Júma, 26 Sәuir 2024
Kórshining kólenkesi 11565 42 pikir 25 Tamyz, 2017 saghat 14:12

Kremliding kezekti propogandasy

Kremliding kezekti propogandasy turaly sóz qozghaymyz. Mәskeudegi "mәiithananyn" (Leninning mazaryna ainalghan Kremlidi aityp otyrmyz) Grigoriy Mironov deytin sayasatkersymaghy Qazaqstandy tildep, onyng territoriyalyq tútastyghyn, últaralyq tatulyqty búzudy kózdeytin pikirin aitypty. Ony jariyalaghan "Novorossiya" (Janaresey) sayty.

Maqala osy jerde jariyalanghan:

http://kolokolrussia.ru/novosti/esli-kazahstan-ne-stanet-federaciey-to-ego-mojet-jdat-sudba-ukrain

https://www.novorosinform.org/opinions/2295

Grigoriy Mironov tarih ghylymynyng doktory eken-mis. Mine, sol Mironov әy joq, shәy joq, bylay deydi: "Qazaqstandaghy orystar ózderining etnikalyq jerlerinde túryp jatqanyn Astana moyyndaghysy kelmeydi. Ol jerlerdi bolishevikter qazaqtargha syigha tartqan jerler. Deytúrghanmen, orystar onda jergilikti jәne avtoriytetti últ".

Eng soraqysy sol, Astana әriptes kóretin Kremliding aitaghyndaghy ala kýshik "Qazaqstan Reseyding federasiyasy bolmasa, Ukrainanyng kebin kiyedi" degendi ashyq aitty.

Osy taqylettes eng negizgi degen oilary tómendegidey órbipti:

"Qazaqstan qazaqylanu jolyna týsti. Búl Qazaqstandy monoetnostyq memleket etuge baghyttalghan. Búdan әri jalghasatyn bolsa, jaghday qiynday týsedi. Búnyng barlyghy on jyldan keyin qazaqty dominantty últ retinde shygharu ýshin jasalyp jatyr.

Sonday-aq, Qazaqstan aumaghynda bir-birimen jaulasyp jýrgen eki top bar. Biri orystar әm orystildi az últtar. Olar qazaq tilin ýirengisi de kelmeydi. Ekinshisi - qazaqtar. Aytpaqshy, "shala qazaqtar" bar. Olar - orystildi nemese orystanyp ketken qazaqtar. Osylardyng jaulastyghynan ot tútanyp ketui mýmkin. Sondyqtan, federalizasiya ghana Qazaqstandy qútqarady", - depti bilgishimiz.

Grigoriyding sala-qúlash sózderin qazaqshagha qotaryp jatudy ar sanadyq. Geosayasy sauatsyz әm agressivti pozisiyada jazylghan búl maqalanyng mazmúny osy, qysqasha.

Kremliding shala-sauatty sayasatkersymaqtary men tósektegi teoretikteri osyghan deyin de Qazaqstannyng territoriyasyna shýiligip, elding tynyshtyghyn búzugha, iritki salugha tyrysqan. Biz olardyng әrqaysysy turaly jazdyq. Qazaqstannyng qúzyrly organdaryna kózderin shúqyghanday etip, kórsetip berdik.

Bir ókinishtisi sol, QR Aqparat ministrligi, QR Syrtqy ister ministrligi, QR Ishki ister ministrligi, QR ÚQK jәne basqa qúzyrly organdar osy tektes shovinistik әm basqynshylyq pighyldaghy aqparattardy Qazaqstannyng aqparat kenistigine erkin jiberip otyr.

Qazaqstan men Resey shekaralasyp qana otyrghan joq. Memleketaralyq yntymaqtastyqqa negiz bolatyn ekonomikalyq sayasat ústanyp otyr. Qos birdey odaqqa mýshelik ettik. Sauda-sattyq ornattyq. Meyli, Resey kóp payda kórip otyrsa da, kórshi aqysyn Qúday aqysyna telip, tynysh otyrmyz. Tynyshtyghymyz manyzdy bizge.

AQSh pen Batys elderi putindik Reseydi sanksiyasynyng tópesine alghanda, bauyrlas degen Bellorusiyanyng ózi Putin men onyng kabmiynine jotasymen qarady.  Qazaqstan she? Kerisinshe. Endeshe búl әdiletti me?

Kremliding auzy las arandatushylaryna Qazaqstan aumaghynda tyiym salynatyn uaqyt jetti emes pe? Aqparattyq qauipsizdik qayda qaldy? Arandatushylar men býlikshilerding provokasiyasy ashyqtan-ashyq aqparat kenistiginde tarala bere me?

Reseyge býiregi búryp túratyn  "troya attary" bar

Dosym Sәtpaev, sayasatker:

- Múny kezekti provokasiya dep qabyldaugha bolar edi. Biraq, bizding biylikting tranziytine әzirden әzirlenip jatqan Resey elitasy bastaghan kóp júrt osylay oilauy mýmkin. V.V.Putinge bizding memlekettiligimiz turaly súraq qongdyng da syry osynda jatyr.

Kremli Astananyng kópvektorly sayasatyn tek qana postkenestik sayasattyng patriarhynyng Qazaqstandy ÚQKD men EAEO-gha mýshe etkendigi ýshin keshirip, tózip keledi.

Biylik tranziytinen keyin búl eki odaq ta biz ýshin  soltýstiktegi kórshilerimizben aramyzdy suytyp, qúramynan shyghuy kóp qiyndyq tughyzatyn eki qaqpan sekildi bolady.

