шидерти атабди…

 Олма Ота–Шидерти–Олма Ота.
Козок тилидан узбек тилига Ризахужа Обидов угирган.

 

 

 

 

 

 

0 пікір