Júma, 29 Nauryz 2024
2701 0 pikir 29 Tamyz, 2019 saghat 14:42

"NurOtan" partiyasynyng 56% i әielder

Býginde qoghamnyng әr salasynda әiel adamdardyng ýlesi artyp keledi. Oghan basty sebep - Elbasy Qazaqstannyng túnghysh preziydenti Núrsúltan Nazarbaevtyng bastamasymen elimizde genderlik sayasatyn qoldau baghytynda irgeli ister atqarylyp keledi.

Mәselen, kýni keshe Aqmola oblysy Kókshetau qalasynda aimaqtyq әielder forumy ótti. Auyl әielderining basyn qúraghan atalmysh jiyngha Qazaqstan Respublikasy Parlamenti Mәjilisining deputaty Mayra Aysina qatysyp, tóraghalyq etti.

Atalghan jiyndy Qazaqstan Respublikasy Preziydenti janyndaghy Áyelder isteri jәne otbasylyq-demografiyalyq sayasat jónindegi últtyq komissiya men halyqaralyq “Coca-cola” qory qoldaghan. Sonymen qatar, G-Global Halyqaralyq Hatshylyghy men Aqmola oblysynyng әkimdigi, “Qazaqstan әielderining agrarlyq odaghy” men “Jasyl ekonomika jәne Global-dy damytu Koalisiyasy” atalghan sharanyng úiymdastyryluyna múryndyq boldy. Olardan bólek, úiymdastyrushylar arasynda zandy túlghalar men birlestikter de bar. Ayta keteyik, múnday aituly shara Aqmola ónirinde osymen ekinshi ret ótkizilip otyr.

Atalghan forumda Mәjilis deputaty Mayra Aysina sóz sóilep, nәzik jandylar qoghamnyng qay salasynda qyzmet etse de, óz isinde belsendilik tanytyp otyrghanyn atap ótti. Sonyng nәtiyjesinde, býginde el túrghyndarynyng 52 % әielder qúraytyny aitty. Al, býginde ýlken manyzgha ie NúrOtan partiyasynyng 56 % nәzik jandylar eken. Demek, әiel adamdardyng erlermen iyq tirestire júmys isteui býgingi qoghamda qalypty qúbylys. Jәne, oghan memleket tarapynan da qoldaular az emes.

Forumda aitylghan taghy bir mәsele – auyldyq jerlerge jasyl tehnologiyalardy engizu. Yaghni, ony bireu әkelip beredi dep qarap otyrghansha, jergilikti túrghyndar óz kýshteri men enbekterin paydalanyp, mektepterde, ýide qoldanugha bolatyny turaly aityldy. Mәselen, Aqmola oblysyn qarasty Arshaly audany Arnasay auylynda “Jasyl tehnologiyalardyng últtyq akademiyasy” atty ortalyq ashylghan. Forumda osy ortalyqqa qatysty birneshe mysaldar keltirildi. Sonymen qatar, Aqmola oblysynyng әkimining orynbasary Ayna Mysyrәlimova forumgha qatysushylargha oblys әkimining sәlemin jetkizip, forum júmysynyng ilgeriley beruine tilektestik bildirdi.

Ayta keteyik, qazirgi tanda Aqmola oblysynda memlekettik basqaru organdarynda qyzmet isteytin әiel adamdardyng ýlesi artyp keledi. Mәselen, barlyq dengeydegi mәslihattardaghy 276 halyq qalaulysynyng 70-in әiel adamdar qúraydy. Sonymen qatar, 532 jergilikti atqarushy organdardyng 147-sinde әiel adamdar basshylyq qyzmet atqarady. Sonday-aq, ónirdegi 56 selolyq okrugterding әkimi nәzik jandylar. Jәne, aimaqtaghy sharua qojalyqtaryn basqaryp otyrghan әiel adamdar da az emes.

Memleketting tikeley qamqorlyghymen, Aqmola ónirindegi shamamen 400 ge juyq әiel “Nәtiyjeli júmyspen qamtu jәne jappay kәsipkerlikti damytu” baghdarlamasynyng nәtiyjesinde óz kәsipterin ashyp, býginde aitarlyqtay nәtiyjelerge qol jetkizip otyr. Al, biyldyng ózinde aimaqtaghy 662 әielge kәsipkerlik negizinde tegin bilim alugha jaghday jasaldy.

