Júma, 26 Sәuir 2024
Qogham 5845 0 pikir 27 Qantar, 2015 saghat 10:38

QOSTANAY RESEYDING MÁDENY AVTONOMIYaSY MA?

Resey sekildi ýlken elmen, ózin kezinde tórtkýl dýniyeni dirildetken imperiyanyng múrageri sanaytyn, sondyqtan da aqyldan góri qara kýshke kóbirek jýginetin júrtpen kórshiles boludyng baghynan kóri sory basym ba dep qalamyz. Ekonomikalyq jaghynan qanshalyqty paydasy bar ekendigin kim bilsin, al mәdeny jaghynan kiriptarlyqqa týsetindigimiz aidan anyq. Qazekem bayaghyda-aq kýshtining qúiryghynyng diyirmen tartatyndyghyn dórekileu bolsa da tura aityp ketken ghoy. Onyng ýstine biylik basyndaghylarymyzdyng orysy dýniyege býiregi búryp túratyndyghy taghy bar. Osylardyng barlyghyn shotqa salyp qaghar bolsaq, mәdeny kiriptarlyghymyzdyng basybayly qúldyqqa qaray qúldyrap bara jatqandyghyna tang qala qoymassyz.

Múnyng aiqan dәleli – bizding Qostanay oblysy. Biz óz ónirimizding kórshiles Reseyding mәdeny avtonomiyasyna ainalyp bara jatqandyghyn, osy kórshimizding ruhany ómirimizdi erkin biylep-tóstep jýrgendigin, onyng tipti eshkim tanqalmaytyn  dýnie ekendigine etimiz ýirenip ketkendigin ýreylene jazghanbyz. Alayda oghan nazar audaryp, «búl ózi qalay boldy?» dep dabyl qaqqan jan kórmedik. Halyqqa da kinә qoy artyq shyghar. Ákimimiz Reseyding bard әnshisin qayta-qayta qolqalap shaqyryp, (tegin emes shyghar) sosyn ekeui qosylyp gitaramen syzyltyp әn shyrqasa, al mәdeniyet salasyn basqaratyn Ludmila Serous hanym qazaqtyng tili men dilinen de maqúrym bolsa, qayda baryp onarmyz. Kezinde Shýkeevpen de, Kulaginmen de, endi Sәduaqasovpen birge istegen, osy jyldar ishinde qazaq tilin ýirenudi qajet dep te tappaghan Serik Bektúrghanovty senator etip әreng qútylyp edik, endi mәdenit salasynan mýldem habary joq Múrat Dәribaev degendi әkimning orynbasarlyghyna taghayyndap, aidy aspangha shygharghan siqymyz bar. Osydan keyin bizding ónirge Reseyding mәdeny shabuyly ýdep bara jatyr dep dabyl qaghuymyz bos әureshilik pe dep qalamyz. Alayda biz aitpasaq, kim aitady?

Al aitatynymyz jetip artylady. Ol týgili búrynghymyz qayta Qúdaygha shýkir me dep qalamyz. Jana jyl bastalghaly kórshimizding bizge jana joryghy ýdep barady. Aldymen Reseyding halyq әrtisi, ózi seksendi alqymdap qalghan Nataliya Krachkovskaya degen bir «babushka» bir top nókerimen sau ete qaldy. Keldi de, Qostanaydaghy búryn Pionerler sarayy dep atalghan, qazir balalar shygharmashylyghy ýii ataghan ghimarattyng zalynda «Mening әjem menen de jas» («Moya babushka moloje menya») degen piesasyn qoydy. Múndaghy júrt «babushkasyn» qatty saghynghan bolsa kerek, kórermender keng zalgha syimay, syrttan oryndyqtar әkelip jayghasypty. Reseyding bir týkpirindegi júrttyng ómirin sipattaytyn spektakli kópshilikting kónilinen shyqqan bolar, әiteuir kelgender qayta-qayta qol soghyp, әrtisterding qúshaghyn gýlge toltyrypty.

Al endi aldaghy aqpan aiynda Mәskeuding jana marafony bastalatyn synayly. Aydyng basynda bizge Reseyding Gennadiy Vetrov degen syqaqshy-әrtisi keledi dep jergilikti teledidar qúlaghymyzdyng etin jep qoydy. Baghasynyng eng tómengi shegi - 6 myng tenge. «Oypyray, — dep jaghamyzdy ústadyq, — osynda Almatydan at aryltyp keletin óz әnshilerimizding biyletining baghasy әreng degende 2 myng tengeden aspaytyn. Al mynauynyz?..». «Sen qinalmay-aq qoy, - dep júbatady bir dosym. — Bizde Reseyden kelgen әnshilerding konsertining baghasy 10 myng tengeden kem týspeydi. Qayta búl Qúdaygha qaraghan әrtis eken».

Múny bir dep qoyynyz. Genekennen keyin Mәskeuding әrtisteri "Qostanay, qaydasyn?" dep alaqangha týkirip otyrghan synayly. Olardyng osyndaghy kóshege ilingen jarnamasyna qaraghanda búlar Qostanayda «Áyel tauyp beremin. Qymbat emes» (orysshasy «Podyskivai jenu. Nedorogo») atty spektakli qoyyp, bәrimizdi qarq qylatyn kórinedi.

Endi osy komediyany kórip, kýlkimizdi tiya almay jýrgende osy aida Mәskeuding Alla Duhova degen әielining «Todes» degen by ansambli kelip, provinsiyalyq qazaqqa by ónerining keremet ýlgisin kórsetetin kórinedi. Oghan da bir jyrtylyp qalatyn shygharmyz.

Mine, bizdegi jaghday osynday. Búghan ne dermiz endi? Biz aldymen elimizding aqparattyq kenistigin kórshimizding iyeligine tolyq berip qoyghan edik. Endi tәbeti ashylghan olar ónerimizge de qol salghan synayly. Búdan keyin bara-bara tәuelsizdigimizding jaghasyna jarmassa da tang qala qoymaspyz. Qorasy ashyq-shashyq jatqan, әlemge ózge elding kózimen qaraytyn, ózin emes, ózgelerdi kóbirek jarylqaytyn elge kim bolsa sol qoja bolmay qaytsyn.

Ashy da bolsa, shyndyq osy.

 

Múratbek DÁURENÚLY,

Qostanay oblysy.

 

Abay.kz

0 pikir