Júma, 19 Sәuir 2024
Janalyqtar 3281 0 pikir 18 Mamyr, 2009 saghat 01:03

Aghylshyn tili әdirem qalyp qazaqtar endi qytaysha sóiley bastady

Qytaydyng yuaniin qor valutasy týrinde ainalymgha engizu jayly әngimening shetin qyltiytqan Qarjy ministri Bolat Jәmishev qazaqtyng bolashaghy kimning qolynda ekendigin bek týsindi bilem. Gazetimizding ótken sanynda, aspan asty eli «Hasakesytani huasyao bao» degen tól basylymyn Qazaqstanda memlekettik tirkeuden ótkizip, ózining qarusyz jaulap alu әreketin qyzu jýrgizip jatqandyghyn jazghanbyz. Aytyp auyz jighansha, eldegi memlekettik qazaq tili men resmy mәrtebege ie orys tilining qataryna endi qytay tili kelip qosylypty. Shashyndy júlyp ashulansang da aqiqaty osy! Ony myna fotosuret aighaqtap otyr.
Qayyr JAN
Almatydaghy «Atakent» sauda-kórme ortalyghynyng janynan ótip bara jatyp mandayshasyndaghy «7-shi Aziya tauarlarynyng Qazaqstandaghy kórmesi» dep ýsh tilde birdey jahangha jar salyp túrghan jazudy kórip shalqamnan týse jazdadym. Óitpegende she, Preziydentimizden bastap, bәrimiz «Ýsh túghyrly til» dep jelpinip jýrgende, qaryz bergish Qytaydyng jymysqy sayasaty aghylshyn tilin әdirem qaldyrdy. Búdan bylay respublika kóleminde qazaq jәne orys tilderi siyaqty, qytay tili de naryq, yaghny sauda-sattyq pen qarjy-qarajat tili degen lauazymdy iyelenip, qoldanylatyn bolady, kór de túr. Mektep baghdarlamasyna engizilmese arghy qolyndy beri әkel. Onsyz da sanamyzdy biylep-tóstegen soltýstik kórshimizding qúrsauynan qútyla almay jatqanda, sorly qazaqqa endi qytaysha til syndyrugha tura keledi. Áytpese kýning qaran. Sauda-sattyqtyng bәri qytaysha sayrap, alys-beris amaldary týgel yuanimen jýzege asyrylsa qaytpek kerek?! Nan tauyp jeging kelse ózinnen-ózing amalsyz til ýirenesin. Qytaydyng kóksegeni de sol. 
Alayda, múny qoyshy, bәrinen qauiptisi tolerantty Qazaqstannyng topyraghynda ósip-ónip otyrghan mening Núrekemning qamqoryndaghy 130 últtyng әr qaysysy qytaylyqtar qúsap kýni erteng óz tilderin memlekettik dengeyge kótergisi kelip shy shygharsa ne isteymiz? Toleranttylyghymyzdyng týtinin týzu úshyru ýshin oghan da kelisip, 130 tilde sóileuimiz kerek pe sonda? Ei, «boyaghysh degen sayyn saqalyn boyaghan» әneu bir shalgha úqsap, últaralyq tatulyqty saqtaymyz dep sandalyp jýrip ózimizding týbimizge ózimiz jetetin siyaqtymyz. Aytpaqshy, songhy kezderi shet tilderin ýiretu ortalyqtarynda aghylshyn men fransuz, nemis tilderine qaraghanda qytay tilining baghasy sharyqtap ketipti. Jәne, soghan qaramastan ony ýirenushiler qatary da kóbeye týsse kerek.

«QAZAQSTAN» aptalyghy, №17 (257), 7.05.2009

0 pikir