Beysenbi, 18 Sәuir 2024
Birligimiz jarasqan 3423 0 pikir 15 Tamyz, 2017 saghat 12:25

"Bir shanyraq astynda" festivali ayasynda ukrain mәdeniyetining kýnderi ótti

Býgin Pavlodar qalasynyng ortalyq mәdeniyet jәne demalys sayabaghynda «Bir shanyraq astynda» jazghy festivali ayasynda ukrain mәdeniyetining kýni ótti dep, habarlaydy "Abai.kz" aqparattyq portaly.

Is-sharanyng úiymdastyrushysy bolyp T. Shevchenko atyndaghy oblystyq ukrain etnomәdeny birlestigi atandy. Festivalining qonaqtary arasynda oblystyq Qazaqstan halqy assambleyasynyng mýsheleri, oblystyq etnomәdeny birlestikterding tóraghalary jәne qala túrghyndary boldy.

Qazirgi tanda oblystyq ukrain etnomәdeny birlestigi ózining júmysy barysynda etnosaralyq qarym-qatynastardy, ónirdegi últaralyq birlikti damytugha jәne nyghaytugha ýlken ýles qosyp keletinin aita ketken jón. Ukraindyqdar, orystar jәne belorustar birge shyghys slavyandar tobyn qúraydy. Ukrain tili ýndieuropalyq til tobynyng shyghys slavyan bóligine kiredi. Ol ýsh negizgi topqa bólinedi: soltýstik, ontýstik-shyghys jәne ontýstik-batys. Tarihtan ukraindyqtar shyghys-slavyan tektes taypadan payda bolghan birtútas ejelgi halyqtardan bólinip shyqqany belgili.

Ukraindyqtar ózderining mәdeniyetin, tilin, dәstýrli kiyim erekshelikterin jaqsy saqtap qalghan halyqtyng biri. Dәstýrli kiyimderi qoldan toqylghan kenepten jasalghan shalbar, jeyde, beldeulik jәne keudelik kiyim, syrtqy kiyim, baskiyim, ayaqkiyim, әshekey búiymdardan túrady. Ukraindyqtar arasynda әli kýnge deyin kiyim-keshek ýlgisinde etnografiyalyq erekshelikter kezdesedi: derga (kýndelikti qapsyrmaly kiyim), plahta (merekelik, ashyq týsti torly jýn matadan eki kenepten pishilgen, órnektelgen), spidnisya (fabrikalyq matadan jasalghan beldeme), kersetka (sholaq jendi kiyim) jәne t.b. Áyel adamdar bilezik, syrgha, saqina, moyyngha, omyraugha taghylatyn alqa, monshaq, monetaly alqalar (monisto, dukachi) siyaqty әshekey búiymdar taqqan. Bastaryna aq oramal (namitka), baskiyim syrtynan baylanatyn (ochipka) kiygen. Týsi, fakturasy, baylau әdisine qaray týrli oramaldar keninen taralghan. Er adamdar arasynda keng sharovarlar, keudesi oiyq, kestemen órnektelgen jeydeler keng taraldy.

Dәstýrli túrghyn ýii edәuir kóshi-qon ýderisterine qaramastan әlemning týrli aimaqtarynda 20 gh. ortasyna deyin ózining etnografiyalyq erekshelikterin saqtap qaldy. Ol Ukrainagha tәn tómen úzyndau kelgen, jer nemese saz balshyqty edeni bar, qabyrghasy tórt enisti shatyry bar ýiler. Qabyrghalary qosymsha material: orman aghashtarynan, qanqadan, tas pen samannan jasalghan. Ýiding ishining jobasy: ýy ortasynda ýlken pesh (varista), búdan qighashtap qyzyl nemese aldynghy búrysh (pokut), jany men qabyrgha boyynda bekitilgen keng oryndyqtary ornalastyrylghan.

Is-shara barysynda qonaqtargha ukrain mәdeniyetining erekshelikteri jóninde kóp mәlimetter aityldy. Al etnomәdeny birlestigining tóraghasy Mihail Sergeevich Paripsa osy saltanatty kýnimen barlyq mereke qatysushylaryn qúttyqtap, birlestikting jy boyy atqarghan júmystaryna toqtaldy. Kórermender nazaryna «Svitanok», «Lastivka», «Smereka» vokaldyq toptary jәne Q.Darjúman atyndaghy últtyq janghyru mektebining oqushylarynyng jarqyn әnderimen men biyleri úsynyldy. Baghdarlama sonynda «Mening Qazaqstanym» әni oryndaldy.

Erghaly Berikúly

Abai.kz

0 pikir