Elimizding Premier-ministri Asqar Maminge «Nur Otan» men «Aq Jol» partiyasy hәm Qazaqstan halyqtary  Assambleyasynan saylanghan 14 halyq qalaulysy Ortalyq Aziya elderindegi qazirgi oryn alyp alyp otyrghan ún eksportynyng onynan sheshilui ýshin deputattyq saual joldady. 

2013 jyly ala taqiyaly kórshilerimiz óz territoriyasy arqyly ótetin qazaq únynyng aksizdik salyghynyng tarifyn kóterip jibergen bolatyn. Osynyng arqasynda ózbek biznesi óz elinen qazaq óndirushilerin tolyqtay yghystyryp shygharyp, bizding bidaydan ózderinde ún shygharudy keninen jolgha qoydy. Sóitip ózbek akalar Aughan jerine satylatyn ún ónimderining baghasyna basy býtin qojalyq etuge qol jetkizdi.

Osynyng kesirinen 1 mln tonnagha deyin qazaq astyghy esh tosqauylsyz Ózbekstangha asyp jatyr. Al, ózbekter ishki súranysyn 500 myng tonna ún satyp alugha deyin qysqartty. Qalghan súranysyn ózderi óndirumen qanaghattaryp jatyr. Osydan ýlgi alghan Tәjikstan da, Qyrghyzstan da qazaq únyn aludy qysqartyp,  onyng esesine bizding bidaydy ózderinde tartyp, ún óndirudi jolgha qoya bastady.

Elimizding ún óndirushileri bir jylda  5,5 mln tonna ónim shygharady. Onyng 1,8 mln tonnasy ishki súranysty óteydi. Eger ún óndirushi kәsiporyndar tolyq quatynda júmys istese, onda 9,5 mln tonnagha deyin óndire alady.

Ún ónimin óndirushiler Aughanstan, Ózbekstan, Qytay, Týrkimenstan, Qyrghyzstan naryqtarynda ózderinde jaqsy jaghynan kórsete bildi deydi deputattar óz saualynda. 2016-2018 jyldar aralyghynda  ún óndirushilerimiz jyl sayyn 2,3 mln tonna úndy eksportqa shygharghan eken.

Deputattyq saualda jana tarifte osynyng bәri eskerilip, qazaq agrarlary mýddeleri qorghaluy qajettiligi aitylghan. Auylsharuashylyghymyzdyng órkendeui ýshin zor serpilis jasau qajet. Sondyqtan da, shet elge Qazaqstan bidayyn emes, únyn saudalaytyn jýie qalyptasuy kerek.

Ábil-Serik Áliakpar

Abai.kz