Beysenbi, 18 Sәuir 2024
Kýbirtke 31325 49 pikir 28 Jeltoqsan, 2017 saghat 11:20

Bekbolatpen suretke týsken Ádilbek Qytay týrmesinde qaytys boldy

Kesheli beri «Whatsapp» әleumettik jelisinde Qytayda tútqyndalghan qazaq azamatynyng qazasy turaly aqparat tarady. Onda «Radio Free Asia» agettigine silteme jasalghan eken. Biz atalghan materialdyng týpnúsqasyna kóz jýgirttik.

Sonymen maqalady ne jazylghan? Osy súraqqa naqty jauap beru ýshin   aghylshyn tilinde jazylghan materialdy qazaq tiline audara otyryp, sholu jasaghandy jón kórdik.

«Áueli, Qytay biyligi Shynjannyng soltýstik-batysyndaghy etnikalyq az últtar – qazaqtar men úighyrlardy qudalaudy jalghastyryp jatyr» (Chinese authorities in the northwestern region of Xinjiang are continuing their wave of arrests of ethnic minority Kazakhs and Uyghurs, sources in the regional told RFA on Wednesday.) dep jazady «Radio Free Asia»  agenttigi.

Qytayda biyl ótken partiya siezining qarsanynda bastalghan qarbalas әli jalghasyp jatqan kórinedi. «RFA» solay deydi.

Atalghan derekkózining jazuyna qaraghanda, jergilikti polisiya Qytaydyng biyleushi Kommunistik partiyasyna syn aitqan әrbir azamattyn, sonday-aq, shetelmen baylanysy bar, onda da tughan-tuystary shetelde túryp jatqan Qytay azamattarynyng qyr sonyna týsken.

Qanday da bir sebeppen tútqyndalghan azamattardyng deni tәrbiyeleu mekemelerine jóneltilse, keybiri qylmystyq motivpen abaqtygha jabylghan.

Eng soraqysy - týrmege qamalghan azamattar zorlyq-zymbylyqqa úshyraghan. Tipti, úryp-soghudyng sony ólimge әkelip soqtyrghan jaghdaylar da bolghan.

Bekbolat Tileuhanmen suretke týskender tútqyndalyp jatyr

«Taghy bir qazaqtyng Erkin Aziya tilshisine aitqan szine sýiensek, Ýrimshi qalasyndaghy jeke kәsipker Ádilbek Qasymbayúly noutbuginen aqau shyghyp, jóndetuge aparghan. Al dýkenning qyzmetkeri noutbukten kóptegen beynejazbalar men fotolardyn, sonyng ishinde qazaqstandyq zanshygharushynyng suretteri saqtalghanyn kórip, polisiyagha mәlimdegen (A second Kazakh source gave the example of Urumqi sole trader Adilbek Hasmubai, who was reported to police after he sent his computer to a repair shop and the shop assistant viewed photos and images of a Kazakhstan lawmaker stored on the hard drive, and reported him to police.)», dep jazylghan jogharydaghy aqparatta.

Qazaqstandyq deputat Bekbolat Tileuhan myrzanyng Qytaygha saparlap, ondaghy qazaq jastarymen kezdesu úiymdastyrghany jayly osynyng aldynda habarlaghan edik. Onda da Bekbolat Qanayúlynyng QHR-gha naqty qay jyly jasaghan sapary ekeni anyq aitylmaghan.

«32 jastaghy Ádilbek noutbugin alugha barghanda, dýkende kýtip túrghan polisiya qyzmetkerleri ony tútqyndap әketken. Artynan Ádilbekting birneshe tanysy da tútqyndalghan. Oghan sebep, Qazaqstan Mәjilisining deputaty Bekbolat Tileuhanmen birge týsken suretterding noutbukte saqtalyp qalghany (Adilbek, 32, was taken away by police in Urumqi, and several of his friends and associates were later also detained, after his computer was found to contain images of them posing in photographs with Kazakhstan Mazhilis member Bekbolat Tleukhan, who has spoken out about China's treatment of Kazakhs.), deydi «RFA».

Sonday-aq, Ile Qazaq Avtonomiyalyq okrugining Tachen qalasyndaghy iske baylanysty 20 adam tútqyndalghany belgili boldy. Oghan qosa, jergilikti qazaq azamattarynyng qújattaryn tәrkileu júmystary әli kýnge jalghasyp jatyr.

Ádilbek polisiya qolynan qaza tapty

Al kesheli-beri «Whatsapp» әleumettik jelisi aqryly Qytayda tútqyndalghan Ádilbek Qasymbayúlynyng polisiya qolynan qaza tapqany habarlandy.

«Bekbolat Tileuhanmen suretke týskeni ýshin tútqyndalghan Ýrimjilik qazaqty Qytay saqshylary týrmede úryp óltirdi» deydi «Radio Free Asia» agettigining qytay tilindegi qyzmeti. (http://www.rfa.org/mandarin/yataibaodao/shaoshuminzu/ql2-12252017123207.html )

Ýrimjilik qazaq saudager Ádilbek Qasymbayúly tútqyndalyp, 7 aidan song týrmede qaytys bolghan. 24-jeltoqsan kýni ýsh polisiya qyzmetkeri Ədilbekting mәiitin onyng zayybyna tapsyryp bergen әri mәiitti tezdetip jerleudi búiyrghan. Ədilbekting júbayy joldasynyng óne boyy jaraqattanyp, kógergenin, bet әlpetining adam tanyghysyz kýige týskenin kórgen.

Tuystary mәiitti anatomiyalyq saraptamadan ótkizudi talap etkende, polisiya qysym jasap, qoqan-loqy kórsetken.

«Radio Free Asia» agettigining aghylshyn jәne qytay tilderinde taratqan aqparatynyng auany - osy.

Audarghan Núrzat Toghjan

Abai.kz

49 pikir