Júma, 29 Nauryz 2024
«Soqyr» Femida 9191 23 pikir 28 Shilde, 2017 saghat 14:18

Saghadiyev Elbasynyng tapsyrmasyna qarsy ma?

Bizdegi basy daudan arylmaytyn eki ministr bolsa, sonyng biri - Bilim jәne ghylym ministri Erlan Saghadiyev. Ol atalghan vedmostvagha basshy bolyp taghayyndalghaly beri qoghamnyng qarsylyghyna úshyraumen keledi. Onyng sebebi: ministrding últ bolashaghyna jauapkershiligining tómendiginen bolsa kerek-ti. Biraq, bizding minsistrdi qoghamnyng pikiri qyzyqtyrmaydy da. Bizding pikirimizge qyzyqpaytyn ministr endi Elbasynyng sózine de qarsy kele bastaghan siyaqty.

Astanada jaqynda Dýniyejýzi qazaqtarynyng V qúryltayy ótkeni esterinizde bolar. Qúryltayda Elbasy shettegi qazaqqa degen yqylas-peyilin bildirip, Qazaq Elinen bilim alghysy keletin jastargha mýmkindik jasaudy aita kelip: «Sonymen qatar, jastargha qoldau kórsetu qajet. Ýkimetke otandastarymyzdyng joghary bilim aluyn qoljetimdi etu ýshin olargha bólingen kvotany 2 ese kóbeytudi tapsyramyn. Ýkimet sheteldegi qandastarymyzdyng ana tilinde bilim alu mýmkindikterin qarastyruy kerek» dep ýkimetke naqty tapsyrma bergen edi. Ýkimet bolsa, Elbasy tapsyrmasyn qúryltay ótken zalda qaldyryp ketken siyaqty. Eger, Elbasynyng tapsyrmasyn oryndaghan bolsa, bizding jogharghy oqu oryndarymyz magistratura men doktoranturagha ýmitker qandastarymyzdy «Shetel azamattaryna grant joq» dep qaytarmas edi.

Eki-ýsh kýnnen beri jogharghy oqu oryndary magistratura bóliminde bilim alghysy kelgen talapkerlerdi «shetelden kelgen qandastarymyzgha grant joq» dep qújattary qabyldamay, tek birden aqyly bólimge qújattaryn ótkizuge kenes berip jatqanyn estidik. Sonday talapkerlerding biri Laulat Jenisbek atty qandasymyz: «Qytaydyng Bijiyndegi Auyl Sharuashylyq uniyversiytetinen bakalavr bitirip kelip, Astanadaghy Sәken Seyfulin atyndaghy agrotehnikalyq uniyversiytetinen mamandyghym boyynsha jalghasty oqiyn dep edim. Basynda uniyversiytetting qabyldau komissiyasy qújattarymyzdy qabyldamay, shetel azamattary tek aqyly bólimge qújat ótkize alatyn turaly  ótken jylghy qauly bar ekenin, qazir qújat qabylday almaytyndyghyn, ministrlik jana qauly berse ghana qabylday alatynyn aittyp kýte túrudy aitqan edi. Biraq, әli jana qauly qabyldanbapty. Auyl sharuashylyq uniyversiyteti qújatymyzdy qabyldaghan joq» dep habarlasyp, Sәken Seyfulin atyndaghy agrotehnikalyq uniyversiytetining qabyldau komissyasynyng mýshesi Jazira Meyramhanova degen kisining nómirin berdi. Atalghan komissiya mýshesine telefon shalyp súrap edim, Jazira Meyramhanova hanym «Shetel azamattaryna grant joq, qújattaryn qabylday almaymyz. Naqty sebebin Bilim jәne ghylym ministrliginen súranyz» dep qysqa qayyrdy.

