Júma, 29 Nauryz 2024
Qauip etkennen aitamyn 5130 5 pikir 30 Qantar, 2018 saghat 11:43

Birjynysty «nekege» qarsy zang qajet

26 qantarda 1 arnadan berilgen habarda Reseyde alghash ret eki er adamnyng resmy týrde nekege túrghany aityldy. Anyghynda Reseyde qoghamdyq pikir de, memlekettik basqaru oryndary da , sayasatta yqpaly zor pravoslav shirkeui de bir jynysty adamdardyng nekege túruyna qarsy. Sonda jogharyda atalghan jay qalay oryn aluy mýmkin degen súraq tuady.

Sol kýngi The Moscow Times gazetining jazuyna qaraghanda resmy oryndardyng Pavel Stosko men Evgeniy Voysehovskiyding arasyndaghy «nekeni» tirkeuine Resey zanynyng osaldyghy sebep bolghan siyaqty. Reseydegi Otbasy Kodeksining 14-tarmaghynda qandas tuys adamdardyng nekesin tirkeuge zang jýzinde tiym salynghanymen, bir jynysty adamdardyng «nekesi» jayly mýldem aitylmaghan.

Pavel Stosko men Evgeniy Voysehovskiy zandaghy osy osal tústy paydalanyp aldymen bir jynysty neke resmy moyyndalghan Kopengagen qalasynda «nekelesip» tiyisti qújat alghan song Reseyge oralghan. Mәskeu qújat tirkeu mekemesi qyzmetkerining olardyn  «neke kuәligin» rastap tanba soghuynan basqa amaly qalmaghan.

Resey Dumasynda búl oqigha shu tudyryp, halyqaralyq qatynastar komissiyasynyng tóraghasy Leonid Sluskoy otbasylyq zangha shúghyl týrde týzetuler engizudi talap etken (https://themoscowtimes.com/news/russia-accidentally-recognizes-gay-marriage-couple-says-60295).

Resey zangerleri kesh te bolsa es jighan siyaqty. Al Qazaqstandaghy jaghday qalay? Tәuelsizdik alghanymyzgha shiyrek ghasyrdan asyp ketse de oi-sanamyz qazaqylyq tabighatymyzgha, ata-baba dәstýrine mýldem jat shet júrttyng aqparat qúraldary syrttan tanylghan nasihaty yqpalynan aryla almay otyrghany turaly az aitylyp jýrgen joq. Eger ýkimet, Parlament tarapynan neke turaly zangha der kezinde tiyisti ózgerister engizilip, zang jýzinde bir jynystylar arasyndaghy «nekege» anyq ta naqty tyiym salynbasa ruhany azghyndyq beleng alghan myna zamanda onsyz da sany az qazaqtyng  úrpaq órbitip el boluy ekitalay.

Býgingi kýni batystyng eng yqpaldy aqparat qúraldary kýn sayyn erkek pen erkektin, әiel men әielding bir birine «ghashyqtyghy» siyaqty azghyndyqtyng adam tabighatyna jat jiyrenishti kórinisterdi  «mahabbat erkindigi» retinde nasihattap ýlkenning de, jastyng da sanasyna qúiyp jatyr.

Birjynystylardyng nekelesu qozghalysy on segizinshi ghasyrdyng ortasynda Germaniyada Karl Haynrih Ulirihs, Magnus Hirshfelid, Reseyde Emma Goldman siyaqty evrey belsendilerining bastamasymen bel alyp, Amerika Qúrama Shtattarynda tamyr jayghan. Áuelde Amerikanyng Psihiatrlar Qoghamy óz jynystylarymen jaqyndasatyndardy  psihikalyq aurugha úshyraghyn adamdar dep tanyghanymen, 1973 jyly búl tújyrymnan resmy týrde bas tartypty. Al 2000 jyly Vermont shtatynda Amerika tarihynda alghash ret erke júptardyng «nekesi» tirkeldi. Múny «qyztekelerdin» jenisi, al últtyng jenilisi dep qabyldaghan dúrys shyghar.

Qazir «jynystyq azshylyqtyn» qúqyghyn qorghau degen jeleu Batystyng ózge elderge sayasy qysym  kórsetu qúralyna ainaldy. 2006 jyly tamyz aiynda Izraili mәsihi, músylman dinindegiler ýshin de qasiyetti qala bolyp sanalatyn Qúdysta dýniyejýzilik geyler men lesbiandardyng jiynyn ótkizip, әlemdik qoghamdastyqtyng narazylyghyn tughyzghan edi. Alayda azghyndyqty jarnamalau sol uaqyttan beri ýdey týsti. Búl tasqyngha tereng últtyq sanamen,  myqty zanmen ghana qarsy túrugha bolady.

Marat Ermúqanov, Qyzyljar qalasy

Abai.kz

5 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1565
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2260
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3541