Beysenbi, 25 Sәuir 2024
Jalqy súraq 4935 8 pikir 1 Mausym, 2018 saghat 14:26

Bilim ministrining balasynan Bill Geyts shygha ma?

 

Býgin Qazaqstan Halyqaralyq dengeydegi mәrtebesi bar balalardy qorghau kýnin atap ótip jatyr. Biyl ghana emes, búl kýn jyl da atalyp ótiledi. Jón-aq, әriyne. Quansa, bala quansyn.

Elimizde 5 million (!) bala bar eken, onyng 33 myny ata-anasyz jetimder kórinedi. Osy balalarymyz quansyn, shattansyn, «mәz-mәiram, qatyq-ayran bolsyn» dep jergilikti biylik barynsha merekelik kónil kýige layyq sharalar jasauda. Mysaly, tap qazir Astanadaghy ýsh ýlken alanda: Astanalyq sayabaqta, Qarjy ministrligining aldyndaghy sayabaqta, Oqushylar sarayynyng qasyndaghy sayabaqta  balaqaylardyng saltanatty sherui ótip jatyr. Sheruden keyin astanalyq jetkinshekterge jetkeninshe balmúzdaqtar men tәtti susyndar taratylady. Balmúzdaq jep jýrip balaqaylar «Zdrastvuyte, leto» («Sәlemetsing be, jaz») degen sauyqtyq baghdarlamagha qatysyp, flesh-mob jasaydy, suretter salady, estrada әnshilerining konsertin tamashalaydy.

Almaty da Astanadan kem qalyp jatqan joq. Almatylyq ata-ana býgin «bota-taylaghyn» jetelep sayabaqtarda jýr. Sayabaqtarda olardy sayqymazaqtar, animatorlar, alyp quyrshaqtar, jonglerler qarsy alyp, qúraq úshyp qyzmet kórsetude.

Ózining bәdendi mýsinin ózi qyzyqtap, beynebayandargha týsip jýrgen Maqpal Isabekova men tar balaq shalbar kiyip әn salatyn Aliysher Karimov balalargha arnap óner kórsetpek. Merekege qatysushy balaqaylardy "Letnyaya mozaika",  "Svetochnye» kepky svoimy rukamiy", "Vozdushnye zmei" atty sheberlik-synyptary kýtip túr.  "Chudo-derevo" deytin aiyrbas-jәrmenkesi de býgin ótedi. Búl jәrmenkede balalar ózara kitap nemese quyrshaq aiyrbastaularyna bolady. Býgin, sonday-aq, almatylyq balaqaylardyng  Últ aspaptar múrajayynda shygharmashylyq kórmeler ótkizip, Jambyl atyndaghy jasóspirimderge arnalghan kitaphanagha kiruge mýmkindikteri bar.

Osy rette biz  sauyqshyl Qazaqstannyng Halyqaralyq balalardy qorghau kýnin atap ótuge keshe-aq kirisip ketkenin aityp ótkenimiz jón shyghar. Keshe býgingi saltanatty sheruge dayyndyq elimizdegi barlyq ýlkendi-kishi qalalarda qyzu jýrip jatty.

Al, keshe, yaghni, 31-mamyr – Ashtyq jәne qughyn-sýrgin qúrbandaryn eske alu kýni edi. Alayda, mektepter men balabaqshalar da, baryn bala-shaghasynyng auzyna tosatyn ata-analar da, Ashtyq pen qughyn-sýrgin qúrbandaryn eske alghan joq. Óitkeni, biylikke, biylikti biylep-tóstep otyrghan әuletke jas úrpaqtyng Reseyge bodan, qúl bolghan zar-zamannyng ashy shyndyghyn bilgeni, bilip alyp otanshyl, últshyl azamat bolyp qalyptasuy kerek emes siyaqty. Ýsh jastaghy balasynyng tegin (DNK-syn) AQSh-qa aparyp teksertip, odan Bill Geyts siyaqty biznesting danyshpany shygha ma, joq pa dep teksertip jýrgin Bas pedagogymyz Saghadiyev deytin «sar balagha» Qazaqstandaghy bar balanyn  besikten beli shyqpay jatyp, ótken-ketkendi bilip óskeni, tipti, kerek emes ekeni beseneden belgili.

IYә, ótken kýnderding zobalany qaytyp kelmesin. Qazaq balasynyng qaryny ashyp, ózegi talmasyn. Qughyn-sýrgin kórip, aidauda, abaqtyda azap tartpasyn. Tәnirim qazaqtyng kýnin endi eshkimge qaratpasyn. Biraq, biz, ýlkender, agha jәne orta buyn bastap, keyingi úrpaq, jas jetkinshekter sol bir zúlmat zaman qaytyp kelmes ýshin qayghyra da biluimiz kerek qoy. Ol ýshin keshe tayly-túyaghymyz qalmay Alash arystarynyng últtyq kýres jolyndaghy úly múrattaryn úlyqtap, ashtyqtan bauday týsken ata-babalarymyzdy eske aluymyz kerek edi. Sol súmdyqtardyng qay taraptan jasalghanyn, ne ýshin bolghanyn ashyq aituymyz kerek edi. Ókinishke qaray, sherushil, sauyqshyl Qazaqstan biyligi ózinen-ózi qymtanyp, jasqanyp 31-mamyrdy eleusiz ótkizip jiberuge tyrysty.

Áytse de,  qayta oyanghan qazaq ruhy búl kýni bir serpilip qaldy. Eldiktin, órlikting ruhyn әigiledi. Keshe. Keshe mektepter men balabaqshalar saltanatty sherulerge dayyndalyp, qyzyltanau bolyp, sýrligip jatqanda sonou Alman elinen (Germaniyadan) Almatygha arnayy kelgen Ómirhan Altyn bauyrymyz ata-anasy, ata-әjesi, tughan-tuysy Qytaydyng konslagerlerinde tútqynda qalghan balalargha syi-siyapat jasap, kónilderin aulady. Bir Ómirhannyng ózi eluden astam balagha ishine aqsha salynghan konvert taratty. Dýniyejýzi qazaqtarynyng byltyrghy 5-shi qúryltayynda qytaydyng qazirgi territoriyasynda ómir sýrip jatqan qazaqtardyng basyndaghy qiyn haldi aqtaryp salghan Batystyng azat oily jurnalisti Ómirhan Altyn men «Atajúrt jastary» qozghalysy jan tebirenterlik is jasady. «Atajúrt» jastary men Ómirhannyn  qonaghy bolghan baldyrghandar: «Qazaqstanym», «Otanym», «Ata júrtym», «Mening memleketim», «Tәuelsiz elim» dep sóiledi. Ólender oqydy, qoldaryn jýrek tústaryna qoyyp Qazaqstannyng әnúranyn shyrqady. Ol balaqaylardyng sózinde de, kózinde de shyndyq túrdy. Biz olardyng jәudirgen janarlarynan ertengi otanshyl, elimshil, últshyl azamattardy kórip quandyq. Teginde, patriottyq tәrbie degenimiz osylay berilse kerek. Bill Geyts, mine, osylardyng arasynan shyqsa kerek. Al, Bilim ministrining balasynan...ony bilmedik, tek tilegimiz: tauday azamat bolyp óssin!

Abai.kz

 

 

 

 

 

8 pikir