“Respublikalyq sayasy qughyn-sýrginge úshyraghandar qauymdastyghy” men qogham belsendiler birlesip, Alash arystary qamauda bolghan NKVD-nyng tergeu izolyatorynyng qonaq ýige ainaluyna qarsylyq bildirip, aksiya úiymdastyrdy.

Nauryzbay batyr men Qarasay batyr kóshelerining qiylysynda ornalasqan búl ghimarat kezinde NKVD nyng tergeu izolyatory bolghan. Alash azamattaryn ayausyz qinap, qughyngha úshyratqan qaraly oryn endi qonaq ýige ainalmaq.

Belsendilerding aituynsha, búl jerde 2003 jyly múrajay bolghan. Biraq, ol eki jyldan keyin jekemenshikke ótip ketken.

Júmabek Ashuúly, qoghamdyq belsendi:

- Búl ghimarat jekemenshikke ótip ketti. Endi ol firmanyng ókilderi ne istesek te ózimiz bilemiz deydi. Múnyng aldynda otyrghan "Aliyans banktyn" qúramdas bóligi “OOS Aliyans” degen bolatyn. Men sony basqaryp otyrghan jigitke: “Bәlen jyldan beri jalgha berip qyzyghyn kórdinder. Endi búl ghimaratty óz erikterinmen qaytaryndar. Búghan memleket aqsha bólip, múrajaydy qaytadan ashatyn bolsa, senderge әruaqtar da riza bolady. Halyqtyng da alghysyn alasyndar. Olay etpeytin bolsandar, búl jerdi sot arqyly tartyp alamyn” dedim. Sodan keyin olar ayaq asty basqa bireulerge satyp jiberdi. Endi búlar biz óz aqshamyzgha satyp alghanbyz, búl bizding jekemenshigimiz. Biz búl jerge qonaq ýy salamyz deydi. Men osy ghimarat ýshin kýresip kele jatqanyma 13 jyl boldy. Áli de toqtamaymyz. Qazir kishkene seng qozghaldy. Almaty qalasynyng әkimdigi “qúrylystaryndy toqtadyndar” dedi. Mine, ekinshi apta boldy qúrylystary toqtap túr. Bizde tarihy ghimarat jekeshelenbesin degen zang bar. Sol zangha sýiene otyryp, tartyp alugha bolady. Bәri ózimizding biylikting qolynda.

Beybit Qoyshybaev, tarihshy, jazushy, Ádilet tarihi-aghartu qoghamy tóraghasynyng orynbasary:

- Keshegi GPU, NKVD degen úiymdar osy ýide qúryldy. Halyqtyng qaraly tarihyn jasap, qyrghyngha úshyratqan osylar. Tek qana ýlken terror jyldary 120 myng adam sottaldy dep aitamyz osy kýni. Onyng 25 myny atyldy. Tek qana osy ortalyqtyng podvalynda jatyp, tergegen jerinde atylyp, tórt-bes myng adamdy myna Janalyqqa aparyp kómgen. Aldynda mashina dýrildep túrady. Ýkimin shygharyp, atyp tastaydy da, qapqa salyp aparyp kómedi. Mine, búl osynday bir qaraly ghimarat. Sondyqtan búl jerdi biz joghaltuymyzgha bolmaydy. Búl jer halyqtyng sanasyn oyatugha qyzmet etui kerek. Múny sauda-sattyq ornyna ainaldyrugha bolmaydy. Qaraly tarihty eske salyp túrghan jer. Búl jerdi jastardy tәrbiyeleu qúralyna ainaldyru kerek. Jastar sol kezdegi aitylmay kelgen qaraly tarihty bilse, tәuelsizdikting tuyn nyq ústaytyn azamattar bolady. Jәne búl jer tәuelsizdikti tereng týsinuimizge yqpal etetin kiyeli oryn. Sondyqtan búl tarihy ghimarat ýshin kýres jalghasa beredi.

Al, búl ghimaratty satyp alghan firma ókilderi eshqanday pikir bildirmeytinderin aitty. Biraq, búl mәsele aldaghy uaqytta Almaty qalalyq әkimdigining tikeley baqylauynda boluy tiyis.

Núrbiyke Beksúltanqyzy

Suret "Jas Alash" gazetining saytynan alyndy

Abai.kz