Júma, 29 Nauryz 2024
Bizding sheneunik 6477 1 pikir 18 Qazan, 2017 saghat 17:06

   Ákimnen kýtkenimiz osy ma edi?

       

Osy bir dýniyeni jazbay-aq qoyayyn dep edim. Alayda osy bir týitkil mazamdy alyp,  oiymdy ózgege búrdyrmay qoydy...

Torghay dalasynda jaqynda ghana  gharyshtyq zymyrandardyn  úshyryluynyng ekologiyalyq qauipsizdigi jónindegi qoghamdyq tyndau degen  atyna zaty sәikes kelmeytin bir qúpiya jiynnyng ótkendiginen sayt oqyrmandary habardar bolar. Jalpy  ekologiyalyq qauipsizdikting qanday bolatyndyghyn kezinde geptil tógilgende de nemese Jezqazghan dalasynyng qalyng órtke oranyp, eki adamnyng ómirin jalmaghanda, eng aqyry Torghay dalasynda aqbókender jappay qyrylghanda  anyq kózimiz jetken. Osy qauipsizdikti saqtau oryndarynyng búl iste mýldem dәrmensiz ekendigin, zymyrannyng qúlau saldarynan bolghan qasiretting bәrin tabighattyng tótenshe jaghdayyna jaba salatyn onay tәsil tauyp alghandyghyn taghy da jasyra almaymyz. Ashyghyn aitayyq, bizding Torghaydyng azamattary zymyrannyng qúlauyn mýldem toqtatu mýmkin emestigin, sonsong amalsyz kónuge mәjbýr ekendigin bek týsinedi. Tek halyqty aldamau kerek. Búl qazaqty anqau әri iyis almas jandar tobyryna qosu óreskel qatelik. Qazaq anqau bolsa anqau bolar, alayda iyis almas emes, qayta óz aqyly ózine jetetin, ghylymnyng qay salasynan da ózgege enshi bere qoymaytyn halyq. Osyny týsinbegen biylik ýnemi qatelesuden tanbaydy. Demek, zymyrannyng qúlauynyng saldaryn jan-jaqty talqylap, onyng zardaptaryn mýldem joyyp jibermese de, mýmkindiginshe halyqqa az ziyan kelteretin joldardy soqyrgha tayaq ústattqanday etip deleldep berse ghana halyqtyng kónili tynshyry sózsiz. Bir ókinishtisi, auylymyzgha kelgen elimizdin  enbek jәne әleumettik qorghau, densaulyq saqtau, energetika, auyl sharuashylyghy, bilim jәne ghylym ministrlikteri sekildi mýiizi qaraghayday mekemelerden kelgen ýlken ókilderding auzynan bir týzu sóz esty almadyq.

Alayda aitarymyz mýldem búl da emes. Bizding eng aldymen oblysymyzdyng әkimi Arhiymed Múhambetov myrzadan әbden kónilimiz qaldy. Osynda arnayy at basyn búryp kelgennen keyin, zymyrannan keletin zalaldy shemishkidey shaghyp, halyqty tynyshtandyrudyng ornyna, qazirgi atqarylyp jatqan ózining qyruar sharuasy men keleshekte jýzege asatyn júmys jospary jayly kósilip sóiledi dersing bir. Biz, әriyne, osy ónirge asa qajetti, Qostanaydan bastalyp, Arqalyq qalasy arqyly Torghaygha jetetin tas joldyn  salynyp bitetindigine, ol 2019 jyly ayaqtalatyndyghyna, al biyl oblys ortalyghyna aparatyn Áuliyekól-Jaldama arasyndaghy joldyng 64 shyqyrymynyng jóndelgendigine asa quanyshtymyz, Keleshekte tabighy gazdy qoldan qoylandyru arqyly odan metan jasalyp, ony Torghay, Amangeldi, Arqalyqqa ornatu maqsaty da quana qoldarlyq qareketter. Osyndaghy Aqkól men Qarasu auyldaryna auyz su tartu mәselesi de ondy sheshimin tappaq.

Taghy da aitamyz, oblys әkimining búl istep jatqan sharualarynyng Torghay halqynyng túrmystyq jaghdayyn jaqsartugha edәuir septigin tiygizeri sózsiz. Ol ýshin aitar alghysymyz da sheksiz. Alayda búl esepke úqsap ketken uәdeler dәl osy zymyrannyng zardaby jayly sóz qozghalatyn jiynda aityluy mindetti me edi?.. Ol osynda jeke bir kelgende keleli әngimening ózegi bolar dýnie emes pe edi?.. Álde búl Astanadan kelgen ókilderding aldynda jaqsy atty kórinip qaludyng taptyrmas tәsili me? Týbi múnday jiynsyz da ózi atqaratyn júmystardy kózinen tizgenshe, eng bolmasa «әlgi zymyrannyng zardaptarynyng alapat ziyanyn siz ben biz bolyp birge kóteremiz» degeninde jinalghan júrt «e, bәse» dep ishi jylyp qalmas pa edi. Ózi uaqytsha bolsa da basqaryp otyrghan ólkege kishkene ghana janashyrlyq bildirse onyng azamattyghy bolyp shyqpas pa edi?!.. Kýni keshe ghana osynau qasiyetti ólkege, kezinde patshagha qarsy bas kótergen batyrlar mekeninie taghy bir qas batyr Keykining basyn әkelip, kesene ornatqanda basy-qasynda bolmap pa edi.

Bizding halyq basshy azamattardy qashanda syilay bilgen. Jaghympazdyqtan emes, olardyng bilim-parasattyghyna, ózgelerden jogharyraq túrugha tiyisti aqyl-oyyna senip, halyqtyng jaghdayyn jadynan shygharmaytyndyghyna qúlay sengen. Sondyqtan ózderine ziyandy bolsa da, memleketting mýddesine sәikes keletin sheshimderin aqyl tarazysyna salmay, kózsiz qarsy shyqpaghan. Bizding halyq, mine, osynday tereng týsinigi bar, asyghystyghynan aqyldylyghy basym halyq. Demek, qanday da dengeydegi biylik  osynau qarapayym ghana qaghidany úmytyp ketpegeni maqúl. Halyqpen teng dәrejede sóilesseng ghana bedeling artyp, abyroyyng asady. Tek bizding biyliktegi biraz túlghalardyng osyny esterinen shygharyp alatyndyghy ókinishti. Al halyq bәrin kórip, bilip otyr. Ýndemegeni – qorqaqtyghy emes, qanyna bitken sabyrlylyghy.

Minekey, ayaq astynan ótken qúpiya jiynnan týigen bir oiymyz osy edi.

Aytpaqshy, oblys әkimining taghy bir auzynan shyqqan «jyly» lepes – torghayylyq bauyrlarymyzdyng basyna týsetin zymyran qaldyqtaryn jonggha Jankeldin audanynyng budjetine jyl sayyn 152 million tenge týsetin kórinedi. Búl –  Qostanay shaharynyng qaq ortasynda salynatyn Qyzyl alannyng kirpishine  ketetin somanyng shiyregine de jetpeydi.Sonda oblys ortalyghynyng sәnin keltiredi deytin Qyzyl alang qymbat pa, әlde torghaylyq júrttyng densaulyghy qymbat pa? Endi onyng jauabyn ózderiniz sheship kerersizder. Bala emessizder ghoy...

Jәnibek Ádilbekov

Qostanay-Torghay-Qostanay

Abai.kz

  

 

1 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1570
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2265
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3564