Búl mәsele tónireginde Almatydaghy uniyversiytetterge de kirip shyqqan bolatynbyz. Birneshe qandasymyz, әl-Faraby atyndaghy Qazaq Últtyq uniyversiytetining de «Magistratura men doktoranturada oralmandargha bilim granty» joq dep jatyr dep habarlasushylar bolghan edi. Talapkerler habarlasqannan keyin әl-Faraby atyndaghy Qazaq Últtyq uniyversiytetining zangeri Bahytjan Saparov myrzadan baryp mәn-jaydy úghysqan edik. Baqytjan Saparov: «Bizding qolymyzda  Joghary oqu ornynan keyingi bilimning bilim beru baghdarlamalaryn iske asyratyn bilim beru úiymdaryna oqugha qabyldaudyng ýlgilik qaghidalaryn bekitu turaly Qazaqstan Respublikasy Ýkimetining 2012 jylghy 19 qantardaghy № 109 Qaulysy bar. Búl qaulyghy QR Ýkimetining 14.07.2016 № 404 qaulysy arqyly ózgerister men tolyqtyrular engizilgen. Múnda: «Magistraturada, doktoranturada jәne reziydenturada sheteldikterdi oqytu aqyly negizde jýzege asyrylady. Sheteldikterding memlekettik bilim beru tapsyrysyna sәikes konkurstyq negizde tegin joghary oqu ornynan keyingi bilim alu qúqyghy Qazaqstan Respublikasynyng halyqaralyq sharttarymen aiqyndalady» degen ereje bar. Biraq, biylgha deyin búghan qaramay grant berip keldik. Biyl osy erejege sýienip, shetel azmattaryna grant joq degenbiz. Býgin talapkerlerding ótinishterine baylanysty uniyversiytet basshylary aqyldasyp, shetten kelgen aghayyndardyng qújattaryn qabyldaytyn bolyp sheshtik. Biraq, bilim jәne ghylym ministrligi men ýkimetke osy erejege qosymsha engizuge, shetel azamattary degen jerge qandastarymyzdan basqa degendi engizuge bәriniz kýsh salsanyzdar bolar edi. Búl erejeni biz jasap alghanday, biz jaman atty bolady ekenbiz» dep oiyn ashyq aitty.

Ýkimetting bir qaulysy, eki uniyversiytette eki týrli qabyldau.  Shyn aitqanda Qazaq Últtyq uniyversiyteti aghayyndyq tanytyp otyr. Olar da qashanghy aghayyndyq tanyta bermek. Al Astanadaghy agrotehnikalyq uniyversiytetinen bilim alghysy kelgen jastarymyz osy bir qaulynyng keselinen dalada qalyp otyr. Eger bilim jәne ghylym ministri Saghadiyev preziydent Núrsúltan Nazarbaevtyng tapsyrmasyna qarsy shyqqysy kelmese, ýkimetting osy qaulysyna ózgertu engizsin. Magistratura men doktoranturada bilim alghysy keletin shetel azamaty bolyp tabylatyn qandastarymyzgha kedergi jasamauy kerek.

Qazirgi kezde sheteldegi qandastarymyzdyng jaghdayy belgili. Ásirese, qytaydaghy qazaqtardyng qytay ýkimetinen kórip jatqan qysymy kýnnen kýnge artuda. Ol jaqtaghy aghayyngha qolymyzdan basqa kómek kelmese de, osynddaghy kelgenderining keudesinen keri iyteruge qaqymyz joq. Ministr Saghadiyev arman  quyp kelgen qazaq balasyn keri qaytaramay, kertartpa qaulyny tezirek týzesin dep talap etemiz.

Búnyng bәrin tek Bilim jәne Ghylym ministri Saghadiyevtyng ghana әdirisine arnamaymyn. Ýkimetke Baqytjan Saghyntaev kelgende de qazaq qoghamy quanghan edi. Endeshe, Saghadiyev saghan aitam, Saghyntaev sen tynda. Preziydentting tapsyrmas men qazaqtyng ýmitin jerge taptamanyzdar.

Túrdybek QÚRMETHAN

Abai.kz

23 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1582
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2281
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3616