Senbi, 20 Sәuir 2024
Qazaq jeri 6004 111 pikir 27 Aqpan, 2018 saghat 10:25

Sheteldikke ýilengen Qazaqstan azamattaryna da jer satylmauy kerek

QR Preziydenti N.Nazarbaevqa

QR Parlamenti senatynyng tóraghasy Q.Toqaevqa

Senat deputattaryna

 

                                          AShYQ HAT

Biz, Qazaqstan Respublikasynyng azamattary, óz konstitusiyalyq qúqyghymyzdy paydalana otyryp, QR Parlamenti Mәjilisining ekinshi oqylymynda maqúldanghan, halyqtyng talaby engizilmegen "Jer zany" jobasyn qabyldamay, Mәjiliske keri qaytaruynyzdy talap etemiz. Jәne de halyqtyng tómendegidey úsynystaryn jer zany jobasyna engizudi súraymyz.

QR Preziydenti N.Nazarbaev  2016 jyly dau tughyzghan «Jer turaly» kodeksting keybir baptaryna moratoriy jariyalghanda: «Halyqtyng alandauy dúrys. Halyqqa únamaytyn zannyng bizge qajeti joq», – dep ashyq aitqan bolatyn. Endeshe, últ mýddesi kózdelmegen, halyqtyng talaby engizilmegen zang halyqqa esh qajet emes. Úsynys-talaptary naqty engizilmegesin el-júrt taghy qatty alandauda.

Qazaqstan Respublikasynyng 2003 jyly qabyldanghan  «Jer kodeksinin» 24-babynda: «Auyl sharuashylyghy maqsatyndaghy jerge menshik qúqyghy sheteldikter, azamattyghy joq adamdar, sheteldik zandy túlghalar, sonday-aq jarghylyq kapitalyndaghy sheteldikterdin, azamattyghy joq adamdardyn, sheteldik zandy túlghalardyng ýlesi elu payyzdan asatyn zandy túlghalar auyl sharuashylyghy maqsatyndaghy jer uchaskelerin jiyrma bes jylgha deyingi merzimge jaldau sharttarymen uaqytsha jer paydalanu qúqyghymen ghana iyelene alady» dep anyq jazylghan. Alayda, QR Preziydentining 2016 jylghy 6 mamyrdaghy № 248 «Jer zannamasynyng keybir normalaryn qoldanugha moratoriy engizu turaly» Jarlyghy boyynsha 24-bapqa uaqytsha 5 jylgha moratoriy jariyalanghanyn bilemiz. Yaghni, 24-baptyng zandyq kýshi mýlde joyylmady, tek 2021 jyldyng 31 jeltoqsanyna deyin uaqytsha ghana toqtatyldy. Qoghamda  ýlken rezonans tughyzyp otyrghan 24-bapqa, moratoriy kezinde «Jer kodeksine» ózgerister men tolyqtyrular engizu turaly Zang jobasyna: «Jer kodeksinin» 24-babynyng 1- tarmaghynyng ýshinshi bóligi toqtatyla túrghan kezende:

1. «Auyl sharuashylyghy maqsatyndaghy jer uchaskeleri sheteldikterge, azamattyghy joq adamdargha jәne sheteldikter jәne jarghylyq qorynda sheteldikter ýlesi 1 payyz ýlesi bolsa da jer satylmaydy jәne jalgha berilmeydi» dep ózgeris engizudi talap etemiz.

2. Auyl sharuashylyghy maqsatyndaghy jer uchaskeleri sheteldiktermen jәne azamattyghy joq adamdarmen aralas nekede (erli-zayyptylyqta) túrghan Qazaqstan azamattaryna (azamatshalaryna) jer satylmaydy jәne jalgha berilmeydi» dep ózgeris engizudi súraymyz.

