Beysenbi, 25 Sәuir 2024
3529 1 pikir 19 Jeltoqsan, 2018 saghat 10:30

Ekonomikalyq jәne әleumettik әleuet, jetistikter men halyq ómirining sapasy

Tәuelsizdik — halyqtyng basty qúndylyghy. Qazaqstan egemendikting alghashqy kýnderinen bastap damyp, gýldene týsude, búghan qogham men memleket ómirining barlyq salalaryndaghy auqymdy tabystar men jetistikter dәlel. Tәuelizdik jyldarynda elimiz últtyq ekonomikanyng barlyq salalarynda jana belesterge qol jetkizdi.

Sarapshylar RrimeMinister.kz-ke atalghan tarihy oqighanyng manyzdylyghy men Qazaqstannyng 27 jyldaghy jetistikteri turaly aityp berdi.  

Tәuelsizdik pen Elbasy Núrsúltan Nazarbaevtyng beybitshilik pen kelisimge negizdelgen syndarly sayasatynyng arqasynda Qazaqstan әlemning ozyq memleketterining qataryna qosyldy. Qarqyndy damu modeli elimizdi dýniyejýzining jyldam damushy memleketterining aldynghy qataryna shyghardy. Býginde 1991 jyly Qazaqstan halqy tandaghan tarihy kýshti asyra baghalamau mýmkin emes — bir-birine senim úyalaghan, erkin, tәuelsiz elde, әlemde ómir sýrudi tandau, óz taghdyryn, keleshek úrpaqtyng ómirin anyqtau, jarqyn keleshekke jol bastau. Qazaqstan tәuelsizdikting alghashqy kýnderinen bastap adam men onyng qúqyqtary men mýddeleri basty baylyq retinde sanalatyn qúqyqtyq demokratiyalyq memleket pen әdiletti azamattyq qogham qúru turaly maqsat qoydy.

QR Preziydenti janyndaghy Qazaqstan strategiyalyq zertteuler institutynyng Áleumettik-sayasy zertteuler bólimining basshysy Alua Joldybalina tәuelsizdik úghymy qazaqstandyqtar ýshin qasiyetti úghym sanalatynyn aitty.

«Tәuelsizdikting qadir-qasiyetin әri bagha jetpes qúndylyq ekenin bizding halyq jaqsy sezinip, týsinedi, ony qasterleydi. Tәuelsizdik elimizde ózimizdin mýddemizge say derbes sayasatymyzdy jýrgizuge, halyqaralyq qauymdastyqtyng teng mýshesi retinde ornymyzdy aiqyndaugha zor mýmkindik berdi», — dedi A. Joldybalina.

Sonymen qatar, sarapshynyng pikirinshe, myqty memleket qúru jolynda ónirlerdi damytu ýlken manyzgha iye.

«Tәuelsizdik jyldaryndaghy jetistikterding biri dep býginde ónirlerding damuyn aita alamyn. Elimizdegi ónirlerding ekonomikalyq-әleumettik әleueti, jetistikteri, ómir sapasy birtútas Qazaqstannyng túraqty әri tepe-teng damuyna yqpal etedi. Ár ónirding gýldenui – ol Qazaqstannyng gýldenui, yaghny aldaghy uaqytta әr ónir ózindik brend, ózindik damu erekshelikteri, ekonomikalyq baghyttylyghy bar aimaqqa ainaluy tiyis. Ekonomikalyq quatty әri әleumettik jaghynan joghary damyghan kýshti ónirler Qazaqstannyng túraqty damuynyng kepili, — dedi sarapshy.

QR Túnghysh Preziydenti – Elbasy Qory janyndaghy Álemdik ekonomika jәne sayasat institutynyng (ÁESI) sarapshylary óz kezeginde Qazaqstannyng әlemdik qauymdastyqtaghy róli men ornyna qatysty pikir bildirip, tәuelsizdikting arqasynda qazaqstandyqtargha ashylghan eleuli mýmkindikterdi atap ótti.

ÁESY sarapshysy Júmabek Sarabekovtyng aituynsha, respublikamyz tәuelsizdikting 27 jylynda memlekettilikti nyghaytu men últtyq әleuetti damytu maqsatynda qyzyqty da kýrdeli joldy enserdi. Elimiz naryqtyq arnagha kóshu mindetin oidaghyday oryndap, túraqty ekonomikalyq ósim negizderin saldy. Qazaqstan auqymdy әleumettik reformalardyng iske asyryluyn qamtamasyz etken memlekettik basqarudyng jana jýiesin qalyptastyrdy.

