Konstitusiya - Memleketting negizgi zany, eldegi barlyq basqa zandargha qatysty joghary zandy kýshke ie sayasy jәne qúqyqtyq qújaty bolyp sanalady. Desek te, Qazaqstanda Saylau turaly zang men Ortalyq saylau komissiyasynyng qaulylary azamattardyng saylaugha týsu konstitusiyalyq qúqyqtaryn shekteude.

QR Konstitusiyasynyng 33-babynyng 2-tarmaghynda: "Respublika azamattarynyng memlekettik organdar men jergilikti ózin-ózi basqaru organdaryn saylaugha jәne olargha saylanugha, sonday-aq respublikalyq referendumgha qatysugha qúqyghy bar" dep anyq jazylghan.

Al 41-babynyng 2-tarmaghynda: "Qazaqstan Respublikasynyng Preziydenti bolyp tumysynan Respublika azamaty bolyp tabylatyn, qyryq jasqa tolghan, memlekettik tildi erkin mengergen, Qazaqstanda songhy on bes jyl boyy túratyn jәne joghary bilimi bar Respublika azamaty saylana alady. Konstitusiyalyq zanda Respublika Preziydenttigine kandidattargha qosymsha talaptar belgilenui mýmkin" delingen.

Preziydenttikke kandidattargha qosymsha talaptar belgilenui mýmkin degen songhy sóilemge sýienip, Ortalyq saylau komissiyasynyng qaulysy boyynsha mynalar Preziydenttikke kandidat bola almaydy:

1. Memlekettik qyzmette nemese saylanbaly lauazymda kem degende 5 jyl júmys tәjiriybesining boluy tiyis.

2. Zanda belgilengen tәrtippen ótelmegen nemese alynbaghan sottylyghy bar adam.

3. Sybaylas jemqorlyq qylmys jәne sybaylas jemqorlyq qúqyq búzushylyq jasaghany ýshin kinәsin sot zanda belgilengen tәrtippen tanyghan adam.

4. Preziydenttikke kandidatty qoldap qol jinau. Preziydenttikke kandidatty oblystardyn, respublikalyq manyzy bar qalalardyng jәne Respublika astanasynyng kem degende ýshten ekisining atynan tendey ókildik etetin saylaushylardyng jalpy sanynyng kem degende bir prosenti qoldaugha tiyis.

Búl qoldy Preziydenttikke kandidat bolyp tirkelgennen keyin bes kýn ishinde jinau qajet, eger kórsetilgen qoldy jinay almasa, saylau komissiyasy ol kandidatty saylaugha qatystyrmaydy. Al bes kýn ishinde kóp qoldy jinau mýmkin emes jaghday.

Talghat Qatauov

Abai.kz