Marqúm Islam Karimov múny jaqsy týsingen bolar, Ózbekstannyng ÚQKD-gha qosyluyn tejep, EAEO-qa qosyludan bas tartty. Ózbekstannyng qazirgi basshysy da osy sayasatty ústanyp otyr.

Ne desek te, OA  elderimen salystyrghanda, Qazaqstan men Resey qarym-qatynasynda manevrgha alang az. Key mәselede geosayasat ról oinaydy.

Onyng ýstine Qazaqstandaghy orys aqparatynyng yqpalyn eskersek, respublikamyzdyng ishinde-aq, Reseyge býiregi búryp túratyn  "troya attary" bar.

Biraq, olargha kenestik jәne postkenestik dәuirding ayaqtalghanyn týsinetin uaqyt keldi. Qazaqstanda Tәuelsizdikting jana úrpaghy, jana buyny ósip jetildi. Olar ózining tamyryn memleketinen, tilinen jәne tarihynan izdeydi.

Al múny qauip kórip otyrghandardyng niyeti dúrys emes. Olar búl prosessti toqtatyp, reti kelse keri qaytarghysy keletini anyq.

Jәne biylik tranziytin der kezinde jasap, túraqtylyqty saqtau, eldi damugha baghyttau bizding basty maqsatymyz. Al bizding ishimizdegi jәne syrtymyzdaghy jaularymyz ben, qara niyettilerge suvereniytetti búzugha jol berilmeui kerek.

Kremliding búl iydeologiyasy sәlәfizmnen de qauipti

Dos Kóshim, sayasatker:

- Ókinishke oray, shynyn da Reseydegi bolsyn, basqa elderdegi orys azamattarynda osynday pighyl, týsinik, niyet bar. Ony joqqa shyghara almaymyz. Tipti, Qazaqstannyng ózi ishinde de birneshe top bar, tyrnaghyn ishige býgip otyrghan.

Búl bir ghana adamnyng pikiri emes. Ýlken bir qauymnyn, toptyng iydeologiyasy. Kremliding ainalasynda toptasqan búlar kenestik dәuirdi, sýiegi qurap ketken KSRO-ny qayta qúrghysy keletin toptyng qasaqana jasap otyrghan әreketi dep týsinemin. Búl revanzishm. Búl jalghyz Mironovtyng sózi emes. Osyghan deyin de talay ret aitylyp jýr.

Meninshe, múny Memleket basshylary da týsinip otyr. Tek múnymen kýresting naqty jolyn taba almay otyr.

Nege Últtyq qauipsizdik qyzmeti osynday basqynshylyq pighyldaghy aqparattardyng jolyn qiyp, Qazaqstanda taraluyna tosqauyl qoymay otyr? Búl maghan da týsiniksiz. Búl Qazaqstannyng aqparattyq qorghanysy әlsirep túrghanyn kórsetedi.

Qazir bizding Memleket tek sәlәfizmmen kýresip jatyr. Dúrys. Biraq, shyndap kelgende orystyng osynday shovnistik iydeologiyasy sәlәfizmnen de qauipti.  Sәlәfizmning sony - terror. Al myna iydeologiyanyng sony - Qazaqstannyng memlekettiligine núqsan keltirumen tynady. Eger Memleket dereu bir shara qoldanbasa - Mironov sekildilerding kóksegeni kelui әbden mýmkin.

Sosyn taghy bir mәsele bar. Mironovtyng da, basqalarynyng da aitatyny - qazaqtar óz ishinde yrdu-dyrdu degen aqparat. Búl olardyng qazaqtardy ekinshi sorttaghy últ retinde qabyldaytynynyng kórinisi. Olar qazaqtar óz betimen memleket bola almaydy dep týsinedi.

Sondyqtan da qazaqtyng tiline, dinine, mәdeniyetine, sózi t.b. til tiygizip, ashyq mazaqqa ainaldyruda. Janylmasam, Kerekudi kezinde jergilikti gazet "kukareku" dep jazdy. Osy sekildi mysaldar kóp-aq.

Jәne qazaqtar sekildi, Qazaqstandaghy ózge diasporalardyng ishinde de talas-tartys kóp. Mysaly, Jetisu kazaktarynyng ishinde Zaharovpen Shihotov, Mashkansev degender bir-birin sotqa sýirep әlek boldy. Nemese úighyrlar da óz ishinde birneshe topqa bólinip, sottasyp jýrdi. Biraq, biz búl turaly jazbaymyz, aitpaymyz. Sebebi, bizde mәdeniyet bar.

Taghy bir aita ketetin mәsele, Qazaqstanda últaralyq arazdyqty qozdyrugha qatysty bap bar. Sol bap boyynsha ózge bir últqa til tiygizseng jazalaugha bolady.

Al endi últtyng nemese etnostyng óz ishinde óz últyndy qorlap, til tiygizetin bolsang jazalanbaysyn. Sebebi, bap joq onday. Sondyqtan da, "shala-qazaqtar" men últshyldar toby dep Mironov aityp otyrghan jikke bólu prosessi últtyng óz ishinde de bar.

Sondyqtan, qaytalap aitamyn. Qazaqstannyng qúzyrly organdary búl mәseleni óz qoldaryna aluy kerek. Sebebi, neghúrlym bizding biylik ýndemey otyratyn bolsa, soghúrlym indep asqyna beredi.

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz

42 pikir