Beysenbi, 18 Sәuir 2024
Mәiekti 7072 0 pikir 7 Qazan, 2016 saghat 09:18

JELTOQSANShY DEKELBAEV SATQYN EMES

Qazaq halqynyng úly aqyny 
M.Shahanovqa!
«Jeltoqsan» qoghamdyq birlestiginin
barlyq úiymdaryna!
Barlyq jeltoqsanshylargha!
Búqaralyq aqparat qúraldaryna!

 

Men, jeltoqsanshy Isabekov Sәbit Qaldykózúly,1986 jyly 17-18 jeltoqsan kóterilisine qatysqanym ýshin Almaty oblystyq sotynyng ýkimimen 4 (tórt) jylgha bas bostandyghymnan aiyrylyp, jazamnyng 3 jylgha juyghyn enbekpen týzeu koloniyasynda ótedim.

Jeltoqsanshy Dekelbaev Erlan Ábdirashiytúly

Allanyng da, tarihtyng da aldynda әdilettikting ornatyluyna baylanysty jeltoqsanshy Dekelbaev Erlan Ábdirashiytúlynyng abyroyy men ar-namysyn taptatpau ýshin tómendegi haq sózderimdi resmy týrde halqymnyng aldynda jariya etu mening azamattyq mindetim dep sanaymyn!

Jaqynda www.ikitap.kz saytynda «Qazaq últ azattyq qozghalysy» atty 13-shi kitabynyng 375-shi betinde bylay dep jazylghanyn oqyp, jaghamdy ústap otyrmyn: «Isabekov S.K., tyajelo ranenyy 18 dekabrya, byl pomeshen v turemnuu bolinisu KGB. Protiv nego bylo vozbujdeno ugolovnoe delo (sledovateli Egorov). Na osnovaniy edinstvennogo pokazaniya drugogo obvinyaemogo — Dekelbaeva E.A. — Isabekov osujden vposledstviy na 6 let liysheniya svobody».

Búl tarihy qate әri eshqanday shyndyqqa janaspaydy! Birinshiden, men 6 jylgha emes, 4 jylgha sottaldym. Ekinshiden, jeltoqsanshy E.Á.Dekelbaev tergeu kezinde maghan eshqanday kórsetim (pokazaniye) bergen emes. Eger ol solay bolatyn bolsa, Erlan Dekelbaevtyng aty-jóni satqyn retinde mening sot ýkimimde jazylyp túratyn edi. Meni Almaty oblystyq soty sottasa, E.Dekelbaevty Almaty qalalyq sot sottaghan. Oghan qosa ekeumizding tergeushilerimiz eki týrli. Meniki Egorov bolsa, Erlannyng isin Goldobin degen tergeushi jýrgizgen.

Men Dekelbaev Erlanmen sottalghannan keyin ghana, 1987 jyldyng nauryz aiynda, sol kezdegi Shevchenko (qazirgi Aqtau) qalasynyng janyna ornalasqan № 34 enbekpen týzeu koloniyasynda tanystym. Bizden basqa da sol kezderi, alghashqy jazalarymyzdy 2-3 aiday 30 shaqty jeltoqsanshylar №34 zonada ótegen bolatynbyz. Sodan keyin, nauryz aiynyng ayaghy nemese sәuir aiynyng basynda boluy mýmkin, barlyq jeltoqsanshylardy bólip-bólip QazSSR-i jәne Kenester Odaghynyng basqa da lagerilerine etappen taratqan bolatyn. Sodan keyin men E.Dekelbaevpen 1990 jyly «Jalyn» jurnalynyng qasynda ornalasqan, Múhtar Shahanov aghamyz basqarghan «Jeltoqsan oqighasyn zertteu komissiyasynda» kezdestim. Ol kezderi M.Shahanov aghamyzdyng bekituimen E.Dekelbaev, marqúm Amanjol Nәlibaev aghamyzben birge, osy komissiyanyng júmysshy tobynda qyzmet atqaryp jýrgen edi.

1993-1994 jyldary E.Dekelbaev resmy týrde Múhtar Shahanov aghamyzdyng Qazaqstan Respublikasy deputatynyng kómekshisi retinde qyzmet atqaryp jýrgende, bir top azamattar E.Dekelbaevqa qarsy paraqshalar tarata bastaghan. Ol paraqshada: «Jeltoqsan oqighasy kezinde Isabekov Sәbitting sottaluyna ýles qosqan, satqyn Dekelbaev Erlan siyaqtylar Múhtar Shahanovtyng aldynda qyzmet isteuge qúqyghy joq. Onday satqyndar qatarymyzdan alastatylyp, jauapqa tartyluy kerek!» — degen qosymsha sózderin jazghan bolatyn. Maghan E.Dekelbaev (men ol kezderi Almatyda túratynmyn): «Sәbiyt! Mening saghan aitar «jaqsy» janalyghym bar! Maghan júmysqa kelip ketshi!» — dep telefon shaldy. Jetip barsam, qolynda bir paraq qaghazy bar. Qaghazda jogharyda jazylghan sózderdi oqyp, tang qaldym. Erlan ekeumizding tóbemizden jay týskendey boldy.

Sol jyldary bir top jeltoqsanshylar jәne basqa da últshyl azamattar bolyp, Seyfullin men Vinogradov kóshesinde ornalasqan «Demokrattar ýiinde», «Jeltoqsan» qoghamdyq birlestigining kabiynetinde otyryp, osy súraqty ortagha salghan bolatynbyz. Jinalysta Erlan ekeumiz bolghan jaghdaydyng aq-qarasyn ajyratyp, búnyng jalghan ekenin, eshqanday shyndyqqa sәikes kelmeytini jәne mýldem olay bolmaghany turaly aitqan edik. Aqiqattyng beti ashylghan son, jeltoqsanshylar bolyp búl súraqqa birjolata nýkte qoyghan bolatynbyz.

Ókinishke oray, 1986 jyldan keyin arada 27 jyl ótken son, yaghny 2014 jyldyng aqpan aiynda jeltoqsanshy Dekelbaev Erlannyng jan-jarasy taghy da jaralandy. Erlannyng tarihy kitapqa «satqyn» retinde kirip ketui maghan da keri әserin tiygizip otyr. Sondyqtan jogharyda jazylyp ketken mәselege baylanysty qorytyndy retinde men, jeltoqsanshy Isabekov Sәbit Qaldykózúly, tarih aldynda kuәlik etemin:

1. Jeltoqsanshy Dekelbaev Erlan Ábdirashiytúly meni satqan emes.

2. www.ikitap.kz saytynda «Qazaq últ azattyq qozghalysy» atty 13-shi kitabynyng 375-betinde ornalasqan qatelik alynyp, E.Dekelbaevtyng tarih pen júrt aldynda adal esimi qaytaryluy kerek dep sanaymyn.

3. Erlan Dekelbaevty, Múhtar Shahanov aghamyzdyng QR deputatynyng ong qoly bolyp, senimdi kómekshisi retinde qyzmetin atqarghan, elimizge belgili rejisser әri ssenarist Qaldybay Ábenov aghamyzdyng «ALLAJAR» filiminde rejisserding kómekshisi bolyp, bar kýshin salghan, ary taza, últtyq namysyn qoldan jibermeytin, asqaq ruhty, alashtyng adal azamaty retinde baghalaymyn.

Abai.kz

0 pikir