Atalghan forum barysynda, arnayy kelgen ózge de qonaqtar óz oilaryn ortagha salyp, “Auyldyq aimaqtardyng әleumettik-ekonomikalyq damuy”, “Jergilikti ózin-ózi basqarudy damytu, budjetting tórtinshi deneyi” syndy birqatar taqyryptardy talqylap, plenarlyq otyrys ótkizdi.

Odan bólek, әr audannan kelgen forum qatysushylary ministrlik ókilderine kókeydegi saualdaryn qoyyp, tilek-ótinishterin aitty.

Taghy da aita keterligi – osy jyldyng qarasha aiynda ekinshi respublikalyq auyl әielderining forumy ótkiziledi dep josparlanyp otyr.

Qazirgi kezende auyl әielderining mәselesi de memleket nazarynan tys qalyp otyrghan joq. Olardyng ýide otyryp kәsippen ainalysuy ýshin barlyq jaghday jasalghan.

Mәselen, ótken jyly Aqtóbe ónirinde auyl әielderin bizneske tartu mәselesi boyynsha, Atameken kәsipkerler palatasynan, bank ókilderinen arnayy mamandar sol ónirdegi jýzden asa әiel adamdargha aqyl-kenesin berdi. Yaghni, bankter aimaqtaghy әielderge 1S buhgalterlik baghdarlamany bir ay tegin oqytty. Sonymen qatar, bala tәrbiyesi, otbasy jәne ózge de nәzik jandylargha qatysty birynghay joba úsynylghan bolatyn. Ol joba negizinde auyldyq jerlerde әjeler men kelinshekter ortalyghyn qúru turaly bastama kóterilgen bolatyn. Maqsaty – jastardy tәrbiyelik mәni bar әngimelermen susyndatyp, ýlkendermen baylanysyn nyghaytu. Odan bólek, auyldaghy әielderding kәsipkerlikpen ainalysuy turaly da keleli mәseleler kóterilgen bolatyn. Onda, aimaqtaghy kәsipker kelinshekting otbasyndaghy shaghyn sharuashylyq jóninde kenester berildi. Mәselen, auyl kelinshekterine siyr sauyp, irimshik, qúrt, may, airan jasap otbasyna qajetti bóligin alyp, qalghanyn satady. Solaysha, óz kәsibin jolgha qoyyp alugha bolady.

Odan bólek, auyl әielderine týrli tәttiler pisirip satu, әleumettik jelilerding mýmkindigin paydalana otyryp, týrli kәsippen ainalysugha boatyny jqninde az aitylyp jatqan joq. Qazirgi tanda múnday әielder az emes. Olar ózara pikir almasyp, tәjiriybelerimen bólisip otyratyn múnday ortalyqtar әr ónirde qajet.

Al, jalpy, Aótóbe oblysynda 44 myng kәsipker bar desek, solardyng teng jarymyn nәzik jandylar qúraydy. Áriyne, әielderding khbi shaghyn kәsipkerdikpen ainalysady. Mәselen, ótken jyldary Aqtóbe ónirindegi auylsharuashylyghy salasynda ónim óndiretin bes myngha juyq kәsiporynnyng tizginin 700 dey әel adamdar ústap otyrghan kórinedi. Al, aimaqtaghy 400 ge juyq әiel iri seriktestikterdi basqaryp otyr.

Al, býginde kәsipkerlikpen ainalysatyn әielder sany jalpy әr ónirde artyp kele jatyr. Oghan degen memleket qamqorlyghy da erekshe. Al, osy jyldyng basynda sol kezdegi QR Premier Ministrding orynbasary Gýlshara Ábdihalyqova da birqatar qnirlerdi aralap, әielderding kәsippen ainalysuyna memleket jasap jatúan qamqorlyqtar jóninde arnayy týsindiru júmystaryn jýrgizgen bolatyn. Nәtiyjesinde, әr ónirdegi kәsipkerlikpen ainalysatyn әielder sany artyp, olar óz kәsipteri boyynsha aimaqtyng ekonomikalyq damuyna ong yqpal etip keledi.

Demek, býgingi qoghamda әiel adamdar tek otbasynyng ghana emes, memleketting de damuyna óz yqpalyn tiygizip, әr salada óz biliktilikterin kórsetip jýr. Al, múnday bastamalar qashan da memleket tarapynan ýlken qoldaugha iye.

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1571
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2265
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3565