Býgin Qazaqstandaghy jalghyz oppozisiyalyq partiya - Jalpyúlttyq sosial-demokratiyalyq partiyanyng (JSDP) Sayasy kenesi jiyn ótkizdi. Qúryltay ótkizetin bolyp kelisti. Qúryltay 26 sәuir kýni ótedi. 

JSDP Sayasy kenesi aldaghy ótetin preziydent saylauyna partiya atynan kandidat úsynu turaly sheshimge kelgen sekildi. Saylau dodasyna agha jurnalist, "Dat" jobasynyng jetekshisi, belgili qogham qayratkeri Ermúrat Bapidyng kandidaturasyn úsynypty. Búl turaly partiya ókili Tazabek Sәmbetbay ózining әleumettik jelidegi jeke paraqshasynda habarlady.

Jalpy osyghan deyin Parlamenttegi ýsh partiya men senator Ály Bektaev jetekshilik etetin "Auyl" partiyasy saylaugha saqaday say ekendikterin bildirdi. Al oppozisiyalyq JSDP partiyasy saylaugha qatysuy, ya qatyspauy turaly songhy sheshimdi jariyalaghan joq. Búl turaly partiya jetekshisi Jarmahan Túyaqbay baspasózge bergen súhbatynda aitty. "Búl sayasy nauqangha aralasu partiya ýshin diylemma" dedi.

Osyghan deyin belgili sayasatker Ámirjan Qosanov ta saylaugha týsuge niyetti ekenin jetkizgen. Eger oppozisiyalyq kýshter birigip ortaq kandidat úsynar bolsa, ol tandaudy sózsiz qoldaytynyn, eger әriptesteri óz kandidaturasyn úsynsa, ol sheshimdi de qabyl alatynyn aitqan.

Býgin JSDP  Sayasy kenesi kandidattyqqa Ermúrat Bapidy úsyndy. Osy rette biz Ermúrat Bapy myrzanyng ózine habarlasyp, partiya sheshimine degen kózqarasyn súrap bildik.

- Eragha, JSDP aldaghy saylaugha sizding kandidaturanyzdy úsyndy. Sayasy kenes osynday sheshim qabyldapty. Jalpy siz partiyanyng kenesinde mýshelikte barsyz ghoy...

- IYә, men JSDP-nyng Sayasy kenesining jәne tóralqasynyng mýshesimin. Sayasy kenes býgin saghat 11-de ótti. Býkil aimaqtardyng jetekshileri qatysty. Alys aimaqtaghylar beynekonferensiya arqyly qatysty. Men de búl jiyngha beynekonferensiya arqyly aralasyp otyrdym. Sebebi, gәzetting júmystaryman qauyrt bolyp jattym.

- Sizding kandidaturanyzdy birauyzdan úsyndy ma?

- Úsynys boldy. Sayasy kenesting otyrysy birauyzdan qoldap jatyr. Barlyghynyng pikiri bir jerden shyqty. Búl endi әli oilanatyn mәsele. Partiya әriyne, ózining mәselesin siezde sheshetin shyghar. Búl әzirge Sayasy kenesting ghana úsynysy. Al siezding kezinde aimaqtardyng tarapynan basqa da úsynystar bolyp qaluy mýmkin. Qúryltay osy úsynysty qabyldamay ma, әlde ýshinshi bir baghyt payda bola ma, ol әzirge belgisiz.

- Preziydenttik saylaugha týsuge dayynsyz ba?

- Barlyghy bir auyzdan úsynyp jatqandyqtan, men siezge deyin búl úsynysty qabyldadym. Men dayynmyn dep aitqan joqpyn. Qabyldadym. Ony әli siezde talqylau kerek.

Dayynmyn dep aitu ýshin, búl úsynys siezde maqúldanuy kerek. Al siezde qanday sheshim qabyldanatyny belgisiz ghoy. Tipti, siez saylaugha qatyspaymyz deui de mýmkin. Sondyqtan, "men dayynmyn, maghan dauys berinder. Men baryp bәrining oiran-topyryn shygharamyn" dey almaymyn. Mening onday sayasy arynym joq.  Áli әriptesterimmen, qogham mýshelerimen birge talqylap, konsulitasiya jasap, sheshim qabyldauym kerek. Siezge deyin әli uaqyt bar.

- JSDP Qazaqstandaghy jalghyz tirkelgen oppozisiyalyq partiya. Ótkende sayasatker Ámirjan Qosanov oppozisiyalyq úiymdar birigip, ortaq kandidat úsynuy kerek dep qaldy...

- Jalpy saylaudyng kezinde oppozisiyalyq úiymdar ortaq kandidat úsynu turaly sheshimge keletin bolsa, búl óte dúrys sheshim bolar edi. 2005 jyly biz onday tәjirbiyeden ótkenbiz. Biregey kandidat Jarmahan Túyaqbay myrza bolghan. Bizde ol jaghynan tәjirbie bar.

Biraq múnyng syrtynda eki mәsele bar. Birinshiden, qazir Qazaqstanda jýieli oppozisiyalyq úiymdar qalghan joq. Onyng barlyghyn biylik qiratty, talqandady, taratty, japty. Mysaly, Kommunistik partiya, "Algha" partiyasy jabyldy. "Azat" pen "JSDP-ny" biriktirmey qoydy. Sol sekildi prosesster boldy. Qoghamda jýieli oppozisiya joq. Áriyne, jekelegen túlghalar bar. Oppozisiyalyq kózqarasy bar, biylikti synap jýrgen, biylikting sayasy is-әreketine qatysty ózderining aliternativti oilaryn aityp jýrgen azamattar jeterlik. Eger qoghamdaghy  osy jekelegen azamattar birigip, ortaq sheshimge kele alatyn bolsa, әriyne men ony qoldaymyn. Ol Ámirjandy úsyna ma, әlde meni úsyna ma, joq basqa bir adamdy úsyna ma, ol jaghyn bilmeymin.

- Jalpy preziydenttikke kandidat úsynu turaly talaptardyng biri - memqyzmette kemi 5 jyl enbek ótili boluy mindet. Siz Qajygeldin Ýkimetti basqarghan tústa memqyzmette boldynyz. Sol ótiliniz jaray ma? 

- Men endi ministrler kabiynetindegi júmysym 5 jyl emes, 3,5 jyldyng manayyndaghy ótil. Oghan deyingi Qazaq radiosyndaghy bas diyrektordyng orynbasary bolghanym, onan keyin Egemen Qazaqstan gәzetinde bolghanym jarasa, әriyne. Ony qalay esepteytinin bilmeymin. Ol basqa әngime. Eger biylik tarapynan qatang instruksiyalar bolatyn bolsa, onda qabyldanbay qaluy mýmkin.

- Osy memlekettik qyzmette kemi 5 jyl tәjirbiyesi boluy mindet degen talap qanshalyqty qajet?

- Ol endi qoghamdy sayasiy-әleumettik túrghyda alalaudyng formasy ghoy. Qoghamdaghy azamattardyng qúqyn әleumettik-sayasy toptargha bólip tastaudyng tәsili. Janaghy memlekettik qyzmette bolmaghan azamattardyng preziydenttik saylaugha týse almauy, búl әriyne qoghamdaghy әleumettik alauyzdyqty qozdyrushy negizgi faktorlardyng biri dep esepteymin.  Búnday talap әlemning eshbir elinde joq shyghar...

- Eragha, sizge kóp rahmet. Iske sәt!

- Sizderge de rahmet!

Pikirlesken Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz