Júma, 29 Nauryz 2024
Bilgenge marjan 6994 2 pikir 24 Qarasha, 2017 saghat 12:14

Tútynushylar... ne tútynyp jýr? Qalay tútynyp jýr?

 

Qazaqstan Respublikasy Últtyq ekonomika ministrligi Tabighy monopoliyalardy retteu, tútynushy qúqyqtaryn jәne bәsekelestikti qorghau komiytetining (búdan әri – Komiytet) tapsyrysy boyynsha, tútynushy qúqyqtaryn qorghau salasynyng ahualyn bilu maqsatynda әleumettik zertteu jýrgizdi dep habarlaydy Abay-aqparat aqparat agenttigi.

Komiytet jýrgizgen saualnamagha Qazaqstannyng 14 oblysynan, Astana jәne Almaty qalalarynan 2500 respondent qatysqan.

Zertteu nәtiyjeleri kórsetkendey, tútas alghanda Qazaqstan boyynsha tútynushylardyng negizgi qúqyq búzushalyqtary qyzmet kórsetu salasynda bolghan – 73%. Múnday jaghday kóbine Manghystau jәne Soltýstik Qazaqstan oblystarynda bayqalady - 85%. Al eng az Astana qalasynda bayqalghan – 70%.

Sonymen qatar, sapasyz dýniyeler kóbine ónerkәsiptik tauarlarda emes, sauda tauarlarynda úshyrasady - 78%. Qazaqstan boyynsha sapasyz tauarlardy tútynu jaghdaylary kóbine Soltýstik Qazaqstan jәne Manghystau oblystarynda – 84%, eng az Jambyl oblysynda bayqalady – 67%.

Jii qúqyq búzushylyqtar bagha men chektegi somanyng sәikes kelmeui – 34%, satyp alushylargha qosymsha tauarlardy tyqpalau – 29%, personaldyng dórekiligi – 25% jәne tauar nemese qyzmet sapasynyng aitylghan deygeyge say kelmeui – 24% bolyp keledi.

Zertteu nәtiyjeleri kórsetkendey, jalpy Qazaqstanda tútynushylardyng qúqyqtary jii búzylatyn salalar: bólshektik sauda salasynda – 14%, qoghamdyq tamaqtanu salasynda – 12% qúrady, al qoghamdyq kólik, PMK jәne naryqta saudalasu  salalaryna 9%-an keledi.

Ónirler qatarynda tútynushylardyng qúqyqtary jiyirek Atyrau oblysynda – 33% jәne Aqmola oblysynda – 31% búzyldy.

Jalpy alghanda, tútynushylardyng qúqyqtaryn qorghau salasynda memlekettik retteu tiyimdiligining dengeyin baghalaghan kezde 58% respondent memleketke degen senimining artqanyn atap ótken.

Tútynushylardyng satyp alar aldynda tauarlardyng jaramdylyq merzimin ghana tekserip, satyp alatyn tauarynda әleuetti ziyan qospalardyng boluyna az mәn beredi, al satu oryndarynda ilingen tútynushylardyng qúqyqtaryn qorghau turaly aqparatty adamdardyng kópshiligi oqymaytyndyghyn aita ketu qajet. Búdan kórsetiletin qyzmetterding sapasymen ortasha qanaghattanu, tauar satushylarynyng jәne qyzmet kórsetushilerding әreketterine kónil tolmau, tútynushylardyng qúqyghyn qorghaugha qoldanylatyn memlekettik sharalardyng әlsizdigi, tútynushylardyng tútynushylar qúqyghyn qorghau salasyndaghy zannamadan aqparattylyq dengeyining joghary bolmauy jәne sotta óz qúqyghyn qorghaugha yntasynyng bolmauy degen tújyrymdar shyghady.

Súralghandardyng kóbi olardyng tútynushylyq qúqyghy búzyluy kezinde óz qúqyqtaryn qorghamaghan jәne eshbir jerge barmaghan. Óz qúqyqtaryn sotta qorghaugha niyet bildiru tauar qúnyna baylanysty, eger ol kóp shamany qúrasa, saualnamagha qatysqandardyng kóbi sotqa barugha dayyn, keri jaghdayda olar búnymen ainalyspaydy.

Áleumettik zertteu nәtiyjeleri tútynushylardyng qúqyqtaryn qorghau salasynyng jýrgizip otyrghan sayasatynyn, ústanghan baghytynyng dúrystyghyn anyq kórsetti.

Abay-aqparat 

2 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1582
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2281
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3616