Senbi, 20 Sәuir 2024
Dep jatyr 7084 58 pikir 6 Jeltoqsan, 2017 saghat 08:26

Baghy qaytqan el patshasynyng ayaghynan shalady

Men anamyn. Alty bala tәrbiyelep ósirip otyrmyn. Úrpaghymdy, әuletimdi oilaytynym shyndyq. Elime, atajúrtyma sol úrpaq qamy ýshin oraldym. Men Otannyng qanshalyqty ystyq ekenin erekshe sezinemin. Qazir Qaraghandy oblysynda túrghylyqty halyqtan eshbir kem emes tirshilik etip jatyrmyn. Ózim de, kýieuim de óner salasynda. Ekeuimiz de óner qayratkerimiz. Joldasym Erlan Baqtygereev tayauda ghana elimiz kólemindegi saraptaudan ótken «100 jana esim» jobasy boyynsha jenimpazdar qataryna kirdi. Múnyng bәri Allanyng bergen baghy, tәuelsizdigimizding arqasy dep bilemin.  Men ne ýshin quanamyn. Qazaq elining eldigine, tәuelsizdigine quanamyn. Yaghy qazaqtyng beybit, shat-shadyman tirligine quanamyn. «Myn» ólgen qazaq endi ólmese eken dep Alladan  tileymin.

Halqymyz ghasyrlar boyy nege myng ólip, myng tirildi, óltirgen dúshpandarymyz kimder boldy eken degen saual sonau bala kýnimizde Júban aghamyzdyng ólenin jattaghan kezden mazalaytyn. Endi mine, sol saualdyng jauabyn týsinetin jasqa kelippin. Azdy-kópti oqydym, tarihtan da habardarmyn.

Myn-myndaghan jyldyq tarihy bar qazaq degen halyqty eshkim syrttan kelip jaulamapty.  Kóbinde ózimiz sebepshi bolyppyz. Óz ishimizde alauyzdyq, kórealmastyq, baqtalastyq órshy kele halyq ishinen tozyp, bereke-birlikten aiyrylghan sәtte andyghan jau alqymymyzdan alghanyn, qúlyna ainaldyrghanyn tarihtan habardar adamnyng bәri de biledi dep oilaymyn. Múny Elbasymyzda údayy aityp keledi. Sol ýshin ótkendi esten shygharmaudyn, sabaq aludyng manyzy zor.

Qazaq elining ishinen býlinuin, airanday úiyghan bereke-birliginen aiyryluyn kózdegen ish pen syrttyng jymysqy sayasaty býgingi tanda belsendi jýrilip jatyr. Olar qarapayym halyqty biylikke qarsy qoiydyng san týrli joldaryn qarastyryp, óz paydalaryna jaratuda. Tipti, Qazaq elim, jerim, halqym dep tynymsyz enbek etip jýrgen Elbasyna jala jabudyng neshe týrin oilap tapqan. Eger osylardyng aityp jýrgeni jala emes shyndyq bolsa, dәleldey alsa, qazaq aitady ghoy «múrnymdy kesip beruge» dayynmyn. Búlay jasap jýrgen arandatushylar erteng bәrin býldiredi. Halyqty biylikke qarsy qoiy arqyly Qazaqty eldiginen, tәuelsizdiginen aiyrady. Bir-aq kýnde búrynghy kebimizdi kiyip, basqanyng bodany, qúly bolyp shygha kelemiz. Eldi býldirgen alauyzdyq jasaghan top, jalghyz-jarym adam dúshpandarymyzdan syi-syyapat alady da, týk bilmegendey alshang basyp jýre beredi. Bar auyrtpalyq, qiyndyq qaytadan qarapayym halyqtyng basyna týsedi. Qazaq  osylaysha qayta ólmeui kerek. Týpting týbinde týbimizge jetetin alauyzdyq, kóralmaushylyq, baqtalastyqtyng tamyryna balta shauyp, bir jolata qúrtyp almasaq, qazaq el bolyp, tәuelsizdigimizdi saqtap túra almaymyz. Bizding osylay túra alauymyzdy armandaghandar  qolayly sәtti asygha kýtip otyr. Eger ishimizde alauyzdyq, kóralmaushylyq, baqtalastyq joq bolsa qazaq eline, halqyna tisi batatyn jau joq. Elbasynyng «Mәngilik El» sayasaty sonda ghana jýzege asady. Sol ýshin bәrin parasattylyqpen oy eleginen ótkizeyik, týsineyik. Elbasyna jabylghan jalagha taldap otyryp jauap beruge bolady dep oilaymyn. Múny Preziydent әkimshiliginen bastap qolgha alu kerek. Shyn dýniyeler bolsa, sheshimin tauyp retteu kerek, eger jala bolsa jalaqorlardy auyzdyqtaytyn kez jetti dep oilaymyn.

Adamdar ne ýshin alauyzdyq, kóralmaushylyq, baqtalastyqqa barady, eldi nege býldiredi? Turasyn aitqanda baghy qaytqan el patshasynyng ayaghynan shalady. Bәlkim qúrandy, hadisterdi menen solar kóp oqyghandar bolar. Hadisterde patshasyn jamandaghan adamgha janaza shygharylmaydy dep jazylghanyn olar bilmey me? Sonday auyr kýnә jasaghandary ýshin olar onbauy tiyis. Kerisinshe halyqqa, úrpaqqa bereke-birliktin, izgilikting izin qaldyrsa, qanday tamasha.

