Júma, 26 Sәuir 2024
Áriptesting әngimesi 7497 87 pikir 15 Qazan, 2017 saghat 08:41

Atama til tiygizbe, Atambaev, atausyz qalasyn!

Tuysqan Qyrghyz elining preziydenti Almazbek Atambaevtyn  óz elindegi preziydent saylauy jaqyndaghan sayyn jany qysylyp, jantalasyp kele jatqan siyaqty.  Ony keyingi sózinen,  Qazaq eline aghayynbyz dep sóilep túryp, Alataudan asyra tas laqtyruynan anyq bayqadyq.

Búnyng aldyndaghy Qazaqstan Preziydentine  tiyisken sózin  eki el basshylarynyng әdettegi sóz qaghysuy dep qabyldadyq. Endi mynau, әskerlerin jinap alyp, shekaragha qazaq әskeri kelip túrghanday  eki elding arasyna ot tastap sóilegeni sayasy sauatty adamnyng sózi emes, kóshe aiqayshysynyng kósemsigeninen artpady.

Atambaev búl sózinde basqasyn aitpaghanda, el basshysyna layyq emes eki ret shekten shyqqan óreskel qatelik jiberdi. Biri bizding Qazaq eline de qatysty, ekinshisi óz eline qatysty.

Birinshisinen bastayyq. Óz eli, óz әskerine ne aitsa da ózi biledi degenmen, el basshysy týgili, kez kelgen sanaly sayasatkerding sanasynda  abay bolatyn taqyryptar bolady. Qazaq Tәuelsizdigi ýshin  jan ayamay kýresip, qanyn tókken  Kenesary  han qazaq ýshin qasiyetti esim, qasterli túlgha.  Sol Kenesary qyrghyzben shayqasta qaza tauyp, keyin qazaq hanynyng basyn  qyrghyz manabynyng  Resey patshasyna syigha tartqan satqyndyghyn   keshe Qyrghyzdyn  preziydenti Atambaevtyng ózi eske salyp  ketti…  «Qyrghyz eline qylysh ústap kelgender basyn qaldyryp ketedi»  dep  soqty.  Búl joly da  qyrghyz preziydenti  Resey tilinde sóilep túryp,  Resey preziydentinin  aitqanyn mysalgha ala otyryp,  Qazaqstannyn  Euraziyalyq Ekonomikalyq Odaq zandaryn búzuda dep, Kremliden kóz almaghan kýii bizding elge  biraz tas atty.  Qyrghyzdyng kýshtiliginen emes, qazaqtyng alauyzdyghynan bolghan Kenesary qazasyn aityp,  eki elge qatysty eski jandy jaranyng auzyn tyrnau  ne ýshin kerek boldy, Atambaev myrzagha?

Shekara ýsh kýn jabyldy eken dep shekten shyqqan  Atambaevtyng búl qylyghyn qalay týsinuge bolady?  Býkil sózinde Qazaqstandy kinәlau men  «shesterkadan»  auzy bosamaghan Atambaev әsker aldynda túryp esine de almaghan býkil týrkining qazynasy Manas batyr jyryn qazaqtyng úlylary Shoqan Uәlihanov zerttep, әlemge tanytyp, eluinshi jyldary  kenes imperiyasynyn  iydeologiyalyq qylyshynan  qorghap qalghan qazaqtyng úly jazushysy, Shynghys Aytmatovtyng ústazy  Múhtar Áuezov ekenin bile me eken búl  preziydent?..  Bilmese, jazushylarynan súrap alsyn…

Qara basynyng qamy ýshin tuysqan halyqtardyn  arasyna ot tastap, negizsiz soghysqa dayyndyqqa shaqyru  – el basshysynyng emes,  eserding sózi júmsartyp aitqannyng ózinde. 

Basqasy basqa, atamyzgha tiyispe, Atambaev, atausyz qalasyn! Qasiyetti әruaqtargha tiyiskenning onghany bolmaghan qazaq-qyrghyz tarihynda…

Endi ekinshisine keleyik.  Áli de Qyrghyz preziydenti bolyp tabylatyn Atambaev  ózi qol qoyghan Saylau turaly zanyn belinen basyp túryp,  birneshe ret búzdy.   Qyrghyz Respublikasy preziydenttigine zandy kandidat bolyp tabylatyn  Omurbek  Babanov turaly  «Biz preziydenttikke әlde bir elding  shesterkalaryn saylatpaymyz» -dep  soqty.  «Shesterka» degen sózdi ózi kóp estigen be, joq, sýiikti sózi me, qyrghyz-orys tilderinde bir emes, onshaqty ret aitty.

Atambaev óz elining zanyn búzghanyn bylay qoyghanda,  Babanov bauyry emes pe ózinin? Keshe ghana ózi premier-ministr qoyyp, bir dastarhannan dәm tatyp jýrgen  bauyryn, óz arasynda bolsa, meyli ghoy, býkil elge «әlde bir elding shesterkasy» dep masqaralau, turasyn aitqanda «satqyn» dep, zansyz, ashyq aiyptau  óz elining  Preziydent saylauyn ashyq búzu degen sóz.  Aytar kinәsi  – Omurbek Babanovtyng Qazaq Preziydentine kelip kezdesui.  Nesi bar,  Atambaevtyng ózi  ashyq, aiqaylap qorghap otyrghan  Sooronbek  Jeenbekovtyng ózi de kezdesken Núrsýltan Nazarbaevpen.  Ol kezde, Atambaevtyng adamy Qazaqstan preziydentimen kezdesse,  zandy bolady da,  oppozisiya ókili Babanov kezdesse zansyz bolady eken ghoy… Qyrghyzdyng býkil preziydentteri aqsha súrap, preziydenttikke kandidattary aqyl  súrap,  Qazaq preziydentine shapqylap jatsa, oghan  Núrsúltan Nazarbaev kinәli me?

Búl eki ýlken qatelikten, Atambaevtyng ózining jeke mýddesi ýshin, óz adamy preziydent boluy ýshin eshnәrseden de tayynbaytyny,  ardan da, zannan da, әruaqtan da attay beretinin anyq kórindi.   Sebebi qazaq-qyrghyz shekarasy búryn da týrli sebeptermen  ýsh kýn týgili  bir aigha deyin jabylyp qalghan kezderi boldy. Ol kezde Atambaev búlay attandaghan joq. Al búl jolghy jantalasu – el qamy emes, jeke basy ýshin – erteng Preziydent saylauynda óz adamy ótui kerek bolyp túr… Basqanyng bәri bir tiyn…

Atambaevtyng sóilegen sózinde,  ózi aitqan sózining bayybyna barmay túrsa da, keltirgen bir ghana jóni týzu sózdi    ózine qaytara aitayyn, parqyn endi týsiner, bәlkim:

«Betege keter, bel qalar, Bekter keter – el qalar!»   Preziydentter kelip-ketip jatady. «Qazaaq-qyrghyz» bir tughan dep, úly Abay aitqanday, eki el óz Tәuelsizdigimen ómir sýre beredi. Al ejelden  Alataudyng qos bauyryn tel emgen  tuys halyq  qazaq-qyrghyzdyn  yntymaghyn eshkim de, el basshysy da, eser de  búza almaydy!

Qazybek  ISA

(Týpnúsqa - qazaquni.kz)

Abai.kz

87 pikir