«Qazaqstan etnosaralyq qatynastardyng ýilesimdi jәne ornyqty damuymen erekshelenetin memleket retinde baghalanady. Osylardyng arqasynda Astana býgingi tanda – Ortalyq Aziyada moyyndalghan kóshbasshy el. Osylaysha, tәuelsizdik jyldarynda el ekonomikasy 20 ese ósti, búl Qazaqstangha әlemning bәsekege qabiletti 50 elining qataryna qosylugha jol ashty. Búdan ózge, Qazaqstan biznes jýrgizuge óte qolayly jaghdaylar jasay aldy – tәuelsizdikting 27 jylynda QR-gha 300 mlrd-tan astam tikeley sheteldik investisiyalar baghyttaldy. Atalghan kórsetkish boyynsha biz postkenestik memleketter arasynda kósh bastaushylardyng birimiz», — dedi J. Sarabekov.

Sarapshynyng aituynsha, Qazaqstannyng osy jyldar aralyghynda geografiya «qaqpanyn» ensere alghany da asa manyzdy. Álemdik múhittan alys ornalasuy osyghan deyin Qazaqstannyng әlsiz jeri retinde qaralyp keldi, alayda kólik infraqúrylymynyng auqymdy janghyrtyluy, sonyng ishinde jana avtojoldar men temir joldar qúrylysy, sonday-aq port quattylyqtaryn damytudyng arqasynda Qazaqstan Europa men Aziya arasyndaghy qúrlyq kópirine ainaluda.

Salystyra tekserilgen әri strategiyalyq sauatty syrtqy sayasat Qazaqstannyng túraqty ishki damuynyng manyzdy kepiline ainalghanyn atap ótken jón. Resey, Qytay, Europalyq odaq jәne Qúrama Shtattar sekildi iri derjavalardyng geosayasy mýddelerining toghysynda túrghan Qazaqstan barlyq ortalyqtarmen tendey qarym-qatynas ornata aldy. Qazirgi tanda Astana ózin strategiyalyq túraqtylyq pen qauipsizdikti nyghaytugha eleuli ýles qosatyn halyqaralyq qatynastardyng bedeldi subektisi retinde tanytty.

Búdan ózge, J. Sarabekov Qazaqstan aldynda damudyng zamanauy kezeninde jana syn-tegeurinder túrghanyn atap ótti.

«Býginde biz iri memleketter arasyndaghy geosayasy kýresting shiyelenisuine kuә bolyp otyrmyz. Álemdik ekonomikada jahandanudan keri serpilu sipattary bayqaluda, búl býkil jahandyq jetkizu tizbegindegi eleuli auytqulargha alyp kelui mýmkin. Sonymen qatar AT-ny ónerkәsipke keninen engizu jәne eskirgen óndiristen bas tartumen sýiemeldenetin tehnologiyalyq qúrylymda týbegeyli ózgerister bolyp jatyr. Osy faktorlardyng barlyghy Qazaqstanda әri qaray janghyrtu men qúrylymdyq reformalardy jýrgizudi qajet etedi», — dedi sarapshy.

ÁESY sarapshysy Radik Temirghaliyev tәuelsizdik — búl halyqtyng erkindigi ekenin aitty. Úlystyng saqtaluy men tolyqqandy damuynyng jalghyz senimdi kepili — derbes memlekettiligining boluynda.

«Memlekettilikti alu jәne saqtau әr úlystyng basty maqsaty ekeni sózsiz. Áriyne, halqymnyng óz memleketining bar bolghanyna quanamyn. Eger qazirgi әlemde myndaghan týrli halyq bolsa, onda 200-ge juyq memleket – BÚÚ mýshesi. Sondyqtan búl biz әrdayym týsine bermeytin asa baghaly qúndylyq», — dedi sarapshy.

Sonymen qatar, R. Temirghaliyev әrbir adam ýshin tәuelsizdik — aldymen ózining erkindigi ekenin aitty.

«Búl – esh kedergisiz aqparat aludyn, ózin-ózi damytudyng bagha jetpes mýmkindigi. Adamdar óz betinshe biznespen, shygharmashylyqpen jәne t.b. ainalysa alady. Býginde qazaqstandyqtardy әlemning kez kelgen nýktesinen keziktiruge bolady. Azamattarymyz shet elderde bilim alyp, júmys istep, ómir sýre alady. Búl – bizding jayly ómir sýruimizge jasalghan jaghday», — dep týiindedi sarapshy.

Abai.kz

1 pikir