Osy orayda taghy bir aita ketetin jay; jymysqy, arandatushy toptar ózderining sayasatyna shetten kelgen aghayyndardy kóbirek tartqysy, paydalanghysy keletini bayqaluda. Mәselen birer jyldyng aldynda jogharyda aitqanymyzday  Elbasyna jala japqan týsirilim el arasyna taraldy. Týsirilimde «Keshe bizdi oralman dep shettettinder, endi býgin oralmannan ózinning kýning tómen boldy. Qytaygha jerdi sattyn, endi qatynyndy, qyzyndy sat... Atyraugha 10 mln. qytay kirip aldy, olar az jylda 40-50 mln bolady» dep biylikti qorlap, qúdaygha tapsyryp jazghan edi. Men búl taspany qay oralman, kimder dayyndaghanyn qansha izdesem de tappadym. Qysqasy oralmandar emestigine kózim jetti. Óitkeni oralmandar Qazaq eli qarashanyraghyna aqyl aitayyn dep kelgen joq. Eldi býldireyin, halyqty azdyrayyn, ishinen tozdyrayyn dep te kelgen joq. Kerisinshe bereke-birlikte bolyp, elimizding órkenine ýlesimizdi qosayyq, tәuelsiz memleketimizding jamalmaghan jyrtyq tesigin jamasayyq, qysqasy otanymyzdyng bir kirpishi bolyp qalanayyq dep keldi.  Sol ýshin aq tilek hatyn joldap, atajúrtyna shaqyrghan, qanatynyng astyna alghan Elbasyna, Memleketimizge, «Núr Otan» partiyasyna әrbir oralman razy ekenin men jiyn toptarda ýnemi aityp jýrmin, qaytalap aitayyn.

Men Elbasy sayasatyn  jaqsy týsinemin.Osy taqyrypta jazu ýshin biraz izdenis jasadym. Elimizde Qytaygha bir sharshy metr jer satylmaghan. Al elimizdi damytu, halyqtyng tirshiligin jaqsartu ýshin iygerilmey jatqan jerlerdi sheteldik kompaniyalargha jalgha berip, olargha óndiris, zauyttar saldyryp, qala túrghyzyp jatyr.  Búl obiektilerding bәri 20-30 jyldan song halyqtyng iygiligine qalady. Elimizding zany solay. Shartta da solay kórsetilgen. Shetel kompaniyalaryna jalgha berilgen jerledi tek oblys, audan әkimderi túrghylyqty halyqpen aqyldasa otyryp, ózderine paydaly bolghan jaghdayda ghana sheshedi eken. Búl sheshim memleketimizdin, Qazaq elining qauipsizdigine ziyan keltirmeui tiyis ekenine de kózim jetti. Eger tiyimsiz bolsa Elbasy tyiym saluyna bolady eken.

Jalpy búl kýnderi sauatty, órkeniyetti Qazaqstan halqy aq pen qarany aiyra alady. Endi bereke-birlikti búzghan alauyzdyq, kóralmaushylyq, baqtalastyqty qozdyrushylargha jol bermeydi.

Alayda ómir tirshilikti óshire salu onay, al 26 jylda jetken 200 jylgha tatityn órkeniyetimiz, býgingi jetken jetistigimiz halyq bizge qymbat. Bastysy tәuelsizdigimizden aiyrylmauymyz qajet. Ayyrylsaq, qaytadan jeke el, tәuelsiz memleket bola almaymyz. Jahandanudyng qúrdymyna batyp ketemiz. Sondyqtan alayaqtar  elding tәuelsizdigimen oinamauy kerek, biz oinatpauymyz kerek.  Oinatpau ýshin oilanuymyz kerek.

Áriyne, biz parasatty halyqpyz, aqyldy halyqpyz. Elbasy, Memleket, biylik ghana emes, qarapayym halyqtyng ortasynda jýrgen ziyaly azamattar da  oilana, sózden naqty iske kóshe bastady. Mәselen janadan qúrylghan «Tarihy atajúrt» qoghamdyq birlestigi tayauda alghashqy qúryltayyn ótkizip, osy bir ótkir mәseleni sheshuding joldaryn talqylady. Qúryltaygha qatysqan 300-dey qauym aqyldasa kele, últymyzdyng úngyna kedergi keltiretin alauyzdyq, kóralmastyq, baqtalastyqtyng tamyryna balta shabudy ýndegen «Qazaq elim mәngi jasasyn» atty ýndeu qabyldady. Qúryltay ókili retinde men búl ýndeudi uaqytyn tapqan shara dep kórip, shyn niyetimmen qoldadym. Árbir adamgha tek jaqsylyq qana әkeledi, paydasy zor bolady. Sol ýshin osy bir jaman qasiyetti qaytemiz dep talqygha salu emes, búdan ada-gýde bezuimiz qajet. Eng bergisi otbasyna, aghayyn-tuys arasyna tynyshtyq ornaydy.

Tәuelizdigimizdi qorghaugha, Qazaq elin «Mәngilik el» etuge bәrimiz atsalysayyq.

Meruesh Bashayqyzy, QR mәdeniyet, óner qayratkeri

Abai.kz

 

58 pikir