Сейсенбі, 16 Сәуір 2024
Жаңалықтар 2526 0 пікір 1 Қараша, 2013 сағат 13:52

Үстірт балладалары: Қасиетті Құла мен Алжеттінің ақыры

Тәңір жазып, Реушен бұл үш жүйріктің талай бәйге алғанын көрген. Тірлігінде жан баласына қимай «түтікпенен су беріп, түндікпенен күн берген» бұл арғымақтардың ақыры не болып еді? Бәйімбет, Байпақ Шопан үлкен жиын беріп, берісі Маңғыстаудың ойынан, әрісі Ойыл мен Қиылдың бойынан кілең ығай-сығайдың бәрі келіп, бәйгеге көп жүйрік қосылды. Жиынның салтанат-даңқын асырып аспандатқысы келген бұл ауыл мерекені алшын мен келшінде ешкім алдын кесіп өте алмайтын, аузының дуасы, сөзінің киесі бар ағайыны Иса Тіленбайұлына басқартыпты. Реушен осы аста өзінің үш жүйрігінің өзге қыдыра жал қыл құйрықтыға бәйге бермейтініне сеніп отыр. Аттар алысқа айдалып, жүйріктердің шаң берер сәтін сарсыла күткен көпшілікке ақыры қарауыл қараған жігіт қатар келе жатқан үш аттың көрінгенін хабарлады.

Бекзат қалпынан бір танбайтын Иса би осы сәтте сабырсыздық танытып:

-Япыр-ай, кімнің аттары болды екен?- деп қалды.

-Бір үйірдің жылқысы еді, бірін-бірі тастамай келе жатқан біздің аттар болар- деді Реушен. Айтса айтқандай бәйгенің алды болып Құла ат, Алжетті, Шаттауық келеді екен. Басқа аттардың қарасы көрінбейді.

-Бұрын соңды бір бәйгеде үш аты қатар байрақ алған ешкім болмап еді.Реушен садақаңды айт!

-Е, мен не деп садақа берем, садақаны аттары қалғандар айтсын!

Тәңір жазып, Реушен бұл үш жүйріктің талай бәйге алғанын көрген. Тірлігінде жан баласына қимай «түтікпенен су беріп, түндікпенен күн берген» бұл арғымақтардың ақыры не болып еді? Бәйімбет, Байпақ Шопан үлкен жиын беріп, берісі Маңғыстаудың ойынан, әрісі Ойыл мен Қиылдың бойынан кілең ығай-сығайдың бәрі келіп, бәйгеге көп жүйрік қосылды. Жиынның салтанат-даңқын асырып аспандатқысы келген бұл ауыл мерекені алшын мен келшінде ешкім алдын кесіп өте алмайтын, аузының дуасы, сөзінің киесі бар ағайыны Иса Тіленбайұлына басқартыпты. Реушен осы аста өзінің үш жүйрігінің өзге қыдыра жал қыл құйрықтыға бәйге бермейтініне сеніп отыр. Аттар алысқа айдалып, жүйріктердің шаң берер сәтін сарсыла күткен көпшілікке ақыры қарауыл қараған жігіт қатар келе жатқан үш аттың көрінгенін хабарлады.

Бекзат қалпынан бір танбайтын Иса би осы сәтте сабырсыздық танытып:

-Япыр-ай, кімнің аттары болды екен?- деп қалды.

-Бір үйірдің жылқысы еді, бірін-бірі тастамай келе жатқан біздің аттар болар- деді Реушен. Айтса айтқандай бәйгенің алды болып Құла ат, Алжетті, Шаттауық келеді екен. Басқа аттардың қарасы көрінбейді.

-Бұрын соңды бір бәйгеде үш аты қатар байрақ алған ешкім болмап еді.Реушен садақаңды айт!

-Е, мен не деп садақа берем, садақаны аттары қалғандар айтсын!

Туғалы айтқаны артық-ауыс кетіп көрмеген уәлі Реушен сол жолы тілінен жазды, әлде тіл-көз бе? Жұлдыздай ағып келе жатқан Құла аттың тұяғы күзеннің тік ініне кіріп кетіп, толарсағы айрылып құлады. Алжеттінің басы қатты болғасын, Реушен бұл жолы да бәйге баланы емес, үлкен жігітті мінгізіп шаптырған. Аты озып, арқаланып келе жатқан жігіт «Адай Алжеттінің арындаған шабысын армансыз көріп қалсын» деп, аттың басын ірікпей ағытып қоя бергенде, алапат шабысқа шыдамаған қайран жүйрік тоқпан жілігі үзіліп құлады. Қатар шапқан үш жүйріктің ішінен тек Шаттауық қана жебедей зулап мәреден өте берді.

Бәйімбет ауылының сол жолы бас бәйгеге тіккен жүз қой, он қара, бір алтынын алып, Шаттауығын жетелеп, Реушен «Бәйкүшіктегі» ауылына қайтты.Қос жүйрігінің қатар құлағаны көңілін қатты құлазытса да, сол өкініштің орынын Шаттауық толтырып, талай жиында бәйгенің алдын бермеп еді.

Айнахан Есет

0 пікір