Senbi, 20 Sәuir 2024
Jalqy súraq 5464 9 pikir 17 Qazan, 2017 saghat 14:57

Qostanay Qazaqstannyng astyqty oblysy ma, әlde RF-nyng bir guberniyasy ma?

 

 

Zamanauy Tәuelsiz el bolyp ómir sýrip jatqanymyzgha shiyrek ghasyrdan assa da bizding Qostanaydyng ózge tildi halyqtarynyng sanasynan Kenes Odaghynyng qatyp-semip-qalghan iydeologiyasy  mýldem ósher emes. Óshkeni bylay túrsyn, jyl ótken sayyn osy ótkendi ansaushylyq sindromy tym kýsheyip bara jatqan synayly. Múny, әsirese, oblysymyzdaghy eldi-mekender men kóshe attaryn býgingi uaqyt talabyna say ózgertu jayly sóz etkende óte-móte bayqalady. Olardyng enbektegen balasynan, enkeygen kәrisine deyin janaghyday janalyq ataulygha qarsy tayly-tayaghy qalmay óre týregeledi. Asu almas múnday qiyndyqqa bir kezderi oblys ortalyghyndaghy Gerseni kóshesine Qobylandy batyr atyn beruge kelgende, bolmasa, ortalyqtaghy Taran kóshesin Tәuelsizdik  kóshesine auystyrugha kelgende osynday jaulyqqa bergisiz qarsylyqqa tap bolghanymyzdy qostanaylyqtardyng bәri de biledi. Qala manyndaghy belgisiz bir kelimsek Davydenovka selosyn Enbek degen eleusizdeu at beruge kelgende de olardy onayshylyqpen jene almadyq. Osy bir kelensiz jaghday qazir oblysymyzdaghy Jitiqara qalasynda da anyq bayqalyp otyr. Jaqynda osynda ataulary eskirgen 40 let Oktyabrya, Aerodromnaya jәne  Stepnaya sekildi jalpylama at pen Shevchenko, Shors jәne Karl Marks sekildi naqty túlghalardyng attaryn ózgertuge belsene kirisip, arnayy komissiya qúryp, sheshim qabyldaugha tyrysqan. Alayda múnda jinalghan qazaqqa onsha býiregi búra qoymaytyn asa belsendi top janaghy 40 let Oktyabrya, Aerodromnaya jәne Stepnaya degen attardy ózgertuge erekshe keng peyildilik bildirgen de, al Shevchenko, Shors jәne Karl Marks sekildi  oblysymyzgha eshbir qatysy joq adamdardyng attaryn ózgertuge kelgende ýzildi-kesildi qarsy bolyp,tistenip túryp alghan. Beyne bir Karl Marks atalary osy Jitiqaragha kelip kóz mayyn tausyp «Kapitaldy» jazghanday-aq, nemese, Shors atasy kelip Jitiqarany talqandaugha tap bergen jaudy qirata jenip, azattyq әpergendey-aq, eshbir uәjge kónbey qoydy. Tipti, Shevchenko jayly sóz qozghaudyng ózi artyq ekeninin aityp, tabandap túryp aldy. Ol kisining Jitiqara halqyna nendey enbek sinirgendigin esimizge týsire almadyq.Elimizding batys ólkesine kelip, qazaqty әbden azyp-tozghan etip beynelegen suretterinen basqa artynda qanday iz qaldyrghandyghynan da beyhabarmyz.

Áriyne, jogharyda atalghan jandardyng Jitiqaranyng ghana emes, býkil Qazaqstangha tiytimdey  de enbek sinirmegendiginnin, olardyng Qazaqastan sekildi tәuelsiz elding tarihynda bәribir qalmaytynyn olar sezbeydi emes, sezedi. Bәrin de biledi. Alayda «ne bolsa da, qazaqqa tiymesin» degen mysyq tileu ýnemi ýstemdik alyp kete beretindigin qaytersin.

Aytpaqshy, bizde audan attarynyng da onyp túrghany shamaly. Taran degen bolishevikti qalamyzdan alastaghanymyzben ýlken bir audandaghy esimine tisuge jýregimiz daualamady. Al endi osyndaghy audan attarynyng Denisov, Fedorov sekildi eshkim bilmeytin jandargha ne sebepti berilgendigin jergilikti biylikting ózderi de bilmeydi desek, shyndyqtan alystay qoymaspyz. Kishkentay ghana auyl men shaghyn ghana qaladaghy kóshe attaryn әupirimmen ózgertip jatqanda, bildey bir audan attaryna tisimiz bata qoymaytyn siyaqty. Áytse de, bir kezderi oblysymyzdy Ómirzaq Shókeev basqaryp túrghanda eshkimning de qarsylyghyna qaramastan, belden basa otyryp oblys ortalyghyndaghy jәne óte әsem danghylgha qasiyetti babamyz Ál-Faraby esimin bergizgen. Búl ózgersti únatpaghandar kýnikildegen de qoyghan. Tipti, orystyng bir qariyasy jana talbichkany eskisimen auystyramyn dep tyrashtanyp jatqanda, múnyng zansyz ekendigin, eger osylay isteseniz zang aldynda qatang týrde jauap beretindigin betine aitqan. Mәsele sonymen birjolata tynghan.

Búl endi oblysymyzdyng qazirgi әkimi Arhiymed Mýqambetovtyng qúlaghyna qúiyp jatqan sózimiz ghoy. Ómirzaq siyaqty ózgerister әkelmese, Arhiymedter Qazaqstannyng astyqty oblysyn emes, Reseyding bir guberniyasyn basqaryp otyrghan quyrshaq әkim bolyp qala bermek.

Jaybergen Bolatov

Qostanay

Abai.kz

   

9 pikir