Sәrsenbi, 24 Sәuir 2024
Janalyqtar 3965 0 pikir 31 Mamyr, 2011 saghat 07:26

Sayasy qughyn-sýrgin qúrbany bolghan Eshim Ghúmarovtyng esimi úmytylmaq emes - M.Jadanov, BQO

ORAL. 31 mamyr. QazAqparat /Eljan Eraly/ - Tota­­liy­tarlyq qyspaqtyng tyrnaghyna iligip, jazyqsyz japa shekken janaqa­laly­q­tardyng biri - Eshim Ghúmarov.

Ol 1893 jyly Janaqala audanynyng №18 Mәsteksay auyldyq kenesine qarasty Jorta degen jerde dýniyege kelipti. Onyng ómir joly turaly Qazaqstannyng qúrmetti jurnaliysi, soghys jәne enbek ardageri Mәjit Jadanov bylaysha әngimelep berdi.

Ata-anasynan erte aiyrylghan Eshim aghalarymen birge jaldanyp, auqatty sharualardyng malyn baghyp kýnin kóredi. Kedeylikting saldarynan sauatyn da asha almaghan, diny bilimge de qoly jetpegen. Degenmen Eshim jastayynan pysyq, elgezek, adamgha jaqyn túratyn qabiletimen tanylady.

1916 jyly qazaq jastaryn qara júmysqa alu turaly patsha jarlyghyna oray, aghasynyng ornyna súranyp, Reseyge attanady. Ol osy saparynan 1917 jylghy Qazan tónkerisinen keyin elge oralyp, auyldaghy kenes júmysyna belsene aralasady. Auyl túrghyndaryn újymdyq sharuashylyqqa biriktiruge úiytqy bolyp, ózi bastap újymdyq kolhozgha mýshe bolady.

Otyzynshy jyldardyng basynda Mәs­teksay auylynda úiymdastyrylghan ma­shiy­namen shóp shabu stansasy diyrektorynyng sharuashylyq jónindegi orynbasary bolyp qyzmet atqarady. 1931 jyldan 1938 jylgha deyin SOKP qatarynda bolady.

ORAL. 31 mamyr. QazAqparat /Eljan Eraly/ - Tota­­liy­tarlyq qyspaqtyng tyrnaghyna iligip, jazyqsyz japa shekken janaqa­laly­q­tardyng biri - Eshim Ghúmarov.

Ol 1893 jyly Janaqala audanynyng №18 Mәsteksay auyldyq kenesine qarasty Jorta degen jerde dýniyege kelipti. Onyng ómir joly turaly Qazaqstannyng qúrmetti jurnaliysi, soghys jәne enbek ardageri Mәjit Jadanov bylaysha әngimelep berdi.

Ata-anasynan erte aiyrylghan Eshim aghalarymen birge jaldanyp, auqatty sharualardyng malyn baghyp kýnin kóredi. Kedeylikting saldarynan sauatyn da asha almaghan, diny bilimge de qoly jetpegen. Degenmen Eshim jastayynan pysyq, elgezek, adamgha jaqyn túratyn qabiletimen tanylady.

1916 jyly qazaq jastaryn qara júmysqa alu turaly patsha jarlyghyna oray, aghasynyng ornyna súranyp, Reseyge attanady. Ol osy saparynan 1917 jylghy Qazan tónkerisinen keyin elge oralyp, auyldaghy kenes júmysyna belsene aralasady. Auyl túrghyndaryn újymdyq sharuashylyqqa biriktiruge úiytqy bolyp, ózi bastap újymdyq kolhozgha mýshe bolady.

Otyzynshy jyldardyng basynda Mәs­teksay auylynda úiymdastyrylghan ma­shiy­namen shóp shabu stansasy diyrektorynyng sharuashylyq jónindegi orynbasary bolyp qyzmet atqarady. 1931 jyldan 1938 jylgha deyin SOKP qatarynda bolady.

Stansa qamtuyndaghy «Novyy puti» kol­hozyna jiberilgen Eshim Ghúmarov atalmysh sharuashylyqta alty jyl boyy egis brigadasynyng brigadiyri bolyp qyzmet atqaryp, egis kólemin úlghaytyp, odan mol ónim jinaluyn qamtamasyz etip, basshy organdardyng kózine týsip, alghyr qyzmetker retinde auyzgha alynady.

Úiymdastyru qabiletimen, iskerligimen tanylghan Eshim Ghúmarov «Novyy puti» kolhozynyng basqarma tóraghasy qyzmetine taghayyndalady. Ol basqarghan sharuashylyqtyng ekonomikasy nyghayyp, mal basy ósip, egis shyghymdylyghy artyp, kolhozshylardyng әl-auqaty jaqsarady. 1938 jyly oghan «halyq jaularymen» jaqsy qarym-qatynasta boldy degen jazyqsyz jala jabylyp, tútqyngha alynady.

Eshim Ghúmarovtyng jazyqsyz tútqyngha alynyp, tergeu barysynda әkesining jantýrshigerlik qinaudan ótkenin keyin balasy Múhtar bylaysha aityp bergen edi:

-«Halyq jauy» atanyp, temir torda otyrghan әkeme tergeushiler «72 ólim saghatyn» belgilep, ony karserge otyrghyzady. Odan ólmey qalghan әkemdi 25 jyl týrmede otyru jazasymen auystyrady. Degenmen әkeme taghylghan aiyp anyqtalmay, ol 1,5 jyldan keyin auylgha oralady. Osy uaqyt ishinde kórgen zorlyq-zombylyqtan әkemning jýikesi júqardy, densaulyghy nasharlady.

Eshim tughan auylyna oralghan song sharuashylyqtyng egis brigadasyn bas­qarudy qayta qolgha aldy.

1942 jyly әsker qataryna sha­qy­rylyp, nemis-fashist basqynshylarynan bosatylghan Vorenej qalasyndaghy qiy­raghan óndiris oryndaryn qalpyna keltirudegi enbek maydanyna aralasyp, óz ýlesin qosty.

Soghys ayaqtalghan song elge oralyp, «Novyy puti» kolhozy basqarma tóraghasynyng mal sharuashylyghy jónin­degi orynbasary, «Janatalap» kolhozynda mal firmasynyng mengerushisi qyzmetterin abyroyly atqaryp, úsaq sharuashylyqtardy irilendiruge atsalysty. Kezinde halqyna qyzmet etip, adaldyghymen eline syily azamat retinde tanylghan Eshim Ghúmarov kórgen zorlyq-zombylyqtyng әseri densaulyghyna әser etip, 1953 jyly 1-toptaghy mýgedek retinde zeynetke shyghady. 1979 jyldyng aqpanynda dýniyeden ozdy.

Sonynda әke ómirin jalghastyratyn úrpaq qaldy. Olar әuletting shanyraghyn shayqaltpay, keregesin tenseltpey, otyn mazdatqan, shyraghyn jarqyratyp ústap otyrghan úrpaq retinde tanyluda. Múhtar úzaq jyl halyq aghartu salasynda abyroyly qyzmet atqaryp, bilim beru salasynyng ýzdigi atanghan pedagog. Ol qazir zeynet demalysynda.

Eshimning nemeresi - Qanat Múh­tar­úly Eshimov - oblystyq mәslihattyng deputaty. Ol úzaq jyldan beri edilbay qoyyn ósiretin «Birlik» asyl túqymdy mal zauytyn basqaryp keledi. Ol basqarghan sharuashylyqtyng ekonomikasy jyl sayyn nyghayyp, mal basy ósip, júmysshylarynyng әl-auqaty artuda.

 

0 pikir