Qoldanystaghy  Jer kodesinining  6-babynyng 6 tarmaghynda: «Eger osy Kodekste nemese Qazaqstan Respublikasynyng basqa da zang aktilerinde ózgeshe kózdelmese, sheteldikter, azamattyghy joq adamdar, sonday-aq sheteldik zandy túlghalar jer qúqyghy qatynastarynda Qazaqstan Respublikasynyng azamattarymen jәne zandy túlghalarymen  teng qúqyqtardy paydalanady jәne sonday mindetter atqarady» delingen. Atap ótu kerek, búl bapqa moratoriy jariyalanbady jәne jana zang jobasynda eshqanday ózgerister engizilmedi.  Yaghni, búl bap  boyynsha sheteldikter jer qatynasynda Qazaqstan azamattarymen teng qúqyly ekenin naqty  kórsetip túr.  Ákimder jәne  qolynda biyligi bar lauazymdy túlghalar zannyng osy әlsiz túsyn (osy bapty) paydalanyp, qulyghyn asyryp, sheteldikterding bizben teng qúqyqtyghyn paydalanyp,  jerdi  sheteldikterge satugha jәne jalgha beruge  mýmkindik berui mýmkin.

Sol sebepti, búl bapqa: «Sheteldikter, azamattyghy joq adamdar, sonday-aq sheteldik zandy túlghalar auyl sharuashylyghy maqsatyndaghy jer qúqyghy qatynastarynda  esh qúqyqtar paydalana almaydy» dep ózgeris engizudi talap etemiz.  

Jana zang jobasynyng 23-baby 4-tarmaghynda: «Qazaqstan Respublikasynyng shekaralyq aimaghynda jәne shekaralyq beldeuinde ornalasqan jer uchaskeleri sheteldikterdin, azamattyghy joq adamdardyn, QR sheteldiktermen nemese azamattyghy joq adamdarmen nekede túrghan (erli-zayypty bolghan) azamattarynyn, sonday-aq sheteldik zandy túlghalardyng jәne Qazaqstan Respublikasynyng sheteldik qatysushysy bar zandy túlghalarynyng jeke menshigine jәne jer paydalanuyna berilmeydi» delingen.

Búl bapta tek memlekettik shekara ainalasyndaghy jәne shekara manyndaghy  jerler  ghana berilmeydi delingen. Al, jerining kólemi jóninen dýnie jýzinde 9-oryn alatyn Qazaqstan úlan-baytaq jerdi qamtyp otyr (jerining audany — 2724,9 myng km²).  Yaghny memlekettik shekaradan tysqary alys  jatqan  jәne ortalyq aimaqtar jerleri sheteldikterge berilui mýmkin degen sóz. Búl Zannyng óte әlsiz túsy.  Zannyng әlsiz túsyn paydalanghan әkimder men lauazymdy túlghalar, shekara aimaghy men beldeuindegi jerlerge tiyispey, memlekettik shekaradan alys jatqan jerlerdi sheteldikterge jalgha berui mýmkin degen qauip tuady.

Sol sebepti,  búl babty «Qazaqstannyn  tútas territoriyasynda ornalasqan auyl sharuashylyghy maqsatyndaghy jer uchaskeleri» degen sózben tolyqtyryp,   mynaday tolyqtyrular engizuge tiyistimiz.  «Qazaqstan Respublikasynyng shekaralyq aimaghynda jәne shekaralyq beldeuinde ornalasqan  jer uchaskeleri, sonday-aq, Qazaqstannyn  tútas territoriyasynda ornalasqan auyl sharuashylyghy maqsatyndaghy jer uchaskeleri sheteldikterdin, azamattyghy joq adamdardyn, QR sheteldiktermen nemese azamattyghy joq adamdarmen nekede túrghan (erli-zayypty bolghan) azamattarynyn, sonday-aq sheteldik zandy túlghalardyng jәne Qazaqstan Respublikasynyng sheteldik qatysushysy bar zandy túlghalarynyng jeke menshigine jәne jer paydalanuyna berilmeydi
«Jer kodeksinin»  qoghamdyq rezonans tudyrghan baptaryn múqiyat saraptap, halyqtyng jogharydaghy úsynys-talabyn  jer zany jobasyna  engizu ýshin QR Parlamenti Mәjilisine keri qaytarudy talap etemiz!

Talghat Qatauov, qogham belsendisi

 

Halyqtan  osy mәsele boyynsha  әleumettik jeli arqyly qol jinaluda

 Abai.kz

 

 

111 pikir