Búl kýnderi Qostanay sheneunikterining tayly-tayaghy qalmay bórkin aspangha atyp quanyp jýr. Beyne bir әkeleri tirilip kelgendey shattyq qúshaghynda. Óitpegende qaytsyn. Olar ózderinshe shahar halqyna dýniyejýzining halqy auzyn ashyp, kózin júmyp tang tamasha bolatynday ghajayyp ayaldama salyp beretin kórinedi. Onysy az da emes, baqanday - 45. «Úrysta túrys joq» degendey, olar ayaldama qúrylysyn bastap ta ketipti.

Qazir basym kópshiligi salynyp ta bitti. Jyldamdyghy men shiraqtyghynda min joq. Osy qalpynan taymasa kóp úzamay bәrimiz de sol adam estip, kóz kórmegen ayaldamagha baryp rahattana demalatyn shygharmyz. Tek bir әttegeni-ay, osy kreativti ayaldamany kezinde Astanada ótken EKSPO jetistikterining biri retinde jarnamalay almaghandyghy. Áytpese bәri qatyp ketken degendi jii aitady onyng avtorlary.

Men EKSPO degendi bosqa, qaljyng retinde aityp otyrghanym joq. Joba avtorlarynyng pikirlerinshe múnday ayaldamany eshbir elden taba almaysyn. Eger ol osynshama keremet bolsa, nege halyqaralyq kórmege qatyspay, kópting nazarynan tys qalady degen janashyrlyq qoy bizdiki. Ótirik aitty demes ýshin biz aldymen osynday elden erekshe joba jasap, ony jenip alghan «Alma-Tau Injiniring» (bizde firma atauy osylay kýldi-badam jazyla beretindegine kózimiz ýirengen. Qayran qazaq tili) jauapkershiligi shekteuli seriktestigining basshysy Zulifikor Bektaevtyng bayqamay bolsa da maqtana aitqan sózi kóptegen jayty ashyp saldy.

Álgi biznesimiz: «Biz búl ayaldamanyng negizin Amerikanyng Niu-York qalasyndaghy Besinshi kóshesinen aldyq. Sol qalpymen emes, alayda óte úqsas. Múnyng eng artyqshylyghy - olardyng tek әinekten jasalatyndyghy», - dep aidy aspangha bir-aq shyghardy. Jaraghan ekenbiz, halqymyzgha janashyr myrza qaryq qylghan eken. Sonda әlgi izdengish, tapqyr biznesimiz tek qalqighan әinekten ghana salynghan ayaldamanyng bizding altay qys bolatyn, sol mezgilde bet qaratpaytyn qaqaghan qara suyghy men ókpek jeli bir basylmaytyn ólkede júp-júqa shyny kimge sep bolady, kimdi suyq pen jelden qorghaydy dep oilaydy eken? Ayazdan qyrau әbden basyp qalghan ayaldamadan anadaydan kele jatqan avtobusty qaydan kóresin. Sirә, bizding biznesmen Amerikanyng may tonbaytyn jyly tabighatyn arqanyng qara suyghymen shatastyryp alghan bolar.

Jaraydy, geografiyadan mýldem habary joq biznesmendi qoya túralyq, (ondaylar bizde jetip artylady) al osy obiektini qabyldap alghan qala basshylyghynyng mamandary qayda qaraghan? Álde olar jyl on eki ay merzimin Niu-Yorkte ótkizedi me eken? Mýmkin, әlgi biznesmen men qala sheneunigi eger bizder eshkimge bildirmey ayaldamanyng eskiyzin shetelden jymqyryp ketsek, janashyl atanyp mýmkin kózge týsermiz degen qiyalyna erik bergen shyghar. Olay bolsa búl qiyaly qala halqyna asa auyr tiygeli túr. Bizding esepteuimiz boyynsha shaharda salynatyn 45 ayaldamagha budjetten tura 45 million tenge bólinipti. Ne degen myrzalyq? Tórt qabyrghasyna tórt-aq әinek ketetin búl ayaldama-symaqqa attay bir million tenge bere salu qanday jomarttyqqa jatady? Múnyng ózi esebin tauyp eki jep, budjetting aqshasyn bildirmey jymqyru emes pe degen oy keledi. Mýmkin múny tiyisti jemqorlyqqa qary kýres úiymdary nazargha alar.

Ayaldamanyng taghy bir osal jaghy bar. Qala jastarynyng kóbisi týnde ermek izdep kóshede sandalyp jýredi. Sondayda anau әinegi jarqyrap túrghan, qasynda eshbir jan joq jyltyraq dýnie qyzyqtyratyndyghy sózsiz. Sodan song әriyne oilaryna neshe týrli búzaqy dýniyeler kiredi. Búl oiymyzdy Zulifikor Bektaevtyng ózi de moyyndaydy.

- Jaqynda su jana pavilion saldyq. Al arada eki-aq kýn ótpesten әinekterin iske alghysyz etip byt-shyt qylyp ketipti. Endi qayttik. Mýmkin onyng janyna bir-birden polisiya qoyarmyz.

Iya, endi qalghany onsyz da sharuasy moynynan asyp jatqan polisiyagha tapsyru shyghar múny. Mýmkin, mәnsiz-maghynasyz qiyaldan arylyp, shyny-myny degendi qoyyp, myna Pavlodar, Qyzyljar, Kókshetau sekildi qalalarda әdemi kirpishten órilip, adamdargha jayly da pana bolarlyq sәndi de qolayly ayaldamalargha kóz salmasqa. Sonda mýmkin halyqtan alghys alarsyz. Áytpese bәrimiz birdey Niu-Yorkka baryp ómir sýre almaymyz ghoy.

Jaybergen Bolatov, Qostanay

Abai.kz