Beysenbi, 25 Sәuir 2024
Janalyqtar 3069 0 pikir 24 Jeltoqsan, 2010 saghat 09:52

Núra Matay. Ábilhayyr hannyng molasy tabylghan siyaqty

Ghalymdar Aqtóbe oblysy, Áyteke by audanyna qarasty  Aqqúm aulynyng manynan әigili Ábihayyr hannyng qabiri boluy yqtimal eki jer tauypty. Búl turasynda Atyraudaghy caspionews.kz sayty habar taratyp otyr.

Negizi «Han molasy» atanghan Ábilqayyr bahadýr jerlengen jerge o basta kýmbez ornatylghan. Odan beri talay su aghyp, talay qar eridi. Neshe zaman audy. Sóitip, uaqyt óte kele kýmbez qúlap,qabir jermen-jeksen bolyp ketken eken. Songhy jýz jyldyng bederinde Ábilqayyr handy dәripteytindey, onyng kýmbezin qorghaytynday qazaqta hal bolmaghany anyq. Áne, sodan kelip «Han molasynyn» qarayghan tómpeshigi de qalmaghangha úqsaydy.

Endi, mine, Qúdaya tәuba, hanymyzdyng da qabiri tabylatyn kýn alys emes. 2011 jyly Aqtóbede «Euraziyanyng tarihy men mәdeniyetindegi Aral-Kaspiy aimaghy» atty ghylymy konferensiya ótip, sonda osy «Han molasy» tóniregindegi tarihy zertteuler jan-jaqty qaralyp, talqylanyp bir qortyndy shygharylmaq.  2007 jylda beri jýrgizilgen qazba júmystary nәtiyjesinde tabylghan sýiek qanqalaryna arheologtar men genetikter zertteu jýrgizip jatyr. Ghylym qatelespese kerek.

Qazaq tarihyndaghy әigili túlghanyng biri Ábilhayyr han 1727 jyly Búlanty ózenining boyyndaghy jәne 1729 jylghy ataqty Anyraqaydaghy jongharlarmen soghysta qazaq qolyn basqarghan, jenis jalauyn jelbiretip, atamekendi azat eken qolbasshy han.

Ghalymdar Aqtóbe oblysy, Áyteke by audanyna qarasty  Aqqúm aulynyng manynan әigili Ábihayyr hannyng qabiri boluy yqtimal eki jer tauypty. Búl turasynda Atyraudaghy caspionews.kz sayty habar taratyp otyr.

Negizi «Han molasy» atanghan Ábilqayyr bahadýr jerlengen jerge o basta kýmbez ornatylghan. Odan beri talay su aghyp, talay qar eridi. Neshe zaman audy. Sóitip, uaqyt óte kele kýmbez qúlap,qabir jermen-jeksen bolyp ketken eken. Songhy jýz jyldyng bederinde Ábilqayyr handy dәripteytindey, onyng kýmbezin qorghaytynday qazaqta hal bolmaghany anyq. Áne, sodan kelip «Han molasynyn» qarayghan tómpeshigi de qalmaghangha úqsaydy.

Endi, mine, Qúdaya tәuba, hanymyzdyng da qabiri tabylatyn kýn alys emes. 2011 jyly Aqtóbede «Euraziyanyng tarihy men mәdeniyetindegi Aral-Kaspiy aimaghy» atty ghylymy konferensiya ótip, sonda osy «Han molasy» tóniregindegi tarihy zertteuler jan-jaqty qaralyp, talqylanyp bir qortyndy shygharylmaq.  2007 jylda beri jýrgizilgen qazba júmystary nәtiyjesinde tabylghan sýiek qanqalaryna arheologtar men genetikter zertteu jýrgizip jatyr. Ghylym qatelespese kerek.

Qazaq tarihyndaghy әigili túlghanyng biri Ábilhayyr han 1727 jyly Búlanty ózenining boyyndaghy jәne 1729 jylghy ataqty Anyraqaydaghy jongharlarmen soghysta qazaq qolyn basqarghan, jenis jalauyn jelbiretip, atamekendi azat eken qolbasshy han.

Ábilhayyr han 1730 jyly Resey patshasymen odaqtas bolugha sóz baylasady. Sóitip, úzaqqa sozylghan kelissózderden keyin 1731 jyly Han Ábilqayyr  ózining búqarasymen Resey patshasyna qaraydy.

Kýni býginge deyin qarama-qayshy kózqarastardyng nysanasyna ainalghan Ábilqayyr hannyng osy bir sayasy sheshimi Resey patshasynyng qazaq jerine mysyq tabandap jaqyndauyna jol ashqan siyaqty...

Qalay bolghanda da, Alashtyng ayauly hany, ataqty qolbasshy Ábilqayyrdyng halqyna etken qyzmeti bas iyip, maqtan tútarlyq ekeni dausyz.

«Abay-aqparat»

 

 

0 pikir