Premierimizding Armeniyada jasaghan mәlimdemesine qarap otyryp, qazaqtyng «Jyrtyq tesikke kýledi» degen mәteli oiyma týsti.

Sonymen Armeniyanyng astanasy Erevanda ótip jatqan Euraziya ekonomikalyq odaghyna mýshe elderding ýkimetaralyq kenesinde QR premier-ministri Baqytjan Saghyntaev ne dedi? Bylay dedi: «QHR-dyng 2016 jylghy mәlimetteri boyynsha, Qytaydan Qyrghyzstangha engen importtyq tauarlar 2,6 mlrd dollar, al Qyrghyzstannyng deregi – 900 mln dollar. Qyrghyzstan qytaydyng kiyimderi men ayaq kiyimderin Qazaqstan men Reseyden góri kóbirek әkeledi».

Al, әkelse ne bolypty? Demek, Qytay men Qyrghyzstan arasyndaghy sauda ainalymy Qazaqstan - Resey - Qytay arasyndaghy tauar tasymalynan kóp artyq. Búl – bir. Ekinshiden, Qyrghyzstan men Qytay arasyndaghy sauda-sattyq – eki elding mәselesi. Oghan kiyliguding qajeti qansha?

«Tek Qyrghyzstanda ghana Qytay importynyng dinamikasy saqtalyp túr», - deydi Ýkimet basshymyz. Qazaqstan men Resey eshtene óndire almay otyrsa, Qyrghyzstanda ghana Qytay importynyng dinamikasy saqtalmaghanda qaytedi?.. Euraziyalyq ekonomikalyq odaq qúryp, sol odaqtyng shenberinde barymen bólise almay, birlesip óndiristi jolgha qoya almay otyryp, әlgindey pikir bildiru – búl endi sypayylap aitqanda úyat mәsele.

Qazaq-qyrghyz shekarasyndaghy qarbalas turaly aita kelip premierimiz: «Qazaqstan jaghy salyqtan týsetin týsimdi kemitip almau men kontrabandalyq әreketterdi tyidan ózge әreketke baryp otyrghan joq», -deydi. Oiboy-ou, myna sózdi kim aityp otyr ózi? Au, kontrabandanyng kókesi bizde emes pe? Anau Qorghas pen Dostyq kedeninde kýnde  úrlyq. Qytaydan tauardy basyp alyp, ynyranyp әreng ótetin avtokeruenderge salynatyn salyqtyng qanshasy memleket qazynasyna qúiylyp, qanshasy úry qaltalargha ketip jatyr? Osy bir jalqy súraqqa Saghyntaev Erevanda otyryp sayraghanynday sayrap jauap bere ala ma? Qazirgi Ýkimet basshysy «ghasyr qylmysy» atalghan әigili «Qorghas isin» úmyta qoymaghan shyghar. Qylmystyq qújaty 150 tom bolghan búl oqighadan Qazaqstannyng kedeni sabaq alyp, sabasyna týsti dep aita alar ma eken bizding premierimiz? Áy, qaydam... Sondyqtan Qazaqstan salyqtan týsetin týsimdi kemitip almau men kontrabandalyq әreketterdi tyydy aldymen ózinen bastaghany abzal. Áytpese, jyrtyqtyng jyrtandap tesikke kýlgeninen eshtene ónbeydi.

D. Qasenúly

Abai.kz