Júma, 19 Sәuir 2024
Osy ghoy endi... 17640 15 pikir 6 Mausym, 2017 saghat 10:09

Qytaydyng "qatyn alsang - qazaqtan al" sayasaty

Qytaylar qazaq qyzyn әieldikke aludy telearnalar arqyly nasihattay bastady, - dep habarlaydy Abay-aqparat.

Myna beyne-jazbany kórip otyryp, hanzulardyng shekten shyghyp bara jatqanyn angharugha bolady. Olar Ardaq esimdi qazaq qyzynyng  qytay jigitining eteginen ústaghanyn býkil arnalary arqyly halqyna kórsetip, óz azamattaryn shekaragha qaratyp, "jútyndyryp" qoydy.

Múnday sujetterdi kórgen әr hanzu azamaty "qazaq qyzyn әiel etudi" arman eteri haq. Boyy qysqa, kózi qysyq qytay qyzynan qazaqtyng aruy myng ese artyq ekenin aitpasa da týsinikti.

Qyz - kózding qúrty. Áyelinen erkegi kóp, "kózi qantalaghan" hanzu azamattary endi qazaq eline úryn keludi búrynghydan da ýdete týsetini anyq.

Múnday jymysqy sayasattyng jýrgizilip jatqany býgin ghana emes. Osy jyldyng basynda ghana Qazaqstandaghy Qytay elshisi Chjan Hanihuey jurnalisterge bergen súhbatynda "qazaqstandyq qyzdar qytaylyq jigitterdi óte qyzyqtyrady" dep ashyq mәlimdegen bolatyn.

Elshi Qytaydan kelip, jergilikti qazaq qyzdaryna ýilenip jatqan jigitter az emes ekenin aita kelip: «Múnday jaghdaylar kóp. Búl qalypty tәjiriybe. Men múnday nekelerdi qúp kóremin. Eshkimdi eshkim shektemeydi. Qytaylyq taraptan eshqanday kedergiler joq. Biraq, әriyne, eki jaqtyng da niyeti boluy kerek», - degen-di.

Memlekettik dengeydegi diplomattyng oiyn býkpesiz jetkizip, aralas nekeni nasihattauynyng ózi - sayasat.

"Qyzdyng ary - últtyng ary". Qazaqtyng bir qyzyn ózge últ ókilining óngerip ketkeni - últtyng ar-úyatynyng bylghanghany. Shyndyghyn aituymyz kerek, kýni keshege deyin babalarymyz qyzdaryn qyzghyshtay qoryp, betine kólenke týsirmey keldi. Qytaydaghy qandastarymyz "hanzugha tiygen qyzdy әkesi atyp tastapty" degen sekildi týrli anyzdardy oilap tauyp, qyzdaryn "tek-tekpen" tizgindep otyrdy.

Endi mine, sol myqtylyghymyzdan týk qalmady. Qytay ishki ýreyin jenip, telearnalary, diplomattary arqyly ashyq shabuylgha shyghyp otyr.

Búl - Hani әuletining úrpaghy, yaghny júngo-qytay balasy, tap irgende ashyq-shashyq qazaq degen el jatyr, qyzdary súlu eken, jat júrtqa súrausyz úzatyla beredi eken, qarap jýrme, qamdan, «qatyn alsang - qazaqtan aldyn» ashyq sayasatyn anghartady, әriyne!

Ardaqtyng kýieu tapqanyna býkil qytaylar quanyp jatuy, qazaqtyng kónili ýshin qytay kýieuge qazaqy taqiya kiygize saludyng jemisin olar on jyl ótpey-aq jey bastaydy. Al, bizdi myng jyldyq azap kýtip otyr.

Ne istemek kerek?

Endigi saual osy

Shәriphan Qaysar

Abai.kz

15 pikir